Kilo Sorunu Olan Çocuklara Çoklu Zeka Kuramı İle Yaklaşalım!

Kilo Sorunu Olan Çocuklara Çoklu Zeka Kuramı ile Yaklaşalım!



Kişinin tam olarak sağlıklı olması; bedenen hasta ya da sakat olmaması, aynı zamanda ruhsal yönden dengeli, sosyal bakımdan da tam bir iyilik halinde olması şeklinde tanımlanır Yani sağlık, sadece hasta veya sakat olmamak değil; bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik durumunda olmak anlamına geliyor

Çocuklarımızın bedenen ruhen ve sosyal yönden iyiliğini sağlamak için onların fazla kilolarından kurtulmalarını istiyoruz Çünkü fazla kilolar potansiyel olarak bazı riskler içeriyor Örneğin; fazla kilolu çocuğun hareket kabiliyeti diğer çocuklara kıyasla daha kısıtlı olabilir, spor ve diğer aktivelerde etkin olamayabilir, diğer çocuklar onun kilosuyla alay edebilir, tüm bunlar özgüvenini olumsuz yönde etkileyebilir ve en önemlisi kilolu çocuk çeşitli sağlık sorunları yaşayabilir




Ne Yapmalı?



Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; herhangi bir davranış bozukluğu ile baş etmeye çalışırlarken (ki beslenmeye yönelik yanlış davranışlar ve alışkanlıklar da bu kategoride değerlendirilebilir) anne-babanın çocukla doğru iletişim kurması çok önemlidir Aksi takdirde çocuğun davranış değişikliğine yönelik anne-babanın çabası boşa çıkacaktır
Kaynak: ForumPaylasnet

Yanlış iletişim “çocuğa ulaşamamak veya yeterince ulaşamamak” anlamına gelmektedir Çocuklarımızı iyi tanımak ve onlarla doğru/uygun iletişim yöntemini bulmak atacağımız ilk adım olmalı Elbette çocuklarımızı tanıyoruz Ama onlarla ilgili sahip olduğumuz bilgileri yeterince kullanıyor muyuz? Onların kişiliğine ve zihinlerinin işleyiş biçimine uygun iletişim yöntemini biliyor muyuz?



Çoklu Zeka Alanlarının Fark Edilmesi




Her birey sekiz tür zeka ile dünyaya gelir Ancak baskın zeka türü veya türleri söz konusudur Çocuk büyüdükçe ailesi ve çevresi bu zeka alanlarını fark eder ve “benim çocuğum şunu yapmayı seviyor veya çoğunlukla şunu yapıyor” gibi ifadelerle farkındalığını dile getirir Ama bu farkındalığı iletişim için kullanmayı her zaman beceremeyebilir
Okulöncesi dönemde çocuğun baskın zeka alanı onun uğraşlarını belirlemektedir Çocuklar resimle, müzikle veya doğayla fazlaca ilgili olabilirler Bu dönemdeki ilgi alanları anne-babalara önemli ipuçları vermektedir Bu ipuçları çocuklarla iletişim kurmak için kullanılabilir bilgiler haline dönüştürülebilir


Çoklu Zeka Alanları ve İletişime Dair İpuçları





1 Sözel-Dilsel Zeka: Bu zeka alanında güçlü çocuklarla konuşmak, onlara bakış açınızı anlatmak iyi bir yöntemdir Özellikle, “haydi seninle oturup biraz şu konuyu konuşalım” demek, özel bir zaman ayırmak hatta mümkünse ev dışında, hoş bir ortamda (örneğin sevilen bir cafe’de bir şeyler içerek) konuşmak çok etkili olacaktır Onlara vermek istediğimiz mesajı, durumu nasıl değerlendirdiğinizi kendinizden, çocukluk döneminizden örnekler vererek yargılayıcı olmayan, arkadaşça paylaşmak sizi anlamasını sağlayacaktır Konuyu anlattıktan, mesajı verdikten sonra doğru anlaşıldığınızı veya doğru mesaj verdiğinizi kontrol etmeniz iyi olur Onun konuşmasına izin vermek de çok önemlidir

Özellikle küçük çocuklar söz konusu olduğunda, vermek istediğiniz mesajlara benzer öğelerin içinde yer aldığı bir hikaye anlatmak, hikayedeki çocuk ile özdeşleştirme sağlamak oldukça etkili bir yöntemdir “Sonra çocuk yaptığı şeyin yanlış olduğunu anlamış ve bir daha yapmamış…” gibi net ifadeler çocuğun kendisine değil hikayedeki karaktere yönelik olduğundan sert algılanmayacak ama mesaj ona ulaşacaktır Çocuğa hikaye ile ilgili sorular sormak ve ne anladığını kontrol etmek yine çok önemlidir Daha büyük çocuklara mektup yazmak, onları size yazmak için yüreklendirmek yine çok etkili yöntemlerdir

2 Matematiksel-Mantıksal Zeka: Bu zeka alanında güçlü olan çocukların mantıksal ilişkiler kurma, neden-sonuç ilişkileri arama gibi eğilimleri vardır Anlatmak istediğiniz şeyin nedenini bilmek ve mantıklı bulmak onlar için çok önemlidir Somut veya soyut sembollerle anlayabilirler Dolayısıyla kalori hesapları, glisemik indeks, doymuş doymamış yağ oranları gibi kavramları anlayabilirler Bedeninde neyin nasıl çalıştığını anlayabilir ve yiyecek gruplarını simgeler yardımıyla kolayca algılayabilirler

Gerekirse küçük zeka oyunları veya matematik problemleri haline getirilirse verilmek istenen mesaj çok iyi yerleşecek ve kalıcı olacaktır Diyetisyen kalori hesapları yaparken, beslenme listeleri hazırlarken bu çocukların kendilerinden öneri ve destek alırlarsa çok etkili ve uygulanabilir bir diyet listesi ortaya çıkmış olur

3 Görsel Zeka: Resimler simgeler, şekiller, grafikler bu zeka alanında güçlü olan çocukların anlamalarını kolaylaştırır Fotoğraf, resim ya da maketler kullanarak örneğin yiyeceklerin maketlerini ya da gerçeklerini kullanarak, dokunmalarını sağlayarak vereceğiniz mesajların ona kolay ulaşmasını sağlayabilirsiniz Örneğin; “Kan şekerini ani yükselten ve glisemik indeksi yüksek besinlerle beslendiğimizde (bu besinlerin resimlerini gösterilirken) kan şekerinde büyük dalgalanmalar oluşmaktadır (çizim üzerinde bu durumu da gösterebiliriz) “Bu durum insülinin aşırı salgılanmasına neden olur ve vücudun gereğinden fazla yağlanmasıyla sonuçlanır” şeklindeki görsel bir anlatım, bu çocuklar için çok anlaşılır ve mesajların ulaştığı bir anlatım türüdür

Duygularınızı, anlatmak istediklerinizi fotoğraflarla ya da bir resim çizerek anlatabilirsiniz Bu çocuklarla oturup hayal kurabilir, hayal kurarken de görsel imgeler kullanabilirsiniz: “Şimdi deniz kıyısında olduğumuzu düşün Sıcak kumlara uzanmışız İlerde bir yelkenli var Sence yelkenli ne renk?” gibi…

Bazen çatışmaları, sıkıntıları veya söylemek istediklerini çizmelerini isteyebilirsiniz Bu çocuklar her şeyi çizimlerle anlatabilirler Onlara sözcüklerden çok resimlerle, görsellerle ulaşabilirsiniz

4 Müziksel Zeka: Sesler, ritmler bu zeka alanındaki çocukların çok ilgisini çeker Farklı ritm ya da müzikleri kullanarak çeşitli durumları anlamalarını kolaylaştırabilirsiniz Anlatmak istediğiniz şeyi şarkı sözleri haline getirebilir, veya bir müzik parçası eşliğinde onunla paylaşabilirsiniz Öfkesiyle, dürtüselliğiyle ya da sıkıntısıyla baş etmek için müzik en doğru yöntemdir Ritmleri kullanarak besinleri gruplamak ve anlamasını sağlamak mümkün olacaktır Gece yatarken anlatmak istediklerinizi bir ninninin melodisiyle ona aktarabilirsiniz ve bu yolun ne kadar etkili olduğunu görebilirsiniz Yeme ortamlarını müzik ile şekillendirebilir, daha çekici veya itici hale dönüştürebilirsiniz Yemekten hoşlanmadığı bir yiyeceği en sevdiği müzik eşliğinde sunmak, ya da sebzeleri keyifli melodilerle özdeşleştirmek yine çok etkileyici olacaktır Ritmler, tekerlemeler, ninniler ve bunlarla zenginleştirilen küçük oyunlardan çok hoşlanacaklardır

5 Bedensel Zeka: Bu zeka alanında güçlü olan çocuklar için dünyayı algılarken tüm vücudu, özellikle elleri kullanmak önemlidir Küçük yaştan itibaren dokunarak, koklayarak, tadarak öğrenirler Deneyerek öğrenmek kalıcıdır Bu çocuklara vermek istediğiniz mesajı mutlaka somut, dokunabilecekleri hale bürümek önemlidir Deneyler yapmak, maketler kullanmak yine uygun olabilir Beslenme çantasında ne tür yiyecekler olması gerektiğini ona anlatırken örneğin sandviçini birlikte hazırlayın Malzemelerin hepsine dokunmasını sağlayın ve sandviçi bir araya getirmesine izin verin Akşam salatayı ona yaptırın Sağlıklı malzemelerle hazırlayacağı salatayı yemek onun için zevk olacaktır Ve bir süre sonra da alışkanlığa dönüşecektir

Kendimizi ifade etmek için bedeni kullanmak ve onun da bedenini kullanarak anlatmasına izin vermek uygun olacaktır Birlikte pastalar kekler yerine, sebzeden maketler, eğlenceli sağlıklı yemekler hazırlamanız çok etkileyici olacaktır Ayrıca dans, mimik, pandomim kullanarak onlara daha kolay ulaşılabilir mesajlar verebilirsiniz Gözlerini kapatıp, besinlere dokunarak yapılan oyunlar ve beslenme eğitimleri de onlara çok keyif verecektir

6 Sosyal-Kişilerarası Zeka: Bu zeka alanında güçlü olan çocuklar çevrelerinde olup biten şeylere çok ilgilidirler Kalabalık içinde olmak, organizasyonlara katılmak onlar için eğlencelidir Bu nedenle onlara vermek istediğimiz mesajları sosyal ortamlarda vermeye çalışmamız uygun olacaktır Onunla bir konuda konuşacaksanız, eğlenceli ve kalabalık bir cafeyi, çevrede farklı aktivitelerin yer aldığı bir ortamı seçmek uygun olacaktır Bu çocukların doğal liderler oldukları unutulmamalıdır Bu nedenle kararlarda etkin olmak isterler, yaptırımlardan ve zorlamalardan nefret ederler Onlara uygun seçenekleri ustaca sunmak ve seçimlerinde serbest bırakmak uygun olacaktır Beslenme konusunda da tekdüze renksiz ve tekrarlayan listeler bu çocuklar için uygun değildir Sık sık değişen, kendilerinin kararda yer aldığı ve gerekirse inisiyatif kullanarak değişiklikler yapabilecekleri diyet programları onlara daha uygundur Hem dinleyip hem de konuşabilecekleri sosyal ve demokratik ortamlar onların anlamasını kolaylaştırır Gruplar, herkesin kendi bakış açısını anlattığı “grup terapi” gibi oluşumlar, onlar için idealdir

7 İçsel-Kendine Dönük Zeka: Kendini değerlendirme ve tanıma kapasitesi bu çocuklarda çok gelişmiştir Onlara neyin iyi geldiğini ya da iyi gelmediğini fark etmeleri oldukça kolaydır Etraflarındaki kişilerin buna saygı duyması gerekir Bekledikleri sadece budur Kendilerine hedefler yaratabilir ve bunlara emin adımlarla ilerleyebilirler Yeter ki, hedef koyma aşamasında kendilerine izin verilsin Birlikte değil bireysel çalışmayı tercih ederler Buna anlayış göstermek ve daha sonra, kendisi isterse paylaşmasını beklemek iyi bir yöntemdir Öfkeli veya mutsuz olduklarında yalnız kalmak isterler Bu sizden uzaklaştıkları anlamına gelmez Belli bir mesafeye izin vermeli ama ihtiyaç duyduğunda yanında olmalısınız Bu çocuklar konuşulan ya da söylenen şeyleri irdelemek, mesaj çıkarmak ya da yorumlamak için kendi başlarına geçirecekleri bir süreye ihtiyaç duyarlar

8 Doğa Zekası: Bu zeka alanında güçlü olan çocuklar doğayla, hayvanlarla, bitkilerle bir arada olmaktan çok hoşlanırlar Her tür bitki ya da hayvandan enerji alırlar Onları merak eder ve hep araştırmak isterler Besinler doğa ile iç içedir ve bu çocuklara bu açıyla yaklaşmak gerekir Doğal beslenmenin yararları, meyve sebze tüketiminin gerekleri gibi konular doğanın içinde anlatılmalı, doğadan topladığı besinleri tüketmesine ortam sağlanmalıdır

Bu çocuklar iletişimde ortamı çok önemserler Onlara anlatmak istediğiniz şeyi açık havada, doğal ortamda anlatmalı, onunla doğayı paylaşmalısınız Hiç olmazsa balkona çıkıp birlikte ağaçları ya da yıldızları seyredebilir, sohbet edebilir ve konuşacağınız konuyu burada dillendirebilirsiniz Merak ve ilgi alanlarını paylaşmalı, bitki yetiştirmesine, hayvan beslemesine mutlaka izin vermelisiniz Aksi takdirde onun körelmesine, yaşam enerjisinin azalmasına neden olursunuz Sevmediği ama tüketmesini istediğiniz yiyecekleri doğada ya da bahçede bir piknikle sevdirebilirsiniz

Tüm bunları çocuğunuz üzerinde denetin ve görün…