Stadium Efes

Stadium Efes (Ephesos)




Vedius Gymnasiumunun güneyinde bulunan stadium, her çeşit törenin, atletik yarışmaların, araba koşularının ve gladyatör dövüşlerinin yapıldığı yerdir Güneydeki oturma yerleri Pion, yani bugünkü Panayır Dağı etekleri üzerinde bulunmaktadır Kuzeydeki oturma yerleri ise tonozlu ayaklar üzerine inşa edilmiştir Oturma yerleri Erken Hıristiyanlık Döneminde Ayasuluk surunun yapılmasında kullanıldıkları için stadium çok tahrip görmüştür Stadiumun batı yönü girişi, kuzey tonozlu galerileri ve stadiuma girişi sağlayan tüneller, güney-doğuda bulunan oturma yerlerinin kazıları devam etmektedir Stadiumun doğu ucu daha sonradan gladyatör döğüşler için kapatılmıştır

Kültür Bakanlığının isteği doğrultusunda, 80 yıl aradan sonra stadiumdaki arkeolojik kazılar S Karwiese tarafından 1993 yaz sezonunda tekrar başlatılmıştır

Stadiumda kazılar, stadiumun batısında, yarışların başlangıç yeri olan yerin (aphesis), kuzey-güney doğrultusundaki alanda başlamıştır Stadiumun bu kısımında ilk evreye ait aphesis çok iyi korunmuş olarak bulunmuştur İkinci evreye ait sütunlarla desteklenen bir üst yapının postamentleri ve üst yapı elemanları ele geçmiştir Stadiumun güney batı köşesinde mermer oturma sıralarından bir grup in-situ olarak ortaya çıkarılmıştır Yine bu kısımda geç dönemde yapılmış bir aquadukt (üstü tonozlu ve kapalı) stadiumun batı analemma tabanı boyunca korunmuş olarak izlenebilmiştir Kuzey-batı köşede ise stadiumun korunabilen tonozlu galerileri önünde yapılan çalışmalarda ise peristilli bir kilise yapısının temelleri bulunmuştur Bu yapı, spolie malzeme ile inşa edilmiştir

Burada MS 6 yüzyıla ait monogramlı sikkeler bulunmuştur Stadiumun kuzeyindeki galerilerin dışında yapılan çalışmalarda, stadiumun kuzeyinde ve tribünlere ulaşımı sağlayan merdivenler ve galerilerin kazıları yapılmıştır Bu alanların dışında daha sonraki yıllarda stadiumun sphendonesine yakın kısımlarda, güney-doğu köşede, oturma sıralarının bulunduğu kısımda araştırma mahiyetinde çalışmalar yürütülmüştür Bu kısımda stadiumun yaslandığı doğal kaya üzerinde oturma sıralarının yataklarının varlığı görülmüştür Ayrıca, sphendonenin galerilerinde çalışmalar yapılmaktadır Arkeolojik kazıların yanında kazısı ve temizliği yapılan tribün ve galerilerde sağlamlaştırma ve restorasyon çalışmaları sürdürülmektedir