 |
Gebelik Takiplerinde Yapılan İncelemeler |
 |
07-24-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Gebelik Takiplerinde Yapılan İncelemelerGebelik takiplerinde yapılan incelemeler [/b] Gebelik takipleri sırasında düzenli aralıklarla doktor kontrollerine gitmeniz önerilir  Bu kontrollerde hem sizin genelsağlık durumunuz, hem de bebeğinizin büyüme ve gelişmesi kontrol edilirek olası bir problem saptanmaya çalışılır Saptanan bir problem varlığında da uygun şekilde giderilmesi amacıyla gerekli tedaviler uygulanır Gebelik takiplerisırasında yapılan rutin ve risk faktörü saptanması durumunda yapılan ileri incelemeler çok çeşitlidir Gebelik testi Adet gecikmesi varlığında aksi ispatlanana kadar durumun gebelik olduğu kabul edilir Pekçok durum adet gecikmesineneden olmakla birlikte gecikmenin nedeni çoğu zaman gebeliktir Bu nedenle adet gecikmesi varlığında mutlaka gebelik testi yapılmalıdır Günümüzde eczanelerde satılan testlerbirkaç günlük gecikmede bile gebeliği büyük bir doğrulukla göstermektedir İdrar testinin negatif olduğu durumlarda isekesin emin olmak amacıyla kanda gebelik testi yapılır İdrarya da kanda yapılsın testin pozitif olması gebeliğin normal olduğunu göstermez Dış gebelik, boş gebelik, mol gebeliğigibi durumlarda da erken dönemde normal bir gebelik ile aynı belirtiler görülür Adet gecikmesi varlığında herhangi bir gebelik testi yapmadan doktorunuza gittiğinizde eğer adet gecikmeniz yaklaşık 1 hafta kadar ise doktorunuz ******l ultrason ile gestasyonel keseyi görüp gebeliği saptayabilir Böyle birdurumda ayrıca test yapmaya gerek yoktur Ancak şüphelidurumlarda kanda gebelik testi istenebilir Tek bir sonucunyeterli olmadığı durumlarda (dış gebelik normal gebelik ayrımı gibi ya da gebeliğin sağlıklı ilerleyip ilerlemediğinin anlaşılması için) iki gün aralarla kanda gebelik testi tekrarlanabilir Çoğu laboratuvarda kanda yapılan gebelik testi rapor edilirken hastada saptanan değerin yanısıra hangi gebelik haftasında değerin hangi aralıklarda olduğu da yazılmaktadır Hasta ve hasta yakınları da bu değere göregebeliğin kaç haftalık olduğuna karar vermektedirler Oysa budeğer aralıkları son derece geniş olup kandaki beta HCG (gebelik hormonu) düzeyine bakarak gebeliğin kaç haftalık olduğuna karar verilemez Gebelik yaşına karar verilirken esasalınan veri son adet tarihi ve ultrason ölçümü arasındaki ilişkidir İlgili konular: İdrarda yapılan gebelik testleri Normal bhCG değerleri Pelvik muayene Bir kadın doğum muayenesinin temel ögesi pelvik incelemedir Bu muayenede amaç olası bir patolojiyi saptamaktır Muayeneninilk basamağı spekulum adı verilen bir alet yardımı ile ****** ve rahim ağzının gözlenmesidir Bu incelemesırasında ******l enfeksiyon olup olmadığı ve rahim ağzında yara ya da kanser öncülü bir lezyon olup olmadığı araştırılır İkinci aşama ise elle muayenedir Elle muayenesırasında ise myom, kist gibi kitle varlığı araştırılmaktadır Ultrasonun bu kadar yaygın kullanılmadığı ve gebelik testlerinin şimdiki gibi birkaç saatte değil günler sonra sonuçlandığı eski dönemlerde elle muayene gebeliğin anlaşılması açısından son derece önemliydi Gebelikterahim ağzında ortaya çıkan yumuşama, renk değişikliği ve rahimin muayenede normalden büyük olarak saptanması adet gecikmesi ile bir arada değerlendirildiğinde rahim içi bir gebeliğin saptanması için çoğu zaman yeterli olarak kabul edilmekteydi Günümüzün modern yaklaşımında ise gebeliğin tanısında ve ilk gebelik değerlendirmesinde jinekolojik muayene eski popüleritesini doğal olarak yitirmiştir Trans******l ultrasonografi ile gebeliğin çok erken dönemlerinde bile gebelik kesesi ve yolk kesesi görülerek normal rahim içi bir gebelik olup olmadığına karar verilebilmektedir Gümünüzde erken gebelik takiplerinde jinekoljik muayenenin daha az kullanılmasının nedeni halk arasındaki muayenenin düşüğe neden olacağı şeklindeki yanlış inanış değildir Muayenenin düşüğe neden olduğuna yönelik hiçbirbilimsel veri yoktur Düşüklerin genelde ilk 8 hafta içindegerçekleşmesi ve ilk muayenenin de genelde bu haftalarda yapılması bu şekilde yanlış bir inanışın yerleşmesine neden olmuştur İlk doktor ziyaretinde öncelikle tercih edilmese bile jinekolojik muayene gebelik takiplerinin vazgeçilmez bir ögesidir Herhangi bir jinekolojik yakınma olmaması durumundabile eğer son 1 yıl içinde yapılmamış ise ilk gebelik kontrolünde smear testi alınması amacıyla spekulum uygulanabilir Öte yandan hamileliğin seyri süresince herhangi bir dönemde kanama görüldüğünde bunun değerlendirilmesi amacıyla yine spekulum ile gözlem yapılır Erken doğumtehdidi varlığında ya da ultrasonografide rahim ağzında kısalma saptandığında ya da açılmadan şüphelenildiğinde de yine hem spekulum incelemesi hem de elle maueyene yapılır gebeliğin son dönemlerinde çatı olarak adlandırılan pelvisi değerlendirmek amacıyla da elle muayene yapılır Doğumöncesinde elle muayenenin yapılmasını gerektiren bir başka durum da suni sancı öncesi rahim ağzının durumunun değerlendirilmesidir İlgili konu: Jinekolojik muayene Ultrasonografi Gebelik takiplerinin olmazsa olmaz ögesi ultrasonografidir Gebeliğin ilk 13 haftasına kadar ******l ultrason, daha sonraki dönemlerinde ise abdominal (karından) ultrason incelemesi yapılır Ultrason gebeliğin normal olup olmadığı, gebelikyaşının son adet tarihi ile uyumlu olup olmadığı, bebeğin gelişiminde ve organlarında sorun olup olmadığı gibi konularda son derece yararlı bilgiler verir ve gebeliğin takibinde yön gösterici olur Rutin incelemelerde bebeğinbaş, karın ve bacak kemiği uzunlukları ile amniyon sıvısı, göbek kordonunun durumu, plasentanın durumu gibi incelemeler yapılır 20-24 haftalarda ise bebeğin tüm organlarınındeğerlendirildiği detaylı fetal inceleme yapılır Gebeliğin ilerleyen dönemlerind ekan akımlarını incelemek amacıyla doppler ultrasonografi yapılabilir Çoğul gebeliklerde rahim ağzında kısalma olup olmadığını anlamak amacıyla abdominal ultrasonografi ile birlikte ******l ultrasonografi de yapılabilir Benzer şekilderisk varlığında tek bebek bekleyen anne adaylarında da 20-23 haftalar civarında ******l ultrasonografi ile rahim ağzı uzunluğu ölçülebilir Bazı ülkelerde her doktor kontrolünde ultrason incelemesi yapılmamakta tüm gebelik boyunca sadece 2 ya da 3 kere ultrason ile bakılmaktadır Bunun nedeni buülkelerde ultrason incelemelerinin ayrı olarak ücretlendirilmesidir Bunun yerine rutin kontrollerde bebeğingelişimi, rahim büyüklüğü mezura ile ölçülerek anlaşılmaya çalışmakta, doppler ya da fetoskop adı verilen boru benzeri bir alet ile bebeğin kalp sesleri dinlenerek sağlıklı olup olmadığı değerlendirilmektedir Bebeğin duruşu, önde gelen kısmı gibi değerlendirmeler ise Leopold manevraları adı verilen elle dıştan muayene ile anlaşılmaya çalışılmaktadır Tüm bu değerlendirmelerhayata açıktır ve kuşkusuz ultrason mezuradan daha yararlı veriler sağlamaktadır Günümüzde giderek artan sayıda merkezde üç boyutlu ultrason cihazları yer aldığından bebeğin doğmadan önce ayrıntılı görüntüsü elde edilebilmektedir İlgili konu: Ultrasonografi Kan grubu Eğer daha önceden bilinmiyor ise ilk gebelik kontrolünde mutlaka anne ve baba adayının kan grupları kontrol edilir Bu kan uyuşmazlığı açısından önemlidirAnne adayının kan grubu Rh(-) baba adayı Rh(+) ise bu durumda kan uyuşmazlığından söz edilir ve gebelik takipleri sırasında bu durumun bebek üzerinde olumsuz bir etkisinin olup olmadığı araştırılır Tam kan sayımı (hemogram)Kan sıvı ve hücresel kısımlar olmak üzere kabaca iki ayrı bölümden oluşur Kanın yapısı içinde bulunan hücrelerinve hücrelere ait çeşitli parametrelerin hesaplanması tam kan sayımı ya da hemogram olarak adlandırılır Tam kansayımının temel amacı kansızlık olarak bilinen anemi varlığını ve türünü saptamaktır Bunun dışındaenfeksiyonlardan pıhtılaşma sorunlarına kadar değişik konularda bilgi verebilir Günümüzde kan sayımı damardan alınan az miktarda kanın özel cihazlarda incelenmesi ile yapılmaktadır ve sonuçların alınması çoğu zaman birkaç dakikayı geçmemektedir Bir hemogram raporunda en çok dikkat edilen parametreler şunlardır: WBC (white blood cell count, lökosit): Kanın belirli bir hacmindeki beyazküre (akyuvar) sayısıdır Normal değerler laboratuvarlara göre az çok değişmekle birlikte genelde mililitrede 4 500-11000 arasındadırGebelikte bir miktar artış normal kabul edilmekle birlikte kanda lökosit sayısının artması enfeksiyon lehine bir bulgudur Hemoglobin (Hb): Hemoglobin alyuvarların (eritrosit) içinde yer alan, kana kırmızı rengini veren ve oksijeni taşıyan proteindir Normal değerleri erkeklerde vekadınlarda farklıdır Kadınlarda desilitrede 12-16 gramhemoglobin olması normaldir 12 gramın altında olması iseanemi olarak adlandırılır Hemotokrit (Hct): Alyuvarların hacminin tüm kan hacmine olan oranıdır Kadınlarda %37-48 arası normalolarak kabul edilir Trombosit (plt): Kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir Normal değerleri mililitrede 150-440000arasındadır Kan sayımında ayrıca tek bir alyuvarın hacmi ve hemoglobin içeriği gibi değişik parametreler de görüntülenebildiği gibi akyuvarların da değişik türlerinin oranları hesaplanır Bu incelemeye lökosit formülü adı verilir Rutin gebelik takipleri sırasında hamileliğin başlangıcında tam kan sayımı yapılır Burada amaç anemivarlığını araştırmak ve uygun şekilde tedavisini sağlamaktır takipler sırasında 28 hafta civarında testtekrarlanır Bunun dışında doktorunuz gerekli gördüğüdurumlarda kan sayımı yapılmasını isteyebilir Ayrıca gebeliğe bağlı tansiyon yüksekliği ya da HELLP sendromunun izlenmesinde trombosit sayımlarından da yararlanırlır İdrar tetkiki Atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması idrar yolu ile olur İdrar ayrıca vücutta yaşanan bazıdeğişimlerin saptanması açısından oldukça yararlı bilgiler verilir Ayrıca bariz belirti ve bulgu yaratmayan bazıdurumların saptanmasında ya da bilinen bazı hastalıkların durumunun değerlendirilmesinde idrar incelemesine başvurulur İdrar örneği incelenirken hem içindeki bazı kimyasal maddelerin analizi yapılır hem de çökeltisi mikroskopi ile incelenir Gebelikte sık aralıklarla yapılan idrar incelemelerinin amacı hem olası bir idrar yolu enfeksiyonun saptamak hem de gebelik sırasında ortaya çıkan bazı hastalıkların tespitini yaparak takip etmektir Rutin bir idrar incelemesinde idrarın asitlik derecesi, yoğunluğu, glukoz, protein, keton gibi maddeler içerip içermediği araştırılır Ayrıca mikroskopide akyuvar, kan,kum ve bakteri olup olmadığı incelenir Normalde insan idrarında protein bulunmaz ancak preeklampsinin önemli bulgularından birisi proteinüri yani idrarda protein olmasıdır İdrardaki protein miktarı geneldepreeklampsinin şiddeti ile doğru orantılıdır Gebelikte idrarda bir miktar glukoz olması normaldir ancak fazla miktarlarda glukoz yani glukozüri gebeliğe bağlı şeker hastalığını düşündürür Ketonlar olarak adlandırılan bazı asitler ise anne adayının yeterli şekilde beslenip beslenmediğini anlamak açısından yol gösterici olabilir Açlık ile birlikteidrarda keton (aseton) görülmeye başlar Açlığın süresiuzadıkça idrardaki keton miktarı da artar Bu nedenlegebeliğe bağlı bulantı ve kusmanın izlenmesinde idrar keton düzeyi önemlidir Teorik olak insan idrarında kırmızı kan hücresi (alyuvar, eritrosit) bulunmaz Ancak sağlıklı insanlarda idrarda birkaçtane eritrosit saptanması çoğu zaman normal kabul edilir Bunakarşılık fazla miktarda eritorisit saptanması mikroskopik hematuri olarak adlandırılır ve idrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında taş ve hatta bazı böbrek hastalıklarının belirtisi olabilir Bununla birlikte kadınlarda idrardakieritrositlerin kaynağının fark edilmeyen çok hafif ******l kanamalar olabileceği de akıldan çıkartılmamalıdır İnsan idrarında birkaçtane lökosit (akyuvar) olması da normaldir Bununla beraber artmış lökosit sayısı çoğuzaman idrar yolu enfeksiyonunu işaret eder Bakteri ise çoğu zaman idrar tetkikinde saptanan bir bulgudur Bunun nedeni ****** ve ürethra (idrarın dışarıyaatıldığı yer) çevresinde çok sayıda değişik bakteri bulunmasıdır Bunlar örnek verilirken idrara karışabilir vebu nedenle idrar tetkikinde saptanabilir Bu duruma kontaminasyonadı verilir Normalde mililitrede 100000 baktariye kadar olandurumlar kontaminasyon olarak kabul edilir ve hastanın yakınması yoksa ve idrarda bol lökosit saptanmamış ise klinik bir önem oluşturmaz Ancak yine de bu gibi durumlardaidrar kültürü yapılması gerekebilir İdrar yoğunluğuna bakılarak anne adayının yeterli su içip içmediği hakkında da fikir sahibi olunabilir İdrar kültürüİdrarda bakteri ve lökosit saptanması durumunda idrar kültürü yapılması gerekli olabilir Kültür belirli birdokudan vücut salgısından alınan öneğin özel ortamlarda bekletilerek içerdiği bakterilerin çoğaltılması ve incelemesi demektir Bu sayede rutin tetkikte saptananbakterilerin hangi tür olduğu anlaşılabilir Antibiyogram isesaptanan bakteri üzerinde hangi antibiyotiklerin etkili hangilerinin etkisiz olduğunu saptamaya yarar Bu sayede işeyaramayacak olan bir antibiyotik kullanımının önüne geçilmiş olur İdrar yolu enfeksiyonları düşüklere ve erken doğumlara neden olabileceğinden mutlaka uygun antibiyotikler ile tedavi edilmelidir İlgili konu: Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları Rubella taraması Çocukluk çağı hastalıklarından bir olan rubella (kızamıkçık) hamilelik sırasında geçirildiğinde bebekte anomalilere neden olabilen bir hastalıktır Bu nedenlehamilelikten önce ya da ilk kontrolde bu hastalığa karşı bağışıklık olup olmadığı araştırılmalıdır Erişkinlerin çoğu ya çocukluklarında geçirdikleri ya da aşılandıkları için bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmışlardır Böyle bir durumda gebelik sırasındakızamıkçık geçiren birisi ile temas etmeleri kendi sağlıkları ya da bebeklerinin sağlıkları açısından bir risk yaratmaz Kanda yapılan incelemede Rubella IgG pozitifliğibağışıklığı gösterir Gebelik öncesinde Rubella IgGnegatif olarak saptandığında aşı yapılabilir ancak böyle bir durumda en az 3 ay süreyle gebelikten korunmak gereklidir Hamilelik sırasında rubella aşısı yapılamaz İlgili konu: Gebelik ve Rubella (kızamıkçık) enfeksiyonu CMV taraması Sitomegalovirus adı verilen bir virusun neden olduğu enfeksiyonlar da bebeklerde anomaliye neden olabileceğinden hamileliğinin başında anne adayının bu enfeksiyona karşı bağışıklığının olup olmadığının araştırılması önemlidir Kanda yapılan incelemede CMV IgG pozitif olmasıbağışıklığı gösterir Rutin incelemelerde yapılıpyapılmaması konusunda fikir birliği yoktur İlgili konu: Hamilelikte sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu Toksoplazma taraması Toksoplazma enfeksiyonları düşük, ölü doğum ve anomalili bebek gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilen bir hastalıkdır Bu nedenle hamileliğin başlangıcında daha önceden geçirilip geçirilmediği ve bağışıklık olup olmadığı araştırılmalıdır Kanda yapılan incelemede Toksoplazma IgMaktif enfeksiyonu gösterirken IgG geçirilmiş enfeksiyon ve bağışıklığı ifade eder Gebelik sırasında aktifenfeksiyon saptandığında uygun şekilde antibiyotikler ile tedavisi gerekir Başlangıçta IgG negatif olaraksaptandığında belirli aralıklarla tekrarı gerekebilir İlgili konu: Hamilelik ve toksoplazma Hepatit ve HIV taraması Hepatit B virüsü karaciğerde iltihaba neden olan bir mikroorganizmadır Ülkemizde Hepatit B taşıyıcılığıoldukça yüksektir Bu nedenle gebeliğin başlangıcındaHepatit B taraması yapılması önemlidir HBs pozitifliğitaşıyıcılığı gösterirken, Anti HBs pozitifliği bağışıklığı belirler Bağışıklık daha öncedengeçirilmiş bir enfeksiyona bağlı olabileceği gibi aşılama sonrası da beklenilen bir durumdur Hepatit Btaşıyıcılığı varlığında doğumdan hemen sonra bebeğe aşı ve koruyucu serum yapılması gerekir AIDS'de bebek üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğinden rutin incelemeler arasında HIV testi de bulunur HBs negatif ve HIV çıkması durumunda gebeliğin sonlarına doğru doğuma yakın bir dönemde tekrar edilmesinde yarar vardır İlgili konu: Gebelik ve Hepatit B enfeksiyonu Ense kalınlığı ölçümü, İkili test, Üçlü test Bebekte Down sendromu, ve diğer bazı genetik hastalık olasılığının anlaşılması amacıyla 11-14 haftalarda ultrasonografi ile ense kalınlığı ölçümü ve anne adayından alınan kanda bazı hormonların ölçümü ile ikili test yapılır 16-20 haftalar arasında ise yine anneadayından alınan kan ile aynı amaç için üçlü test yapılır İlgili konu: İkili Test (11-14 testi) ve fetal ense kalınlığı (NT) Üçlü Test İndirekt Coombs ve Anti D (rhogam) Anne adayının kan grubunun Rh(-) baba adayının ise Rh(+) olması durumunda kan uyuşmazlığı söz konusudur Böyle birdurumde eğer bebeğin kan grubu da Rh(+) ise bebeğe ait kan hücreleri kanama gibi bir nedenle annenin kanı ile temas ettiğinde annenin kanında Rh(+) protinlere karşı antikor adı verilen maddeler oluşur Böyle bir durumda anne adayındaoluşan antikorlar bebeği olumsuz şekilde etkileyebilir Butablo etkilenmiş Rh/Rh uyuşmazlığı olarak tanımlanır Kanuyuşmazlığından dolayı bebeğin etkilenip etkilenmediği anne adayının kanında yapılan bir test ile anlaşılabilir Bu testin adı indirekt coombs testidir Rh uyuşmazlığı olançiftlerde indirekt cooms testi gebeliğin 28 haftasındayapılır Yine gebeliğin bu haftalarında anne kanında antikoroluşumunu engellemek için Anti D adı verilen enjeksiyon yapılabilir Gebeliğin erken dönemlerinde düşük tehditigibi kanama sorunları olanlarda ya da amniyosentez gibi girişimler yapılan durumlarda kanama ya da işlem sonrasında da Anti D yapılabilir Doğum sonrasında ise eğer bebek kangrubu Rh(+) olarak saptanırsa ilk 72 saat içinde anneye Anti D yapılarak daha sonraki gebeliklerdeki Rh(+) bebeklerin kan uyuşmazlığından olumsuz şekilde etkilenmelerinin önüne geçilmiş olur İlgili konu: Kan uyuşmazlığı Şeker (Diyabet) tarama testi Hamilelik şeker hastalığını taklit edebilen bir durumdur Ayrıca hamile kadınların bazılarınde gebeliğin seyri sırasında diyabet (şeker hastalığı) ortaya çıkabilir Ortaya çıkan bu durum gebelikten sonra normale dönebileceği gibi kalıcı da olabilir Gebelik sırasında ortaya çıkanşeker hastalığına gestasyonel diyabet adı verilir Gebelikile ilgili şeker hastalığı 24-28 haftalarda ortaya çıkarBu nedenle gebelik takipleri sırasında şeker tarama testi yapılır Bu test için uygun dönem gebeliğin 24-28haftaları arasıdır Gestasyonel diyabet taramasında hangitestin daha duyarlı oluduğu konusunda fikirbirliği yoktur Bazıları sadece açlık kan şekeri bakılmasının yeterli olduğunu savunurken diğerleri 50 gram ya da 75 gram glukoz tarama testi yaptırmayı uygun görürler Bu testinyapılabilmesi için kişinin aç olması gerekmez Herhangi birzamanda kişiye 50 gram glukoz içirildikten 1 saat sonra kan örneği alınarak şeker düzeyine bakılır 75 gram ileyapılan testte ise 1 ve 2 saatte kan örneği alınarak şekerdüzeylerine bakılır Testin anormal çıkması durumunda kan şeker düzeyine göre 3 saatlik şeker yükleme testi yapılabilir ya da yapılmayabilir Glukoz tarama testinde kan şeker düzeyi 140mg/dl üzerinde ise test pozitif ya da anormal olarak kabul edilir Sonuç 200 mg/dl ya da üzerinde ise bu durumda diyabettanısı konur Sonucun 140-200 mg/dl arasında bulunmasıdurumunda ise 3 saatlik şeker yükleme testi yapılması gerekir 50 gram glukoz ile yapılan taramanın anormal çıkması mutlaka gestasyonel diyabet olduğu anlamına gelmez Tarama vetanı testleri sonucu gestasyonel diyabet saptandığında uygun şekilde tedavisi gerekir Tedavide bazen sadece diyet yeterliolurken bazen hastanın insülin kullanması gerekebilir Diğer testler Gebeliğin seyri sırasında doktorunuz gerek gördüğünde bazı testleri tekrarlamak gereği duyabilir ya da daha önceden hiç yapılmamış testlerin yapılmasını isteyebilir Bunlar arasında en sık tekrarlananlar kansıyımı ve idrar tetkikidir Öte yandan preeklampsi ya dagebeliği ebağlı hipertansiyon varlığında hastalığın seyrini takip etmek amacıyla kanda karaciğer fonksiyon testleri (SGOT, SGPT), Böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin), enfeksiyon belirteçleri (CRP, sedimentasyon) gibi pekçok farklı teste gerek duyulabilir Bunlar her hamilelik takibinderutinde yapılmayan testlerdir [/b] Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
 |
|
Gebelik Takiplerinde Yapılan İncelemeler |
|
|
07-24-2012
|
#2 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Gebelik Takiplerinde Yapılan İncelemelerGebelik takiplerinde yapılan incelemeler [/b] Gebelik takipleri sırasında düzenli aralıklarla doktor kontrollerine gitmeniz önerilir Bu kontrollerde hem sizin genelsağlık durumunuz, hem de bebeğinizin büyüme ve gelişmesi kontrol edilirek olası bir problem saptanmaya çalışılır Saptanan bir problem varlığında da uygun şekilde giderilmesi amacıyla gerekli tedaviler uygulanır Gebelik takiplerisırasında yapılan rutin ve risk faktörü saptanması durumunda yapılan ileri incelemeler çok çeşitlidir Gebelik testi Adet gecikmesi varlığında aksi ispatlanana kadar durumun gebelik olduğu kabul edilir Pekçok durum adet gecikmesineneden olmakla birlikte gecikmenin nedeni çoğu zaman gebeliktir Bu nedenle adet gecikmesi varlığında mutlaka gebelik testi yapılmalıdır Günümüzde eczanelerde satılan testlerbirkaç günlük gecikmede bile gebeliği büyük bir doğrulukla göstermektedir İdrar testinin negatif olduğu durumlarda isekesin emin olmak amacıyla kanda gebelik testi yapılır İdrarya da kanda yapılsın testin pozitif olması gebeliğin normal olduğunu göstermez Dış gebelik, boş gebelik, mol gebeliğigibi durumlarda da erken dönemde normal bir gebelik ile aynı belirtiler görülür Adet gecikmesi varlığında herhangi bir gebelik testi yapmadan doktorunuza gittiğinizde eğer adet gecikmeniz yaklaşık 1 hafta kadar ise doktorunuz ******l ultrason ile gestasyonel keseyi görüp gebeliği saptayabilir Böyle birdurumda ayrıca test yapmaya gerek yoktur Ancak şüphelidurumlarda kanda gebelik testi istenebilir Tek bir sonucunyeterli olmadığı durumlarda (dış gebelik normal gebelik ayrımı gibi ya da gebeliğin sağlıklı ilerleyip ilerlemediğinin anlaşılması için) iki gün aralarla kanda gebelik testi tekrarlanabilir Çoğu laboratuvarda kanda yapılan gebelik testi rapor edilirken hastada saptanan değerin yanısıra hangi gebelik haftasında değerin hangi aralıklarda olduğu da yazılmaktadır Hasta ve hasta yakınları da bu değere göregebeliğin kaç haftalık olduğuna karar vermektedirler Oysa budeğer aralıkları son derece geniş olup kandaki beta HCG (gebelik hormonu) düzeyine bakarak gebeliğin kaç haftalık olduğuna karar verilemez Gebelik yaşına karar verilirken esasalınan veri son adet tarihi ve ultrason ölçümü arasındaki ilişkidir İlgili konular: İdrarda yapılan gebelik testleri Normal bhCG değerleri Pelvik muayene Bir kadın doğum muayenesinin temel ögesi pelvik incelemedir Bu muayenede amaç olası bir patolojiyi saptamaktır Muayeneninilk basamağı spekulum adı verilen bir alet yardımı ile ****** ve rahim ağzının gözlenmesidir Bu incelemesırasında ******l enfeksiyon olup olmadığı ve rahim ağzında yara ya da kanser öncülü bir lezyon olup olmadığı araştırılır İkinci aşama ise elle muayenedir Elle muayenesırasında ise myom, kist gibi kitle varlığı araştırılmaktadır Ultrasonun bu kadar yaygın kullanılmadığı ve gebelik testlerinin şimdiki gibi birkaç saatte değil günler sonra sonuçlandığı eski dönemlerde elle muayene gebeliğin anlaşılması açısından son derece önemliydi Gebelikterahim ağzında ortaya çıkan yumuşama, renk değişikliği ve rahimin muayenede normalden büyük olarak saptanması adet gecikmesi ile bir arada değerlendirildiğinde rahim içi bir gebeliğin saptanması için çoğu zaman yeterli olarak kabul edilmekteydi Günümüzün modern yaklaşımında ise gebeliğin tanısında ve ilk gebelik değerlendirmesinde jinekolojik muayene eski popüleritesini doğal olarak yitirmiştir Trans******l ultrasonografi ile gebeliğin çok erken dönemlerinde bile gebelik kesesi ve yolk kesesi görülerek normal rahim içi bir gebelik olup olmadığına karar verilebilmektedir Gümünüzde erken gebelik takiplerinde jinekoljik muayenenin daha az kullanılmasının nedeni halk arasındaki muayenenin düşüğe neden olacağı şeklindeki yanlış inanış değildir Muayenenin düşüğe neden olduğuna yönelik hiçbirbilimsel veri yoktur Düşüklerin genelde ilk 8 hafta içindegerçekleşmesi ve ilk muayenenin de genelde bu haftalarda yapılması bu şekilde yanlış bir inanışın yerleşmesine neden olmuştur İlk doktor ziyaretinde öncelikle tercih edilmese bile jinekolojik muayene gebelik takiplerinin vazgeçilmez bir ögesidir Herhangi bir jinekolojik yakınma olmaması durumundabile eğer son 1 yıl içinde yapılmamış ise ilk gebelik kontrolünde smear testi alınması amacıyla spekulum uygulanabilir Öte yandan hamileliğin seyri süresince herhangi bir dönemde kanama görüldüğünde bunun değerlendirilmesi amacıyla yine spekulum ile gözlem yapılır Erken doğumtehdidi varlığında ya da ultrasonografide rahim ağzında kısalma saptandığında ya da açılmadan şüphelenildiğinde de yine hem spekulum incelemesi hem de elle maueyene yapılır gebeliğin son dönemlerinde çatı olarak adlandırılan pelvisi değerlendirmek amacıyla da elle muayene yapılır Doğumöncesinde elle muayenenin yapılmasını gerektiren bir başka durum da suni sancı öncesi rahim ağzının durumunun değerlendirilmesidir İlgili konu: Jinekolojik muayene Ultrasonografi Gebelik takiplerinin olmazsa olmaz ögesi ultrasonografidir Gebeliğin ilk 13 haftasına kadar ******l ultrason, daha sonraki dönemlerinde ise abdominal (karından) ultrason incelemesi yapılır Ultrason gebeliğin normal olup olmadığı, gebelikyaşının son adet tarihi ile uyumlu olup olmadığı, bebeğin gelişiminde ve organlarında sorun olup olmadığı gibi konularda son derece yararlı bilgiler verir ve gebeliğin takibinde yön gösterici olur Rutin incelemelerde bebeğinbaş, karın ve bacak kemiği uzunlukları ile amniyon sıvısı, göbek kordonunun durumu, plasentanın durumu gibi incelemeler yapılır 20-24 haftalarda ise bebeğin tüm organlarınındeğerlendirildiği detaylı fetal inceleme yapılır Gebeliğin ilerleyen dönemlerind ekan akımlarını incelemek amacıyla doppler ultrasonografi yapılabilir Çoğul gebeliklerde rahim ağzında kısalma olup olmadığını anlamak amacıyla abdominal ultrasonografi ile birlikte ******l ultrasonografi de yapılabilir Benzer şekilderisk varlığında tek bebek bekleyen anne adaylarında da 20-23 haftalar civarında ******l ultrasonografi ile rahim ağzı uzunluğu ölçülebilir Bazı ülkelerde her doktor kontrolünde ultrason incelemesi yapılmamakta tüm gebelik boyunca sadece 2 ya da 3 kere ultrason ile bakılmaktadır Bunun nedeni buülkelerde ultrason incelemelerinin ayrı olarak ücretlendirilmesidir Bunun yerine rutin kontrollerde bebeğingelişimi, rahim büyüklüğü mezura ile ölçülerek anlaşılmaya çalışmakta, doppler ya da fetoskop adı verilen boru benzeri bir alet ile bebeğin kalp sesleri dinlenerek sağlıklı olup olmadığı değerlendirilmektedir Bebeğin duruşu, önde gelen kısmı gibi değerlendirmeler ise Leopold manevraları adı verilen elle dıştan muayene ile anlaşılmaya çalışılmaktadır Tüm bu değerlendirmelerhayata açıktır ve kuşkusuz ultrason mezuradan daha yararlı veriler sağlamaktadır Günümüzde giderek artan sayıda merkezde üç boyutlu ultrason cihazları yer aldığından bebeğin doğmadan önce ayrıntılı görüntüsü elde edilebilmektedir İlgili konu: Ultrasonografi Kan grubu Eğer daha önceden bilinmiyor ise ilk gebelik kontrolünde mutlaka anne ve baba adayının kan grupları kontrol edilir Bu kan uyuşmazlığı açısından önemlidirAnne adayının kan grubu Rh(-) baba adayı Rh(+) ise bu durumda kan uyuşmazlığından söz edilir ve gebelik takipleri sırasında bu durumun bebek üzerinde olumsuz bir etkisinin olup olmadığı araştırılır Tam kan sayımı (hemogram)Kan sıvı ve hücresel kısımlar olmak üzere kabaca iki ayrı bölümden oluşur Kanın yapısı içinde bulunan hücrelerinve hücrelere ait çeşitli parametrelerin hesaplanması tam kan sayımı ya da hemogram olarak adlandırılır Tam kansayımının temel amacı kansızlık olarak bilinen anemi varlığını ve türünü saptamaktır Bunun dışındaenfeksiyonlardan pıhtılaşma sorunlarına kadar değişik konularda bilgi verebilir Günümüzde kan sayımı damardan alınan az miktarda kanın özel cihazlarda incelenmesi ile yapılmaktadır ve sonuçların alınması çoğu zaman birkaç dakikayı geçmemektedir Bir hemogram raporunda en çok dikkat edilen parametreler şunlardır: WBC (white blood cell count, lökosit): Kanın belirli bir hacmindeki beyazküre (akyuvar) sayısıdır Normal değerler laboratuvarlara göre az çok değişmekle birlikte genelde mililitrede 4 500-11000 arasındadırGebelikte bir miktar artış normal kabul edilmekle birlikte kanda lökosit sayısının artması enfeksiyon lehine bir bulgudur Hemoglobin (Hb): Hemoglobin alyuvarların (eritrosit) içinde yer alan, kana kırmızı rengini veren ve oksijeni taşıyan proteindir Normal değerleri erkeklerde vekadınlarda farklıdır Kadınlarda desilitrede 12-16 gramhemoglobin olması normaldir 12 gramın altında olması iseanemi olarak adlandırılır Hemotokrit (Hct): Alyuvarların hacminin tüm kan hacmine olan oranıdır Kadınlarda %37-48 arası normalolarak kabul edilir Trombosit (plt): Kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücrelerdir Normal değerleri mililitrede 150-440000arasındadır Kan sayımında ayrıca tek bir alyuvarın hacmi ve hemoglobin içeriği gibi değişik parametreler de görüntülenebildiği gibi akyuvarların da değişik türlerinin oranları hesaplanır Bu incelemeye lökosit formülü adı verilir Rutin gebelik takipleri sırasında hamileliğin başlangıcında tam kan sayımı yapılır Burada amaç anemivarlığını araştırmak ve uygun şekilde tedavisini sağlamaktır takipler sırasında 28 hafta civarında testtekrarlanır Bunun dışında doktorunuz gerekli gördüğüdurumlarda kan sayımı yapılmasını isteyebilir Ayrıca gebeliğe bağlı tansiyon yüksekliği ya da HELLP sendromunun izlenmesinde trombosit sayımlarından da yararlanırlır İdrar tetkiki Atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması idrar yolu ile olur İdrar ayrıca vücutta yaşanan bazıdeğişimlerin saptanması açısından oldukça yararlı bilgiler verilir Ayrıca bariz belirti ve bulgu yaratmayan bazıdurumların saptanmasında ya da bilinen bazı hastalıkların durumunun değerlendirilmesinde idrar incelemesine başvurulur İdrar örneği incelenirken hem içindeki bazı kimyasal maddelerin analizi yapılır hem de çökeltisi mikroskopi ile incelenir Gebelikte sık aralıklarla yapılan idrar incelemelerinin amacı hem olası bir idrar yolu enfeksiyonun saptamak hem de gebelik sırasında ortaya çıkan bazı hastalıkların tespitini yaparak takip etmektir Rutin bir idrar incelemesinde idrarın asitlik derecesi, yoğunluğu, glukoz, protein, keton gibi maddeler içerip içermediği araştırılır Ayrıca mikroskopide akyuvar, kan,kum ve bakteri olup olmadığı incelenir Normalde insan idrarında protein bulunmaz ancak preeklampsinin önemli bulgularından birisi proteinüri yani idrarda protein olmasıdır İdrardaki protein miktarı geneldepreeklampsinin şiddeti ile doğru orantılıdır Gebelikte idrarda bir miktar glukoz olması normaldir ancak fazla miktarlarda glukoz yani glukozüri gebeliğe bağlı şeker hastalığını düşündürür Ketonlar olarak adlandırılan bazı asitler ise anne adayının yeterli şekilde beslenip beslenmediğini anlamak açısından yol gösterici olabilir Açlık ile birlikteidrarda keton (aseton) görülmeye başlar Açlığın süresiuzadıkça idrardaki keton miktarı da artar Bu nedenlegebeliğe bağlı bulantı ve kusmanın izlenmesinde idrar keton düzeyi önemlidir Teorik olak insan idrarında kırmızı kan hücresi (alyuvar, eritrosit) bulunmaz Ancak sağlıklı insanlarda idrarda birkaçtane eritrosit saptanması çoğu zaman normal kabul edilir Bunakarşılık fazla miktarda eritorisit saptanması mikroskopik hematuri olarak adlandırılır ve idrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında taş ve hatta bazı böbrek hastalıklarının belirtisi olabilir Bununla birlikte kadınlarda idrardakieritrositlerin kaynağının fark edilmeyen çok hafif ******l kanamalar olabileceği de akıldan çıkartılmamalıdır İnsan idrarında birkaçtane lökosit (akyuvar) olması da normaldir Bununla beraber artmış lökosit sayısı çoğuzaman idrar yolu enfeksiyonunu işaret eder Bakteri ise çoğu zaman idrar tetkikinde saptanan bir bulgudur Bunun nedeni ****** ve ürethra (idrarın dışarıyaatıldığı yer) çevresinde çok sayıda değişik bakteri bulunmasıdır Bunlar örnek verilirken idrara karışabilir vebu nedenle idrar tetkikinde saptanabilir Bu duruma kontaminasyonadı verilir Normalde mililitrede 100000 baktariye kadar olandurumlar kontaminasyon olarak kabul edilir ve hastanın yakınması yoksa ve idrarda bol lökosit saptanmamış ise klinik bir önem oluşturmaz Ancak yine de bu gibi durumlardaidrar kültürü yapılması gerekebilir İdrar yoğunluğuna bakılarak anne adayının yeterli su içip içmediği hakkında da fikir sahibi olunabilir İdrar kültürüİdrarda bakteri ve lökosit saptanması durumunda idrar kültürü yapılması gerekli olabilir Kültür belirli birdokudan vücut salgısından alınan öneğin özel ortamlarda bekletilerek içerdiği bakterilerin çoğaltılması ve incelemesi demektir Bu sayede rutin tetkikte saptananbakterilerin hangi tür olduğu anlaşılabilir Antibiyogram isesaptanan bakteri üzerinde hangi antibiyotiklerin etkili hangilerinin etkisiz olduğunu saptamaya yarar Bu sayede işeyaramayacak olan bir antibiyotik kullanımının önüne geçilmiş olur İdrar yolu enfeksiyonları düşüklere ve erken doğumlara neden olabileceğinden mutlaka uygun antibiyotikler ile tedavi edilmelidir İlgili konu: Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları Rubella taraması Çocukluk çağı hastalıklarından bir olan rubella (kızamıkçık) hamilelik sırasında geçirildiğinde bebekte anomalilere neden olabilen bir hastalıktır Bu nedenlehamilelikten önce ya da ilk kontrolde bu hastalığa karşı bağışıklık olup olmadığı araştırılmalıdır Erişkinlerin çoğu ya çocukluklarında geçirdikleri ya da aşılandıkları için bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmışlardır Böyle bir durumda gebelik sırasındakızamıkçık geçiren birisi ile temas etmeleri kendi sağlıkları ya da bebeklerinin sağlıkları açısından bir risk yaratmaz Kanda yapılan incelemede Rubella IgG pozitifliğibağışıklığı gösterir Gebelik öncesinde Rubella IgGnegatif olarak saptandığında aşı yapılabilir ancak böyle bir durumda en az 3 ay süreyle gebelikten korunmak gereklidir Hamilelik sırasında rubella aşısı yapılamaz İlgili konu: Gebelik ve Rubella (kızamıkçık) enfeksiyonu CMV taraması Sitomegalovirus adı verilen bir virusun neden olduğu enfeksiyonlar da bebeklerde anomaliye neden olabileceğinden hamileliğinin başında anne adayının bu enfeksiyona karşı bağışıklığının olup olmadığının araştırılması önemlidir Kanda yapılan incelemede CMV IgG pozitif olmasıbağışıklığı gösterir Rutin incelemelerde yapılıpyapılmaması konusunda fikir birliği yoktur İlgili konu: Hamilelikte sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu Toksoplazma taraması Toksoplazma enfeksiyonları düşük, ölü doğum ve anomalili bebek gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilen bir hastalıkdır Bu nedenle hamileliğin başlangıcında daha önceden geçirilip geçirilmediği ve bağışıklık olup olmadığı araştırılmalıdır Kanda yapılan incelemede Toksoplazma IgMaktif enfeksiyonu gösterirken IgG geçirilmiş enfeksiyon ve bağışıklığı ifade eder Gebelik sırasında aktifenfeksiyon saptandığında uygun şekilde antibiyotikler ile tedavisi gerekir Başlangıçta IgG negatif olaraksaptandığında belirli aralıklarla tekrarı gerekebilir İlgili konu: Hamilelik ve toksoplazma Hepatit ve HIV taraması Hepatit B virüsü karaciğerde iltihaba neden olan bir mikroorganizmadır Ülkemizde Hepatit B taşıyıcılığıoldukça yüksektir Bu nedenle gebeliğin başlangıcındaHepatit B taraması yapılması önemlidir HBs pozitifliğitaşıyıcılığı gösterirken, Anti HBs pozitifliği bağışıklığı belirler Bağışıklık daha öncedengeçirilmiş bir enfeksiyona bağlı olabileceği gibi aşılama sonrası da beklenilen bir durumdur Hepatit Btaşıyıcılığı varlığında doğumdan hemen sonra bebeğe aşı ve koruyucu serum yapılması gerekir AIDS'de bebek üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğinden rutin incelemeler arasında HIV testi de bulunur HBs negatif ve HIV çıkması durumunda gebeliğin sonlarına doğru doğuma yakın bir dönemde tekrar edilmesinde yarar vardır İlgili konu: Gebelik ve Hepatit B enfeksiyonu Ense kalınlığı ölçümü, İkili test, Üçlü test Bebekte Down sendromu, ve diğer bazı genetik hastalık olasılığının anlaşılması amacıyla 11-14 haftalarda ultrasonografi ile ense kalınlığı ölçümü ve anne adayından alınan kanda bazı hormonların ölçümü ile ikili test yapılır 16-20 haftalar arasında ise yine anneadayından alınan kan ile aynı amaç için üçlü test yapılır İlgili konu: İkili Test (11-14 testi) ve fetal ense kalınlığı (NT) Üçlü Test İndirekt Coombs ve Anti D (rhogam) Anne adayının kan grubunun Rh(-) baba adayının ise Rh(+) olması durumunda kan uyuşmazlığı söz konusudur Böyle birdurumde eğer bebeğin kan grubu da Rh(+) ise bebeğe ait kan hücreleri kanama gibi bir nedenle annenin kanı ile temas ettiğinde annenin kanında Rh(+) protinlere karşı antikor adı verilen maddeler oluşur Böyle bir durumda anne adayındaoluşan antikorlar bebeği olumsuz şekilde etkileyebilir Butablo etkilenmiş Rh/Rh uyuşmazlığı olarak tanımlanır Kanuyuşmazlığından dolayı bebeğin etkilenip etkilenmediği anne adayının kanında yapılan bir test ile anlaşılabilir Bu testin adı indirekt coombs testidir Rh uyuşmazlığı olançiftlerde indirekt cooms testi gebeliğin 28 haftasındayapılır Yine gebeliğin bu haftalarında anne kanında antikoroluşumunu engellemek için Anti D adı verilen enjeksiyon yapılabilir Gebeliğin erken dönemlerinde düşük tehditigibi kanama sorunları olanlarda ya da amniyosentez gibi girişimler yapılan durumlarda kanama ya da işlem sonrasında da Anti D yapılabilir Doğum sonrasında ise eğer bebek kangrubu Rh(+) olarak saptanırsa ilk 72 saat içinde anneye Anti D yapılarak daha sonraki gebeliklerdeki Rh(+) bebeklerin kan uyuşmazlığından olumsuz şekilde etkilenmelerinin önüne geçilmiş olur İlgili konu: Kan uyuşmazlığı Şeker (Diyabet) tarama testi Hamilelik şeker hastalığını taklit edebilen bir durumdur Ayrıca hamile kadınların bazılarınde gebeliğin seyri sırasında diyabet (şeker hastalığı) ortaya çıkabilir Ortaya çıkan bu durum gebelikten sonra normale dönebileceği gibi kalıcı da olabilir Gebelik sırasında ortaya çıkanşeker hastalığına gestasyonel diyabet adı verilir Gebelikile ilgili şeker hastalığı 24-28 haftalarda ortaya çıkarBu nedenle gebelik takipleri sırasında şeker tarama testi yapılır Bu test için uygun dönem gebeliğin 24-28haftaları arasıdır Gestasyonel diyabet taramasında hangitestin daha duyarlı oluduğu konusunda fikirbirliği yoktur Bazıları sadece açlık kan şekeri bakılmasının yeterli olduğunu savunurken diğerleri 50 gram ya da 75 gram glukoz tarama testi yaptırmayı uygun görürler Bu testinyapılabilmesi için kişinin aç olması gerekmez Herhangi birzamanda kişiye 50 gram glukoz içirildikten 1 saat sonra kan örneği alınarak şeker düzeyine bakılır 75 gram ileyapılan testte ise 1 ve 2 saatte kan örneği alınarak şekerdüzeylerine bakılır Testin anormal çıkması durumunda kan şeker düzeyine göre 3 saatlik şeker yükleme testi yapılabilir ya da yapılmayabilir Glukoz tarama testinde kan şeker düzeyi 140mg/dl üzerinde ise test pozitif ya da anormal olarak kabul edilir Sonuç 200 mg/dl ya da üzerinde ise bu durumda diyabettanısı konur Sonucun 140-200 mg/dl arasında bulunmasıdurumunda ise 3 saatlik şeker yükleme testi yapılması gerekir 50 gram glukoz ile yapılan taramanın anormal çıkması mutlaka gestasyonel diyabet olduğu anlamına gelmez Tarama vetanı testleri sonucu gestasyonel diyabet saptandığında uygun şekilde tedavisi gerekir Tedavide bazen sadece diyet yeterliolurken bazen hastanın insülin kullanması gerekebilir Diğer testler Gebeliğin seyri sırasında doktorunuz gerek gördüğünde bazı testleri tekrarlamak gereği duyabilir ya da daha önceden hiç yapılmamış testlerin yapılmasını isteyebilir Bunlar arasında en sık tekrarlananlar kansıyımı ve idrar tetkikidir Öte yandan preeklampsi ya dagebeliği ebağlı hipertansiyon varlığında hastalığın seyrini takip etmek amacıyla kanda karaciğer fonksiyon testleri (SGOT, SGPT), Böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin), enfeksiyon belirteçleri (CRP, sedimentasyon) gibi pekçok farklı teste gerek duyulabilir Bunlar her hamilelik takibinderutinde yapılmayan testlerdir [/b] Kaynak: Dr Alper Mumcu |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
| Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
| Görünüm Modları | |
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.