Şengül Şirin
|
Bebekler-Türk Bebekçiliği-
Bebekler-Türk Bebekçiliği-
Bugünün çocukları için yalnızca bir oyuncak olan bebeklerin eski uygarlıklarda ayrı bir yeri vardı Dünyanın en eski *oyuncakları olarak bilinen bu küçücük insan figürleri, aynı zamanda *büyücülükte ve dinsel ayinlerde kullanılan gizemli ve kutsal varlıklardı
Dünyanın en eski bebekleri Burdur yakınında Hacılar Höyüğu'nden çıkarıldı Kilden yapılmış bu küçük heykellerin yüzleri boyalıydı Bebek biçimleri o günden bu yana çok büyük değişiklik geçirmedi 2 000 yıl önce yapılmış tahta bebeklerin de kol ve bacakları hareket ediyordu Büyücüler eski çağlarda, kime büyü yapacaklarsa, bunu o kişiyi temsil eden sembolik bir bebek üstünde uygularlardı Tanrılara bazen insan yerini tutan bebekler kurban edilirdi Bebekler birçok toplum için kutsal bir değer taşırdı Çocuğu olmayan evli kadın ve erkekler bir çocukları oluncaya kadar evlerinde bir yapma bebek bulundururlardı
Öteden beri, bebek yapımında çok çeşitli malzeme kullanıldı: pişmiş toprak, fildişi, balmumu, porselen, cam, tahta, kâğıt, kumaş, plastik  
Büyücülük v b işlemlerin geçerliğini kaybettiği dönemlerde de, gerçek şudur ki bebekler, büyükler için bir koleksiyon eşyası olarak değerlerini korudular, küçükler için ise her zaman bir keyif kaynağı oldular
Türk bebekçiliği
Türkiye'de de, bütün ülkelerde olduğu gibi, bebeğin din ve sihirle ilişik bir yönü olmuştur Bugün bile bazı yörelerde yağmur duasına çıkanlar Çömçe âdı verilen bir yapma bebeği yanlarına alırlar Eski Türk evlerinde çocukların bebeklerini evde usta bîrer sanatçı olan nineler, büyükanneler yapardı
Bu 'bebeklerin temel malzemesi biraz kıtık, biraz kumaş, pamuk ve boyaydı Bugün *folkior değeri büyük olan Türk «bebekçilik sanatı
Bir robot mu, bir düş mü?,
1820'de ağlayan, 1826'da yürüyen bebekler yapıldı Bunlar 1830'da camdan gözlerini kapamayı öğrendi Selüloit bebekleri kalıplarda kolayca çoğaltmak mümkün olunca işler daha da büyüdü, ileri teknik yöntem¬erin (elektromekanik, elektronik) kullanılması, bebeği canlıların yaptığı önemli bütün hareketleri yapabilen gerçek bir robota dönüştürdü Usta mekanizmalar sayesinde bebekler bugün hem konuşuyor, hem yürüyor, ayrıca da ağzına verileni yutuyor, hattâ gözyaşı döküyor Onun elbise dolabı ve eşyası bile var; bebek arabasında gezdiriliyor; saçları yıkanıyor  Selüloitten veya plastik maddeden yapılmış bebekler (puvar), yıkanabilen, hattâ yüzdürülen gerçek sporcular oldu Bugün erkek çocukların da «bebekleri
Ama gene de çocuklar için bu mükemmel oyuncaklar yanında, bezden, fötürden veya yünden, elle yapılmış basit bir bebeğin yeri apayrı oluyor Tıpkı pelüş oyuncaklar gibi, çok zaman şekilsiz olan, çabuk yıpranan bu yapma bebekler, çocukların hayal gücüne daha büyük bir özgürlük payı bırakıyor
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|