Carullah Veliyyüddin Efendi Hayatı

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-02-2012

Carullah Veliyyüddin Efendi Kimdir

Carullah Veliyyüddin Efendi Hayatı

Hanefî mezhebi fıkıh âlimi, âbid ve velî

Asıl ismi Veliyyüddîn bin Mustafa'dır

1659 (H

1069)da bugün Yunanistan sınırları dâhilinde bulunan Yenişehir'de doğdu

1738 (H

1151) senesinde İstanbul'da vefât etti

Küçük yaştan îtibâren zamânın meşhûr ulemâsından din ve fen bilgilerini tahsîl etti

İlimde ilerleyip kemâl derecesine ulaştıktan sonra hocalarından icâzet, diploma alarak talebe yetiştirmeye başladı

Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı

Veliyyüddîn Efendi ilim öğrenmeye başladığı ilk günden îtibâren Resûlullah efendimizin kabr-i şerîfini ziyâret etmek ve hac vazîfesini yerine getirmek aşkı ile dolu idi

Nitekim bu arzu ile 1691 senesinde Mekke-i mükerremeye gitti

Ancak çok sevdiği bu topraklardan yedi sene ayrılamadı

Bu müddet içerisinde devamlı olarak Mekke-i mükerremedeki Mescid-i Haram ile Medîne-i münevveredeki Mescid-i Nebîde ibâdetle meşgûl oldu

Bu arada İslâm âleminin her tarafından gelen âlimlerle görüşme imkânı buldu

Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî hazretlerinin talebelerinden olan Ahmed-i Yekdest hazretlerinin sohbetleriyle şereflendi

O büyük zâttan Nakşibendiyye yolunun âdâb ve erkânını öğrendi

Aldığı feyz ve himmetle kalbi nûrlanıp, nefsi İslâmiyetin haram ettiği, beğenmediği şeylerden, kötü isteklerden kurtuldu

İçini, Allahü teâlânın aşkı ve Resûlullah'ın sevgisiyle doldurup, dışını da Allahü teâlânın emir ve yasaklarına, Resûlullah efendimizin sünnet-i şerîfine uymakla süsledi

Bu arada yedi sene mücâvir olarak kalması dolayısıyla kendisine "Cârullah" lakabı verildi

Tefsîr, hadîs, kırâat ve fıkıh ilimlerinde âlim, tasavvuf ehli mübârek bir kimse olarak hacdan dönen Cârullah Veliyyüddîn Efendi, Fâtih civârında bir medrese ve bir kütüphâne yaptırdı

Kütüphâneyi faydalı kitaplarla doldurdu

Kendi eserlerinin de bulunduğu bu kütüphâneyi vakfederek müslümanların istifâdesine sundu

İstanbul'a döndükten sonra daha çok, insanlara nasîhat edip talebe yetiştirmek, kitap yazmak ve ibâdet etmekle meşgûl oldu

Edirne ve Galata kâdılıklarında bulundu

1738 yılında İstanbul'da vefât eden Cârullah Veliyyüddîn Efendi, Fâtih'te yaptırdığı medrese ve kütüphâneden ibâret olan külliyesinin bahçesine defnedildi

Kabri sonradan yıkılan ve yola dahil edilen bu külliyeden alınarak Fâtih Müftülüğü arkasındaki Sâdi Çelebi Dârü'l-Kurrâsının bahçesine taşındı

09-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Carullah Veliyyüddin Efendi Hayatı Carullah Veliyyüddin Efendi Kimdir Carullah Veliyyüddin Efendi Hayatı Hanefî mezhebi fıkıh âlimi, âbid ve velî Asıl ismi Veliyyüddîn bin Mustafa'dır 1659 (H1069)da bugün Yunanistan sınırları dâhilinde bulunan Yenişehir'de doğdu 1738 (H1151) senesinde İstanbul'da vefât etti Küçük yaştan îtibâren zamânın meşhûr ulemâsından din ve fen bilgilerini tahsîl etti İlimde ilerleyip kemâl derecesine ulaştıktan sonra hocalarından icâzet, diploma alarak talebe yetiştirmeye başladı Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı Veliyyüddîn Efendi ilim öğrenmeye başladığı ilk günden îtibâren Resûlullah efendimizin kabr-i şerîfini ziyâret etmek ve hac vazîfesini yerine getirmek aşkı ile dolu idi Nitekim bu arzu ile 1691 senesinde Mekke-i mükerremeye gitti Ancak çok sevdiği bu topraklardan yedi sene ayrılamadı Bu müddet içerisinde devamlı olarak Mekke-i mükerremedeki Mescid-i Haram ile Medîne-i münevveredeki Mescid-i Nebîde ibâdetle meşgûl oldu Bu arada İslâm âleminin her tarafından gelen âlimlerle görüşme imkânı buldu Muhammed Ma'sûm-i Fârûkî hazretlerinin talebelerinden olan Ahmed-i Yekdest hazretlerinin sohbetleriyle şereflendi O büyük zâttan Nakşibendiyye yolunun âdâb ve erkânını öğrendi Aldığı feyz ve himmetle kalbi nûrlanıp, nefsi İslâmiyetin haram ettiği, beğenmediği şeylerden, kötü isteklerden kurtuldu İçini, Allahü teâlânın aşkı ve Resûlullah'ın sevgisiyle doldurup, dışını da Allahü teâlânın emir ve yasaklarına, Resûlullah efendimizin sünnet-i şerîfine uymakla süsledi Bu arada yedi sene mücâvir olarak kalması dolayısıyla kendisine "Cârullah" lakabı verildi Tefsîr, hadîs, kırâat ve fıkıh ilimlerinde âlim, tasavvuf ehli mübârek bir kimse olarak hacdan dönen Cârullah Veliyyüddîn Efendi, Fâtih civârında bir medrese ve bir kütüphâne yaptırdı Kütüphâneyi faydalı kitaplarla doldurdu Kendi eserlerinin de bulunduğu bu kütüphâneyi vakfederek müslümanların istifâdesine sundu İstanbul'a döndükten sonra daha çok, insanlara nasîhat edip talebe yetiştirmek, kitap yazmak ve ibâdet etmekle meşgûl oldu Edirne ve Galata kâdılıklarında bulundu 1738 yılında İstanbul'da vefât eden Cârullah Veliyyüddîn Efendi, Fâtih'te yaptırdığı medrese ve kütüphâneden ibâret olan külliyesinin bahçesine defnedildi Kabri sonradan yıkılan ve yola dahil edilen bu külliyeden alınarak Fâtih Müftülüğü arkasındaki Sâdi Çelebi Dârü'l-Kurrâsının bahçesine taşındı