İlk Yardimin Tanimi Ve İlkeleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-26-2012

İlkyardımın Amaçları Ve Öncelikleri
Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak

Durumun kötüleşmesini önlemek

İyileşmeyi kolaylaştırmak

İlkyardımı uygulayan kişiler sıklıkla doktor veya bir başka sağlık personeli olamayacağına göre ilkyardım uygulamalarında ilaç kullanımı veya bir tıbbi müdahale söz konusu değildir

Böylece ilkyardımcının amacı kazazedenin tedavisi değildir

İlkyardım gerektiren bir durumda yapılacak uygulamalar bakımından bazı öncelikler söz konusudur

Bu önceliklerin belirlenmesinde kazazedenin sağlığını tehlikeye sokan durumun ne olduğu önem taşır

Hayatı tehdit eden bir durum olduğunda kuşkusuz birinci öncelik hayati tehlikenin önüne geçilmesidir

Örneğin nefes yolu tıkanıklığı olan ya da kalbi veya solunumu durmuş olan bir kişide ciddi bir hayati tehlike söz konusudur

İlkyardımcı öncelikle tıkanmış olan soluk yolunu açmaya çalışmalı ve solunum/dolaşım bakımından destek sağlamak suretiyle hayati tehlikeyi ortadan kaldırmaya çalışmalıdır

Öyleyse ilkyardımda birinci öncelik “hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak” tır

Hayati tehlikenin olmadığı veya ortadan kaldırıldığı durumda ilkyardımcı, kazazedenin durumunun kötüleşmesini önlemeye çalışmalıdır

Örneğin bir büyük durdurulmazsa fazla miktarda kan kaybı sonucu kısa zamanda kazazedenin durumu kötüleşecektir

Böyle bir durumda kanamayı durduracak bir müdahale kazazedenin durumunun daha kötü hale gelmesini önleyecektir

İlkyardımın bu iki önceliğine ek olarak bir üçüncü öncelikten söz edilebilir

O da iyileşmeyi kolaylaştırıcı bazı uygulamalardır

Aslında ilkyardım uygulamalarında asıl amaç iyileştirme değildir

Ancak bazı durumlarda yanlış olarak yapılan bazı uygulamalar hastalığın veya yaranın iyileşmesi bakımından olumsuz etki yapar

Örneğin yanık üzerine diş macunu,salça,yağ gibi maddelerin sürülmesi yanığın iyileşmesi bakımından olumsuz etki yapar

Oysa bu tür bir madde sürülmeksizin yanan yerin bol su ile yıkanması iyileşmeyi kolaylaştırır

Bir diğer örnek yara temizliğidir

Kural olarak her türlü yaralanma “kirli” olarak kabul edilmelidir

Dış ortamdan yara üzerine çeşitli yabancı maddeler bu arada mikroplar da gelmiş olabilir

Bunlar yara iyileşmesini geciktirir

Oysa böyle bir durumda yaranın bol su ile yıkanması yaranın iyileşmesini kolaylaştırıcı rol oynar

İlkyardımın İlkeleri
Önce “zarar vermemek” temel ilkedir

İlkyardım uygulayıcıları özel bir eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmalıdır

İlkyardımcı herkese eşit mesafede ve tarafsız olmalıdır

İlkyardım uygulanacak kişiden veya yakınlarından izin alınmalıdır

Tüm ilkyardım uygulamaları ilaç kullanılmadan yapılmalıdır

İlkyardım uygulamaları amaçları doğrultusunda öncelikler belirlenerek yapılmalıdır

08-26-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	İlk Yardimin Tanimi Ve İlkeleri İlkyardımın Amaçları Ve Öncelikleri Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak Durumun kötüleşmesini önlemek İyileşmeyi kolaylaştırmak İlkyardımı uygulayan kişiler sıklıkla doktor veya bir başka sağlık personeli olamayacağına göre ilkyardım uygulamalarında ilaç kullanımı veya bir tıbbi müdahale söz konusu değildir Böylece ilkyardımcının amacı kazazedenin tedavisi değildir İlkyardım gerektiren bir durumda yapılacak uygulamalar bakımından bazı öncelikler söz konusudur Bu önceliklerin belirlenmesinde kazazedenin sağlığını tehlikeye sokan durumun ne olduğu önem taşır Hayatı tehdit eden bir durum olduğunda kuşkusuz birinci öncelik hayati tehlikenin önüne geçilmesidir Örneğin nefes yolu tıkanıklığı olan ya da kalbi veya solunumu durmuş olan bir kişide ciddi bir hayati tehlike söz konusudur İlkyardımcı öncelikle tıkanmış olan soluk yolunu açmaya çalışmalı ve solunum/dolaşım bakımından destek sağlamak suretiyle hayati tehlikeyi ortadan kaldırmaya çalışmalıdır Öyleyse ilkyardımda birinci öncelik “hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak” tır Hayati tehlikenin olmadığı veya ortadan kaldırıldığı durumda ilkyardımcı, kazazedenin durumunun kötüleşmesini önlemeye çalışmalıdır Örneğin bir büyük durdurulmazsa fazla miktarda kan kaybı sonucu kısa zamanda kazazedenin durumu kötüleşecektir Böyle bir durumda kanamayı durduracak bir müdahale kazazedenin durumunun daha kötü hale gelmesini önleyecektir İlkyardımın bu iki önceliğine ek olarak bir üçüncü öncelikten söz edilebilir O da iyileşmeyi kolaylaştırıcı bazı uygulamalardır Aslında ilkyardım uygulamalarında asıl amaç iyileştirme değildir Ancak bazı durumlarda yanlış olarak yapılan bazı uygulamalar hastalığın veya yaranın iyileşmesi bakımından olumsuz etki yapar Örneğin yanık üzerine diş macunu,salça,yağ gibi maddelerin sürülmesi yanığın iyileşmesi bakımından olumsuz etki yapar Oysa bu tür bir madde sürülmeksizin yanan yerin bol su ile yıkanması iyileşmeyi kolaylaştırır Bir diğer örnek yara temizliğidir Kural olarak her türlü yaralanma “kirli” olarak kabul edilmelidir Dış ortamdan yara üzerine çeşitli yabancı maddeler bu arada mikroplar da gelmiş olabilir Bunlar yara iyileşmesini geciktirir Oysa böyle bir durumda yaranın bol su ile yıkanması yaranın iyileşmesini kolaylaştırıcı rol oynar İlkyardımın İlkeleri Önce “zarar vermemek” temel ilkedir İlkyardım uygulayıcıları özel bir eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmalıdır İlkyardımcı herkese eşit mesafede ve tarafsız olmalıdır İlkyardım uygulanacak kişiden veya yakınlarından izin alınmalıdır Tüm ilkyardım uygulamaları ilaç kullanılmadan yapılmalıdır İlkyardım uygulamaları amaçları doğrultusunda öncelikler belirlenerek yapılmalıdır