Fidanlık Yer Seçiminde Aranan Şartlardan Fidanlığın Su İhtiyacı

Fidanlığın Su ihtiyacı -Fidanlık Yer Seçiminde Aranan Şartlar






İçinde veya yakınında yeterli miktarda, ucuz ve uygun vasıfta su bulunmayan yerlerde fidanlık kurulamaz Ancak su ihtiyacının az olduğu sık sık su baskını olan veya yeterince güneş görmeyen derin vadiler de sırf bu yüzden fidanlık yeri olarak tercih edilemez En ideal durum vejetasyon süresi boyunca yağışın yeterli olduğu ve muntazam bir dağılış gösterdiği ve dolayısıyle sulama gereksiniminin az olduğu yerlerdir

Fidanlıkların faydalanabileceği su kaynaklan nehir, çay ve dere olmak üzere her türlü akar sular, kuyular ve kaynak suları olabilir Ancak süs bitkileri yetiştiren küçük fidanlıklarda şehir su şebekesinden de faydalanma düşünülebilir Bu yolla su temini pratik ve kolay olmasına karşılık pahalıdır, bazan da içerdiği fazla klor dolayısıyla bazı hassas bitkiler için bilhassa gelişmelerinin ilk dönemlerinde sakıncalar yaratabilir Kuyular ise çeşitli derinliklerden geldiklerinden genellikle oksijence fakir ve soğuk sulardır Bünyelerinde bazı zararlı eriyikleri de ta-şımalan mümkündür Bir kısmı da fazla kireç içerikleri dolayısıyle sakıncalı olabilir

Bu itibarla kuyu sularının fidanlık ihtiyacını karşılayacak miktarda da olsa, ancak iyi sonuç veren su analizlerinden sonra kullanılması düşünülür Bu konularda akar sular, oksijen zenginliği ve akıntı dolayısıyla zararlı madde içerikleri ekseri az olan ve dolayısıyla fidanlıklar için en uygun su kaynaklarıdır Ancak bu suyun da bazı fabrikaların artık sularının karışması gibi yollardan kirletilmiş bir su olmaması gerekir Bazı durumlarda hassas süs bitkileri için yağmur suyu da öngörülebilir Bunun için polietilen, saç, beton vs maddelerden büyük su toplama havuzları yapılabilir Bu yol pahalıya malolduğu için ancak çok kıymetli hassas bitkilerle kireçli sulardan kaçınan (Rhododendron ve Erica'lar gibi) bitki cinslerinde ve sera çalışmalarında ön planda düşünülebilir Zira yağmur suyu en iyi su kaynağıdır, bunlar atmosferden yere inerken oksijence çok zenginleşirler, mutedil sıcaklıkta olurlar, zararlı maddeler taşımazlar, hatta aksine bazı faydalı maddeleri toprağa intikal ettirirler (örneğin şimşekli havalarda oluşan amonyum nitrat gibi) Yağmur suyundan doğal olarak da Doğu Karadeniz yöremizde doğrudan faydalanılabilir ve az bir depolama ile fidanlığın su ihtiyacı karşılanabilir

Ancak genelde Türkiye'nin yağış azlığı ve yaz kuraklığı dolay isiyle fidanlık yeri seçiminde su başlıbaşına önemli bir etkendir

Fidanlık için gerekli su miktarı yörelere ve yetiştirilecek bitki türlerine, ekim ve repikaj oranlarına, fidanların büyüklüklerine ve fidanlıkta hakim olan toprak türüne göre büyük ölçüde değişir

Genel bir ortalama olarak bir fidanlık için dekara dakikada 6-10 litre su isabet edecek şekilde su temini esas alınabilir Ekim yastıklanna 12 saat veya daha az bir zamanda verilebilecek suyun debisi asgari 13 mm su verebilecek miktarda olması öngörülmektedir Ayrca diğer bir kaba ölçü de kurak mıntıkalarda ekim sahaları için dekara günde 10 ton, rutubetli yerlerde ise 5 ton su verilebileceği esasından da hareket edilebilir Repikaj parselleri için bu miktarın 2/3'ü hesaplanır

Suyun miktarı yanında kalitesi ve karakterini de bilmek çok önemli olduğunu belirtmiştik Su kaynağının derinliği, devamlı su temin etme gücü, içerdiği kol-loidal maddelerin miktarı, suda çözünür katı maddelerin varlığı, yüzdesi de saptanmalıdır Fidanlıklarda kullanılacak suda % 002'den daha fazla suda çözünebilir katı madde bulunmamalıdır Ayrıca suyun pH derecesi de bilinmelidir % 005'den daha fazla kalsiyum içeren suyun pH'ı yüksek olacağı ve bunun da mantar hastalıkları ve kloraza sebebiyet vereceği cihetle arzulanmaz Bütün bu hususlar usulüne uygun şekilde alınan su örneklerinin analiziyle ortaya çıkar Bu analizler için örnek alma yöntemleri, analizlerin yaptırılabileceği yerler, ilerde sulama tekniğinde çok kısa olarak topluca görülecektir Ancak suyun verimini tesbit işi, suyun en fazla kullanıldığı zamanlarda ve en kurak periyotta tesbit edilmelidir Aksi halde ilerde bazı müşküllerle karşılaşılır Kalite analizleri de özellikle akarsulardan faydalanma halinde suyun en fazla kullanıldığı ilkbahar ve yaz aylarında aylık tesbitlerle ortaya konmalıdır Zira kışın suların artması dolayısıyle kirletmenin olmadığı bir periyotta yapılan tesbit yanıltıcı olabilir


ProfDr Suat ÜRGENÇ