Hepatit B Nedir

HEPATİT B VİRÜSÜ İLE ORTAYA ÇIKABİLCEK KÖTÜ SONUÇLAR NELERDİR?

Siroz (Kronik yaygın ve ilerleyici karaciğer iltihabıdırÖldürücü bir hastalıktırOrtalama yaşam süresi 38-40 aydır)
Karaciğer kanseri
Karaciğer yetersizliği
Fulminan hepatit denilen çok kısa sürede (1 ay gibi) karaciğer yetersizliğine götüren ölümcül bir hastalık tipi
Hepatit D hastalığı

HEPATİT B HASTALIĞINDA RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR ?

Hepatit B taşıyıcı bir aaaa partnerine sahip olma
Çok eşlilik
Başka bir cinsel yolla bulaşan hastalığın olması
Hepatit B li hastaların çatal, kaşık, bıçak, jilet, ustura ve benzeri eşyalarını paylaşmak
Damardan ilaç kullanımı
Meslek (doktorlar, hemşireler,dişçiler, kan ve kan ürünleri ile uğraşan laboratuar ve kan merkezi çalışanları
Hepatit B virüsü açısından yüksek riskli ülkelerde 6 aydan fazla yaşamak (Çin, Afrika, Asya kıtasının merkezi ve kuzey doğusu, Ortadoğu, Doğu Avrupa )
Uzun süre hepatit B virüsü taşıyıcı bir insanla aynı odayı çeşitli sebeplerle paylaşma (yatakhane, hapishanevs)
Homoaaaaüel veya biaaaaüel olma
Temiz ve hijyenik olmayan yerlerde dövme veya piercing yaptırma ve buralarda çalışma
Hijyenik şartları iyi olamayan berberlere tıraş olma
Annede hepatit B virüsü ile enfeksiyon olması yeni doğan bir çocuk için her zaman rsik faktörüdür Ancak çocuk doğar doğmaz hepatit aşısı ve hepatit B koruyucu immunglobin (koruyucu serum) yapılırsa hastalığa yakalanmaz
Hepatit B li bir kişi tarafından ısırılmak
Hemofili veya diyaliz hastası olmak(bu kişiler kan almak veya sürekli kan temizlenmesi gereken grupta olduklarından hepatit B açısından son derece yüksek risk grubundadır)
PEKİ HEPATİT B ÖPÜŞME İLE GEÇER Mİ?

HAYIR hepatit B öpüşme ile geçmez Toplum olarak sık sık öpüşen bir yapımız olduğu için bu konunun bilinmesi önemlidir

PEKİ NE ZAMAN HEPATİT B İÇİN DOKTORA BAŞ VURMALIYIM?

Yukarıda sayılan risk faktörlerini taşıyorsanız, ayrıca yine yukarıda sıraladığımız hepatit B ile ilgili hastalık belirtileriniz varsa hemen hekiminize hepatit ile ilgili testler için baş vurunuz Ayrıca hepatit B vakalarının % 35 inde hastalığın hiçbir risk faktörü olmadan tespit edilmesi aşısı olmayan herkesin hekimine başvurarak testler yaptırması, eğer testler negatif ise aşı yaptırması, pozitif ise belirli aralıklarla izlenmesi gerekmektedir Çünkü hepatit B kronik sonuçları bakımından tehlikeli bir hastalıktır Karaciğer yetersizliği,siroz karaciğer kanseri gibi çok ağır ve ölümcül sonuçlara gidebilen bu hastalık toplumları,aileleri ve bireyleri çok dramatik sonuçlarla karşılaştırabilmektedir

ÖNEMLİ NOT 1: Aynı mekanı ve evi paylaştığınız herhangi bir kişide yeni tespit edilmiş hepatit B hastalığı varsa hemen hekiminize sizde test ve korunma için başvurunuz

ÖNEMLİ NOT 2: Kadın veya erkek olsun özellikle korunmasız bir cinsel ilişki sonrası şüpheleriniz var ise hemen hekiminize test ve korunma için başvurunuz

ÖNEMLİ NOT 3: Hepatit B olduğunu düşündüğünüz biri tarafından ısırılı iseniz hemen hekiminize test ve korunma için başvurunuz

ÖNEMLİ NOT 4: Mesleğiniz (doktorlar, hemşireler,dişçiler, kan ve kan ürünleri ile uğraşan laboratuar ve kan merkezi çalışanlarıkısaca sağlık çalışanları) risk grubunda iseniz hemen hekiminize test ve korunma için başvurunuz

PEKİ YUKARIDA YAZDIĞINIZ DURUMLARDAN ŞÜPHELENEREK HEKİME BAŞVURDUM VE TESTLERİM NEGATİF ÇIKTIPEKİ SONRA NE OLACAK?

Hepatit B ye maruz kalınma olasılığı üzerine (örneğin hepatit B li olduğunu düşündüğünüz biri ile cinsel ilişkiye girdiniz, yada ısırıldınız veya aynı mekanda yaşadığınız birinde hepatit B hastalığı yeni tespit edildi) hekiminize başvurduğunuzda beklemek gibi bir lüks yoktur Hekiminiz hemen size hepatit B immun globulin (koruyucu serum) ve üç doz sürecek hepati aşısı yapmalıdır

PEKİ CİNSEL İLİŞKİDEN SONRA NE KADAR SÜRE İÇİNDE HEPATİT B İMMUN GLOBULİNİNİ (koruyucu serum) YATIRABİLİRİM ?

Şüphe ettiğiniz bir cinsel ilişkiden sonra hepatit B immun globilinini ilk 2 HAFTA içinde yaptırmalısınız Bu süreyi geçirirseniz hepatit B immun globulininin (koruyucu serum) koruyucu etkisi olmaz Tabi ilk 2 haftada bu seruma ilaveten bir de 3 dozluk aşı programına alınmanız gerekmektedir

PEKİ SAĞLIK ÇALIŞANIYIM VE ELİME HEPATİT B Lİ BİR HASTANIN KANIYLA BULAŞIK İĞNE BATTI, NE KADAR SÜRE İÇİNDE HEPATİT B İMMUN GLOBULİNİNİ (KORUYUCU SERUM) YATIRABİLİRİM ?

Böyle bir duruma maruz kaldıysanız hepatit B immun globilinini ilk 7 GÜN içinde yaptırmalısınız Bu süreyi geçirirseniz hepatit B immun globulininin (koruyucu serum) koruyucu etkisi olmaz Tabi ilk 7 GÜN içersinde bu seruma ilaveten bir de 3 dozluk aşı programına alınmanız gerekmektedir

HASTALIĞIN SEYRİ:

Hepatit B hastalığı akut ve kronik seyir gösteren bir hastalıktır Akut formunda hastalık hiç hissedilmeden iyileşebildiği gibi, birkaç hafta devam eden seyirle hafifi belirtilerle iyileşebilmektedir Bu süreç genelde 4-8 hafta olarak tanımlanabilir Ancak hastalık 6 aydan fazla sürede bir kişinin kanında ve karaciğer de tespit edilirse artık kronikleşmiş anlamındadır Hastalığın kronikleşmesi ortaya çıkarabileceği sonuçlar açısından takip edilmesi gereken bir durumdur Çünkü kronikleşmiş hepatit B hastalığı siroz veya karaciğer kanserine sebep olabilir Burada okuyucularımıza şu hususu önemle vurgulamalıyız Tüm kronik hepatit B formları siroza veya karaciğer kanserine sebep olur demiyoruz Sebep olabilir deniliyor Hastalığın seyrinde kronikleşme olasığı bakımından çocuklar daha riskli grupta görünmekte Çünkü yenidoğana doğum sırasında bulaşan hepatit B nin kronikleşme olasılığı % 90 dır Yine 1-5 yaş arasında alınan hepatitin kroniklşeme olasılığı %30 dur 5 yaşından sonra ise bu rakam % 7 lere kadar geriler

KLİNİK:

1-SARILIKLI FORM: Başlangıçta gribal enfeksiyon, gastroenterit, (İştahsızlık, bulantı, kusma,karnın sağ üstünde ağrı) döküntüler, ateş, başağrısı, halsizlik, çabuk yorulma, eklem ağrısı ve iltihabı, gibi özgün olmayan belirtiler vardır Bu belirtiler gerilerken hastada sarılık ortaya çıkar Bu döneme idrar renginin koyulaşması ve dışkı renginin açılması öncülük ederTam iyileşme 6 ayda olur

2-SARILIKSIZ FORM: Klinik belirti ve bulguların silik olduğu ve gözden kaçan vakaların olduğu klinik formdur

3-KOLESTATİK FORM: Sarılıklı ve kaşıntılı belirtiler vardır

4-SUBFULMİNAN FORM: Hafif ateşle birlikte sarılık ve sindirim sistemi şikayetleri iyileşme olmadan devam eder 3-10 haftada ölüm veya 1-3 yıl içinde siroz gelişir

5-FULMİNAN FORM: 1-2 hafta içinde ağır karaciğer yetersizliği olur ve ölümle sonuçlanır

HEPATİT B VE KAN TESTLERİ:

Hekiminizle konuştuğunuzda gerek fiziksel muayene ve gerekse başvurma sebebinizde göz önünde bulundurulduğunda eğer hepatit B şüphesi var ise hekimiz hepatit B ile ilgili kan testleri isteyecektir Bu testler üç ana gruptadır;

Hepatit B nin DNA: Hepatit B virüsünün genleri ki bu HBV DNA sı olarak tanımlanır
Hepatit B antijenleri: Hepatit B virüsünün kanda ortaya çıkan yapısal proteinleri
Hepatit B antikorları: Vücut tarafından hepatit B den korunmak için ürettiği protein yapılı koruyucu maddeler

Bu testler kısaca:

Hbs-Ag : Hepatit B (surface) yüzey antijeni
Anti-Hbs: Hepatit B yüzey antijenini nötrleştirmek için vücut tarafından üretilen koruyucu protein
Hbe-Ag: Hepatit B antijenlerinden biri, “early” antijeni olarak adladırılır
Anti-Hbe : Hepatit B Hbe-Ag antijen antijenini nötrleştirmek için vücut tarafından üretilen koruyucu protein
Anti-Hbc(Ig-M) : Hepatit B “core” antijeni (erken dönemde çıkar)
Anti-Hbc(Ig-G) : Hepatit B “core” antijeni (Geç dönemde çıkar)
HBV-DNA : Hepatit B genetik DNA maddesi (serumda)
BU TESTLERLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER:

Hepatit B surface (yüzey) antijeni (HBsAg): bu testin pozitif çıkması durumunda aşağıdaki durumlar söz konusu olur;
bu testin pozitif olduğu kişi etrafındaki kişiler hepatit B yi bulaştırabilir
bu antijen bir kişinin kanıda 6 aydan uzun süre pozitif olarak kalırsa bu durum kronik hepatit B enfeksiyonudur
Hepatit B e antijeni (HBeAg): bu testin pozitif çıkması durumunda aşağıdaki durumlar söz konusu olur;
bu antijenin pozitif olması kişinin hepatit B enfeksiyonu ile şiddetli derecede enfekte olduğunu gösterir
kronik hepatit B enfeksiyonu olan kişilerde, bu antijenin yüksek olması, bu kişilerde karaciğer hastalığı riskinin arttığını ve bu kişiler tedavi açısından değerlendirilmeye alınır
Hepatit B core antikoru (anti-HBc): bu antikor
HbsAg pozitif olan tüm hastalarda pozitiftir
hepatit B ile bir veya birden fazla defa enfekte olan tüm kişilerde bu antikor pozitiftir
Hepatit B core antijeni İgM tipi Antikor (IgM anti-HBc):
Beraberinde HbsAg pozitif olsun veya olmasın, IgM anti-HBc pozitifliği hepatit B ile enfekte olunduğunu veya son 6 ay içinde geçirilmiş hepatit B enfeksiyonunu gösterir
HbsAg negatif iken bu antikorun varlığı, akut veya yakın zamanda geçirilmiş hepatit B enfeksiyonunu gösterir
Hepatit B core antijeni İgG tipi Antikor (IgG anti-HBc):
1 hepatit B enfeksiyonunu gösteren antikordur Ancak hastalığın seyri ile ilgili net veriler ortaya koymaz

Hepatit B surface (yüzey) antikoru (anti-HBs): bu antikor
Bu antikor hepatit B nin başlangıcı ve iyileşmesi arasındaki dönemde ortaya çıkar
hepatit B aşısı yaptıran kişilerde bu antikor pozitiftir Ve koruyucululuğu gösterir
Hepatit B e antikoru (anti-HBe) :
1 bu antikor haftalar ve aylar içersinde ortaya çıkar ve daha sonrada kaybolur

Hepatit B genetik DNA (HBV DNA)
En duyarlı test olan hepatit B DNA sının (genetik maddesinin) tespitidir Aktif enfeksiyon göstergesidir
KRONİK HEPATİT B Lİ HASTALARDA İZLEME VE TEDAVİNİN ŞEKLİNİ BELİRLEMEK İÇİN HANGİ TESTLER İSTENMEKTEDİR?

Tomografi
MR (EMAR)
Karın ultrasonografisi
Karaciğer biyopsisi (karaciğer den parça alma işlemi)
ÖZELLİKLE GELİŞMİŞ BATI ÜLKELERİNDE HAMİLELİK DÖNEMİNDE HBASG (Hepatit B (surface) yüzey antijeni) TARAMASI RUTİN OLARAK YAPILMAKTADIR VE YAPILMASI TAVSİYE EDİLMEKTEDİR BİZDE ÜLKEMİZDEKİ HAMİLE BAYANLARA HBSAG TARAMA TESTİ YAPTIRMALARINI VE RİSKLİ GRUBA GİREM HAMİLE BAYANLARIN GEBELİĞİN İLERLEYEN SAFHALARINDA BU TESTİ TEKRARLAMALARINI ÖNERİRİZ DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN BU DURUMU MUTLAKA HEKİMİNİZLE TARTIŞINIZ

HEPATİT B İÇİN TARAMA TESTİ YAPTIRMAK ŞART MIDIR? YADA TARAMA TESTİ YAPTIRMADAN AŞI YAPTIRILMASININ BİR ZARARI VARMIDIR?

Gelişmiş batı ülkelerinde yapılan yayınlara göre hepatit B için tarama testi yaptırmadan aşı yaptırmak daha ucuz ve sakıncasız bir yöntemdir ve bu şekilde olam ihtimali vardırGeçirilmiş bie hepatit B enfeksiyonu olan bir kişi “tarama testi yaptırmadan aşı yaptırırsa bir zararı olur mu ?”sorusuna bilim adamlarının cevabı bir zararın olmadığıdır Eğer kişi farkında olmadan hepatit B yi kapmış olabilir Tarama yapılması var olan bir hepatit B hastalığının durumu hakkında bilgi verir Buda kişinin ileriki tedavisi ve hepatit B ile beraber ortaya çıkabilecek kronik sorunların izlenmesi bakımından önem taşır

HEPATİT B AŞISI YAPTIRMAK İÇİN HANGİ TESTLERİ YAPTIRMALI ?

· HbsAg

· Anti-HBs

Hepatit B aşısı yukarıdaki iki testte negatif olduğunda yapılmalıdır

Kısaca hatırlatma yapmak gerekirse, HbsAg nin POZİTİF olması yeni veya eskiden geçirilmiş bir hastalığın olduğunu, Anti-Hbs POZİTİF olması hastalığa karşı bağışıklığı gösterir Eğer kişi aşı yaptırmış veya hastalıkla karşılaşmış ise Anti-Hbs POZİTİF dir Ayrıca hepatit B virüsü ile yeni bir enfeksiyon şüphesi var ise bu testler hemen sonuç vermeyebilir Bu sebeple yeni enfeksiyon şüphesinde, HBV DNA bakılması en duyarlı testtir İlaveten HbsAg ve Anti-Hbc IgM bakılması gerekir Bu sonuçlara bakılarak koruyucu serum (hepatit B koruyucu immunglobin) ve aşı yapılmalıdır