Kıyı Tipleri

Kıyı Tipleri

Kıyıların Şekillenmesinde Etkili Faktörler:
1 Dalgalar
2 Akıntılar
3 Gel-git
4 Akarsular
5 Buzullar
6 İç kuvvetler
7 Kıyıdaki dağların uzanış biçimi
8 Canlılar (Mercanlar) (en az etkili)
9 Rüzgarlar (Dolaylı etkiye sahip)

KIYI TİPLERİ

1 ENİNE KIYILAR: Dağların kıyıya dik uzandığı yerlerde görülür Ör: Ege Bölgesi Kıyıları (Edremit-Kuşadası arası) Bu kıyılarda; girinti-çıkıntı fazladır Kıta sahanlığı geniştir İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların Hinterlandı geniştir Deniz etkisi iç kesimlere kadar sokulabilir

2 BOYUNA KIYILAR: Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür Ör:Karadeniz ve Akdeniz Kıyıları Bu kıyılarda; girinti-çıkıntı azdır Doğal limanlar azdır ve hinterlandları dardır İç kesimlere ulaşım zordur Dalga aşındırması ile falez oluşumu fazladır Kıyı ile iç kesim arasında iklim, bitki örtüsü, ekonomik faaliyetlerde farklılık fazladır

3 RİA TİPİ KIYILAR: Akarsu vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör: İstanbul-Çanakkale Boğazları, Haliç ve GBatı Anadolu Kıyılarıdır

4 DALMAÇYA KIYI TİPİ: Kıyıya paralel uzanmış dağların çukur kısımlarının deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Dağların yüksek kısımları kıyıda adaları oluşturur Ör:Adriyatik denizinde Dalmaçya kıyıları (eski Yugoslavya kıyıları) Yurdumuzda Antalya- Kaş kıyıları buna örnektir

5 LİMANLI KIYILAR: Geniş tabanlı vadilerin veya koy-körfezlerin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir Ör:Karadeniz’in kuzeyindeki kıyılar (odessa, Dinyeper, ) buna örnektir Yurdumuzda ise B ve K Çekmece kıyıları böyle kıyılardandır

6 HALİÇ (ESTUAR) TİPİ KIYILAR: Gel-git olayının etkisiyle akarsu ağızlarında oluşan kıyılardır Kuzeybatı Avrupa kıyılarındaki önemli limanlar buna örnektir Yurdumuzda yoktur

7 FİYORT TİPİ KIYILAR: Buzul vadilerinin sular altında kalmasıyla oluşan kıyılardır Bu kıyılara en iyi örnek İskandinav Yarımadasındaki kıyılar gösterilebilir Eğer kıyıda adalar var ise ve kıyının girintisi- çıkıntısı fazla ise bu tür kıyılara skyer tipi kıyılar denir Ör:Norveç kıyıları

8 RESİF KIYILARI: Mercan iskeletlerinin üst üste birikmesiyle oluşan kıyı tipidir Ör:Mercan adaları kıyıları (Avustralya Kıtasının doğusunda)