09-06-2012
|
#3
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Allerji Ve Tedavisi
Mevsimsel Allerji Semptomları
Tipik mevsimsel allerji semptomları;
• Hapşırma nöbetleri
• Burun kaşıntısı
• Tıkanıklık hissi
• Burun akıntısı
• Gözlerde sulantı ve kaşıntı
• Damakta kaşıntı’dır
Daha az sıklıkla mevsimsel allerjinin ciddi olduğu durumlarda gözlerdeki mukoz membrandan, orta kulaktaki öztaki borusundan ve burunun her iki yanındaki sinüslerden kaynaklanan ek semptomlar görülür Bu semptomlar;
• Kaşınan, kızarmış, sulantılı gözler,
• Kulaklarda tıkanıp açılma ve dolgunluk hissi,
• Boğaz kaşıntısı
• Yanakların üst kısmında ve alında dolgunluk hissidir
Mevsimsel allerjiden yakınanlar aynı zamanda halsizlik veya zayıflık hissedebilirler, allerjik cilt reaksiyonları gösterebilirler ve aralıklı olarak astım semptomları (allerjik semptomları olanların % 20 ila 50’sinde) yaşayabilirler
Bir kişide bu semptomların sadece birkaç tanesi görülüyor olabilir
Mevsimsel Allerjiler için Tanı Testleri
Başvurduğunuz hekim bazı testeler uygulayarak durumunuz hakkında daha detaylı bilgi edinmek isteyebilir Bunlar;
• Prick testleri
• Intrakütanöz testler
• IgE antikor testi
• Radyoallergosorbent test (RAST) gibi testlerdir
Prick Testi
Prick testi belirli bir sayıda allerjenin cilde yerleştirilmesi ve hangisinin reaksiyona neden olacağının gözlenmesi temeline dayanan basit ve acısız bir prosedürdür
Prick testteki reaksiyon alanı ne kadar genişse test edilen maddeye olan allerji gerçekte o denli yüksektir Pozitif bir reaksiyon sonucu belirgin bir maddeye allerjik olduğunuzu kesin olarak ortaya koymasa bile bu maddenin sizde önemli bir allerji yaratması olasılığını yükseltir
Intrakütanöz Test
Intrakütanöz allerji testleri prick testlerindeki gibi aynı allerjenlerin enjekte edilmesi esasına dayanır, ancak burada enjeksiyon cildin daha derin katmanlarına ve daha seyreltilmiş bir solüsyon olarak yapılır Bu testler tipik olarak prick test sonuçları net olmadığı zaman veya tekrarlanan test sonuçları herhangi bir allerjene pozitif bir reaksiyon oluşturmadığı durumlarda uygulanır
Intrakütanöz allerji testleri prick testlerden daha duyarlıdır ancak yorumlanmaları biraz daha güçtür
IgE Antikor Testi
Bu testler allerjenlere karşı kanda spesifik bir IgE antikoru olup olmadığını saptamaya yarar, ancak ciddi bir cilt problemi gibi bir kişinin cilt testinin yapılmasını olanaksız kılan özel medikal koşullarda yapılırlar
Radyoallergosorbent (Alerji Testi )
Bu test bir insanın kanında spesifik bir tür IgE antikorunun ne miktarda bulunduğunu saptamak amacıyla yapılır Bir RAST testi yapmak için özel bir laboratuara kan örneği göndermek gerekir RAST testleri diğer testlerden daha güvenilirdir ancak bir allerjene karşı duyarlılığı duyarlılık ortaya çıkarma olasılığı prick teste göre daha düşüktür, ve bir defada daha az sayıda allerjenik madde test edilebilir
Mevsimsel Allerjilerin Evde Tedavisi
Allerji yakınması olan kişiler için iyi haber solunum yolu allerjileri’nin tedavisi ve sağaltımı için bir çok etkili yöntemin bulunmasıdır
Sizin için en iyi tedavi allerjik reaksiyonlarınızı tetikleyen faktörlere ve burnunuzla sinüslerinizin bu allerjenlere verdiği yanıta bağlıdır Kendi olanaklarınızla ya da diğer bir deyimle evde uygulayacağınız tedavinin ilk adımı allerjenlere maruz kalmayı nasıl engelleyebileceğiniz veya minimuma indirebileceğinizi öğrenmekle atılacaktır
Bununla birlikte mevsimsel allerjilere neden olan küf ve polenleri engellemek her zaman mümkün olmayabileceği için allerji yakınması olanların yararlanabileceği reçeteyle veya reçetesiz satılan bir çok ürün mevcuttur Bir diğer ise olarak allerjene bağışıklama tedavisi uygulamaktır
Allerjenlere Maruz Kalmayı Engelleme veya Minimize Etme
Allerjenlere maruz kalmayı önleme veya minize etmeye dair öğrenme süreciniz size rahatlama ve bu semptomlardan kurtulma olanağı sağlar
Allerjenlere karşı önlem almak semptomlarınız rahatlatmaya ve hava yoluyla taşındığı önlemeyen polen gibi allerjenlere karşı toleransınızı geliştirmeye yarar Hangi maddenin allerjiye yol açtığını bilirseniz o maddeye daha az maruz kalmak için gerekli önlemleri de alabilirsiniz Polenler ve küfler en sık rastlanan mevsimsel allerjenlerdir , bunlardan herhangi birine karşı allerjik iseniz onlarla teması ne şekilde minimize edebileceğinizi öğrenmelisiniz
Polenleri Önlemek
Açık Hava
Mantık olarak çok duyarlı kişilerin polen miktarının çok yüksek olduğu dönemlerde evde kalmaları önerilebilir ABD’de belirli coğrafi alanlardaki polen sayısı hakkında Amerikan Allerji, Astım Ve İmmünoloji Akademisinden bilgi edinilebilir
Genel bir kural olarak polen sayısı özellikle sabah saatlerinde (% ile 10 arası) günün en yüksek düzeyindedir Bu nedenle bu saatlerde açık hava faaliyetlerinde bulunmamaya özen gösterilmelidir Bağ bahçe işleri sırasında da bir toz maskesi kullanmak yararlı olabilir Bunun yanı sıra açık hava faaliyetleri de polen sayısının çok yüksek olmadığı dönemlere kaydırılmalıdır Havadaki polen miktarını tahmin etmek tek başına pratik bir yol olmayabilir, bu nedenle uzun bir yağmurdan sonra havadaki partiküller temizleneceği için açık hava faaliyetleri uzun yağmurlardan sonra daha iyi tolere edilebilir
Açık hava faaliyetlerinden sonra duş yapmak saçınızdaki ve cildinizdeki polenleri temizleyeceği için yararlıdır, özellikle yatmadan önce alınacak duş yatağınızın polenlerle dolmasını önleyeceği için önemlidir
Kapalı Ortam
Kapı ve pencereleri kapalı tutarak polen allerjenlere daha az maruz kalmak olasıdır Aspiratör gibi hava sirkülasyonu sağlayan araçlar polenlerin kapalı ortama dolmalarına neden olabileceği için önerilmez Eğer gerekli ise ev veya araçta sadece içerdeki havayı sirküle eden klima kullanılmalıdır Bir HEPA filtre (High Efficiency Particulate Air) kapalı ortamdaki polen ve küflerin uzaklaştırılmasına yardımcı olabilir
Bunun yanı sıra eğer polenlere karşı duyarlı iseniz, giyeceklerinizi ve çarşaf, yastık kılıfı gibi yatak tekstil ürünlerini açık havada kurutmaktan vaz geçmelisiniz, bu polenleri farkında olmadan kapalı ortama taşımanıza neden olabilir
Küfleri Engellemek
Açık Hava
Çok küçük parçalar halindeki küf ve küf kümecikleri allerjenlerin duyarlı kişilere ulaşmasına neden olabilir
Küf allerjenleri engellemek oldukça zordur, hem açık hem de kapalı ortamda bulunurlar Küfler ABD’nin güney bölgelerinin çoğunda yıl boyunca, diğer bölgelerinde ise yılın oldukça uzun bir döneminde çevreye yayılırlar Küfler genellikle çürümekte olan bitkisel maddelerde büyürler, ancak sağlıklı bitkilerde de bulunabilirler Hasat, toprak ekimi, kazı gibi tarım faaliyetleri sırasında küfler açığa çıkar Bazı küfler hava kuru olduğu zaman kümecikler halinde havaya yayılırlar, bazıları için ise elverişli yayılma ortamı nemli hatta yağmurlu havalardır
Tarım işiyle uğraşıyor olmak küflerle temas nedenidir, çim veya ot biçmek, gübre ya da havyan yemi ile uğraşmak en yüksek düzeyde küfe maruz kalma nedenidir Çim biçmek veya dökülen yaprakları tırmıkla temizlemek duyarlı kişilerde semptomlara neden olur, bunun nedeni yalnızca küfler değil aynı zamanda da polenlerin açığa çıkmasıdır Duyarlı kişiler kenarlarından hava kaçırmayacak şekilde yüz maskeleri kullanmalıdırlar
Polenleri engellemede olduğu gibi küfleri de engellemede iyi bir yöntem çimlerin yeni biçildiği zaman gibi riskli dönemlerde, yani küf sayısının yüksek olduğu dönemlerde açık havada değil kapalı ortamda kalmayı seçmektir
Kapalı Ortam
Küfler açık havada olduğu gibi aynı zamanda kapalı ortamda da türeyebilir Küf kümecikleri kapalı ortamlardaki halı, kilim, yatak ve kumaşla döşenmiş mobilyalarda bulunurlar Küflerin yerleşimi için en ideal yerler bodrum ve banyolardır fakat küfler aynı zamanda evlerde tamamen kuru olmayan ve neredeyse bütün eşyaların saklandığı ambar, kiler, depo gibi yerlerde de bulunurlar
Evde ve araçlarda içerdeki havanın sirkülasyonunu dışarıdan hava almayacak şekilde sağlayan klimalar küfleri de polenleri engellediği gibi engelleyebilir Ne yazık ki klimalar aynı zamanda nemli ortamları nedeniyle küf yerleşimi için çok uygun bir ortam yaratırlar ve küfleri daha ciddi bir sorun haline getirirler
Küfler kapalı ortamda gelişimleri için uygun zeminlerin ortadan kaldırılması ile de engellenebilirler Nemli alanlar, su drenajları, paletli tekerlekli eşyaların altları dikkatle izlenmeli ve nemi alınmalıdır Bu alanları seyreltilmiş çamaşır suyu ile dezenfekte etmek de yararlı olacaktır
Küfler halı kilim, yatak ve mobilyalardan buharlı veya kuru temizleme yöntemiyle, çok sıcak suyla temizleyerek, profesyonel olarak kimyasal veya sıvı nitrojen kullanılması ile de uzaklaştırılabilir
|
|
|