Türkiye Bölgeler Coğrafyası

MARMARA BÖLGESİ

KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:
Ülkemizin kuzey-batısında yer alır Bulgaristan, Yunanistan, Karadeniz, Marmara ve Ege Denizleri, Karadeniz, Ege, İç Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri ile komşudur

ALANI VE NÜFUSU:
Gerçek alanı 67306 Km2 Ülke yüzölçümünün %85’ini kaplar 6Büyüklükteki bölgemizdir

Nüfusu 2000 sayımına göre 173 milyondur Nüfus yoğunluğu Km2’ye 258 kişidir Bu Türkiye ortalamasının altındadır (Türkiye ortalaması Km2’ye 83 kişi)

BÖLÜMLERİ:

1Yıldız Dağları (Istranca) Bölümü

2Ergene Bölümü

3Çatalca-Kocaeli Bölümü

4Güney Marmara Bölümü

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:

Kıyıları:
Karadeniz ne Kuzey Marmara kıyıları fazla girintili-çıkıntılı değildir Falez (Yalıyar) çok vardır Fakat Güney Marmara kıyıları girintili-çıkıntılıdır

İzmit, Gemlik, Erdek ve Saros körfezleri vardırGelibolu, Biga, Kapıdağ, Armutlu, Çatalca-Kocaeli başlıca yarımadalarıdırGökçeada, Bozcaada, Marmara Adaları, İmralı, İstanbul Adaları ise başlıca adalarıdırİstanbul ve Çanakkale Boğazları Ria Tipi kıyılardırKapıdağ Yarımadası bir kıyı biriktirme şekli olan Tombolo’dur

Dağları:
Ortalama yükseltisi en az bölgedir En yüksek dağı Uludağ’dır (2543 m)Yıldız Dağları, Koru Dağlar, Işıklar Dağları, Biga Dağları, Samanlı Dağları diğer dağlarıdırYerşekilleri sade olduğu için ulaşımı da kolaydır

Akarsuları:
Sakarya’nın aşağı kesimi, Susurluk, Meriç ve onun kolu Ergene Bu akarsular baraj yapımı için uygun değildir Ağızlarında delta oluşturamazlar Çünkü akıntı ve yatak eğimi fazladır

Ovaları:
Kastamonu, Bolu ve Düzce Ovaları Bafra ve Çarşamba Delta Ovaları

Gölleri:
İznik, Manyas, Sapanca ve Ulubatlı Tektonik göldür

Terkos, Küçük ve Büyük Çekmece Gölleri Kıyı Seti gölüdür

Ömerli Baraj gölü de bulunmaktadır

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Marmara Bölgesi konumu sebebiyle iklim ve bitki çeşitliliğine sahiptir Karadeniz kıyılarında Karadeniz İklimi ve Ormanlar görülür

Istrancaların güneyinde Karasal İklim ve bozkır görülür

Güney Marmara’da bozulmuş Akdeniz İklimi ve Maki görülür Burada yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır

TARIM VE HAYVANCILIK:
Yüzölçümüne göre ekili-dikili alanı en fazla bölgemizdir Sebebi engebenin az, düzlüklerin fazla olmasıdır Makineli tarım yaygındır İklim çeşitliliği yetiştirilen ürünleri de çeşitli kılmaktadır Ulaşımın kolay olması, sulamanın yaygın olması ve tüketici nüfusun fazla olması nedeniyle tarım gelişmiştir Fakat kalabalık nüfusa yetmediği için başka bölgelerden de gelmektedir

Tütün: APazarı (Türkiye’de %8 ile 3),

Ayçiçeği: Ergene Havzası (Türkiye’de 1)

Zeytin: Güney Kıyılarında (Türkiye’de %27 ile 2),

Pamuk: Balıkesir (Yağışın azalması sayesinde)

Şekerpancarı: Trakya-Alpullu, Adapazarı ve Susurlukta sulanabilen alanlarda

Buğday: İç kesimlerde (Türkiye’nin %13’ü),

Pirinç: Ergene ve Meriç havzalarında (Türkiye’de 1)

Mısır: Doğu Marmara ve Trakya’da (Türkiye’de 2)

Hayvancılık genellikle besicilik ve ahır hayvancılığı şeklindedir Bunun sebepleri tarım arazisinin fazlalığı, tüketici nüfusun fazla olması, pazarlama sorununun olmaması ve yer şekilleri ve iklim şartlarının buna uygun olmasıdır İstanbul ve çevresinde kümes hayvancılığı, Bursa ve çevresinde ipekböcekçiliği yapılmaktadır

YERALTI ZENGİNLİKLERİ:

Bor: Susurluk, Bigadiç- Balıkesir (Türkiye’de 1),

Volfram (Tungsten): Uludağ-Bursa, Demirköy-Kırklareli (Türkiye’de 1),

Mermer: Güney Marmara,

Linyit: Bölgenin genelinde,

Barit: Lapseki-Çanakkale,

Doğalgaz: Kırklareli,

Demir: Kocaeli ve Sakarya,

Manyezit-Magnezyum: Bilecik,

Krom: Bursa,

Kurşun-Çinko: Balıkesir ve Çanakkale,

Seramik Kili: İstanbul ve Çanakkale

ENDÜSTRİ:
Bölge ekonomisi gelişmiştir Milli gelirimizin %20’si bu bölgeden karşılanır Sanayi işçilerimizin yarısı burada çalışır ve sanayi ürünlerinin 1/3’ü bu bölgeden karşılanır Ulaşımını kolay olması, hammadde teminin kolay olması, Hinterlandının geniş olması, işgücünün fazla olması, tüketici nüfusunun fazla olması ve pazarlama kolaylığı gibi sebeplerle sanayisi gelişmiştir Enerji üretimi en az olan bölge olmasına rağmen enerji tüketiminde ilk sıradadır Türkiye’nin en büyük sanayi kuşağı olan İstanbul-Kocaeli-Adapazarı bu bölgede yer alır Bursa başka bir sanayi ilidir İstanbul en işlek ve gelişmiş limanımız olarak en büyük ithalat limanımızdır

İzmit’te İpraş Petrol Rafinerimiz bulunmaktadır Ambarlı-İstanbul’da Doğalgaz ve Fuel Oil, Bursa ve Hamitabat’ta Doğalgaz, Kırklareli ve Orhaneli’nde termik santraller vardır

Bursa’da dokumacılık, otomotiv ve konserve sanayisi vardır İzmit’te ise kağıt, petro-kimya ve İpraş Rafinerisi vardır

NÜFUS VE YERLEŞME:
2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 173 Milyondur Nüfus yoğunluğu Km2’ye 258 kişidir Bu Türkiye ortalamasının çok üstündedir (Türkiye ortalaması 83 kişidir) Kentsel nüfusu en fazla olan bölgemizdir Halkın % 79’u kentlerde yaşar Nüfusu çok fazla olduğu için diğer bölgelerden ürün alır Nüfus Çatalca-Kocaeli yarımadasına yoğunlaşmıştır İstanbul en kalabalık ilidir İzmit, Adapazarı ve Bursa diğer büyük illeridir Nüfus artış hızı %o 27’dir (Türkiye %o 1834) Nüfus ve nüfus yoğunluğunda 1 sıradadır

TURİZM:
Turizm geliri en fazla olan bölgemizdir Bölgede başta İstanbul, Bursa ve Edirne olmak üzere Osmanlı eserleri çoktur Bursa’da kaplıcalar bulunmaktadır Balıkesir’de Kuş Cenneti bulunmaktadır Bursa-Uludağ önemli bir kış turizm merkezimizdir Bölgede bulunan adalar ve kıyılar turist çeken diğer yerlerdir İstanbul bütün yıl fuar ve kongreler sayesinde önemli sayıda turist çekmektedir

TARİHİ ÖNEMİ:
Bilecik, Bursa, Edirne ve İstanbul illerinin Osmanlı Tarihinde önemli yerleri vardır Bu kentler bu devletin başkentliğini yapmıştır Çanakkale’de 1915te Çanakkale Savaşına sahne olmuş bir kentimizdir

BÖLGE HAKKINDA NOTLAR:

• Yüzölçümüne göre 6 Sıradadır
• Ortalama yükseltisi en az bölgedir
• Nüfus ve nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgedir
• En fazla iç göç alan bölgedir
• Sanayisi en gelişmiş ve sanayi nüfusu en fazla bölgedir
• İşçi nüfusu en fazla bölgedir
• Alanına oranla ekili-dikili alanı en fazla bölgedir
• İki kıtada toprağı olup iki çok önemli boğaza sahiptir
• Orman bakımından %19 ile 3 Sıradadır
• Yünlü ve ipekli dokumada ilk sırada yer alan bölgedir
• Boğazlar ria kıyı tipidir
• İstanbul en büyük ithalat limanımızdır
• En çok vergi veren bölgemizdir
• Bor üretiminde Türkiye’de ve Dünyada ilk sıradadır
• Alanına oranla tarım arazisi en fazla bölgedir
• Ekonomimize katkısı daha çok sanayi alanındadır
• Hizmet sektörünün en fazla olduğu bölgedir
• Çayır ve otlakları en az bölgedir (Alanının 1/10’undan az)
• Ürün vermeyen toprakları en az bölgedir
• Enerji üretimi en az ama tüketimi en fazla bölgedir
• Turizm gelirleri en fazla olan bölgedir
• Şeftali, Ayçiçeği, Pirinç ve Kestane üretiminde ilk sıradadır
• Madenler bakımından en zengin ili Balıkesir’dir
• Kağıt sanayisinin en fazla olduğu bölgedir
• Ortalama sıcaklık 14-16 derece, yağış 600-900 mm’dir
• En fazla yağışı kışın, en azı yazın alır Yazın Karadeniz ikliminin etkisiyle yağış alır
• Okur yazar oranı en fazla bölgedir
• Ekonomimize katkısı sanayi ve ticaret alanındadır
• Şehirleri: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Yalova, Kocaeli, Adapazarı, Bursa, Çanakkale, Balıkesir ve Bilecik’tir