Hayvanlarda Başkalaşım Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-01-2012

Hayvanlarda Başkalaşım Nedir

Hayvanlarda başkalaşım nasıl olur

Bazı canlılar dünyaya geldiklerinde ana canlıya benzerken bazıları da benzemeyebilirler

Ana canlıya benzemeyen canlılar gelişim dönemleri boyunca başkalaşım geçirerek ana canlıya benzer hale gelirler

Kurbağaların ve böceklerin yumurtadan çıktıktan sonra yapısal değişikliğe uğrayarak ana canlıya benzer hale gelmesine başkalaşım denir

(Kurbağaların ve böceklerin yumurtadan çıktıktan ergin hayvan oluncaya kadar geçirdikleri gelişim evrelerinin hepsine birden başkalaşım denir)

Kurbağalar ve eklem bacaklılardan böcekler, başkalaşım geçiren hayvanlardır

1- Kurbağalar :

Larva döneminde suda solungaç solunumu, ergin dönemde karada deri ve akciğer solunumu yaparlar

Yumurta ile çoğalırlar

Yavru bakımı görülmez

Dış döllenme görülür

Gelişimleri sırasında başkalaşım geçirirler

Yavrularını sütle beslemezler

Kalpleri üç odacıklıdır

Kirli kan akciğerlerde temizlenir

Kalplerinde temiz ve kirli kataşırlar

(Vücutlarında kirli ve temiz kan dolaşır)

Nemli bölgelerde yaşarlar

Soğukkanlı canlılardır

2- Eklem Bacaklılar :

Vücutlarının dışında kitin denilen örtü bulunur

Sert ve dayanıklı olan bu örtü vücuda diklik ve desteklik sağlar

Vücutlarındaki halkalar ve deri kıvrımlarının birbirine eklenmesiyle oluşan yapıya dış iskelet denir

Yumurta ile çoğalırlar

Böcekler grubunda olan eklembacaklılar başkalaşım geçirirler

Yumurtadan çıkan kurtçuğa larva denir

Larvanın ergin hale gelinceye kadar geçirdiği uyku dönemine pupa denir

Pupa dönemi karasinekte kabuk içinde, ipek böceğinde ise kendi salgıladığı ipekten yaptığı koza içinde geçirilir

a) Böcekler :Arı, karasinek, sivrisinek, bit, pire, kene, çekirge, tahta kurusu, hamam böceği ve kelebek

b) Kabuklular :Yengeç, karides

c) Örümcekler :Örümcek, akrep

d) Çok Ayaklılar :Çıyan, kırkayak

a) İpek Böceğinin Gelişim Dönemleri (Başkalaşım Evreleri) :

İpek böceği salgıladığı yapışkan bir maddeyle (iplikle) yumurtalarını birbirine

bağlayarak etrafa dağılmalarını önler

Tırtıl, yumurtaların gelişebilmesi için salgıladıkları iplikle kendilerine koza örmeye başlarlar

(Tırtıl bunu 3 – 4 günde örer)

Yumurta olgunlaşınca tırtıl oluşur

Tırtılın ergin hale gelinceye kadar geçirdiği uyku dönemine pupa denir

Pupa dönemi sonunda koza yırtılır ve kelebek oluşur

İpek böceğinin gelişimi sırasında geçirdiği başkalaşım evreleri sırayla;

Yumurta - Tırtıl - Erken Pupa - Genç Pupa - Kelebek

b) Kurbağanın Gelişim Dönemleri (Başkalaşım Evreleri) :

Kurbağadaki döllenmiş yumurta hücresinin gelişmesi sonucu larva oluşur

Balığa benzeyen larvalar gelişerek iribaş olur

Zamanla iribaş büyüdükçe önce arka bacaklar, sonra ön bacaklar çıkar ve en sonunda kuyruk kaybolur

Bundan sonra genç yavru kurbağa oluşur

Yavru kurbağa da gelişerek ergin kurbağa haline gelir

Kurbağanın gelişimi sırasında geçirdiği başkalaşım evreleri sırayla;

Yumurta - Larva - İribaş - Yavru Kurbağa - Ergin Kurbağa

09-01-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hayvanlarda Başkalaşım Hakkında Bilgi Hayvanlarda Başkalaşım Nedir Hayvanlarda başkalaşım nasıl olur Bazı canlılar dünyaya geldiklerinde ana canlıya benzerken bazıları da benzemeyebilirler Ana canlıya benzemeyen canlılar gelişim dönemleri boyunca başkalaşım geçirerek ana canlıya benzer hale gelirler Kurbağaların ve böceklerin yumurtadan çıktıktan sonra yapısal değişikliğe uğrayarak ana canlıya benzer hale gelmesine başkalaşım denir (Kurbağaların ve böceklerin yumurtadan çıktıktan ergin hayvan oluncaya kadar geçirdikleri gelişim evrelerinin hepsine birden başkalaşım denir) Kurbağalar ve eklem bacaklılardan böcekler, başkalaşım geçiren hayvanlardır 1- Kurbağalar : Larva döneminde suda solungaç solunumu, ergin dönemde karada deri ve akciğer solunumu yaparlar Yumurta ile çoğalırlar Yavru bakımı görülmez Dış döllenme görülür Gelişimleri sırasında başkalaşım geçirirler Yavrularını sütle beslemezler Kalpleri üç odacıklıdır Kirli kan akciğerlerde temizlenir Kalplerinde temiz ve kirli kataşırlar (Vücutlarında kirli ve temiz kan dolaşır) Nemli bölgelerde yaşarlar Soğukkanlı canlılardır 2- Eklem Bacaklılar : Vücutlarının dışında kitin denilen örtü bulunur Sert ve dayanıklı olan bu örtü vücuda diklik ve desteklik sağlar Vücutlarındaki halkalar ve deri kıvrımlarının birbirine eklenmesiyle oluşan yapıya dış iskelet denir Yumurta ile çoğalırlar Böcekler grubunda olan eklembacaklılar başkalaşım geçirirler Yumurtadan çıkan kurtçuğa larva denir Larvanın ergin hale gelinceye kadar geçirdiği uyku dönemine pupa denir Pupa dönemi karasinekte kabuk içinde, ipek böceğinde ise kendi salgıladığı ipekten yaptığı koza içinde geçirilir a) Böcekler :Arı, karasinek, sivrisinek, bit, pire, kene, çekirge, tahta kurusu, hamam böceği ve kelebek b) Kabuklular :Yengeç, karides c) Örümcekler :Örümcek, akrep d) Çok Ayaklılar :Çıyan, kırkayak a) İpek Böceğinin Gelişim Dönemleri (Başkalaşım Evreleri) : İpek böceği salgıladığı yapışkan bir maddeyle (iplikle) yumurtalarını birbirine bağlayarak etrafa dağılmalarını önler Tırtıl, yumurtaların gelişebilmesi için salgıladıkları iplikle kendilerine koza örmeye başlarlar (Tırtıl bunu 3 – 4 günde örer) Yumurta olgunlaşınca tırtıl oluşur Tırtılın ergin hale gelinceye kadar geçirdiği uyku dönemine pupa denir Pupa dönemi sonunda koza yırtılır ve kelebek oluşur İpek böceğinin gelişimi sırasında geçirdiği başkalaşım evreleri sırayla; Yumurta - Tırtıl - Erken Pupa - Genç Pupa - Kelebek b) Kurbağanın Gelişim Dönemleri (Başkalaşım Evreleri) : Kurbağadaki döllenmiş yumurta hücresinin gelişmesi sonucu larva oluşur Balığa benzeyen larvalar gelişerek iribaş olur Zamanla iribaş büyüdükçe önce arka bacaklar, sonra ön bacaklar çıkar ve en sonunda kuyruk kaybolur Bundan sonra genç yavru kurbağa oluşur Yavru kurbağa da gelişerek ergin kurbağa haline gelir Kurbağanın gelişimi sırasında geçirdiği başkalaşım evreleri sırayla; Yumurta - Larva - İribaş - Yavru Kurbağa - Ergin Kurbağa