shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy.)- Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y.1111-255/256)

**Şengül Şirin** · 09-03-2012

SHANG ( YİN) HANEDANI DÖNEMİ

shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy

)

Shang hanedanının esane değil,gerçekten var olduğu bugünkü Anyang ve Zhengzhou kentlerinde yapılan kazılar sonucunda anlaşıldı

Bulunan tunç kaplar yemek,şarap ve törensel yıkanma gibi kullanım amaçlarına göre sınıflandırıldı

İÖ 2

yüzyılın sonlarında Çin"in tunç dökmede dünyanın en ileri ülkesi olduğunu gösteren bu kaplar önceleri sanıldığı gibi yitik mum yöntemiyle ( cire-perdue) yapılmamış ,parça parça hazırlanan kalıplar bir araya getirilerek dökülmüştü

Kapların çoğu bezemesiz ,bir bölümü geometrik ya da simgesel anlam taşıyan hayvan biçimindedir

( zoomorf)

Başlangıçta tunç kap dökme ve kullanma hakkı yalnızca hükümdar ailelerindeyken ,daha sonra hükümdarın görevlendirdiği yerel yöneticiler,Zhou hanedanı dönemindeyse ( İÖ y

1111*255/256) güçlü ve varlıklı herkes bu hakkı elde etti

Bazı kapların üstüne kazınmış ad ve kısa adamalar ,kehanet için kullanılan kemiklerin üstündekilerle birlikte,Çin yazısının bilinen en eski örnekleridir

Shang üslubunun ,Zhengzhou"da bulunan dayanıksız ,kaba çanlardan ve ok uçlarından Qinyang"daki kusursuz tunç kaplara doğru gösterdiği gelişme ,uzun bir barış ve istikrar döneminin kanıtıdır

Bu dönemde daha yüksek derecede fırınlanmış sert seramik ( yarım porselen )ve sırlı çanak çömlekler üretilmiş ,yeşim oymacılığında önemli gelişmeler görülürken ,mezarlarda ele geçen tabut,araba ve mobilyalardaki lake işine rastlanmıştır

ZHOU HANEDANI DÖNEMİ (İÖ y

1111-255/256)

Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y

1111-255/256)

Çin tarihinin bu en uzun döneminde toplumsal açıdan olduğu kadar sanatsal açından da köklü değişiklikler ortaya çıktı

Merkezi Zhou yönetiminin zayıflayıp feodal güçlerin oluşması,sanatta birçok yerel üslubun belirmesine yol açtı

Dönemin son 300 yılında ticaretin gelişmesi ,varlıklı bir toprak sahibi ve tüccar sınıfının ortaya çıkması da sanatları koruyan yeni bir grubun ve yeni yaklaşımların doğmasını sağladı

Kazılar Zhou kentlerinin surlarla çevrildiğini,saraylara ve tören yapılarına yer verildiğini gösterirken,bazı eski metinlerden anlaşıldığı kadarıyla,sonradan gelişecek pagodaların ilk örnekleri de bu dönemde yapıldı

Gene bu metinlere göre,resim sanatı saray ve tören yapılarındaki duvar resimleriyle önemli ölçüde gelişti

Shang dönemindeki gibi küçük ölçekli heykellerin yontulduğu bu dönemde çok ince işçilikle ahşaptan oyulmuş ve lake kaplanmış kilt eşyaları da yapıldı

Zhao döneminde asıl gelişme dekoratif sanatlardaydı

Önceleri Shang üslubunu andıran tunç kaplarda giderek klasik saflığa ve ölçülülüğe ulaşıldı

Yalnızca işlevsel değil,başlı başına güzel nesneler üretilirken,tunç ve altın döküm gibi yeni teknikler ,altın,gümüş ,yeşim ve cam kakma gibi bezeme yöntemleri kullanıldı

Çin kültüründe ayri bir yeri bulunan yeşimtaşından Zhou hanedanının sonlarına doğru,törensel ve süs amaçlı olmak üzere başlıca iki grupta toplanabilen kusursuz nesneler oyuldu

Törensel yeşimlerin en önemlisi Cennet"i ya da gözleri simgeleyen yassı ,yuvarlak ve delikli bi"ydi

Ayrıca dünyayı,doğuyu ve hükümdarı,batıyı ve kaplanı,güneyi,kuzeyi simgeleyen törensel yeşimler de vardı

Çanak çömlekte ise aşağ Yangtze ( Chang) Vadisinde hemen hemen porselen kalitesinde ,Tang hanedanı ve sonrasındaki seladon sırının sayılan,ince feldispat sırlı örnekler ortaya çıktı

Sırlı çanak çömlekte,pişirilmeden önce kabın üstüne düzenli yinelenen motifler basma yöntemine de ilk kez bu dönem ürünlerinde rastlanır

Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi

net için derlenmiştir

09-03-2012	#2
Şengül Şirin	shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy.)- Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y.1111-255/256) SHANG ( YİN) HANEDANI DÖNEMİ shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy)Shang hanedanının esane değil,gerçekten var olduğu bugünkü Anyang ve Zhengzhou kentlerinde yapılan kazılar sonucunda anlaşıldıBulunan tunç kaplar yemek,şarap ve törensel yıkanma gibi kullanım amaçlarına göre sınıflandırıldıİÖ 2yüzyılın sonlarında Çin"in tunç dökmede dünyanın en ileri ülkesi olduğunu gösteren bu kaplar önceleri sanıldığı gibi yitik mum yöntemiyle ( cire-perdue) yapılmamış ,parça parça hazırlanan kalıplar bir araya getirilerek dökülmüştüKapların çoğu bezemesiz ,bir bölümü geometrik ya da simgesel anlam taşıyan hayvan biçimindedir( zoomorf)Başlangıçta tunç kap dökme ve kullanma hakkı yalnızca hükümdar ailelerindeyken ,daha sonra hükümdarın görevlendirdiği yerel yöneticiler,Zhou hanedanı dönemindeyse ( İÖ y1111*255/256) güçlü ve varlıklı herkes bu hakkı elde ettiBazı kapların üstüne kazınmış ad ve kısa adamalar ,kehanet için kullanılan kemiklerin üstündekilerle birlikte,Çin yazısının bilinen en eski örnekleridir Shang üslubunun ,Zhengzhou"da bulunan dayanıksız ,kaba çanlardan ve ok uçlarından Qinyang"daki kusursuz tunç kaplara doğru gösterdiği gelişme ,uzun bir barış ve istikrar döneminin kanıtıdırBu dönemde daha yüksek derecede fırınlanmış sert seramik ( yarım porselen )ve sırlı çanak çömlekler üretilmiş ,yeşim oymacılığında önemli gelişmeler görülürken ,mezarlarda ele geçen tabut,araba ve mobilyalardaki lake işine rastlanmıştır ZHOU HANEDANI DÖNEMİ (İÖ y1111-255/256) Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y1111-255/256)Çin tarihinin bu en uzun döneminde toplumsal açıdan olduğu kadar sanatsal açından da köklü değişiklikler ortaya çıktıMerkezi Zhou yönetiminin zayıflayıp feodal güçlerin oluşması,sanatta birçok yerel üslubun belirmesine yol açtıDönemin son 300 yılında ticaretin gelişmesi ,varlıklı bir toprak sahibi ve tüccar sınıfının ortaya çıkması da sanatları koruyan yeni bir grubun ve yeni yaklaşımların doğmasını sağladıKazılar Zhou kentlerinin surlarla çevrildiğini,saraylara ve tören yapılarına yer verildiğini gösterirken,bazı eski metinlerden anlaşıldığı kadarıyla,sonradan gelişecek pagodaların ilk örnekleri de bu dönemde yapıldıGene bu metinlere göre,resim sanatı saray ve tören yapılarındaki duvar resimleriyle önemli ölçüde geliştiShang dönemindeki gibi küçük ölçekli heykellerin yontulduğu bu dönemde çok ince işçilikle ahşaptan oyulmuş ve lake kaplanmış kilt eşyaları da yapıldı Zhao döneminde asıl gelişme dekoratif sanatlardaydıÖnceleri Shang üslubunu andıran tunç kaplarda giderek klasik saflığa ve ölçülülüğe ulaşıldıYalnızca işlevsel değil,başlı başına güzel nesneler üretilirken,tunç ve altın döküm gibi yeni teknikler ,altın,gümüş ,yeşim ve cam kakma gibi bezeme yöntemleri kullanıldıÇin kültüründe ayri bir yeri bulunan yeşimtaşından Zhou hanedanının sonlarına doğru,törensel ve süs amaçlı olmak üzere başlıca iki grupta toplanabilen kusursuz nesneler oyulduTörensel yeşimlerin en önemlisi Cennet"i ya da gözleri simgeleyen yassı ,yuvarlak ve delikli bi"ydiAyrıca dünyayı,doğuyu ve hükümdarı,batıyı ve kaplanı,güneyi,kuzeyi simgeleyen törensel yeşimler de vardıÇanak çömlekte ise aşağ Yangtze ( Chang) Vadisinde hemen hemen porselen kalitesinde ,Tang hanedanı ve sonrasındaki seladon sırının sayılan,ince feldispat sırlı örnekler ortaya çıktıSırlı çanak çömlekte,pişirilmeden önce kabın üstüne düzenli yinelenen motifler basma yöntemine de ilk kez bu dönem ürünlerinde rastlanır Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır