Tarihde Türk Devletleri

Oğuz-Yabgu Devleti



Oğuzlar 10 asrın ilk yarısında, kışlık merkezi Yeni-kent olan bir devlet kurmuşlardı Başta Yabgu bulunuyor Kül Erkin ünvanlı bir başbuğ ona naiplik yapıyor, orduyu Su-başı idare ediyordu Yabgu Devleti�nin komşuları Peçenekler ve Hazarlar�la münasebetinin pek dostane olmadığını gösteren deliller vardı İbn-iFadlan (10 asrın ilk çeyreği) ve El-Mes�udi�ye göre, aralarında savaş eksik değildi Harezm�in yerli hanedanı Afrigiler Oğuz baskısı altında idiler Oğuzlar�ın doğudaki komşuları Karluklar ile de mücadele halinde oldukları, aralarındaki savaşlardan birinde, Oğuz Yabgusu�nun ölmesinden anlaşılıyor


Diğer taraftan Kaşgarlı Mahmud, Oğuzlar�la Çiğiller arasında köklü bir düşmanlıktan bahseder Kuzeyde Kimekler ile ise bazen dostça, bazen hasmane münasebetler devam edip gidiyordu Bu Oğuzlar, umumî �Türk� adı yanında, yine siyasî bir isimlendirme olarak �Türkmen� adını da taşıyorlardı ki, Müslüman ülkelerine geldikten sonra İslam kaynaklarında bu isimle de anılmışlardır


Oğuz Yabgu Devleti�nin tarihi hakkında başkaca açık bilgiye rastlanılmıyor Son Oğuz Yabgusu olarak Ali Han adında birini zikreden ve Selçuklular�ın ilk zamanlarında bunları �can düşmanı� olarak Tuğrul ve Çağrı Beyleri hayli uğraştırdığını bildiğimiz meşhur Çend �hakimi� Şah-melik�i de Ali Han�ın oğlu olarak gösteren Reşidü�d-din�in (14 asrın ilk çeyreği) bu malumatı �destanî� mahiyette görülmektedir