Virüsleri Tanıyor Musunu?

Hepatit Nedir?


Karaciğer'in iltihaplanması anlamına gelen "HEPATİT" tüm dünyada yaygın olan bir Halk Sağlığı problemidir ve insan vücudunda bir çok olumsuz bulguya yol açar Her hepatitte sarılık görülmez ancak halk arasında her hepatite sarılık denir 15 - 20 sene öncesine kadar herkesin sarılık olmasi, grip olmak gibi çok sıradan ve olağanmış gibi karşılanırdı Kimse ciddi, hatta ölümcül olabilecek tehlikelerinden, korunmadan, önleminden, doğar doğmaz aşı olmaktan bahsetmezdi; sarılığın karaciğerimize zarar verdiğinden ve hatta bazen iflasina yol açtığından da bahsedilmezdi

Hepatit yapan etkenler nelerdir ?

Hepatitlerin birçok nedeni olmakla birlikte, en sık karşılaşılan türü;

* Virüslerin yol açtığı enfeksiyonlardır Hepatite neden olan virüsler; A, B, C, D, E, F ve G olarak alfabenin ilk harfleriyle isimlendirilirler "Hepatit" terimi ile işte bu "viral hepatit"ler belirtilmek istenmektedir Hepatit şeklinde belirebilen diğer virüs hastalıkları; Enfeksiyöz mononukleosis, Sarı humma, Sitomegalovirus hastalığı, Herpes simplex ve bazı Enterovirus enfeksiyonlarıdır Karaciğerin taze, alevli iltihabına "Akut Viral Hepatit", 6 aydan fazla sürmesi haline ise "Kronik Viral Hepatit" adı verilmektedir

* Bazı toksik ilaçlar ( tüberküloz tedavisinde kullanılan INH, bazı sinir hastalığının tedavisinde kullanılan chlorpromazin gibi ),

* İlaç aşırıduyarlılığı,

* Bazı mikroplar (Brucella, Tüberküloz)

* Safra tıkanıklığı,

* Radyasyon,

* Genetik olarak geçen ender hastalıklar [demir depolama hastalığı ( Hemokromatozis= irsi olarak geçen, başta karaciğerde olmak üzere demir birikmesiyle organ hasarına yol açan ender bir hastalık ), bakır depolama hastalığı ( Wilson hastalığı= bakır metabolizması bozukluğu nedeniyle özellikle karaciğerde ve gözün kornea tabakasında bakır depolaması ile karaciğerde hasara neden olan ender bir hastalık )] ve

* Bağışıklık sistemi ( immün sistem ) bozuklukları da hepatite neden olabilir


Hepatit konusundaki bu kısa hatırlatmadan sonra, özellikle sonbaharda ve kışın sıkça görülen HEPATİT A enfeksiyonundan bahsetmek istiyorum




HEPATİT B




(VİRAL HEPATİT – BULAŞICI SARILIK)

Konuyu Hazırlayan: DrAlper A Hatipoğlu

Hepatit B Nedir ?Hepatit B,karaciğer iltihabı anlamına gelen hepatit hastalığının etkeni olan virüslerden bir tanesidir Hepatit B virüs hepadnavirüsler ailesine dahil bir DNA virüsüdür Çapı 42 nm'dir Virüsün yüzeyinde 3 ayrı yüzey antijeni vardır Nükleokapsid proteini DNA ile birliktedir ve P geninin ürünüdür HBe antijeni HBcAG'nin büyük parçaları ile sekansiyel homoloji gösterir
Meydana getirdiği hastalık,çok ağır tablolara neden olabilmektedirBu virüs,esas olarak karaciğerde yerleşir,orada çoğalır ve zamanla karaciğeri tahrip edecek boyutlara ulaşabilir

Hepatit B bulaşıcı bir hastalıktır ve ülkemizde çok önemli bir sağlık sorunudur

Türkiye’de bugün her 3 kişiden yaklaşık 1’i Hepatit B virüsü ile karşılaşmıştır Yine her 10 kişiden 1’i Hepatit B virüsünü taşımakta ve bulaştırmaktadır Hastaların % 75-80 inde herhangi bir belirti vermeksizin gelişir, taramalarda ve kan bağışlarında yapılan tetkiklerde tesadüfen tespit edilir Kuluçka süresi 2-6 ay arasında değişmektedir Bu süreler sonunda gözlenebilen hastalık belirtileri ;

Aşırı halsizlik ve yorgunluk hissi

İştah kaybı

Bulantı

Kusma

Deride ve göz aklarında sararma

İdrar renginde koyulaşma

Karın ağrısı

Karaciğer bölgesinde hassasiyet , olarak özetlenebilir

Hepatit B virüsü bulaştıktan sonra üç yol izler:

Kişinin immün sistemi (bağışıklık sistemi) kuvvetli ise vücudunda virüse karşı antikor denilen koruyucu maddeler oluşur ve belirli bir düzeyde kalır,artık kişi doğal olarak aşılanmıştır, tam şifa ile iyileşmiştirÖmür boyu Hepatit B’den korunacaktır

Oluşan bu koruyucu antikorlar,eğer ki olması gereken düzeye ulaşamaz ise kişi taşıyıcı olarak kalacaktır,henüz kendisi hasta değildir fakat potansiyel virüs saçıcısıdır,çevresi için hastalığın yayılmasında büyük bir tehlike oluştururÖzellikle ülkemizde bu anlamda gizli taşıyıcılar çoktur,hastalığın kontrolsüz bulaşmasında en sessiz yolu oluştururTaşıyıcılar için risk yıllar sonra başlayabilirTaşıyıcı kişi karaciğer kanserine aday olabilir veya organ hasarı ile karaciğer yetmezliğine girebilir

Kişide koruyucu antikorlar hiç oluşamaz,herzaman virüs güçlü durumdadır,vücut virüse yeniktir,karaciğer fonksiyonları bozuktur,karaciğer enzimleri yüksektir,kişi aktif hastadır, hızla karaciğer yetmezliğine gider veya hastalık yıllara yayılır zamanla karaciğer yetmezliğine ya da karaciğer kanserine dönüşür

Hepatit B’de hedef organ karaciğerdir

Karaciğer vücudu toksik maddelerden temizleyen,sindirimde görevli safrayı sentezleyip kana veren ,vücutta görevli pek çok taşıyıcı proteinleri sentezleyen ana organdırKarbonhidrat,yağ ve protein metabolizmasında da çok önemli görevleri vardır

Bu virüs karaciğer dokusunu oluşturan hücreleri tutar,bu hücreler zamanla fonksiyonlarını yapamaz hale gelir,yukarıda bahsettiğimiz yollara göre karaciğeri zedeleyebilir ve tek tek hücre ölümü başlayabilir,sonrasında karaciğer doku kaybı gelişebilirSonuç:GERİYE DÖNÜŞSÜZ ORGAN HASARIDIR

Hepatit B Nasıl Bulaşır ?

Hepatit B, kan yoluyla ve çok sıklıkla da yakın temasla (kan dışındaki vücut sıvıları:tükürük,ter,cinsel organ sıvıları) bulaşır Derideki bir çatlak yada açık yara ile temas eden bir damla kan yada tükürük bile hastalığın bulaşması için yeterli olabilmektedir Taşıyıcı anneden bebeğine de doğum esnasında bulaşabilir

En önemli ve yaygın bulaşma yolu korumalı da olsa cinsel ilişkidir,çünkü ter ve tükürük gibi vücut sıvılarıyla dahi geçişleri olabilmektedirKan ve kan ürünlerinin nakli,kirli enjektörlerin kullanımı(ör:uyuşturucu bağımlılarında olduğu gibi hijyenik olmayan şartlarda ortak kullanılan enjektörlerle),yeterli sterilizasyonun yapılmadığı cerrahi girişimler, kuaför ve berberlerdeki iyi sterilize edilmemiş manikür ve pedikür setleri, tıraş bıçakları, makaslar, steril olmayan aletlerle yapılan sünnet,kulak delme işlemleri ve ortak kullanılan diş fırçaları Hepatit B virüsünün bulaşmasına sıklıkla aracılık etmektedir

“Hepatit B Taşıyıcılığı” Ne Demektir ?

Bu virüs ile temas eden her 10 bebekten 9’u ve her 10 erişkinden 1’i belirli bir süre sonunda (>>6 ay) mikrobu vücudundan atmayı başaramazsa yaşam boyu taşıyabilecek ve insanlara yayacaktır Ancak taşıyıcılarda hastalık durumu farklılık gösterebilmektedir Karaciğerlerinde oldukça ağır hasarın ortaya çıktığı bireylerde, yıllar sonra Karaciğer Yetmezliği, Siroz ve Karaciğer Kanseri görülebilmektedir Kronik hepatitlilerin %25’i Primer Karaciğer Kanseri ve Siroz nedeniyle ölmektedir Hepatit B Primer Karaciğer Kanserlerinin %60-80’inden sorumludur Ve karaciğer kanserleri kanser ölümleri içinde ilk 3 sırada yer almaktadır Hepatit b virüsü sigaradan sonra bilinen en yaygın kanserojendir(kanser nedenidir)


Hepatit B Risk Grupları Hangileridir ?

Hepatit B’li anneden doğan bebekler

Ev içinde Hepatit B hastası yada taşıyıcısı olanlar

Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlar

Kan ve kan ürünleri kullananlar

Hemodiyaliz hastaları

Damar içi ilaç bağımlıları

Sağlık personeli

Toplu halde bulunulan yerlerde ( okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri vs) yaşayanlar risk gruplarını oluştururlar
Hepatit B’den Korunmak Mümkün müdür ?

Virüs vücuda girmemişse korunması kesinlikle mümkün olan bir hastalıktırEn etkili korunma yolu da aşılanmadırKoruyuculuğu %90-95’tir Eğer koruyucu düzeyde antikor titresi elde edilmişse koruyuculuk %100’e ulaşır

Aşılama,taşıyıcılara veya aktif hasta olanlara yapılamaz

Aşılama kararı,doktorlar tarafından istenen belirli tetkiklerden sonra verilebilir

Uygulanacak aşı şeması,toplam üç dozun belirli zamanlara bölünerek uygulanması ile olur

Genel olarak kullanılan aşı şeması: ilk doz 0ay(sıfırıncı ay) kabul edilmek kaydıyla,bir ay sonra 2doz ve 5 ay sonra 3doz olmak üzere 0-1 ve 6ayda yapılan 3 doz aşı uygulamasıdır

Bir diğer uygulama da hızlı cevap beklenen olgulardaki kullanılan şemadır:

0ayda 1doz,bir ay sonra 2doz,bir ay sonra 3doz ve de 12ay da(yani son 3dozdan 11 ay sonra ) 4dozun yapılmasıdır

Aşılama sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş yüksekliği ve birtakım allerjik reaksiyonlar görülebilmektedirÇoğu önemsiz reaksiyonlardırHastalığın risklerinin yanında daha da önemsizleşirler