Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-31-2012

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler
Amaçları
1

Devletin ekonomik bağımsızlığını sağlamak

2

Sanayii geliştirmek, modern araçları ve tesisleri ülkeye kazandırmak

3

Ekonomide millileşmeyi sağlayarak, yabancı sermayeye bağımlılığı ortadan kaldırmak

4

İktisadi kurumları ve girişimleri devletleştirmek

5

Özel teşebbüsü desteklemek

İzmir İktisat Kongresi – 17 Şubat 1923
- Lozan görüşmelerinin kesintiye uğradığı dönemde (4 Şubat 1923), İzmir’de yeni Türk devletinin ekonomik durumunu görüşmek üzere toplandı

- 1135 kişinin katıldığı bu kongre Misak-ı İktisadi (Ekonomik Yemin) kabul edildi

Alınan Önemli Kararlar
1

Yerli malı kullanılması sağlanmalıdır

2

Teknik eğitim geliştirilmelidir

3

Hammaddesi yurt içinde olan sanayi kolları geliştirilmelidir

4

Küçük imalattan büyük işletmelere geçilmelidir

5

Bir devlet bankası kurulmalıdır

6

Özel teşebbüsün geçekleştiremediği yatırımlar devlet aliyle yapılmalıdır

Tarım Alanındaki Düzenlemeler
1

Aşar vergisi kaldırıldı- 17 Şubat 1925
• Köylüyü ağır vergi yükünden kurtarmak ve tarımsal üretimi arttırmak amaçlanmıştır

2

Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması

3

Ankara’da Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kurulması

4

Devlet Üretme Çiftliklerinin kurulması

Ticaret Alanındaki Düzenlemeler
1

İş Bankası’nın kurulması – 1924
• İşverenlere kredi sağlamak amacıyla kuruldu

2

Merkez Bankası’nın kurulması

• Sermayenin akışı denetim altına alındı ve piyasa güvenliği sağlandı

NOT: Kabotaj Kanunu, ağırlık, ölçü ve saatlerde yapılan değişikliklerde bu alanda yapılan yeniliklerden sayılır

Sanayi Alanındaki Düzenlemeler
1

Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü - 28 Mayıs 1927
• Amaç özel teşebbüsün yatırım yapmasını sağlamaktır

2

Gümrük vergileri arttırıldı

1929
• Amaç yerli üreticiyi korumaktır

3

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konuldu

1933
4

Sümerbank (1933) ve Etibank (1835) kuruldu

forumsinsi

net
• Amaç sanayiciye kredi vererek yeni sanayi tesislerinin kurulmasını sağlamaktır
5

Maden Teknik Arama Enstitüsü kuruldu – 1935

NOT: Üç beyaz (şeker, un, pamuk) ve üç siyah (kömür, demir, petrol) projesi olarak adlandırılan sanayileşme hamlesi istenilen hızla gerçekleştirilemedi

Ulaşım Alanındaki Düzenlemeler
1

Demir yolu yapımına önem verildi

10 yıl içinde 3500 km demir yolu yapıldı

2

Kara yolları onarılmış ve yeni yollar yapılmıştır

3

Kabotaj Kanunu kabul edildi

1 Temmuz 1926
• Türk sularında taşıma haklarının Türklere ait olduğunu ilan eden yasa

08-31-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler Amaçları 1 Devletin ekonomik bağımsızlığını sağlamak 2 Sanayii geliştirmek, modern araçları ve tesisleri ülkeye kazandırmak 3 Ekonomide millileşmeyi sağlayarak, yabancı sermayeye bağımlılığı ortadan kaldırmak 4 İktisadi kurumları ve girişimleri devletleştirmek 5 Özel teşebbüsü desteklemek İzmir İktisat Kongresi – 17 Şubat 1923 - Lozan görüşmelerinin kesintiye uğradığı dönemde (4 Şubat 1923), İzmir’de yeni Türk devletinin ekonomik durumunu görüşmek üzere toplandı - 1135 kişinin katıldığı bu kongre Misak-ı İktisadi (Ekonomik Yemin) kabul edildi Alınan Önemli Kararlar 1 Yerli malı kullanılması sağlanmalıdır 2 Teknik eğitim geliştirilmelidir 3 Hammaddesi yurt içinde olan sanayi kolları geliştirilmelidir 4 Küçük imalattan büyük işletmelere geçilmelidir 5 Bir devlet bankası kurulmalıdır 6 Özel teşebbüsün geçekleştiremediği yatırımlar devlet aliyle yapılmalıdır Tarım Alanındaki Düzenlemeler 1 Aşar vergisi kaldırıldı- 17 Şubat 1925 • Köylüyü ağır vergi yükünden kurtarmak ve tarımsal üretimi arttırmak amaçlanmıştır 2 Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması 3 Ankara’da Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kurulması 4 Devlet Üretme Çiftliklerinin kurulması Ticaret Alanındaki Düzenlemeler 1 İş Bankası’nın kurulması – 1924 • İşverenlere kredi sağlamak amacıyla kuruldu 2 Merkez Bankası’nın kurulması • Sermayenin akışı denetim altına alındı ve piyasa güvenliği sağlandı NOT: Kabotaj Kanunu, ağırlık, ölçü ve saatlerde yapılan değişikliklerde bu alanda yapılan yeniliklerden sayılır Sanayi Alanındaki Düzenlemeler 1 Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü - 28 Mayıs 1927 • Amaç özel teşebbüsün yatırım yapmasını sağlamaktır 2 Gümrük vergileri arttırıldı 1929 • Amaç yerli üreticiyi korumaktır 3 Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konuldu 1933 4 Sümerbank (1933) ve Etibank (1835) kurulduforumsinsinet • Amaç sanayiciye kredi vererek yeni sanayi tesislerinin kurulmasını sağlamaktır 5 Maden Teknik Arama Enstitüsü kuruldu – 1935 NOT: Üç beyaz (şeker, un, pamuk) ve üç siyah (kömür, demir, petrol) projesi olarak adlandırılan sanayileşme hamlesi istenilen hızla gerçekleştirilemedi Ulaşım Alanındaki Düzenlemeler 1 Demir yolu yapımına önem verildi 10 yıl içinde 3500 km demir yolu yapıldı 2 Kara yolları onarılmış ve yeni yollar yapılmıştır 3 Kabotaj Kanunu kabul edildi 1 Temmuz 1926 • Türk sularında taşıma haklarının Türklere ait olduğunu ilan eden yasa