üç krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemi

**Şengül Şirin** · 09-04-2012

ÜÇ KRALLIK (220-280) VE ALTI HANEDAN (220-589) DÖNEMİ

Üç Krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemi

Han hanedanının çöküşünü izleyen 60 yıl boyunca kuzeyi Tabgaç (Wei ),güneydoğusu Wa ve batısı Shu Han hanedanlarınca yönetilen Çin ,kısa bir birleşme döneminden sonra ,Luoyang ve Chang"anı ele geçiren Hunların istilasına uğradı

(311-312)

Birliğin yeniden sağlandığı 581"e değin ülkenin kuzeyi yabancı istilacıların elinde kalırken Güney Çin"de Altı Hanedan"ın Nanjing"i merkez edindiği görüldü

Sanat açısından en önemli gelişme ise Kuzey Çin"de Budacılığın devlet politikası olarak benimsenmesi ,Güney Çin"deyse kuzeyden sığınanların da etkisiyle Konfüçyüsçülük ve Taoculuğun canlı tutulmasıydı

Kuzeyde dev buda heykelleri ve tapınakları yükselirken ,Çin kültürünün merkezi haline gelen Nanjing"de yetişen şari,ressam ve kaligraflar,işgal altındaki Kuzey Çin sanatını etkilemeye başladı

Nanjing"de Budacılığın etkili hale gelmesi ise 4

yüzyıldan sonra oldu

6

yüzyılın ortalarına gelindiğinde yalnız Luoyang çevresindeki manastır ve tapınakların sayısı 500"ü bulmuş,Kuzey Çin"dekilerin toplam sayısı ise 30 bini aşmıştı

Heykelde Han üslubuna incelik ve biçimsel zarafet katıldığı,Güney Çin yöneticilerinin mezar yolları için taştan büyük hayvanlar yaptırdığı görülür

Hemen hemen hepsi kuzeyde yapılan ilk tunç Buda heykelleriyse ,Orta Asya,Afganistan ve hatta belki Hindistan"dan gelen örneklerin kopyalarıydı

460"larda ve 470"lerde Tabgaç imparatoru ve ataları anısına Kuzey Çin başkenti yakınlarındaki kayalara oyulan dev Buda heykelleri de Orta Asya örneklerindeki gibi geniş omuzlu ,büyük kare yüzlü

gözleri açık,ileri bakan durumdadır

Yungang"daki bu XVI-XX No"lu mağara heykelleri Çin üslubunun ilk aşamasını temsil eder

Konularını daha çok Budacılıktan alan kuzeyli ressamların fresk ve duvar resimleri yaptıkları bu dönemde Güney Çin sarayında yetişen en önemli ressam Gu Kaizhi idi

Han hanedanı döneminde profesyonellerle bilgin amatör sanatçılar arasında beliren ayrımı ilk yerleştirenlerden biri ise,dönemin ilk ustalarından Dai Kui oldu

Yalnız resim yapmayıp döneminin en ünlü heykelcisi de olan Dai Kui,Çin tarihinde bu zanaatla uğraşan eğitimli üst sınıftan birinin tek örneğiydi

Bu hareketli dönemin sonlarına 6

yüzyılın ortalarına doğru,Çin"deki ilk estetik kuramı denemesi sayılabilecek bir metin ortaya kondu

Xie He Gu-hua pin-lu adlı yapıtının önsözünde bir resmin değerlendirilmesi için altı ölçüt belirliyordu

Altı Hanedan döneminde aşağı Yangtze Vadisinde nüfusun artması çok sayıda çanak çömlek yapılmasına yol açtı

biçim ve bezeme açısından da tunç kapların etkisinden bağımsızlaşıldı

Sanatların en yücesi sayılan kaligrafide standart karakterlerin benimsenmesi de dönemin hemen başında gerçekleşti

Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi

net için derlenmiştir

09-04-2012	#4
Şengül Şirin	üç krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemi ÜÇ KRALLIK (220-280) VE ALTI HANEDAN (220-589) DÖNEMİ Üç Krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemiHan hanedanının çöküşünü izleyen 60 yıl boyunca kuzeyi Tabgaç (Wei ),güneydoğusu Wa ve batısı Shu Han hanedanlarınca yönetilen Çin ,kısa bir birleşme döneminden sonra ,Luoyang ve Chang"anı ele geçiren Hunların istilasına uğradı(311-312)Birliğin yeniden sağlandığı 581"e değin ülkenin kuzeyi yabancı istilacıların elinde kalırken Güney Çin"de Altı Hanedan"ın Nanjing"i merkez edindiği görüldüSanat açısından en önemli gelişme ise Kuzey Çin"de Budacılığın devlet politikası olarak benimsenmesi ,Güney Çin"deyse kuzeyden sığınanların da etkisiyle Konfüçyüsçülük ve Taoculuğun canlı tutulmasıydıKuzeyde dev buda heykelleri ve tapınakları yükselirken ,Çin kültürünün merkezi haline gelen Nanjing"de yetişen şari,ressam ve kaligraflar,işgal altındaki Kuzey Çin sanatını etkilemeye başladıNanjing"de Budacılığın etkili hale gelmesi ise 4yüzyıldan sonra oldu6yüzyılın ortalarına gelindiğinde yalnız Luoyang çevresindeki manastır ve tapınakların sayısı 500"ü bulmuş,Kuzey Çin"dekilerin toplam sayısı ise 30 bini aşmıştı Heykelde Han üslubuna incelik ve biçimsel zarafet katıldığı,Güney Çin yöneticilerinin mezar yolları için taştan büyük hayvanlar yaptırdığı görülürHemen hemen hepsi kuzeyde yapılan ilk tunç Buda heykelleriyse ,Orta Asya,Afganistan ve hatta belki Hindistan"dan gelen örneklerin kopyalarıydı460"larda ve 470"lerde Tabgaç imparatoru ve ataları anısına Kuzey Çin başkenti yakınlarındaki kayalara oyulan dev Buda heykelleri de Orta Asya örneklerindeki gibi geniş omuzlu ,büyük kare yüzlügözleri açık,ileri bakan durumdadırYungang"daki bu XVI-XX No"lu mağara heykelleri Çin üslubunun ilk aşamasını temsil eder Konularını daha çok Budacılıktan alan kuzeyli ressamların fresk ve duvar resimleri yaptıkları bu dönemde Güney Çin sarayında yetişen en önemli ressam Gu Kaizhi idiHan hanedanı döneminde profesyonellerle bilgin amatör sanatçılar arasında beliren ayrımı ilk yerleştirenlerden biri ise,dönemin ilk ustalarından Dai Kui olduYalnız resim yapmayıp döneminin en ünlü heykelcisi de olan Dai Kui,Çin tarihinde bu zanaatla uğraşan eğitimli üst sınıftan birinin tek örneğiydiBu hareketli dönemin sonlarına 6yüzyılın ortalarına doğru,Çin"deki ilk estetik kuramı denemesi sayılabilecek bir metin ortaya konduXie He Gu-hua pin-lu adlı yapıtının önsözünde bir resmin değerlendirilmesi için altı ölçüt belirliyordu Altı Hanedan döneminde aşağı Yangtze Vadisinde nüfusun artması çok sayıda çanak çömlek yapılmasına yol açtıbiçim ve bezeme açısından da tunç kapların etkisinden bağımsızlaşıldıSanatların en yücesi sayılan kaligrafide standart karakterlerin benimsenmesi de dönemin hemen başında gerçekleşti Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır