Emeviler

Dört halife döneminden sonra Arabistan’da iktidarı ele geçiren ve İslâm devletine egemen olan Arap hanedanı Adı, kurucusu Ebu Süfyan oğlu Muaviye’nin Beni Ümeyye ailesinden olmasından gelir İslâm devletini yönetmeye başlamaları, nedeni Hz Osman’ın öldürülmesi olarak gösterilen sülâleler arası bir anlaşmazlığın sonucudur
Hz Muhammed’in eşi ve Hz Ebubekir’in kızı olan Hz Ayşe’nin bir deve üstünde savaşa katılmasından dolayı “Cemel vakası” olarak bilinen savaşın ardından, Hz Ayşe ve sülâlesi, yenilgiyi kabul ederek Hz Ali’ye boyun eğdiler Ancak bu kez Hz Ali’nin karşısına, Hz Osman’ın soyundan gelen I Muaviye çıktı İktidarı ele geçirmek bahanesiyle Hz Osman’ın öldürülmesinden Hz Ali’yi sorumlu tutuyor ve katillerini istiyordu Hz Ali’nin bu isteği reddetmesi üzerine, 657 yılının ilkbaharında 110 gün sürecek bir savaş başladı Hz Ali savaşı kazanmak üzereyken, Muaviye’nin askerlerinin mızraklarının ucuna Kur’an sayfaları takarak Kur’an’ın hakemliğine sığındıklarını belirtmelerinden etkilenen Irak birlikleri savaşmak istemeyince, anlaşma konuşmaları başladı
Uzun tartışmalardan sonra hakem olarak ortaya çıkan Amr ibnül’as, Hz Ali’nin halifelikten istifa edip yeniden seçilmesini önerdi Hz Ali, bunun bir hile olabileceğine inanmayıp halifeliği bıraktığını açıklayınca Amr ibnül’as, Muaviye’yi halife ilân etti Kûfe’ye çekilen Hz Ali, yine de bundan sonraki dört yıl boyunca, büyük bir çoğunluk tarafından halife sayılıyordu Hz Ali, 24 Ocak 661′de öldürülmesinden sonra Dicle’nin doğusundaki eyaletleri yönetimi altına alan Muaviye, böylece Emevî Devleti’ni kurmuş oldu
Emevî hanedanı iktidarı 14 halifeyle 89 yıl (661-750) ellerinde tutmuştur Ancak 749′da batıdaki illerin desteğini alan Haşimiler, Ebu’l-Abbas’ın halifeliğini ilân ettiler Böylece Emevîlerden sonra iktidara gelecek Abbasî hanedanının ilk halifesi Ebu’l-Abbas oldu Sınırların çok genişlemesi, merkezî otoritenin zayıflaması ve Abbasî hanedanının muhalefeti nedeniyle Emevîler 750′de yıkıldı