Türkiye’De Yetişen Bitki Çeşitleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Türkiye’de Yetişen Bitki Çeşitleri Nelerdir?

BİTKİLERİN ÖZELLİKLERİ
1-Bitkiler hayvanların besin kaynağıdır

2-Bitkiler toprakların aşınmasını ve sellerin oluşumunu sağlar

3- Bitkilerden ilaç yapılır

4-Canlıların beslenmesinde ve kullandığımız bazı mal ve eşyaların üretiminde yer tutar

5-Bitkiler çeşitli topluluklar halinde bulunur (Orman

Çalı

ot gibi)
TÜRKİYE’DE BULUNAN BİTKİ ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ
Türkiye’de 12

000’den fazla bitki türü bulunur

Bu yüzden dünyada ekvatoral bölgeden sonra oldukça zengin bir ülkedir

Ülkemizde farklı iklim bölgelerine ait

bitkilerde barındırır

Relik (kalıntı) bitkiler:Ülkemizde dördüncü jeolojik zamanda görülen iklim değişiklikleri bitki topluluklarının dağılışı üzerinde etkili olmuştur

Karadeniz iklim bölgesine ait bitkilerin Akdeniz iklim bölgesinde

Akdeniz iklim bölgesinde yer alan bitkilerinde Karadeniz iklim bölgesinde yer alması bu şekildedir

Akdeniz bölgesinde yer alan kayın

porsuk

fındık ve gürgen gibi ağaçlar relik topluluklardır

Ülkemizde yer alan bitkilerin yaklaşık üçte biri günümüz iklim şartlarının ortaya çıkmasından daha önce oluşmuş kalıntı bitkilerdir

Endemik bitkiler:Yeryüzünde sadece belirli bir bölgede yetişen bitki topluluklarına denir

ülkemizin yer şekillerinin çok çeşitlilik göstermesi ve geçmişte sık sık önemli iklim değişimlerinin yaşanması endemik türler bakımından zenginleşmesini sağlamıştır

Üçüncü zamanda geniş alanlar kaplayan bazı bitkiler geçen süre içinde iklim şartlarının değişmesi ve yer şekillerinin de etkisiyle bazı bölgelerde günümüze kadar kalabilmiştir

Kasnak meşesi Dedegöl ve Davras dağlarında yar alan karstik çukurlarda

*Sığla ağaçları Köyceğiz gölü çevresinde

Datça hurması Teke ve Datça yarımadalarında

*Kazdağı köknarı Kaz dağında

*İspir meşesi Kastamonu ve Yozgat çevresinde

Ülkemizde 3000-4000 civarında endemik bitki görülür

Kozmopolit bitki:Ülkemizde geniş sahalara yayılmış bitkilerdir

Çam ve meşe türleri böyledir

Anıt ağaçlar:Ülkemizde yer alan büyük ve yaşlı ağaçlardır

Ülkemizde Bitki Örtüsünün Zengin Olması Şu Faktörlere Bağlıdır;
a

İklim etkisi
Karadeniz’de dağların eteklerinde-geniş yapraklı orman görülürken

Karadeniz’de dağların yükseklerinde iğne yapraklı orman görülür

Akdeniz’de kuraklığa dayanıklı bitkiler

iç kesimlerde bozkırlar vardır

b

Yüzey şekillerinin etkisi
Dağ kuşaklarının kuzey ve güney yamaçlarında ormanlar birbirinden farklıdır

Örnek: K

Anadolu Dağlarının kuzeyinde aşağıda nemli ve ılıman geniş yapraklı

yukarıda ise iğne yapraklı orman görülür

Aynı dağın güneyinde ise kuraklığa dayanıklı fazla güneş ışığı isteyen (bilgi yelpazesi) kurakçıl bitkiler yetişir

Yine yükseltinin artmasına bağlı olarak da

bitki örtüsü farklılık gösterir

Örnek: Toroslarda 1000m’ye kadar

kuraklık isteyen Kızılçam ormanları yetişirken

daha sonra soğuğa dayanıklı sedir ormanları görülür

c

Toprak ve Ana Materyalin Etkisi
Bitkilerin besin maddesi isteği ve kök gelişim özellikleri farklıdır

Bazı bitkiler kireçli arazileri

bazı bitkiler yumuşak ve kumlu ana materyalleri tercih eder

Tuzlu topraklarda Fıstık çamı

ve sarıçam yetişmez

bunlar kumlu topraklarda yetişir

d

insan etkisi
Ülkemizde medeniyetler eskiden beri geliştiği için

bitki örtüsü çok tahrip edilmiştir

Akdeniz’de kızılçam ormanlarının yerini çalı toplulukları almış

İç ve D

Anadolu ormanlarının yerini bozkırlar almıştır

e

İklim değişmeleri
4

Jeolojik zamanda

soğuk ve az yağışlı devirde Avrupa ve Sibirya’da yetişen bitkiler Anadolu’da yayılmıştır

Sıcak ve nemli devirde Akdeniz iklim bölgesinde yetişen bitkiler Anadolu’nun kuzeyine kadar ilerlemiştir

Yurdumuzda geçmişteki iklim şartlarına göre yetişmiş bazı bitkilerde bulunmaktadır

Ülkemizin bu özelliği

daha önceden yetişmiş olan bitkilerin tamamen ortadan kalkmasını engellemiştir

Bu nedenle ülkemizdeki bitkilerin üçte biri kalıntı bitkilere aittir

Dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen bitkilere Endemik bitkiler denmektedir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye’De Yetişen Bitki Çeşitleri Nelerdir? Türkiye’de Yetişen Bitki Çeşitleri Nelerdir? BİTKİLERİN ÖZELLİKLERİ 1-Bitkiler hayvanların besin kaynağıdır 2-Bitkiler toprakların aşınmasını ve sellerin oluşumunu sağlar 3- Bitkilerden ilaç yapılır 4-Canlıların beslenmesinde ve kullandığımız bazı mal ve eşyaların üretiminde yer tutar 5-Bitkiler çeşitli topluluklar halinde bulunur (Orman Çalı ot gibi) TÜRKİYE’DE BULUNAN BİTKİ ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ Türkiye’de 12000’den fazla bitki türü bulunurBu yüzden dünyada ekvatoral bölgeden sonra oldukça zengin bir ülkedir Ülkemizde farklı iklim bölgelerine ait bitkilerde barındırır Relik (kalıntı) bitkiler:Ülkemizde dördüncü jeolojik zamanda görülen iklim değişiklikleri bitki topluluklarının dağılışı üzerinde etkili olmuşturKaradeniz iklim bölgesine ait bitkilerin Akdeniz iklim bölgesinde Akdeniz iklim bölgesinde yer alan bitkilerinde Karadeniz iklim bölgesinde yer alması bu şekildedir Akdeniz bölgesinde yer alan kayın porsuk fındık ve gürgen gibi ağaçlar relik topluluklardır Ülkemizde yer alan bitkilerin yaklaşık üçte biri günümüz iklim şartlarının ortaya çıkmasından daha önce oluşmuş kalıntı bitkilerdir Endemik bitkiler:Yeryüzünde sadece belirli bir bölgede yetişen bitki topluluklarına denir ülkemizin yer şekillerinin çok çeşitlilik göstermesi ve geçmişte sık sık önemli iklim değişimlerinin yaşanması endemik türler bakımından zenginleşmesini sağlamıştır Üçüncü zamanda geniş alanlar kaplayan bazı bitkiler geçen süre içinde iklim şartlarının değişmesi ve yer şekillerinin de etkisiyle bazı bölgelerde günümüze kadar kalabilmiştir Kasnak meşesi Dedegöl ve Davras dağlarında yar alan karstik çukurlarda Sığla ağaçları Köyceğiz gölü çevresinde Datça hurması Teke ve Datça yarımadalarında Kazdağı köknarı Kaz dağında *İspir meşesi Kastamonu ve Yozgat çevresinde Ülkemizde 3000-4000 civarında endemik bitki görülür Kozmopolit bitki:Ülkemizde geniş sahalara yayılmış bitkilerdirÇam ve meşe türleri böyledir Anıt ağaçlar:Ülkemizde yer alan büyük ve yaşlı ağaçlardır Ülkemizde Bitki Örtüsünün Zengin Olması Şu Faktörlere Bağlıdır; a İklim etkisi Karadeniz’de dağların eteklerinde-geniş yapraklı orman görülürken Karadeniz’de dağların yükseklerinde iğne yapraklı orman görülür Akdeniz’de kuraklığa dayanıklı bitkiler iç kesimlerde bozkırlar vardır b Yüzey şekillerinin etkisi Dağ kuşaklarının kuzey ve güney yamaçlarında ormanlar birbirinden farklıdır Örnek: KAnadolu Dağlarının kuzeyinde aşağıda nemli ve ılıman geniş yapraklı yukarıda ise iğne yapraklı orman görülür Aynı dağın güneyinde ise kuraklığa dayanıklı fazla güneş ışığı isteyen (bilgi yelpazesi) kurakçıl bitkiler yetişir Yine yükseltinin artmasına bağlı olarak da bitki örtüsü farklılık gösterir Örnek: Toroslarda 1000m’ye kadar kuraklık isteyen Kızılçam ormanları yetişirken daha sonra soğuğa dayanıklı sedir ormanları görülür c Toprak ve Ana Materyalin Etkisi Bitkilerin besin maddesi isteği ve kök gelişim özellikleri farklıdır Bazı bitkiler kireçli arazileri bazı bitkiler yumuşak ve kumlu ana materyalleri tercih eder Tuzlu topraklarda Fıstık çamı ve sarıçam yetişmez bunlar kumlu topraklarda yetişir d insan etkisi Ülkemizde medeniyetler eskiden beri geliştiği için bitki örtüsü çok tahrip edilmiştir Akdeniz’de kızılçam ormanlarının yerini çalı toplulukları almış İç ve DAnadolu ormanlarının yerini bozkırlar almıştır e İklim değişmeleri 4 Jeolojik zamanda soğuk ve az yağışlı devirde Avrupa ve Sibirya’da yetişen bitkiler Anadolu’da yayılmıştır Sıcak ve nemli devirde Akdeniz iklim bölgesinde yetişen bitkiler Anadolu’nun kuzeyine kadar ilerlemiştir Yurdumuzda geçmişteki iklim şartlarına göre yetişmiş bazı bitkilerde bulunmaktadır Ülkemizin bu özelliği daha önceden yetişmiş olan bitkilerin tamamen ortadan kalkmasını engellemiştir Bu nedenle ülkemizdeki bitkilerin üçte biri kalıntı bitkilere aittir Dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen bitkilere Endemik bitkiler denmektedir