İnşaat Süresini İki Yıldan Fazla Süren İnşaatlarda SSK Yönünden Yeni Uygulama

İNŞAAT SÜRESİ İKİ YILDAN FAZLA SÜREN İNŞAATLARDA SSK
YÖNÜNDEN YENI UYGULAMA

Mehmet CAN
Sosyal Güvenlik Uzmanı


Bundan öne yazmış olduğum "Kooperatiflerde ve İnşaat İşyerlerinde Yeni Maliyet Hesaplanması" başlıklı yazımda Sosyal Sigortalar Kurumu'nca yeni bir maliyet tespiti cihetine gidilmek için hazırlıklar yapıldığını, bu hususta yapılması muhtemel yeni düzenlemelerle ilgili bilgi vermiş, yeni uygulamayı merakla beklediğimizi belirtmiştik

İstanbul SMMMO Başkanlığı'nın düzenlemiş olduğu "Sosyal Sigortalar Kurumu'nda Yapılan Yeni Düzenlemeler" konulu sempozyuma katılan SSK ilgilileri orada konuya ilişkin çerçeve bilgiler vermiş ve yeni uygulamanın başladığını müjdelemişti

Kurum tarafından 17 11 1995 tarihli 16/ 118 Ek sayılı Genelge' de bu konuya yer verilmiş bulunmaktadır Genelgenin genel amacı iki yıldan uzun süren inşaatlarda, işin bitim tarihinden önceki yıl maliyetinin esas alınmasında ülkemizdeki genel enflasyon çerçevesinde yükselen maliyetler karşısında ortaya korkunç maliyetler çıkmaktadır Kurumca yapılan işlemler karşısında hiçbir kooperatifin bu yükün altından kalkacağını sanmıyorum Hele hele inşaatlara 10 yıl önceden başlayan kooperatif inşaatlarının artan maliyetler karşısında ayakta durmaları da mümkün bulunmamaktadır

Kurum yetkilileri bu hususta çıkarmış oldukları Genelge' nin 6 maddesinde şu şekilde gerekçe göstermektedirler:

"Bu güne kadar özel bina inşaatlarında yaklaşık maliyet bedeli hesaplanırken, başladığı yıl içinde bitirilen yapılarda o yıl için geçerli, başladığı yıldan sonraki yıllarda bitirilmiş olan yapılarda ise (iş kaç yıl sürerse sürsün) bitirildiği yıldan önceki yılda geçerli metrekare maliyet bedeli esas alınmakta idi

Bundan böyle; işin başlangıç ve bitiş tarihlerinin baz alınmasıyla, faaliyet süresi en çok 2 yıl olan özel bina inşaatlarında aynı uygulamanın sürdürülmesi,ancak, faaliyet süresi 2 takvim yılından fazla olan uzun süreli özel bina inşaatlarında, faaliyet süresine giren bitim yılı dışındaki her takvim yılına ilişkin birim maliyet bedelinin toplanarak yıl sayısına bölünmesiyle aritmetik ortalaman alınması, böylece yeni bir birim maliyet hesaplanması, bitiş yılından bir önceki Yılda geçerli birim maliyet bedelinden az olması durumunda bu yeni birim maliyetinin (aritmetik ortalamanın yapı alanı ile çarpılarak yaklaşık maliyet bedelinin bulunması ve ön değerlendirmenin de bu maliyet bedeline göre yapılması uygun görülmüştür"

Genelge' de bu konuda bir de örnek verilmiş bulunmaktadır

Örneği yazımıza aynen almakta yarar görmekteyim Çünkü söz konusu Genelge dergimiz eki olarak verilecektir


ÖRNEK:
- Yapılan iş : Bina İnşaatı
- İnşaata başlama tarihi : 01051990
- İnşaatın bitim tarihi : 28 1995
- İnşaatın yüzölçümü : 2000 m2
- İnşaatın niteliği : Kalorifersiz Apartman
Bu genelge yürürlüğe girmeden önceki uygulamada aşağıdaki şekilde maliyet hesaplaması cihetine gidilecekti
- 1994 yılı m2 birim fiyatı : 2924000-TL
2000 x 2924000 = 5848000000-TL inşaatın maliyeti bulunmuş olacaktı

YENI UYGULAMA
Yeni uygulamada ise aşağıdaki şekilde işlem yapılması öngörülmektedir
1990 Yılı m2 birim fiyatı : 371621- TL
1991 Yılı m2 birim fiyatı : 579700- TL
1992 Yılı m2 birim fiyatı : 962300- TL
1993 Yılı m2 birim fiyatı : 1761000- TL
1994 Yılı m2 birim fiyatı : 2924000- TL
6588621- TL
6588621000
------------------- 1371724- TL ortalama maliyet
5

BU VERİLERE GÖRE İNŞAATIN MALİYETİ:
1317724 x 2000 = 2635448400-TL

Halen uygulanmakta olan sisteme göre inşaat maliyeti 5848000000-TL olup, yeni maliyette ise bu meblağ % 50'nin de altına çekilmiş bulunmaktadır

ESKİ MALİYET : 5848000000-TL
YENİ MALİYET : 2635448400-TL

Görüldüğü gibi yeni 3212551600-TL mükellef lehine uygulama yapılması gerekmektedir

Bu uygulama sadece özel bina inşaatları ile ilgili olup ihale konusu işlere uygulanmamaktadır Belki akla şu soru gelebilir; Kooperatif inşaatları ihale suretiyle yaptırılmış olsa dahi yapılacak işlemlerde müteahhide ödenen istihkak esas alınmayıp, m2 birim fiyatı üzerinden işlem yapılacağından yeni uygulamaya göre işlem yapılması gerekmektedir

Bu şekilde yapılacak yeni değerlendirmede kurumca ilk aşamada yapılacak işlemler gene eskisi gibi olup 111994 tarihinden sonraya isabet eden maliyet bulunacaktır Buna göre işlem yapılması durumunda bildirilmesi gereken maliyetin altında bildirimde bulunulduğunun tespiti halinde ise aynı Genelge' de aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerektiği vurgulanmaktadır;

"Bu ön değerlendirme sonucu barajın altında (% 9 nispet esas alınarak % 675 üzerinden) bildirimde bulunulduğu anlaşılan işyerlerine ilişkin işlemlerin, sigorta müfettişlerince 3917 sayılı Kanun hükümlerine güre incelenmesi gerektiğinden, konu barajın altında bulunmakla birlikte kuruma bildirilmiş bulunan işçiliğin yeterli olup olmadığının, yeterli olmadığı kanısına varılmışsa, (Hangi faaliyet dönemine ilişkin olduğu gerekçeleri ile birlikte ortaya konulmak üzere), asgari koşullarda hesaplanacak eksik işçilik bildirimi karşılığı işverenden re' sen alınacak prim tutarının ne olması gerektiğinin saptanmasına yönelik olarak 3917 sayılı Yasa çerçevesinde inceleme yapılması için Sigorta Teftiş Kurulu'nun ilgili grup başkanlığına aktarılacaktır"

Ancak, işverenin Sigorta Teftiş Kurulu incelemesine başlanmadan önce aradaki farkı ödemek istemesi durumunda bu husus kurum ünitelerince ayrıca re' sen dikkate alınıp, buna göre işlem yapılacaktır