Öykü Nedir?

Öykü Nedir

Gerçek ya da düş ürünü bir olayı aktaran kısa düz yazı şeklindeki anlatı Hikaye

Öykü, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, kısa olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatı türlerinden ayrılır Öyküde, olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım özlü ve yoğundur Karakterler belli bir olay içinde gösterilir Bu karakterlerin de çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtılır Konu tümüyle düş ürünü olabilir ya da son derece gerçekçidir Genellikle ironik bir rastlantı yoluyla yaratılan özel bir an üzerindeki yoğunlaşma sürpriz sonlara olanak verir

Öykü ancak 19 yüzyılda romantizm ve gerçekçilik akımlarının yaygınlaşmasıyla edebi bir tür haline gelebildi 20 yüzyıla girildiğinde öyküler ilk kez genellikle gazete ve dergilerde yayınlanıyor ve bu yüzden gazeteciliğe özgü yerel renkler taşıyordu Rusya'da Gogol, Dostoyevski, Turgenyev ve Çehov'un öyküleri, öykü türünün edebi eserler arasında sağlam bir yere oturmasına büyük katkı sağladı

Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk öyküler Tanzimat döneminde yazıldı İlk öykü yazarları Ahmed Midhat, Emin Nihat, Samipaşazade Sezai ve Nabizade Nazım'dı Türk öykücülüğünü yetkinliğe kavuşturan yazar ise Halit Ziya Uşaklıgil oldu Edebiyat-ı Cedide döneminde yalın diliyle dik-kat çeken Uşaklıgil, gerçekçi öykü geleneğini başlatan yazardır Bu dönemin diğer yazarları Hüseyin Rahmi Gürpınar, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Ahmet Hikmet Müftüoğlu ve Saffeti Ziya idi

İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra gelişen yeni edebiyat akımıyla birlikte öyküde toplumsal ve siyasi sorunlar işlenmeye başladı Türkçeden ya-bancı sözcüklerin temizlenmesi, yazımda konuşma dilinin hakim olması, taşra yaşamının gerçekçi bir üslupla edebiyata taşınması gibi özelliklerle bi-linen bu dönemde Ömer Seyfettin, Türk öykücülüğünde yeni bir sayfa açtı Onu Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Refik Halit Karay izledi F Celaleddin, Selahattin Enis, Sadri Ertem, Cemal Kaygılı, Sabahattin Ali, Kenan Hulusi Koray, Nahit Sırrı Örik, Bekir Sıtkı Kunt, Mahmut Şevket Esendal Cumhuriyet dönemi öykücülüğünü hazırlayan isimlerdir Cumhuriyet döneminde ise Sait Faik Abasıyanık, Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şa-kir Kabaağaç), Orhan Kemal, Mehmet Seyda, Samet Ağaoğlu, Sabahattin Kudret Aksal, Kemal Bilbaşar, Kemal Tahir ve Ahmet Hamdi Tanpınar öykü yazarları olarak ön plana çıktı Günümüzde Türk öykücülüğü geniş bir konu ve üslup zenginliğiyle sürmektedir