08-30-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Hakkında Bilgi
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Hakkında Bilgi
Cumhuriyetin ilanından sonra mecliste, yönetimdeki Cumhuriyet Halk Fırkası’na karşı bir muhalefet oluştu CHP’nin meclis üzerinde baskı yaptığı iddia ediliyor, bu baskının kaldırılması isteniyordu
Bu parti, kurtuluş savaşında Atatürk’le aynı saflarda bulunmuş olan bir grup sivil ve asker tarafından kuruldu Bu kişiler Kazım Karabekir (partinin başkanı) Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Adnan Adıvar’dı
Atatürk yeni kurulan partiyi olumlu karşıladı Çünkü demokrasilerde çok parti olmalıydı Aynı zamanda hükümetin denetlenmesi için de muhalefet partilerinin bulunması gerekliydi Demokrasinin yerleşmesi için bu gerekliydi
Özellikleri:
• TC’nin ikinci siyasi, ilk muhalefet partisidir
• M Kemal’e ve devrimlere karşıdır
• Eski düzen yanlılarınca desteklenmişlerdir
• Ekonomide liberalizmi (serbest ekonomi) savunmuştur
Terakkiperver Cumhuriyet fırkası demokratik hayatı benimsemekle beraber dini inanışlara saygılıyız görüşüne de ağırlık veriyordu Programında “Parti dini inançlara saygılıdır” görüşünün yer alması cumhuriyet karşıtlarının parti içinde toplanmasına neden oldu Kısa zamanda amacından sapan parti, aynı zamanda inkılâpları benimsemeyen kişilerin sığınabileceği bir yer durumuna geldi Doğuda çıkan Şeyh Sait ayaklanmasında, partinin bazı yöneticilerinin de rolü olduğu gerekçesiyle, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı (5 Haziran 1925) Henüz çok partili hayata geçme zamanının gelmediği anlaşıldı
Not: Dinin elden gittiğini ifade ederek rejime muhalefet edenlerin isyanına karşı 4 Mart 1925 te Takri-i Sükun kanunu çıkarıldı ve İstiklal mahkemeleri görevlendirildi
Not: Mustafa Kemal'e suikast planlamışlar fakat başarısız olmuşlardır
|
|
|