Servikal Ve Uterin Faktör

Servikal ve Uterin Faktör



Servikal Faktör


Rahim a?zyna (serviks) ba?ly nedenler de infertiliteye neden olabilir Servikal faktörlerin belirlenebilmesi için postkoital test (cinsel ili?ki sonrasy test) yapylmasy önerilir Bu test ile servikal mukus, sperm ve ikisi arasyndaki ili?ki de?erlendirilir Cinsel ili?kiden 2-18 saat sonra rahim a?zyndan alynan mukus örne?i mikroskop ile incelenir Mukus iyi kalitede ise ve yeteri kadar hareketli sperm varsa mikroskopik incelemede ileri do?ru hareketli spermler görülür


Az sayyda hareketli sperm varly?y;



*


sperm üretimindeki bozuklu?u

*


spermlerin rahme ula?masyndaki problemi

*


servikal mukustaki problemi

*


immünolojik (ba?y?yklyk sistemi) bozuklu?u


gösterir


Servikal mukustaki problemlere ba?ly infertilite antibiyotikler, hormonlar veya intrauterin inseminasyon (a?ylama) ile tedavi edilebilir


Uterin Faktör (Rahme Ba?ly Nedenler)


Çocu?u olmayan kadynlaryn %5'inde rahimde yapysal bozukluklar, yapy?yklyklar, polip ve myomlar görülür Bunlar döllenmi? yumurtanyn tutunmasyny engelleyerek veya dü?üklere neden olarak normal gebeli?i önler


Rahmin yapysal bozukluklary:


Anne karnynda rahim, sa? ve sol parçalaryn birle?ip bir bo?luk olu?turmasy ile meydana gelir Bu geli?im sürecinde meydana gelebilecek aksaklyklar çift rahim, rahmi ikiye bölen septum (perde), tek tarafly rahim, rahim a?zynyn ve kanalynyn olu?mamasy gibi do?umsal anomalilere yol açar


Histerosalpingografi olarak adlandyrylan basit radyolojik inceleme ile rahmin iç yapysy de?erlendirilir Bu inceleme ile rahimdeki yapysal bozukluklar ve rahim içi yapy?yklyklar belirlenebilir


Histeroskopi


Rahim içinin de?erlendirilmesinde kullanylan en modern te?his ve tedavi yöntemidir Ynce bir teleskop ile vajinal yoldan rahim içerisine girilerek tüm anormallikler te?his edilir ve ayny seansta bu anormallikler cerrahi olarak giderilebilir Histeroskopide, laporoskopi gibi kansyz ve byçaksyz ameliyat türüdür Hastalar bu i?lemi çok rahat tolere ederler Y?lem ço?u zaman lokal, bazen de genel anestezi altynda yapylyr Histeroskopi ile rahim içi polipler (a?yry büyüme gösteren et parçalary) ve septum (rahmi bölen perde) giderilebilir Böylelikle hasta bunlaryn neden olabilece?i infertilite, a?ry ve düzensiz kanamalardan kurtulur Y?lemden bir iki gün sonra hasta günlük ya?antysyna geri dönebilir


Myom;


Myomlar rahim ve rahim a?zynda görülen normal dy?y düz kas dokusu büyümeleridir Myomlar rahmin myometrium ady verilen kas tabakasynda bulunan düz kas hücrelerinin anormal büyümesi ile olu?ur Ço?u zaman birden fazla sayyda ve her dört-be? kadyndan birinde görülür Genellikle 20-40 ya?larynda görülen myomlar, menopoz sonrasynda küçülür Myomlar ço?unlukla tedavi gerektirmez Bazen a?yry kanama, a?ry, basynç hissi, infertilite, dü?ük ve erken do?uma yol açabilir Myomlaryn cerrahi yolla giderilmesi bu problemleri ortadan kaldyryr


Myom olu?masynyn nedenleri;



*


Artmy? Östrojen Düzeyi;

Myomlaryn kesin nedeni bilinmemekle beraber , östrojenin (kadynlyk hormonu) myomlaryn büyümesine yol açty?y dü?ünülmektedir Gebelik syrasynda daha fazla östrojen salyndy?yndan myomlarda büyüme görülür Menapoz döneminde ise östrojen düzeyi azalyr ve myomlarda küçülme görülür

*


Kalytym;

Ailesinde özellikle anne ve anneannesinde myom olan ki?ilerde myom geli?me ?ansy fazladyr


Myom tipleri


Myomlar genellikle rahimde, nadiren de rahim boynunda görülür Myomlar subseröz (rahmin dy? tabakasynda), intramural (rahmin orta tabakasynda) ve submüköz (rahmin iç tabakasynda) olabilir


Myom Bulgulary


Birçok myom hiç bulgu vermez Hastalaryn üçte birinde anormal vajinal kanama, basynç hissi ve kasyk a?rysy yakynmalary vardyr



*


Anormal Kanama;

Anormal kanama myomu olan hastalarda en syk görülen yakynmadyr Büyük myomlar rahim içinde adet döneminde dökülen yüzeyi arttyrdyklary için fazla ve uzun süren adet kanamasyna neden olurlar Myomlaryn endometriuma (rahmin iç tabakasyna) basy yapmasyndan dolayyda kanamalar görülür Anormal kanama rahim kanseri gibi nedenlerden de olu?abilece?i için hastalara detayly inceleme yapylmalydyr

*


A?ry;

Myomlar hyzla büyümeye ba?lady?ynda, kan akymy yetersiz kalyr ve dejenere olarak yok olurlar Bu geli?me kramp tarzynda hissedilen a?ryya neden olur

*


Basyya ba?ly yakynmalar;

Büyük myomlar mesane (idrar torbasy), üreter (idrar yolu) ve rektum (kalyn barsak) gibi organlara basy yaparak çe?itli yakynmalara neden olur Azalan mesane kapasitesine ba?ly olarak idrara syk gitme yakynmasy olur E?er myoma ba?ly basy düzeltilmezse böbrekler zarar görebilir Rahmin alt bölgesindeki myomlar kalyn barsaklara basy yapar Böylelikle barsak hareketleri güçle?ir, kabyzlyk ve hemoroidler (basur) olu?abilir


Myomlar ve Ynfertilite


Rahim içinde bulunan myomlar infertiliteye neden olabilir Ynfertil hastalaryn % 2-3'ünde infertilite nedeni myomlardyr Myomlar endometriumda (rahmin iç tabakasy) de?i?ikliklere neden olarak döllenen yumurtalaryn rahme tutunmasyny engelleyebilir Bunun ötesinde Fallop tüplerine basy yaparak spermin yumurtaya eri?mesini ve dolayysy ile döllenmeyi engeller Myomlar çykartyldyktan sonra elde edilen gebelik oranlary hasta ya?yna, gebeli?e engel olan di?er nedenlerin bulunmasyna, yumurtlama ve tüplerin durumuna ba?ly olmasyna ra?men genellikle yüksektir


Myomlar ve Dü?ük


Myomu olan kadynlarda dü?ük görülme ihtimali %40 gibi yüksek oranlarda olabilir Döllenme ve döllenen embryolaryn rahme tutunmasy gerçekle?se dahi gebelikte artan östrojene (kadynlyk hormonu) ba?ly olarak daha da büyüyen myomlar dü?üklere yol açar Endometrial doku ve rahmin kanlanmasyndaki de?i?iklikler de erken dü?üklere neden olur Myomlar ayryca erken do?umada neden olabilir Myomlaryn cerrahi ile çykartylmasyndan sonra, önceden myoma ba?ly dü?ük yapan hastalaryn %80'i sa?lykly çocuk sahibi olur


Myomlaryn Tanysy


Basit jinekolojik muayene ile myomlaryn tanysy konulabilir Myomlar erken gebelik, yumurtalyk tümörleri ve barsak tümörleri ile kary?abildi?inden hastalara mutlaka detayly inceleme yapylmalydyr


Myomlaryn tanysynda ultrasonografik inceleme önemlidir Ultrasonografi yüksek frekanstaki ses dalgalaryny kullanarak üreme organlarynyn görüntülenmesini sa?lar Fakat myomlar 1 cm'den küçük veya çok büyük ise ultrason ile inceleme sa?lykly sonuç vermeyebilir


Myomlar ve Tedavi;



*


Düzenli Takip;

Tüm myomlaryn cerrahi ile çykarylmasyna gerek yoktur A?ry, basynç hissi, düzensiz ve a?yry kanama yakynmalary olmayan hastalaryn düzenli kontrolleri yapylarak myom boyutlary takip edilir Yleride gebelik dü?ünen hastalar ve menopoza girecek hastalar bu ?ekilde takip edilir

*


Cerrahi;

Yakynmalara yol açan ve hyzla büyüyen myomlar cerrahi olarak çykarylmalydyr Rahim byrakylarak sadece myomlaryn çykaryldy?y ameliyatlara myomektomi denir Myomun yeri ve büyüklü?ü cerrahi i?lemin tipini belirler

o


Cerrahi Histeroskopi;

Rahimde yerle?en myomlar cerrahi histeroskopi ile çykarylabilir Rahme yerle?tirilen histeroskop ile sadece rahim içinde yerle?en myomlar çykarylyr Y?lem basittir ve komplikasyon nadir görülür

o


Cerrahi Laparoskopi;

Cerrahi laparoskopi rahmin dy? duvarynda yerle?en myomlaryn çykarylmasy için uygulanabilir Ynce bir kesiden laporoskop ile karyn içine girilir, ve myomlar çykarylyr Hastalar genellikle bir gün içinde iyile?ir

*


Myomlaryn Tybbi Tedavisi;

GnRH analoglary olarak adlandyrylan bir grup ilaç myomlaryn boyutlaryny küçültmek için kullanylabilir Bu ilaçlar cerrahi öncesinde myomlary küçültmek için kullanylyr Menopoz benzeri yan etkiler olu?turan bu ilaçlar sycak basmasy, vajinal kuruluk ve kemik kaybyna neden olur