Dünyayı Ele Geçir Tuşu

Terminator filmlerini bilirsiniz Dünyayı ele geçirmek isteyen makinelerin ve onlara engel olmak isteyen insanların serüvenlerini anlatıyor Kanımca Arnold Schwarzenneger’i üne kavuşturan da bu filmlerNe de olsa Arnold’un adı anıldığında ondan “aa barbar Conan” diye değil de “Terminator” diye söz ediyoruz Filmlerin başarısından sonra “Sarah Connor Chronicles” adında dizi de seyircilerle buluştu Ülkemizde henüz ilk sezonu gösterilen dizinin ikinci sezonu da gösterimde Başkaları ne düşünür bilmiyorum ama bence güzel, beğenerek izliyorum Aslında fikir güzel olmasa üç film ve bir dizi (şimdilik elbette; Terminator 4 Salvation adlı bir filmin olacağını biliyoruz) ortaya konamazdı Terminator serisini beğenerek izleyenler olduğu gibi, dalga geçenler de yok mu; var elbette Robotların neden ısrarla John Connor’ı hedef aldığı ama mesela zamanda biraz daha geriye gidip dedesini öldürmediği bir muamma Aynı robotların, Arnold ağabeyimizin daha gelişkin robotları öldürüp öldürüp bir kenara atmasına değinmiyorum bile Benim zavallı insan beynim, “yahu madem gelişkinler robot Arnold’u öldüremiyor, o halde ben de onu yok etmek için aynısından 3-5 tane daha yollayayım, bu gelişmiş modellere de daha fazla masraf etmeyim” diye düşünüyor

Şöyle bir düşününce, dünyayı ele geçiren makineler izleğinin ne kadar tutulduğunu hayretle fark ediyorum Yalnızca Terminator değil bu konuyu işleyen Frank Herbert’in Dune adlı kitaplarını anımsayalım Dünyayı ele geçiren kötü kalpli robot Omnius ve onun hizmetkarları aslında ne kadar da Terminator’deki Skynet ve hizmetkarlarını andırıyor



Frank Herbert’in kitaplar boyunca vurguladığı düsturunu bir kez daha anımsayalım burada: “Asla insan gibi düşünen makine yapmayacaksın” Asi robotları konu alan Savaş Yıldızı Galactica’da da var kötü yürekli robotlar, Asimov’un “Ben Robot” adlı eserinde de…

Asimov, aslında robotların kötü emellerle kullanılmasını önlemek için, o çok bilinen üç robot yasasını da kurgulamayı ihmal etmemiş:
1) Bir robot bir insana zarar veremez ya da hareketsiz kalarak zarar görmesine seyirci kalamaz
2) Bir robot, birinci yasayla çelişmediği sürece insanların emirlerini uygulamak zorundadır
3) Bir robot ilk iki yasayla çelişmediği durumlarda kendini korumak zorundadır

Asimov’un bu kuralları yazdıktan sonra bir de “sıfır” yasası diye eklediği bir şey var Bu da şöyle diyor: “Bir robot insanlığa zarar veremez ve etkisiz kalarak insanlığın zarar görmesine neden olamaz”
İlk üç yasa tam robotlara göre Her biri oldukça açık ve net biçimde robotların düz mantık yürüterek toplumda varlıklarını sürdürmelerine olanak sağlıyor Oysa sonradan eklenen yasada bir şey farklı Bu yasa hiç de robotça değil, daha çok bir insan aklından çıkmış gibi İşin ironik yanı, Asimov’un kurgusuna göre ilk üç yasayı robotları yapan insanlar, diğeriniyse insanları yönlendiren bir robot olan R Daneel Olivaw koymuştu