Ekosistemler (Konu Anlatımı)

Ekosistem Türleri

Ekosistem Türleri Nelerdir?

Ekosistem Çeşitleri ve Özellikleri

Ekosistemler (Konu Anlatımı)

Ekosistem Çeşitleri ve ÖzellikleriYeryüzü ekosistem parçalarının birleşmesiyle oluşur Yeryüzünde irili ufaklı farklı özellikte çok sayıda ekosistem çeşidi bulunur Çayırlar çöller mağaralar tundralar vadiler ormanlar bataklıklar karadaki ekosistemleri oluşturur

Okyanuslar denizler göller nehirler dereler pınarlar havuzlar sudaki ekosistemleri oluşturur Her ekosistem çeşidinin kendisine has olan farklı fiziksel ve kimyasal özelliği bulunur Işıklanma miktarı sıcaklık ortalaması su oranı yağış derecesi basınç değişimi gibi iklimsel olgusu farklıdır Bu yüzden canlıların ekosistemlerdeki çeşit ve dağılışıda farklıdır

Ekosistem Çeşitleri ve Özellikleri

Her ekosistemin kendine özgü özellikleri vardır, ekosistemde yaşayan canlı çeşitleri ve ekosistemlerin büyüklükleri farklı olabilir En büyük ekosistem Dünya’dır Dünya’da irili ufaklı farklı özellikte çok sayıda ekosistem çeşidi bulunur Dünya, ekosistem daha küçük ekosistemlerin birleşmesiyle oluşur

Ekosistemler kara ve su ekosistemleri olarak iki gruba ayrılırlar

Kara ekosistemleri çöl, orman, çayır, mera, mağara, tundra, vadi, bataklık, kent ekosistemleri gibi daha küçük ekosistemlere ayrılır

Su ekosistemleri de dere, nehir, göl, pınar, baraj, deniz, havuz, okyanus ekosistemleri gibi daha küçük ekosistemlere ayrılır

Ekosistemlerdeki ışık, yağış, nem, rüzgar, sıcaklık ve iklim özellikleri o ekosistemdeki bitki örtüsü ile hayvan çeşitliliğini belirler Bu yüzden canlıların ekosistemlerdeki çeşitleri ve dağılışları farklıdır

a) Kara Ekosistemleri :

Kara ekosistemlerinin orman, çöl, çayır, mera, dağ ekosistemleri gibi daha küçük ekosistem çeşitleri vardır Her bir ekosistem de çeşitli çevre şartlarına göre daha da küçük ekosistemlere ayrılır Kara ekosistemlerine biyom denir

1- Orman Ekosistemi :

Yağmur ormanları, yağışın ve sıcaklığın çok yüksek ve değişmez olduğu bölgelerde bulunur Ormanlar, doğal kaynaklar yönünden zengindir ve dünya ikliminin dengede kalmasını sağlar

Canlılara beslenme, barınma, korunma ve üremesinde en ideal ortamı sağlayan ekosistem ormanlardır Bu nedenle en fazla tür ve canlıyı bulunduran ortamlar buralardır Dünyada yaşayan canlıların büyük bir kısmı ekvator kuşağı çevresindeki ormanlarda bulunur

Orman ekosisteminde mikroskobik canlılar, kırkayak, toprak solucanı, salyangoz, karınca, yılan, mantar, ağaç ve çalılık gibi canlılar bulunur

Orman ekosistemlerinden en büyüğü Amazon Ormanları ekosistemidir

Yaprak Döken Ağaç Ormanları (*) :

Kışın soğuk, yazın sıcak ve yağışlı olduğu yerlerdir

Tundralar (*) :

İğne yapraklı ağaç ormanlarına yakın olan, kışların soğuk ve uzun, yazların kısa ve serin olduğu yerlerdir

Yağmur Ormanları (*) :

Yıl boyunca yeşil kalan, ılık iklimli ve bol yağışlı yerlerdir Ormanların % 10’ unu oluşturur ve canlı sayısının % 70’ ini barındırır

İğne Yapraklı Ağaç Ormanları (*) :

Her mevsim yeşil kalan, kışların uzun ve soğuk olduğu yerlerdir

2- Çayır Ekosistemleri :

Az yağışlı, yazların sıcak ve kurak olduğu yerlerdir Kemirgen hayvanlar ile geviş getiren hayvanların sayısı fazladır

3- Dağ Ekosistemleri :

Dağ ekosisteminde çeşitli ağaç ve bitkiler, ayı, kurt, yılan, kertenkele, yırtıcı kuşlar (şahin, atmaca, kartal gibi), keçi ve kaplumbağa gibi canlılar bulunur

Dağın, yükseklik, su miktarı, sıcaklık, toprağın cinsi gibi koşullarına göre burada yaşayan canlılar farklılık gösterebilir

3- Çöl Ekosistemleri :

Her zaman kurak, bazen sıcak bazen de soğuk olan yerlerdir Çöl ekosisteminde canlı sayısı ve çeşidi azdır Çöl ekosisteminde yaşayan canlılar (bitki ve hayvanlar) az miktarda su kullanırlar ve burada yaşayabilmek için çeşitli özelliklere sahip olmaları gerekir Çöl ekosistemlerinden en büyüğü Sahra Çölü ekosistemidir

Çölde yaşayan bitkiler su ve besin depo edebilmek için kalın gövdeli ve diken yapraklı bitkilerdir (Kaktüs)

Çöl fareleri, uzun süre su ve besin ihtiyacının karşılanabilmesi için kuyruklarında yağ depo ederler

Develer, uzun süre su ve besin ihtiyacının karşılanabilmesi için hörgüçlerinde yağ depo ederler

b) Su Ekosistemleri :

Denizlerin (tuzlu suların) ve tatlı suların oluşturduğu ekosistemlerdir Göller, sulak alanlar (bataklık, gölet, sazlık), yeraltı suları ve akarsular tatlı su ekosistemini, denizler ise tuzlu su ekosistemini oluşturur

1- Tatlı Su Ekosistemleri :

Nehir Ekosistemleri :

Suyun akış hızı, su derinliği, bulunduğu yer burada yaşayan canlı çeşitliliğini belirler

Göl Ekosistemleri :

Göl ekosistemlerinde mikroskobik canlılar, kurbağalar, sazlıklar, sinekler, balıklar, çeşitli kuşlar, balıkçıl kuşlar, çeşitli böcekler, ördek, yılan, çekirge gibi canlılar ile nilüfer, eğrelti otu, atkuyruğu ve nergis türü bitkiler bulunur

Göl ekosisteminin büyüklüğü, bulunduğu yer, derinliği, sıcaklık, tuz miktarı, ışık miktarı ve suyun özelliği burada yaşayan canlı çeşitliliğini değiştirebilir

Sulak Alan Ekosistemleri :

Kara ve su ekosistemlerinin birleştiği yerlerdir

2- Tuzlu Su (Deniz) Ekosistemleri :

Yeryüzünün en büyük ekosistemlerinden biri deniz ekosistemleridir Deniz ekosistemlerinde mikroskobik canlılardan çok büyük memeli hayvanlara kadar çok sayıda canlı çeşidi bulunur Denizdeki tuz oranı, suyun derinliği, sıcaklık ve ışık miktarı buralarda yaşayan hayvan çeşitliliğini belirler ve denizlerde farklı ekosistemlerin oluşmasını sağlar

Denizlerde fotosentez yapan üretici canlılar ile bu canlıları yiyerek beslenen küçük canlılar (planktonlar ve hayvansal planktonlar), onlarla beslenen küçük balıklarla birlikte besinlerini diğer canlılardan karşılayan daha büyük balıklar (yunus, balina) bulunur (Büyük balıklar genelde daha derin yerlerde yaşarlar) Hemen hemen bütün deniz canlıları güneş ışığının ulaştığı ilk 100 metrelik derinlikte yaşarlar