Aile Planlamasi Nedir ?

AİLE PLANLAMASI NEDİR ? Aile planlaması, ailelerin istedikleri sayıda, istedikleri zamanda ve sağlıklı aralıklarla, bakabilecekleri kadar çocuk sahibi olmaları demektir Aile planlaması çocuk sayısını kısıtlamak demek değildir Aile planlaması çalışmaların temel amacı ailenin sağlığını korumak ve onların mutlu yaşamalarını sağlamaktır Aile planlaması çalışmaları ile,çiftlere gebe kalmak ve doğum yapmak için en uygun koşulların neler olduğu öğretilir Gebelikler arasında belli bir süre bırakılarak anne ve çocuk sağlığının korumaktır Bu hizmet, ailedeki kişi sayısını sınırlandırma anlamı taşımaz!
Çocuk yapmada aileler, tamamen serbest olup, kendi iradeleri ile istedikleri, bakabilecekleri, yetiştirebilecekleri sayıda çocuk sahibi olabilirler Önemli olan ailelerin bilinçli olarak, sorumluluk taşıyarak karar vermeleridir İstediği halde çocuk sahibi olamayan kısır çiftlere yardım edilir,yol gösterilir Aile Planlaması, eşlere çocuk yapmak istedikleri veya istemediklerinde yol gösterir Onlara çocuk sayısı ve doğumlar arasındaki süreyi belirlemelerinde yardımcı olur
Başka bir deyişle Aile Planlaması evli çiftlerin ekonomik olanaklarına ve kişisel isteklerine göre çocuk sayısını tayin etmelerini ve doğumların ana-çocuk sağlığına uygun aralıklarla olmasını sağlayan koruyucu bir hizmettir
Aile Planlaması, eşlere çocuk yapmak istedikleri veya istemediklerinde yol gösterir Onlara çocuk sayısı ve doğumlar arasındaki süreyi belirlemelerinde yardımcı olur
Bununla birlikte iki yıldan sık aralıklarla yapılan doğumlar ile annenin çok genç ya da yaşlı olması anne ve çocuk sağlığını olumsuz etkilemektedir Her yıl dünyada yarım milyondan fazla kadın gebelik ve doğumla ilgili sorunlar yüzünden ölmekle geride bir milyondan fazla anasız çocuk bırakmaktadır Aile Planlaması ile bu ölümlerin çoğu önlenebilirdi Yine istenmeyen gebelikler de ana ölümüne neden olmaktadır
Yine bu nedenle her yıl ülkemizde 500 binden fazla kadın kürtaj olmakta, daha da tehlikelisi kürtajla ilgili 50 binden fazla kadın yaşamını yitirmektedir Etkin Aile Planlaması yöntemlerinin kullanılması ile ülkemizde yılda l500 annenin ve 60 bin bebeğin ölümü engellenebilir Yine çok ve sık doğuma bağlı kadın hastalıkları, kansızlık; zor doğum ve bunlara bağlı olarak ana ölümleri artmaktadır
Çocuk sağlığı da çok ve sık doğumdan etkilenmektedir Şöyleki; Doğumlar arasında geçen süre 2 yıldan azsa, bir önceki çocuğun ölüm tehlikesi yaklaşık %50 oranında artmaktadır
En az iki yıl ara ile doğan çocuklar daha sık aralıklarla doğan çocuklara göre fiziksel ve zihinsel açıdan daha iyi gelişmektedirler
iki yaşın altındaki bir çocuğun sağlığını ve gelişimini tehdit eden en büyük tehlike, ailede yeni bir bebeğin dünyaya gelmesidir
Bir anne bedeninin gebelik ve doğum etkilerinden tam olarak kurtulabilmesi için iki yıllık bir sürenin geçmesi gerekir
Eğer bir anne doğumdan sonra iki yıl geçmeden tekrar gebe kalırsa, yeni bebeğin zamanından önce doğması ve anne karnında iyi beslenemediği için düşük kilolu doğma ihtimali artar Çok ve sık doğum sonucu çocuklar sık hastalanmakta, kansızlık artmakta, sonuçta fiziksel ve zihinsel açıdan iyi gelişememektedirler
Anne ise çok ve sık doğum sonucu yıpranmakta ve çocuklarına karşı ilgisi azalmakta, bunlara ek olarak ekonomik zorluklar da eklenince çocuğun yaşamına verilen değer azalmaktadır
AİLE PLANLAMASININ AMACI
Çok ve sık gebelikleri önlemek,
Çok ve sık doğumların anne ve çocuk sağlığına olan olumsuz etkilerini gidermek,
İstenmeyen gebeliklerde tehlikeli yollarla yapılan düşükleri önlemek,
Çocuğu olmayan ailelerin çocuk sahibi olmaları için yol göstermek,
Ailelere gebelikten korunmanın modern ve tibbi yollarını öğreterek ana sağlığı ve çocuk sağlığı düzeyini yükseltmek -
ANNE SAĞLIĞINA FAYDALARI
Çok ve sık doğuma bağlı gebelikleri önler,
Çok ve sık doğuma bağlı kadın hastalıklarını önler,
Kansızlık ve kansızlığın neden olduğu hastalıkları önler,
Zor doğuma bağlı tehlikeleri önler,
Erken ve geç yaşta olan doğumları önler,
İstenmeyen gebelik ve düşükleri önler,
Anne sağlığı için zararlı, iki yıldan kısa aralıklarla olan doğumları önler,
Annenin ruh sağlığını korur,
Sonuçta; ANNE ÖLÜMLERİNİ AZALTIR, TOPLUMDA SAĞLIKLI VE MUTLU ANNE SAYISI ARTAR!
GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER:


VAZEKTOMİ:
Erkeklerde kanalların bağlanması):

Çok etkili ve sürekli bir yöntemdir Artık başka çocuk istemiyen çiftler bu yöntemi uygulayabilir Kanalların bağlanmasının geri dönüş ihtimali düşüktür Kanalların kapatılması spermlerin (tohum hücrelerinin) meniye karışmasını önler böylece gebeliğin oluşması engellenmiş olur

Kanalların Bağlanması sonrası erkekte sertleşme ve boşalma önceki gibi devam eder Cinsel hayatında değişiklik olmaz

Uygulaması kısa sürer (Yaklaşık 20 dk'dır) İşlem lokal anestezi ile yapılır; erkek bu sırada ağrı ya da rahatsızlık hissetmez Doktor tarafından uygulanır Hastanede yatmayı gerektirmez

Uygulamadan sonraki iki ay, başka bir yöntemle korunmalıdırlar Genellikle uygulamadan sonraki 20-30 boşalma meni içinde kalan spermlerin tamamen atılmasını sağlar

TÜPLİGASYONU:
(Kadınlarda tüplerin bağlanması):

Basit bir operasyonla, kadınların yumurtalık kanallarının (tüplerin) bağlanmasıdır

Çok etkili bir yöntemdir Artık hiç çocuk istemeyen aileler içindir Uygulandıktan sonra kadın artık gebe kalamaz

Uygulanması kolaydır, hastanede yatmayı gerektirmez Tüplerin bağlanması, cinsel hayatı, adet düzenini etkilemez

DOĞUM KONTROL HAPLARI:

Kadınların kullandığı bir yöntemdir Yumurtalıklardan yumurta atılmasını engelleyerek gebeliği önler Unutmadan her gün düzenli olarak alındığında gebelikten koruyan çok etkili bir yöntemdir Kadın kullanmaya başlamadan önce bir sağlık kuruluşunda muayene olmalıdır Her yaştaki kadın, hap kullanabilir
Emziren kadınların kullanabileceği anne sütünü etkilemiyen gebeliği önleyici haplar da vardır Haplar bırakıldıktan sonra kadın yine gebe kalır

ÜÇ AYLIK ve BİR AYLIK İĞNELER:

Kadınların kullandığı, gebelikten koruyucu iğnelerdir Çok yüksek oranla gebelikten koruyan bir yöntemdir Üç ayda bir ve ayda bir uygulanan çeşitleri vardır Kadında yumurtalıklardan yumurta atılmasını önleyerek gebelikden korur Uygulanması kolaydır Her yaştaki kadın bu yöntemi kullanabilir Emziren anneler 3 aylık iğneleri tercih etmelidir Kadının kullanmaya başlamadan önce bir sağlık kuruluşunda muayene olması yararlıdır

İğnelerin kullanılması bırakıldıkdan kısa bir süre sonra kadın gebe kalabilir

DERİ ALTI ÇUBUKLARI (NORPLANT):

Kadınların kullandığı, kolun içine deri altına yerleştirilen altı adet ince yumuşak çubuktur Koruyucu etkisi çok yüksektir 5 yıl süre ile gebelikden korur

Küçük bir cerrahi işlemle doktor tarafından kolayca uygulanır Deri altına yerleştirilen çubuklar gözle görülmez, ancak elle hissedilebilir Emzirenler dahil her yaştaki kadın bu yöntemi kullanabilir Çubuklar çıkarıldıktan kısa bir süre sonra kadın yine gebe kalabilir

RAHİM İÇİ ARAÇ (RİA):

Kadınların kulladığı, rahim içine yerleştirilen küçük plastik bir araçtır Kolayca uygulanır ve istendiğinde çıkartılır Çok etkili bir yöntemdir

Rahim içi araçlar 10 yıla kadar gebelikten korur, koruma süresi sonunda, gebelik istenmiyorsa beklemeksizin hemen bir yenisi uygulanır Rahim ,içi araç çıkarıldıktan sonra kadın hemen gebe kalabilir

KONDOM (Prezervatif,Kılıf,Kaput):

Cinsel ilişki sırasında erkeğin kullandığı, erkek cinsel organına (penis) geçirilen çok ince lastikten bir kılıftır Kamış hazneye temas etmeden hemen önce, sertleşmiş durumdayken takılmalıdır

Kullanılan kondom atılmalıdır Her cinsel ilişkide bir yenisi kullanılmalıdır

Her ilişkide ve doğru kullanıldığında gebelikten yüksek bir oranda korur Kullanılmadığında kadın gebe kalabilir

Kullanmaya başlamadan önce sağlık kontrolü gerekmez, yan etkisi ve zararı yoktur

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara (frengi, bel soğukluğu, AİDS gibi) karşı da koruyucudur

DİYAFRAM:

Kadınların kullandığı bir yöntemdir Bir tür plastikten kubbe şeklinde bir araçtır Kadın tarafından cinsel ilişkiden önce rahim ağzına takılır Hazneye boşalan sparmlarin geçişini önleyerek gebelikten korur

Kullanılması için kadının sağlık personelinden eğitim alması gerekir Temizliği çok önemlidir Cinsel ilişkiden sonra 6 saat çıkarılmamalıdır Kullanılmadığında hemen gebe kalınabilir

AZ ETKİLİ YÖNTEMLER:
KÖPÜK TABLETİ VE FİTİLLER:
Kadın tarafından kullanılan bir yöntemdir Cinsel ilişkiden 15 dakika önce kadının haznesine yerleştirilir Fitil ya da tabletin etkili olabilmesi için köpük haline dönmesi gerekir Köpük spermlerin geçişini engeller ve hareketlerini azaltarak gebeliği önler Kullanmaya başlamadan önce sağlık kontrolü yapılması gerekmez Yan etkisi ve zararı yoktur
Emziren anneler kullanabilirler Her ilişkide bir yenisi kullanılmalıdır
Köpük tableti ve fitiller kullanıldığında, cinsel ilişkiden sonraki 6 saatte hazne yıkanmamalıdır

GERİ ÇEKME:
Erkekler tarafından uygulanan bir yöntemdir Cinsel ilişki sırasında erkeğin meniyi kadının haznesi dışına boşaltmasıdır Ülkemizde çok uygulanan bir yöntemdir Ancak bu yöntemi uygulayan çiftlerde kadının gebe kalma tehlikesi fazladır

ETKİSİ TARTIŞMALI YÖNTEMLER:
EMZİRME:
Yeni doğum yapan kadınlar kısa bir süre adet görmezler Bebeklerini başka yiyecekler vermeden yalnız anne sütü ile besleyenler kırk kanamasından sonra da uzun bir süre adet görmeyebilirler Ancak bu onları gebelikten korumaz Bu nedenle emzirirken gebe kalan çok anne vardır Bebekli kadınlar emzirmeye güvenmeyip kırk kanamasının hemen ardından etkili bir korunma yöntemi kullanmalıdırlar

TAKVİM YÖNTEMİ:
Kadının gebe kalabileceği günlerin hesaplanarak, o günlerde cinsel ilişkide bulunulmaması şeklinde uygulanan bir yöntemdir Kadının gebe kalabileceği günler yumurtalıklarından yumurtanın atıldığı ve canlı kaldığı süredir Ancak her kadının adet düzeni farklıdır Yumurtanın atılmasını, hastalık ilaç kullanımı, yüksek ateş vb olaylar etkileyebilir Bu yöntemle gebe kalan kadınlara çok sık rastlanmaktadır Etkili bir yöntem değildir

SAKINCALI UYGULAMALAR:
HAZNEYİ YIKAMA:
Kadınların gebe kalmamak amacıyla cinsel ilişkiden sonra hazneyi su bazen de su ve sabunla yıkamasıdır Gebeliği önlemede hiç bir etkisi yoktur Aksine kadının mikrop kapmasına yol açabilir

HAZNEYE LİMONLU PAMUK YERLEŞTİRME:
Kadınların gebe kalmamak amacıyla cinsel ilişkiden önce hazneye limonla , sirkeyle ya da aspirinli suyla ıslatılmış pamuk yerleştirmeleri Bu uygulamanın gebeliği önlemede hiç bir etkisi olmadığı gibi kadının mikrop kapmasına yol açar Tehlikeli sonuçlar yaratabilir

KAYNAK: Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı

Aile planlaması,ailelerin istedikleri sayıda,istedikleri zamanda ve sağlıklı aralıklarla,bakabilecekleri kadar çocuk sahibi olmaları demektir Aile planlaması çocuk sayısını kısıtlamak demek değildirAile planlaması çalışmaların temel amacı ailenin sağlığını korumak ve onların mutlu yaşamalarını sağlamaktır Aile planlaması çalışmaları ile,çiftlere gabe kalmak ve doğum yapmak için en uygun koşulların neler olduğu öğretilir Gebelikler arasında belli bir süre bırakılarak anne ve çocuk sağlığının korunması sağlanır,istediği halde çocuk sahibi olamayan kısır çiftlere yardım edilir,yol gösterilir


ÜREME SAĞLIĞI NEDİR ?

Üreme sağlığı,çoğalmamızı sağlayan organların ve faaliyetlerin sadece hasta ve zayıf olmaması değil,fiziksel,ruhsal ve sosyal olarak iyi bir halde olması demektir Yani üreme sağlığı,kişinin doyurucu ve güvenli bir cinsel yaşamı olması demektir

-Her insan üreme yeteneğine haiz olmalıdır

-İnsanlar bu yeteneği kullanıp kullanmamakta serbesttir

HANGİ KADINLAR İÇİN GEBE KALMAK TEHLİKELİDİR ?

-18 yaşından küçük,

-35 yaşından büyü

-Son gebeliğin üzerşnden 2 yıl geçmemiş kadınlar,

-4 den fazla çocuk doğurmuş olanlar,

-Yüksek tansiyonu olan kadınlar için gebe kalmak tehlikelidir

Bu durumda olan kadınlar gebe kalırsa,

-Annede gebelik zehirlenmesi,

-Doğumda kanama,

-Doğum zorluğu,

-Kadın hastalıkları ve sakatlıklar hatta ölüm olabilir

Bu annelerin bebeği erken doğabilir,gününde doğduğu halde cılız ve eksik kilolu olabilir,sakat doğabilir,ölebilir


-Bu nedenle,her insan kendi seçimi olan güvenli,etkili ve fiyatını ödeyebileceği ve kabul edebileceği bir gebelikten koruyucu yönteme ulaşabilmelidir

-Yine doğurganlığı düzenleyici yöntemler diye adlandırabileceğimiz bu yöntemlerle ilgili her türlü bilgiyi de kolaylıkla bulabilmelidir

-Kadınlar gebelik süresini ve doğumu güvenli olarak geçirmelerini ve sağlıklı bir bebek sahibi olmalarını sağlayacak gerekli sağlık hizmetlerinden yararlanabilmelidir

Bu hakların kullanılması için üzerimize düşenleri yapmalıyız Kadınsanız,özellikle ,sağlığınızı korumak ve üreme faaliyetleri sırasında göreceğiniz zararı en aza indirmek için doğurganlığınızı kontrol etmelisiniz Düzenli aralıklarla yaptıracağınız kontroller (Çek-up) ile daha belirti vermeyen ve günlük yaşamınızda sizi rahatsız etmeyen birçok hastalık erken dönemde teşhis edilerek tedavisi kolayca yapılabilirBelli aralıklarla yaptıracağınız basit bir muayeneyle, rahim ağzı kanserinin çok erkenden tanınması ve tedavi edilmesi mümkün olabilirYine,kendi kendinize meme muayenesi yapmayı öğrenmeniz ve bu işlemi zaman zaman yapmanız,rastladığınız şüpheli bir durumda hekime erken başvurmanızı sağlayacaktır

Doğurganlığın kontrol edilmesinin yararlarını ve bunu gerçekleştirmenin yöntemlerini aile planlaması başlığı altında topladıkİnsanlara kullanacağı yöntemleri daha iyi tanıtmak ve isteyenlere yöntem seçiminde yardımcı olmak için yapılan çalışmalara aile planlaması danışmanlığı diyoruz Bircok sağlık kuruluşu aile planlaması danışmanlığı hizmeti sunmaktadır,size en uygun yöntemi bulmak ve bu yöntemi doğru kullanmak için danışmaktan çekinmeyin

Aile Plânlaması


DOĞURGANLIĞIN KONTROLÜ

"Ne zaman, kaç tane çocuk sahibi olacağına" karar verebilmek zevkli bir şeydir Bu aynı zamanda bir insanlık hakkıdır Bu hakkı kullanmak, hem yararlı hem de tehlikeli olabilir

"Aile planlaması" yapan kişiler, aileler ve toplumlar doğum olayından zevk alabilir ve bu mutluluğu paylaşabilirler "Ailelerin istedikleri zaman istedikleri sayıda ve bakabilecekleri kadar çocuk sahibi olmaları" demek olan "Aile planlaması" kocanın, annenin ve çocukların sağlığını koruyarak bu sevincin yaşanmasını sağlar İstediği halde çocuk sahibi olamayanlar da aile planlaması çalışmalarının konusu içindedir

Aile planlaması, üreme sağlığının bir bölümüdür Üreme sağlığını korumak isteyen herkes aile planlamasından yararlanır

NEDEN AİLE PLANLAMASI?

Karı-koca, cinsel ilişkileri sonucunda istenmeyen veya planlanmayan bir gebelik olmayacağından emin olduklarında, daha doyurucu cinsel ilişki kurarlar Ayrıca çocuklarını beslenme, sağlık, eğitim gibi ihtiyaçlarını rahatça sağlayabilecekleri aralıklarla doğurmak ailenin ekonomik olarak güçlenmesini sağlar

Hiçbir erkek, eşinin hasta ve zayıf ve mutsuz olmasını istemez Aile planlamasının en önemli yararı, annenin sağlığını korumasıdır Aile planlaması, eşlerin ne zaman çocuk yapacaklarına karar vermelerini sağlar İstenmeyen gebelikler aile planlamasıyla önlenir Yine aile planlaması doğan ve doğması planlanan çocukların da sağlıklı olmasını sağlar

18 yaşından küçük, 35 yaşından büyük kadınların doğum yapması anneye ve bebeğe zarar verir İki yıldan sık aralıklarla yapılan doğumlar anneye zarar verir Bu dönemlerde gebeliklerin önlenmesi aile planması ile yapılır Bir evde olabilecek en büyük felaketlerden biri annenin ölümüdür Bu tüm aile fertlerini derinden sarsar Anne ölümüne yol açan çok sayıda doğum ve kürtaj aile planlaması ile önlenir

Gebelik doğal bir olay olsa da bazı tehlikeleri vardır Her gebe kadında, annenin tükenmesi, gebelik kanamaları, gebelik zehirlenmeleri, doğum sonu kanama ve iltihaplanmaları gibi durumlar ortaya çıkabilir Tehlikeli gebeliklerin önlenmesi, anneyi korur

Bir ailenin en büyük kaygısı ve sorumluluğu sağlıklı çocuklara sahip olmak, çocuklarını büyütmek, onların geleceklerini güvenceye almak ve saygınlık kazanmaktır Çocukların aileleri ile ,aileler de çocukları ile övünebilmelidir İşte aile planlaması kadın ve erkeğin aile planlaması uygulaması buna yardımcı olur

GEBELİK NASIL ÖNLENİR?

Kadının yumurta hücresi ile erkek tohum hücresinin birleşmesine mani olan uygyulamalara gebeliği önleyici yöntemler demekteyiz