Düzenli Beslenme Ve Bebek Gelişimi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Çocuklarda Yeme Sorunlarında Çözüme Doğru Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesi

anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır

Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemek

Yeme sorunlarının başında gelen

yemeği reddetme ya da seçici davranma çocuklarda sık görülen olumsuz bir yeme davranışıdır

Çoğu durumda çocuk iyi besleniyor

ancak ailesinin beklentisi doğrultusunda yemiyordur

Anne

çocuğunun daha iyi

daha çok yemesini istemektedir

Başkalarının çocukları çok daha güzel yemektedir

Hele yemek bulamayan çocuklar kendi çocuklarının istemediklerini yemek için can atmaktadır

Bu durumun temelinde bebeklik döneminden beri gelen yanlış beslenme yöntemleri ve yaklaşımları söz konusudur

Gerçek anlamda iştahsızlık

çocuğun besini almak istememesi ile ortaya çıkan bir durumdur

Kansızlık

bağırsak parazitleri

hastalıklar çocukta iştah kaybına yol açabilir

Bu gerçek anlamda iştahsızlıktır

Yeme isteği kaybolmuş

hemen hemen hiçbir şeyi yemek istememektedir

Bu durumda kilo kaybı kaçınılmazdır

Kısa süreli bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan bu gibi durumlar geçicidir ve asıl sorun ortadan kalktığında süratle iştah düzelir ve kaybedilen kilolar çabucak geri alınır

Gerçek olmayan iştahsızlık durumunda ise çocuk yeme konusunda isteksiz ya da bazı yiyecekleri yemek istemesine karşın bazılarını yemek istememektedir

seçici davranmaktadır

Sonuç olarak bu ocuklar kilo kaybetmezler

aksine sıklıkla normal kiloda hatta olması gerekenden fazla kiloda bile olabilirler

Yemeleri uygun olmayan birçok yiyeceği iştahla yerken sağlıklı yiyecekleri yemek istememektedirler

Okul öncesi yaşlarda gerek iştahsızlık

gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunları

büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar

Bu yaşlarda beslenme

çocuk ve ailesi arasında duygu alışverişini belirtmenin en iyi yoludur

Çocuk

ona bakan kişilerin bu konuya verdikleri önemin bilincine kolaylıkla varır

Bunu kendi iletişimi için kullanır

Yemek yemeyi istemedikçe etrafındakiler onunla daha çok ilgilenmektedirler

O da bu ilginin devam etmesi için yemeyi red ederek

sorunun uzamasını tercih edebilir

Bazı çocuklar dikkat çekmek için beslenmeyi reddedebilirler

Bu durumda yemekten önce çocukla oynamak çözüm olabilir

Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesi

anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır

Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemek

verilmişse geri almak uygun olur

Aile ile çocuk arasında yaşanan olumsuz yeme davranışı ile ilgili gerginliklerin devam etmesi

daha büyük ve çözümlenmesi zor sorunlara yol açabilir

Ailenin

çocuğun yemeğini yemesi konusuna çok önem vermediği mesajını vermelidir

Olumsuz yeme davranışı olan çocuklara yaklaşımda aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi yararlı olabilir

Çocukların yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımları azaltılmalıdır

Bu midenin dolarak gerilmesine ve yalancı tokluk hissine yol açabilir

Çocuk biberon kullanıyorsa

biberon bardakla değiştirilmeye çalışılmalıdır

Çünkü biberon ile beslenme bebeklik döneminde kalmalı

çocukluk döneminde sıvılar bardakla alınmalı

diğer yiyecekler çiğneyerek yutulmalıdır

Günlük süt tüketimi 2 su bardağını aşmamalıdır

Sütün fazlası beslenmeyi bozabileceği gibi demir emilimini engelleyerek kansızlığa da yol açabilir

Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı çeşitte besinler sunulmalıdır

Bu konuda onun tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır

Fakat bu her zaman köfte

kızarmış patates

pilav

makarna olarak değil de yemesi gerekli olan besin gruplarından onun tercih etmesine fırsat verilmesi tarzında olmalıdır

Örneğin kırmızı et yemesi için köfte

yemeğin içinde kıyma

parça etli yemek

sulu köfte vb

şekilde kırmızı et içeren farklı menülerden kendi tercihine yönlendirilebilir

Yemek porsiyonları annenin kendi ölçülerine göre değil

çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır

Genellikle anneler

porsiyonları kendilerine göre düşünmektedir

Toplam mide kapasitesi 300 ml olan bir çocuk 200 ml çorba içtikten sonra ancak 100 ml (yaklaşık yarım su bardağı) başka bir besini alabilecektir

Bir öğünde verilen besin reddedildiyse

tamamen farklı bir besin denenmeli ve onun da reddedilmesi durumunda

bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenmelidir

Bir sonraki öğün zamanında önce istese de bir sonraki öğünü beklemesi gerektiği söylenmelidir

Ara öğünler küçük porsiyonlar şeklinde olmalıdır

Bu daha sonraki ana öğüne acıkmasını sağlayacak kadar olmalıdır

Herhangi bir nedenle ödül olarak şeker ve tatlı türünden besinler verilmemelidir

Genel olarak ödül – ceza yemek konusunda uygulanmamalıdır

Bu uygulandığında yemek yemenin stratejik bir olay olduğu mesajı çocuğa verilecektir

Yiyecekler çocuğun kolayca yiyebileceği ve ilgilenebileceği biçimde hazırlanmalıdır

(Örneğin küçük dilimlenmiş havuç

salatalık

küçük şekillenmiş köfte

sigara böreği

karikatürize edilmiş kurabiye

kek vb)
Çocuklar anlatılanı değil

gördüklerini taklit ederek öğrenirler

Bu nedenle anneler

babalar ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişiler olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmalıdır

Çocuğa yedirmeye çalıştığı yemeyi kendisi yemiyorsa bu hiç de iyi bir örnek olmayacaktır

Grup halinde yaşıtlarıyla ya da arkadaşının evinde

restoranda

piknikte yemek

çocuklarda

özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcıdır

Evde yeme sorunları olan çocuklar bu gibi durumlarda kötü davranışlarını terk edebilirler

Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetme

bu yaş çocuklarda görülen yaygın bir sorundur

Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durum

çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidir

Bir süre için istemediği bir besini bir süre sonra çok sevebileceği gibi sevdiği bir besini de sonra istemeyebilir

Yemek saatlerinin çocuğun gününün hoş bir bölümü olmasına özen gösterilmelidir

Ailesi birlikte olduğu

hoş anların yaşandığı bir zaman dilimi olması sağlanmalıdır

Aksi takdirde yemek zamanı çocuğun hiç hoşlanmadığı bir an olabilir

Reddetme durumunda

çocuğu yemek konusunda zorlama doğru değildir

Bu sorunları daha kötüleştirir

Reddedilen besin daha sonra tekrar denenmelidir

Bir öğün

bir gün hatta biraz daha uzunca bir süre yemek yememesi çocuğun genel durumu konusunda zarar vermeyecektir

Yaşayan bir canlı olarak kısa bir süre sonra acıkacak ve yemek isteyecektir

09-06-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Düzenli Beslenme Ve Bebek Gelişimi Çocuklarda Yeme Sorunlarında Çözüme Doğru Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesi anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemekYeme sorunlarının başında gelen yemeği reddetme ya da seçici davranma çocuklarda sık görülen olumsuz bir yeme davranışıdır Çoğu durumda çocuk iyi besleniyor ancak ailesinin beklentisi doğrultusunda yemiyordur Anne çocuğunun daha iyi daha çok yemesini istemektedir Başkalarının çocukları çok daha güzel yemektedir Hele yemek bulamayan çocuklar kendi çocuklarının istemediklerini yemek için can atmaktadır Bu durumun temelinde bebeklik döneminden beri gelen yanlış beslenme yöntemleri ve yaklaşımları söz konusudur Gerçek anlamda iştahsızlık çocuğun besini almak istememesi ile ortaya çıkan bir durumdur Kansızlık bağırsak parazitleri hastalıklar çocukta iştah kaybına yol açabilir Bu gerçek anlamda iştahsızlıktır Yeme isteği kaybolmuş hemen hemen hiçbir şeyi yemek istememektedir Bu durumda kilo kaybı kaçınılmazdır Kısa süreli bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan bu gibi durumlar geçicidir ve asıl sorun ortadan kalktığında süratle iştah düzelir ve kaybedilen kilolar çabucak geri alınır Gerçek olmayan iştahsızlık durumunda ise çocuk yeme konusunda isteksiz ya da bazı yiyecekleri yemek istemesine karşın bazılarını yemek istememektedir seçici davranmaktadır Sonuç olarak bu ocuklar kilo kaybetmezler aksine sıklıkla normal kiloda hatta olması gerekenden fazla kiloda bile olabilirler Yemeleri uygun olmayan birçok yiyeceği iştahla yerken sağlıklı yiyecekleri yemek istememektedirler Okul öncesi yaşlarda gerek iştahsızlık gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunları büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar Bu yaşlarda beslenme çocuk ve ailesi arasında duygu alışverişini belirtmenin en iyi yoludur Çocuk ona bakan kişilerin bu konuya verdikleri önemin bilincine kolaylıkla varır Bunu kendi iletişimi için kullanır Yemek yemeyi istemedikçe etrafındakiler onunla daha çok ilgilenmektedirler O da bu ilginin devam etmesi için yemeyi red ederek sorunun uzamasını tercih edebilir Bazı çocuklar dikkat çekmek için beslenmeyi reddedebilirler Bu durumda yemekten önce çocukla oynamak çözüm olabilir Çocuk tarafından yiyeceğin reddedilmesi anne-babaya karşı kullanılan güçlü bir silahtır Bu silahı hiçbir zaman çocuğun eline vermemek verilmişse geri almak uygun olur Aile ile çocuk arasında yaşanan olumsuz yeme davranışı ile ilgili gerginliklerin devam etmesi daha büyük ve çözümlenmesi zor sorunlara yol açabilir Ailenin çocuğun yemeğini yemesi konusuna çok önem vermediği mesajını vermelidir Olumsuz yeme davranışı olan çocuklara yaklaşımda aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi yararlı olabilir Çocukların yemekten 1 saat önce ve yemek sırasında sıvı alımları azaltılmalıdır Bu midenin dolarak gerilmesine ve yalancı tokluk hissine yol açabilir Çocuk biberon kullanıyorsa biberon bardakla değiştirilmeye çalışılmalıdır Çünkü biberon ile beslenme bebeklik döneminde kalmalı çocukluk döneminde sıvılar bardakla alınmalı diğer yiyecekler çiğneyerek yutulmalıdır Günlük süt tüketimi 2 su bardağını aşmamalıdır Sütün fazlası beslenmeyi bozabileceği gibi demir emilimini engelleyerek kansızlığa da yol açabilir Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı çeşitte besinler sunulmalıdır Bu konuda onun tercihleri de göz önünde bulundurulmalıdır Fakat bu her zaman köfte kızarmış patates pilav makarna olarak değil de yemesi gerekli olan besin gruplarından onun tercih etmesine fırsat verilmesi tarzında olmalıdır Örneğin kırmızı et yemesi için köfte yemeğin içinde kıyma parça etli yemek sulu köfte vb şekilde kırmızı et içeren farklı menülerden kendi tercihine yönlendirilebilir Yemek porsiyonları annenin kendi ölçülerine göre değil çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır Genellikle anneler porsiyonları kendilerine göre düşünmektedir Toplam mide kapasitesi 300 ml olan bir çocuk 200 ml çorba içtikten sonra ancak 100 ml (yaklaşık yarım su bardağı) başka bir besini alabilecektir Bir öğünde verilen besin reddedildiyse tamamen farklı bir besin denenmeli ve onun da reddedilmesi durumunda bir sonraki öğüne kadar herhangi bir besin verilmeden beklenmelidir Bir sonraki öğün zamanında önce istese de bir sonraki öğünü beklemesi gerektiği söylenmelidir Ara öğünler küçük porsiyonlar şeklinde olmalıdır Bu daha sonraki ana öğüne acıkmasını sağlayacak kadar olmalıdır Herhangi bir nedenle ödül olarak şeker ve tatlı türünden besinler verilmemelidir Genel olarak ödül – ceza yemek konusunda uygulanmamalıdır Bu uygulandığında yemek yemenin stratejik bir olay olduğu mesajı çocuğa verilecektir Yiyecekler çocuğun kolayca yiyebileceği ve ilgilenebileceği biçimde hazırlanmalıdır (Örneğin küçük dilimlenmiş havuç salatalık küçük şekillenmiş köfte sigara böreği karikatürize edilmiş kurabiye kek vb) Çocuklar anlatılanı değil gördüklerini taklit ederek öğrenirler Bu nedenle anneler babalar ve çocuğun bakımından sorumlu diğer kişiler olumlu (tutarlı ve benzer) yeme davranışı içinde olmalıdır Çocuğa yedirmeye çalıştığı yemeyi kendisi yemiyorsa bu hiç de iyi bir örnek olmayacaktır Grup halinde yaşıtlarıyla ya da arkadaşının evinde restoranda piknikte yemek çocuklarda özellikle seçici çocuklarda olumlu yeme davranışının gelişmesine yardımcıdır Evde yeme sorunları olan çocuklar bu gibi durumlarda kötü davranışlarını terk edebilirler Geçici olarak bir yiyeceğe düşkünlük veya reddetme bu yaş çocuklarda görülen yaygın bir sorundur Normal gelişimin bir parçası olarak kabul edilen bu durum çocuğun bağımsızlığının bir ifadesidir Bir süre için istemediği bir besini bir süre sonra çok sevebileceği gibi sevdiği bir besini de sonra istemeyebilir Yemek saatlerinin çocuğun gününün hoş bir bölümü olmasına özen gösterilmelidir Ailesi birlikte olduğu hoş anların yaşandığı bir zaman dilimi olması sağlanmalıdır Aksi takdirde yemek zamanı çocuğun hiç hoşlanmadığı bir an olabilir Reddetme durumunda çocuğu yemek konusunda zorlama doğru değildir Bu sorunları daha kötüleştirir Reddedilen besin daha sonra tekrar denenmelidir Bir öğün bir gün hatta biraz daha uzunca bir süre yemek yememesi çocuğun genel durumu konusunda zarar vermeyecektir Yaşayan bir canlı olarak kısa bir süre sonra acıkacak ve yemek isteyecektir