Akdeniz Bolgesi....

Bölge adını komşu olduğu Akdeniz’den alır Bölge yer şekilleri ve bun bağlı olarak ekonomik özelliklerin farklılığı nedeniyle iki bölüme ayrılmıştır Bunlar Antalya ve Adana Bölümü’dür



Yer şekilleri



Bölgede yüksek dağlar ve platolar geniş alan kaplar



Dağlar : Bölgenin çatısını oluşturan Toros Dağları Alp kıvrım kuşağının ülkemizdeki uzantısıdır Teke Yarımadası’ndan itibaren başlayan Toroslar Batı Orta ve Güneydoğu Toros Dağları adını alarak Anadolu’nun güneyinde uzanır Bölgenin doğusunda yükseltisi 3500 metreyi aşan dağlar burada kıyıdan uzaklaşır İskenderun körfezinin doğusunda yer alan Amanos Dağları kırılma ile oluşmuş horstlardır



Ovalar : Adana Bölümü’ndeki Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu Çukurova ile Göksu’nun oluşturduğu Silifke Ovası bölgedeki delta ovalarıdır Bu bölümde yer alan Amik ve Maraş ovaları ise çöküntü ovalarıdır Antalya Bölümü’nde yer alan Acıpayam Tefenni Elmalı ve Göller Yöresi ovaları karstik oluşumlu polyelerdir



Platolar : Batı ve Orta Toroslar arasında yüksekliği 2000 metreyi bulan Göksu Irmağı ve kollarınca parçalanmış Taşeli Platosu yer alır Bölgede kalker taşlar yaygın olduğundan karstik oluşumlar fazladır Teke Yarımadası ve Taşeli Platosu karstik oluşumların en sık görüldüğü alanlardır



Akarsular ve Göller



Akarsular : Antalya Bölümü’nde Dalaman Aksu Köpr üçayı ve Manavgat çayları Adana Bölümü’nde ise Göksu Seyhan Ceyhan ve Asi ırmakları Akdeniz’e dökülen önemli akarsulardır Akarsuların rejimleri düzensizdir En çok suyu kış aylarında taşıyan akarsuların yaz aylarında yağış azalması ve sıcaklık nedeniyle suları çekilir



Göller : Göl oluşumları bakımından zengin olan bölgenin önemli gölleri Antalya Bölümü’ndedir Dağlar arasındaki çukurluklarda tektonik oluşumlu Beyşehir Eğirdir Burdur Acıgöl Suğla Gölü gibi büyük göller yer alır Buraya Göller Yöresi denir Beyşehir ve Eğirdir’in yer altı kaynaklarıyla denize bağlantısı olduğundan suları tatlıdır Teke Yarımadası’ndaki Kovada Salda Yarışlı Elmalı ve Ketsel karstik oluşumlu küçük göllerdir Köyceğiz Gölü alüvyal set gölüdür



İklim



Bölgenin kıyı kesiminde Akdeniz iklimi görülür Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır Yıllık ortalama yağış miktarı 750-1000 mm kadardır Subtropikal yüksek basıncın etkisi nedeniyle yaz kuraklığı şiddetlidir Toroslar’ın İç Anadolu’dan gelen soğuk hava kütlelerini engellemesi enlem ve denizellik özelliği nedeniyle kış mevsiminin en ılıman geçtiği bölgedir Antalya Bölümü’ndeki Göller Yöresi’nde iklim değişir ve karasala dönüşür Bu bölümde yağışlar azalıp sıcaklık farkları artar



Doğal Bitki Örtüsü



Doğal bitki örtüsü Akdeniz iklimine ve yaz kuraklığına uyumlu her zaman yeşil kalabilen sert yapraklı bodur bitki topluluğu olan makidir Kıyıdan itibaren 700-800 metrelere kadar görülebilen maki topluluğu içinde zeytin mersin keçiboynuzu defne zakkum sandal ve kocayemiş gibi ağaçlar bulunur Daha yüksek kesimlerde kuraklığa uyumlu kızılçam toros sediri ve karaçam türlerinden oluşan iğne yapraklı ormanlara geçilir Bölge orman bakımından Karadeniz Bölgesi’nden sonra ikinci sırayı alır Torosların içe dönük yamaçları ile Göller Yöresi’nde ormanlar seyrekleşir 2000 m yükseltiden sonra dağ çayırları başlar



Nüfus ve Yerleşme



Bölge genişliğine oranla çok az nüfuslanmıştır Çünkü Toros Dağları ve karstik arazi geniş yer kaplar Nüfus daha çok kıy ovalarında ve Göller Yöresi’nde toplanmıştır Adana Bölümü’nde nüfus daha fazla olup bu bölümdeki Çukurova ve Amik ovaları Türkiye’nin en yoğun nüfuslu yerlerindendir Nedeni tarım arazisinin geniş olması ve ulaşım kolaylığıdır Ayrıca Adana Bölümü’nün göç alması da etkendir Taşeli ve Teke platoları ile Toroslar’ın yüksek kesimleri tenhadır



İller



Adana Antalya Burdur Hatay Isparta İçel Kahramanmaraş Kilis Osmaniye



Ekonomik Özellikler



Tarım



Yazların uzun ve sıcak kışların ılık geçmesi nedeniyle yılda 2 3 kez tarımsal ürün alınır Yaz kuraklığının tarımı olumsuz etkilemesi sulamayı zorunlu kılmıştır Kışların ılık geçmesi ve güneşlenme süresinin uzunluğu seracılık faaliyetlerini geliştirmiştir Bölgede ekonomik değeri yüksek olan ve ihraç edilen tarım ürünlerinin yetiştirilmesi tercih edilir



UYARI : Antalya Bölümü’nde kalkerli arazinin yaygınlığı ve yaz kuraklığının belirginliği tarımı olumsuz yönde etkiler



Tarım Ürünleri



Kıyı Bölgesi Tarım Ürünleri



Kış ılıklığına bağlı olarak turunçgil ve muz üretimi yapılır Muzun %100’ü turunçgillerin % 88’i bu bölgede üretilir Ayrıca Türkiye pamuk üretiminin % 35’i sebzenin % 26’sı yerfıstığının % 88’i anasonun % 65’i ve susamın % 80’i bu bölgeden sağlanmaktadır



Göller Yöresi Tarım Ürünleri



Burada yetiştirilen ürünler kıyı kesiminden farklılaşır Tahıl haşhaş anason şeker pancarı gül ve tütün yetiştirilir



Hayvancılık



Akdeniz Bölgesi’nde çayır ve otlakların az yer tutmasına karşın beslenen hayvan sayısı bir hayli fazladır Bu durumun nedeni her zaman yeşil kalabilen ve 800 m’lere kadar çıkabilen maki topluluğunun varlığıdır Teke Yarımadası Taşeli Platosu ve Torıs Dağları’nda küçükbaş hayvancılık yaygındır Özellikle kıl keçisi beslenir Dağların yüksek kesimlerinde koyun yetiştirilir Arazinin çok engebeli olması nedeniyle hayvanların et ve süt verimi düşüktür Antalya Yöresi’nde arıcılık önemlidir



Ormancılık



Türkiye ormanlarının yaklaşık % 24’ü bu bölgede bulunur Buna bağlı olarak ormancılık gelişmiştir Orman ürünleri Göller Yöresi’ndeki kereste fabrikalarında işlenir Dalaman (Muğla) Silifke-Taşucu’nda (Mersin) ise kağıt fabrikaları bulunur



Madenler ve Enerji Kaynakları



Madenler : Antalya Bölümü maden bakımından daha zengindir Bu bölümdeki Fethiye – Dalaman havzası önemli bir krom çıkarım alanıdır Ayrıca Adana-Kozan Hatay Amanos Dağları’nda krom çıkartılır Antalya-Akseki ile Konya-Seydişehir arasında Türkiye’nin en büyük boksit yatakları yer alır Keçiborlu’da kükürt yatakları bulunur Kahramanmaraş-Faraşa İskenderun-Payas’ta demir yatakları işletilir



Enerji Üretim Tesisleri



Seyhan Aslantaş Menzelet Oymapınar bölgedeki önemli hidroelektrik santrallerdir



Endüstri



Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :



UYARI : Antalya Bölümü’nde endüstriyel gelişim ulaşım zorluğu nedeniyle daha geridir



Besin – Bitkisel Yağ : Adana Kahramanmaraş Antalya



Şeker : Burdur



İplik ve Pamuklu Dokuma : Adana Tarsus Kahramanmaraş Antalya



Halı Dokuma : Isparta Burdur



Sigara – İçki : Adana



Demir – Çelik : İskenderun



Petrol Rafinerisi : Mersin (Ataş)



Alüminyum : Seydişehir



Gübre : Mersin İskenderun



Tarım Makineleri : Çukurova Adana



Pil : Antalya



Ulaşım



Toros Dağları’nın kıyıya paralel uzanması ulaşımı güçleştirir Adana Bölümü ulaşım bakımından daha elverişlidir Çukurova Gülek ve Belen geçitleri ile diğer bölgelere bağlanmıştır Silifke ovası Sertavul geçidi ile Antalya ise Çubuk geçidi ile iç kesime bağlantılıdır Antalya dışındaki kentler demiryolu ile diğer bölgelere bağlantılıdır Mersin ve İskenderun Limanları ard bölgelerine demiryolu ile bağlantılı olduğundan gelişmiştir Dörtyol ve Yumurtalık önemli petrol limanlarıdır



Turizm



Bölgenin kıyı kesimindeki elverişli iklim koşulları doğal güzellikler ve tarihi zenginlikler turizmin gelişmesini sağlamıştır Özellikle Antalya Bölümü’nde turizm gelişmiştir Antalya Alanya Side Kaş Kalkan bu bölümde deniz turizminin geliştiği merkezlerdir Akdeniz medeniyetini simgeleyen Olimpus Patara gibi tarihi şehir kalıntıları önemli turistik çekiciliklerdir Bölgede geniş alan kaplayan karstik şekiller özellikle Damlataş ve İnsuyu mağaraları ile Cennet – Cehennem obrukları doğa harikasıdır Pek çok milli park ile uluslararası yarışma ve festivallere duyulan aşırı ilgi bölge turizminin gelişmesine katkıda bulunmaktadır



Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri



Akdeniz Bölgesi Türkiye’nin 4 gelişmiş bölgesidir Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir



Muz

Turunçgiller

Pamuk

Yerfıstığı

Sebze

Meyve

Orman ürünleri

Turizm