Çanakkale Türküsü Nün Hikayesi Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-01-2012

Çanakkale Türküsü Hangi Olay Üzerine Yazılmıştır

Çanakkale Türküsü Hangi Olaydan sonra Yazılmıştır

Çanakkale türküsü bir mektuptan esinlenilerek yazılmıştır

Söz konusu mektup Emrullah Nutku’nun “Çanakkale Şanlı Tarihine bir Bakış” adlı eserinde yer almaktadır

Mektupu yazan Emrullah Nutku’nun kardeşi Seyfullah’tır

1903 doğumlu olan Seyfullah savaşın arifesinde Çanakkale Sultanisi (lisesi) 1

sınıf öğrencisidir

Seyfullah, Çanakkale’den gönderdiği ve üzerinde 29 Eylül 1914 tarihi yazılı olan mektubunda şöyle der:

Bir Öğrencinin Annesine Mektubu

Sevgili Anneciğim,

Canımıza tak diyen iki yıllık gurbet hayatından artık kurtuluyoruz

Sana ve aileme kavuşacağım için seviniyorum

Mektebimizi alıyorlar

, hastane olacakmış, bizi de İstanbuldaki mekteplere dağıtacaklarmış

Hocalarımızın çoğu da askerlik hizmetine gidiyorlar, büyük sınıflar da gönüllü yazılacaklarmış

Bugün Türkçe hocamız sınıfa geldi, ama çok kalmadı, bize veda etti

Bize; “Zamanı gelince cephede yapılacak vatan hizmetinin mektepte yapılan hizmetten kutsi olduğunu” söyledi

Birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor

“Çanakkale içinde Aynalıçarşı, Anne ben gidiyorum düşmana karşı” şarkısını söylüyorlar

At üstünde zabitler, top arabaları, mekkare ve deve kervanları sokağımızı doldurdu

Harp olacakmış

İngiliz ve Fransız harp filoları boğazın dışında dolaşıyormuş

Buraları bombardıman edeceklermiş

Bu bombardımanı görmek isterdim, ama yakında Çanakkaleden ayrılacağız

Ama size kavuşacağım ben

Beybabamın, sizin ellerinizi öper kardeşlerime selam ederim

Oğlunuz Seyfullah

Mektubun Analizi

Mektuptan öğrendiğimize göre henüz Çanakkale savaşı başlamadan önce Çanakkale’de harbe hazırlanan askerler tarafından Çanakkale Türküsü söylenmektedir

Bu da bize türkünün doğuş zamanını harp öncesine götürmemiz gerektiğini haber vermektedir

Türk müzik tarihi ve halk türküleri üzerine önemli çalışmaları bulunan Mahmut Ragıp Kösemibal!in görüşleri de bu belgeyi destekler mahiyettedir

Kösemihal, Musiki Mecmuası’nda bu türkünün Çanakkale savaşları sırasında yeniden hazırlanmış ve zamana uygun mısralar araya katılmış bir türkü olduğunu, asıl türkünün “ilk iki kıtadan anlaşıldığı gibi” (Çanakkael içinde vurdular beni/Nişanlımın çevresiyle sardılar beni; Çanakkale içinde aynalı çarşı/Ana ben gidiyorum düşmana karşı) daha eski olup Çanakkale’de öldürülen bir delikanlının ağzından yakılmış bir ağıt olduğunu hatta Bay Vahit Lütfi’nin bu türkünün 1

Dünya Savaşı’ndan çok önce söylendiğini kendisine anlattığını bildirir

Sonuç

O zaman bu bilgiler ışığında şimdilik şöyle bir ara tespitte bulunabiliriz; Çanakkale türküsünün meydana gelmesi savaş öncesine kadar uzanır

İlk iki kıtadaki sözler de bu kanaatimizi doğrulayan işaretlerdir

Araştırmalarımız sırasında bulduğumuz başka belge ve bilgiler ise bu türkünün savaş başladıktan sonra meydana geldiği yönündedir

Şimdi de sırayla bunlara bakalım

Şamlı Selim tarafından 1915 yılında yayımlanan ve üzerinde Risale-i Musikiyye yahut Musiki Gazetesi yazan eserin on üç numaralı nüshasında şu ifadeyi okuyoruz

Çanakkale Marşı bestekarı Kemani Kevser Hanım

Kevser Hanım tarafından bestelendiği belirtilen ve ikişer mısralı on iki bentten oluşan marşın sözleri şöyledir:

Çanakkale Türküsünün Sözleri

Çanakkale Türküsü

Atar çavuş atar vururlar seni

Ölmeden mezara koyarlar seni

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içini duman bürür

Kırk altıncı fırkanın namı yürür

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde dolu bir testi

Analar babalar ümidi kesti

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde sıra serviler

Altında yatıyor aslan şehitler

Of gençliğim eyvah

Çanakkale boğazı dardır geçilmez

Kan olmuş suları bir tas içilmez

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde bir sarı yılan

Osmanlının tayyaresi durdurur divan

Of gençliğim eyvah

Çanakkale sende vurdular beni

Nişanlımın mendiline sardılar beni

Of gençliğim eyvah

Çanakkale sende yatar bir selvi

Kimimiz nişanlı kimimiz evli

Of gençliğim eyvah

Atar ingiliz atar pişman olursun

Kan alıcı fırkaya kurban olursun

Of gençliğim eyvah

İstanbul’dan çıktım başım selamet

Çanakkale’ye varmadan koptu kıyamet

Of gençliğim eyvah

Çanakkale seni duman bürüdü

Ali Kemal Bey’in namı yürüdü

Of gençliğim eyvah

Tayyare ile uçarız, dağlar aşarız

Bize tayyareci derler, düşmanları yıkarız

Of gençliğim eyvah

Çanakkale İçinde Türküsüne Farklı Bir Bakış

Çanakkale, I

Dünya Savaşı’nda İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti’nin savaştığı cephelerden sadece bir tanesiydi

Ancak Çanakkale Savaşı’nın taşıdığı önem bunun çok ötesindedir

Çanakkale Savaşı, tarihi bir dönüm noktası, Dünya tarihini etkileyen önemli gelişmelerden birisidir

Bütün olumsuz şartlara rağmen burada kazanılan zafer, bir savunma savaşının kapsamını aşan, sadece savunulan bölge ve ülke itibariyle değil, dünya dengelerini sarsan ve değiştiren bir çerçeveye ulaşmıştır

Bu zaferin belkide bizim için en önemli yanı, Milli Mücadele ruhunun ilk meşalelerinin burada yakılmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk temel taşlarını atan Türk Milleti’ne Mustafa Kemal Atatürk’ü kazandırmış olmasıdır

Bunun yanı sıra Çanakkale zaferi, hastalanmış, hatta ölmüş gözü ile bakılan Türk Milleti’ne şan, şeref ve güven kazandırmış, özbenliğini yeniden kazanmasına yardımcı olmuştur

Ayrıca, Türk Milleti’nin askerlik kabiliyetini, fedakârlık ruhunu, vatan ve millet sevgisini, manevi gücünü bir defa daha dünyaya göstermiştir

Bu türkü de Çanakkale savaşlarında şehit olan askerlerimiz için yakılmıştır

09-01-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çanakkale Türküsü Nün Hikayesi Nedir Çanakkale Türküsü Hangi Olay Üzerine Yazılmıştır Çanakkale Türküsü Hangi Olaydan sonra Yazılmıştır Çanakkale türküsü bir mektuptan esinlenilerek yazılmıştır Söz konusu mektup Emrullah Nutku’nun “Çanakkale Şanlı Tarihine bir Bakış” adlı eserinde yer almaktadır Mektupu yazan Emrullah Nutku’nun kardeşi Seyfullah’tır 1903 doğumlu olan Seyfullah savaşın arifesinde Çanakkale Sultanisi (lisesi) 1 sınıf öğrencisidir Seyfullah, Çanakkale’den gönderdiği ve üzerinde 29 Eylül 1914 tarihi yazılı olan mektubunda şöyle der: Bir Öğrencinin Annesine Mektubu Sevgili Anneciğim, Canımıza tak diyen iki yıllık gurbet hayatından artık kurtuluyoruz Sana ve aileme kavuşacağım için seviniyorum Mektebimizi alıyorlar, hastane olacakmış, bizi de İstanbuldaki mekteplere dağıtacaklarmış Hocalarımızın çoğu da askerlik hizmetine gidiyorlar, büyük sınıflar da gönüllü yazılacaklarmış Bugün Türkçe hocamız sınıfa geldi, ama çok kalmadı, bize veda etti Bize; “Zamanı gelince cephede yapılacak vatan hizmetinin mektepte yapılan hizmetten kutsi olduğunu” söyledi Birkaç günden beri Çanakkale sokaklarından askerler geçiyor “Çanakkale içinde Aynalıçarşı, Anne ben gidiyorum düşmana karşı” şarkısını söylüyorlar At üstünde zabitler, top arabaları, mekkare ve deve kervanları sokağımızı doldurdu Harp olacakmış İngiliz ve Fransız harp filoları boğazın dışında dolaşıyormuş Buraları bombardıman edeceklermiş Bu bombardımanı görmek isterdim, ama yakında Çanakkaleden ayrılacağız Ama size kavuşacağım ben Beybabamın, sizin ellerinizi öper kardeşlerime selam ederim Oğlunuz Seyfullah Mektubun Analizi Mektuptan öğrendiğimize göre henüz Çanakkale savaşı başlamadan önce Çanakkale’de harbe hazırlanan askerler tarafından Çanakkale Türküsü söylenmektedir Bu da bize türkünün doğuş zamanını harp öncesine götürmemiz gerektiğini haber vermektedir Türk müzik tarihi ve halk türküleri üzerine önemli çalışmaları bulunan Mahmut Ragıp Kösemibal!in görüşleri de bu belgeyi destekler mahiyettedir Kösemihal, Musiki Mecmuası’nda bu türkünün Çanakkale savaşları sırasında yeniden hazırlanmış ve zamana uygun mısralar araya katılmış bir türkü olduğunu, asıl türkünün “ilk iki kıtadan anlaşıldığı gibi” (Çanakkael içinde vurdular beni/Nişanlımın çevresiyle sardılar beni; Çanakkale içinde aynalı çarşı/Ana ben gidiyorum düşmana karşı) daha eski olup Çanakkale’de öldürülen bir delikanlının ağzından yakılmış bir ağıt olduğunu hatta Bay Vahit Lütfi’nin bu türkünün 1 Dünya Savaşı’ndan çok önce söylendiğini kendisine anlattığını bildirir Sonuç O zaman bu bilgiler ışığında şimdilik şöyle bir ara tespitte bulunabiliriz; Çanakkale türküsünün meydana gelmesi savaş öncesine kadar uzanır İlk iki kıtadaki sözler de bu kanaatimizi doğrulayan işaretlerdir Araştırmalarımız sırasında bulduğumuz başka belge ve bilgiler ise bu türkünün savaş başladıktan sonra meydana geldiği yönündedir Şimdi de sırayla bunlara bakalım Şamlı Selim tarafından 1915 yılında yayımlanan ve üzerinde Risale-i Musikiyye yahut Musiki Gazetesi yazan eserin on üç numaralı nüshasında şu ifadeyi okuyoruz Çanakkale Marşı bestekarı Kemani Kevser Hanım Kevser Hanım tarafından bestelendiği belirtilen ve ikişer mısralı on iki bentten oluşan marşın sözleri şöyledir: Çanakkale Türküsünün Sözleri Çanakkale Türküsü Atar çavuş atar vururlar seni Ölmeden mezara koyarlar seni Of gençliğim eyvah Çanakkale içini duman bürür Kırk altıncı fırkanın namı yürür Of gençliğim eyvah Çanakkale içinde dolu bir testi Analar babalar ümidi kesti Of gençliğim eyvah Çanakkale içinde sıra serviler Altında yatıyor aslan şehitler Of gençliğim eyvah Çanakkale boğazı dardır geçilmez Kan olmuş suları bir tas içilmez Of gençliğim eyvah Çanakkale içinde bir sarı yılan Osmanlının tayyaresi durdurur divan Of gençliğim eyvah Çanakkale sende vurdular beni Nişanlımın mendiline sardılar beni Of gençliğim eyvah Çanakkale sende yatar bir selvi Kimimiz nişanlı kimimiz evli Of gençliğim eyvah Atar ingiliz atar pişman olursun Kan alıcı fırkaya kurban olursun Of gençliğim eyvah İstanbul’dan çıktım başım selamet Çanakkale’ye varmadan koptu kıyamet Of gençliğim eyvah Çanakkale seni duman bürüdü Ali Kemal Bey’in namı yürüdü Of gençliğim eyvah Tayyare ile uçarız, dağlar aşarız Bize tayyareci derler, düşmanları yıkarız Of gençliğim eyvah Çanakkale İçinde Türküsüne Farklı Bir Bakış Çanakkale, I Dünya Savaşı’nda İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti’nin savaştığı cephelerden sadece bir tanesiydi Ancak Çanakkale Savaşı’nın taşıdığı önem bunun çok ötesindedir Çanakkale Savaşı, tarihi bir dönüm noktası, Dünya tarihini etkileyen önemli gelişmelerden birisidir Bütün olumsuz şartlara rağmen burada kazanılan zafer, bir savunma savaşının kapsamını aşan, sadece savunulan bölge ve ülke itibariyle değil, dünya dengelerini sarsan ve değiştiren bir çerçeveye ulaşmıştır Bu zaferin belkide bizim için en önemli yanı, Milli Mücadele ruhunun ilk meşalelerinin burada yakılmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk temel taşlarını atan Türk Milleti’ne Mustafa Kemal Atatürk’ü kazandırmış olmasıdır Bunun yanı sıra Çanakkale zaferi, hastalanmış, hatta ölmüş gözü ile bakılan Türk Milleti’ne şan, şeref ve güven kazandırmış, özbenliğini yeniden kazanmasına yardımcı olmuştur Ayrıca, Türk Milleti’nin askerlik kabiliyetini, fedakârlık ruhunu, vatan ve millet sevgisini, manevi gücünü bir defa daha dünyaya göstermiştir Bu türkü de Çanakkale savaşlarında şehit olan askerlerimiz için yakılmıştır