Deprem Nedir, Deprem Türleri
Deprem Nedir, Neden Deprem Olur,Deprem türleri ,Deprem ,Depremler Hakkında
Dünya, yer kabuğu adı verilen bir tabakayla örtülmüştür Bu tabaka, Dünyanın büyüklüğüyle kıyaslanırsa, oldukça ince sayılır Yer kabuğunun altında, hayalimizin yetersiz kalacağı bir sıcaklıkta kaynayan, muazzam maden kitleleri vardır Bu ergimiş kitlelerin hareketleri, yer kabuğunu sarsarak, depremlere sebep olurlar
Genellikle volkanik etkinliğe (faaliyet) bağlanan depremler, yer kabuğunun üst tabakalarını olduğu kadar, derindeki tabakaları da etkileyen büyük sıcaklık farkı hareketlerinin belirtileridir Bu etkinlik, çatlamalara ve sivrilmelere sebep olur Böylece, dağlar ve deniz çukurları oluşurlar
Deprem Nedir, Neden Deprem Olur, Deprem ResimleriDeprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsma olayı
Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve güvenle ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapıların da hasar görüp, can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir doğa olayıdır
Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına "Sismoloji" denir
Deprem türleri
Depremler oluş nedenlerine göre değişik türlerde olabilir Depremlerin büyük bir bölümü yukarıda anlatılan biçimde oluşmakla birlikte az miktarda da olsa başka doğal nedenlerle de olan deprem türleri bulunmaktadır Yerkabuğunu oluşturan levhaların hareketi sonucu olan depremler genellikle "Tektonik" depremler olarak nitelenir ve bu depremler çoğunlukla levhalar sınırlarında oluşurlar Yeryüzünde olan depremlerin %90'ı bu gruba girer Türkiye'de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik depremlerdir İkinci tip depremler "Volkanik" depremlerdir Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar Yerin derinliklerinde ergimiş maddenin yeryüzüne çıkışı sırasındaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldiği bilinmektedir Bunlar da yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler Japonya ve İtalya'da oluşan depremlerin bir kısmı bu gruba girmektedir Türkiye'de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremler olmamaktadır
Bir başka tür depremler de "Çöküntü" depremlerdir Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara),kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşluklara tavan blokunun çökmesi ile oluşurlar Hissedilme alanları yerel olup enerjileri azdır fazla zarar getirmezler Büyük heyelanlar ve gökten düşen meteorların da küçük sarsıntılara neden olduğu bilinmektedir
Odağı deniz dibinde olan derin deniz depremlerinden sonra, denizlerde kıyılara kadar oluşan ve bazen kıyılarda büyük hasarlara neden olan dalgalar oluşur ki bunlara "Tsunami" (Japonca: limanda koca dalga) denir Deniz depremlerinin çok görüldüğü Japonya'da tsunami'den 1896 yılında 30000 kişi ölmüştür
Depremlerin ölçümü
Sismologlar depremi çıplak gözle ve doğrudan gözlemleyemediklerinden bazı sayısal verileri veya çeşitli ölçümleri esas alarak depremleri analiz ederler Bu yüzden temel olarak birbirinden farklı ama eşit derecede önemli iki ölçüm sistemiyle depremleri analiz ederler: büyüklük ve şiddet Bir depremin sahip olduğu enerji, büyüklük sistemiyle, herhangi bir noktadaki sarsıntı yoğunluğu ise şiddet sistemiyle ölçülür
Depremlerin boyutu ve oluşum sıklığı
Dünyanın pek çok bölgesinde hergün küçük depremler olmaktadır,hatta ABD'deki Alaska ve California'da, Endonezya'da veya Japonya'da bir gün içinde birden çok sayıda deprem olmaktadır Büyük depremler ise daha az görülmektedir İngiltere yapılan hesaplamalar şu sonucu ortaya çıkarmıştır:
her yıl 37 veya daha büyük bir deprem
her 10 ylda bir 47 veya daha büyük bir deprem
her yüz yılda bir 56 veya daha büyük bir deprem
Dünyadaki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise yaklaşık %80'i Büyük Okyanus Bölgesi'nde meydana gelmektedir
Depremlerin etkileri
Depreme hazırlıkCamlar kırılabilir
Binalar çökebilir
Yangınlar çıkabilir
Tsunamiler görülebilir
Heyelanlar görülebilir
Salgın hastalıklar görülebilir
Temel gıda maddelerinin ve temel ihtiyaçların temininde zorluklar yaşanabilir
Ruhsal ve psikojik zarar görebilir
Ölümler olabilir
Büyük depremler
İstanbul - Küçük Kıyamet, 1509 Büyük İstanbul Depremi
Lizbon Depremi (1755)
İstanbul - 1766 Büyük İstanbul Depremi
San Francisco Depremi (1906) - Büyüklüğü 77-83 arasında Deprem ve sonrasında çıkan yangın büyük hasara sebep olmuştur
Erzincan Depremi (1938) 87 büyüklüğündeki depremde 40000'e yakın insan ölmüştür
Büyük Meksika Depremi (1985) 81 büyüklüğünde
Ermenistan Depremi (1988)
Erzincan Depremi (13 Mart 1992) 69 büyüklüğündeki depremde 3500'e yakın insan ölmüştür
İzmit Depremi (17 Ağustos 1999) Mw 74 büyüklüğündeki depremde 50000'e yakın insan ölmüştür
Düzce Depremi (12 Kasım 1999) Mw 72 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 2000 kişi hayatını kaybetmiştir
Chi-Chi Depremi (1999)
Bakü Depremi (2000)
Gucerat Depremi (2001)
Dudley Depremi (2002)
Hint Okyanusu Depremi (2004) 91-93 büyüklüğünde kaydedilen en şiddetli depremlerden biriYarattığı tsunamilerle birlikte 229000'in üzerinde insanın ölümüne sebep oldu
Sumatra Depremi (2005)
Keşmir Depremi (2005) 80000'e yakın insanın ölümüne sebep oldu
Cava Depremi (2006) 97 büyüklüğünde meydana gelmiştir Yaklaşık 70000 kişi ölmüştür
|