08-30-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar Amaçları, Nedenleri
Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar
Amaçları
1 Devletin ekonomik bağımsızlığını sağlamak
2 Sanayii geliştirmek, modern araçları ve tesisleri ülkeye kazandırmak
3 Ekonomide millileşmeyi sağlayarak, yabancı sermayeye bağımlılığı ortadan kaldırmak
4 İktisadi kurumları ve girişimleri devletleştirmek
5 Özel teşebbüsü desteklemek
İzmir İktisat Kongresi – 17 Şubat 1923
- Lozan görüşmelerinin kesintiye uğradığı dönemde ( 4 Şubat 1923 ), İzmir’de yeni Türk devletinin ekonomik durumunu görüşmek üzere toplandı
- 1135 kişinin katıldığı bu kongre Misak-ı İktisadi ( Ekonomik Yemin) kabul edildi
Alınan Önemli Kararlar
1 Yerli malı kullanılması sağlanmalıdır
2 Teknik eğitim geliştirilmelidir
3 Hammaddesi yurt içinde olan sanayi kolları geliştirilmelidir
4 Küçük imalattan büyük işletmelere geçilmelidir
5 Bir devlet bankası kurulmalıdır
6 Özel teşebbüsün geçekleştiremediği yatırımlar devlet aliyle yapılmalıdır
Tarım Alanındaki Düzenlemeler
1 Aşar vergisi kaldırıldı- 17 Şubat 1925
• Köylüyü ağır vergi yükünden kurtarmak ve tarımsal üretimi arttırmak amaçlanmıştır
2 Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması
3 Ankara’da Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kurulması
4 Devlet Üretme Çiftliklerinin kurulması
Ticaret Alanındaki Düzenlemeler
1 İş Bankası’nın kurulması – 1924
• İşverenlere kredi sağlamak amacıyla kuruldu
2 Merkez Bankası’nın kurulması
• Sermayenin akışı denetim altına alındı ve piyasa güvenliği sağlandı
NOT: Kabotaj Kanunu, ağırlık, ölçü ve saatlerde yapılan değişikliklerde bu alanda yapılan yeniliklerden sayılır
Sanayi Alanındaki Düzenlemeler
1 Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü - 28 Mayıs 1927
• Amaç özel teşebbüsün yatırım yapmasını sağlamaktır
2 Gümrük vergileri arttırıldı 1929
• Amaç yerli üreticiyi korumaktır
3 Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konuldu 1933
4 Sümerbank ( 1933 ) ve Etibank ( 1835 ) kurulduforumsinsinet
• Amaç sanayiciye kredi vererek yeni sanayi tesislerinin kurulmasını sağlamaktır
5 Maden Teknik Arama Enstitüsü kuruldu – 1935
NOT: Üç beyaz (şeker, un, pamuk) ve üç siyah (kömür, demir, petrol) projesi olarak adlandırılan sanayileşme hamlesi istenilen hızla gerçekleştirilemedi
Ulaşım Alanındaki Düzenlemeler
1 Demir yolu yapımına önem verildi 10 yıl içinde 3500 km demir yolu yapıldı
2 Kara yolları onarılmış ve yeni yollar yapılmıştır
3 Kabotaj Kanunu kabul edildi 1 Temmuz 1926
• Türk sularında taşıma haklarının Türklere ait olduğunu ilan eden yasa
|
|
|
|