Madenlerin Çıkarıldığı Yerler Nerelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Madenlerin Çıkarıldığı Yerler Nerelerdir?

1 Maden nedir?
Yerkabuğunun farklı derinliklerinden çıkarılan

ekonomik değer taşıyan mineral ve elementlere maden denir

Bir yerdeki madenlerin tahmin olunan miktarlarına maden rezervi denir

Ülkemiz maden yatakları bakımından 29 çeşit ile dünyada ilk on ülke arasında yer alır

2

Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir?
a

Demir
b

Bakır
c

Bor
ç

Krom
d

Boksit
e

Cıva
f

Kükürt
g

Fosfat
h

Zımpara Taşı
i

Manganez
j

Mermer
k

Volfram
l

Asbest

A Demir
Yerkabuğunda en çok bulunan metaldir

Tüm metaller içerisinde en çok kullanılandır ve tüm dünyada üretilen metallerin %95’ini oluşturur

Ülkemiz bu maden bakımından oldukça zengindir

Düşük fiyata ve yüksek dayanıklılık özelliklerine sahip olduğundan birçok alanda bu madenden faydalanılır

Demir volkanik faaliyetlerin sık olduğu arazilerde oluşan madenlerden biridir

Kullanıldığı alanlar
Otomotiv

Gemi gövdesi yapımı

Binaların yapısal bileşeni

Dayanıklı ev eşyaları yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Karabük

Divriği (Sivas)

Simav(Kütahya)

Hekimhan(Malatya)

Eymir(Balıkesir)

B

Bakır
Altına benzemesiyle bakır

bugünde önemini yitirmemiştir

Kırmızımsı bir metal olan bakır

doğal ortamda

kayalarda

toprakta

suda ve havada bulunur

Bilinen tüm canlılar için olmazsa olmaz bir elementtir

Kolay işlenebilmesi ve renginin Demirden sonra ülkemizdeki en önemli madendir

Bakır volkanik faaliyetlerin fazla olduğu arazilerde yaygın olan madenlerimizdendir

Kullanıldığı alanlar:
Elektrik

elektronik sanayisinin ham maddesi

Elektrik ve telefon tellerinde

Süs ve mutfak eşyalarının yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Murgul(Artvin)
Küre(Kastamonu)
Maden(Elazığ)

C Bor
Bor madeni ilk bakışta beyaz bir kayayı andırıyor

Çok sert ve ısıya dayanıklı olan bu maden

doğada tuz şeklinde bulunmaktadır

Roket yakıtından diş macunu yapımına kadar her alanda kullanılan bir madendir

Dünya bor rezerv dağılımına bakıldığına ülkemiz %72’lik payla Dünya’da ilk sırada yer alır

Kullanıldığı alanlar:
Metallurji sanayinde (Ergimeyi hızlandırıcı ve Çeliğin sertleştirilmesi)

Nükleer uygulamalarda

Organik kimya sanayinde

Cam

seramik

deterjan vb

sanayilerde

Yanmayı önleyici maddelerde

Dericilik

fotoğrafçılık ve ilaç yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler;
Bigadiç

Sındırgı

Susurluk (Balıkesir)

M

Kemalpaşa(Bursa)

Seyitgazi(Eskişehir)

Emet(Kütahya)

D Krom
Çelik grisi renginde

parlak

çok sert

iyi cilalanabilen ve paslanmayan metalik bir elementtir

Ülkemiz

krom madeni bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir

Ülkemizin dışarıya en çok sattığı madendir

Ayrıca krom çıkarma bakımından da ülkeler arasında başta gelenlerdendir

Kullanıldığı alanlar:
Madeni eşya kaplamacılığında
Çelik yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Guleman(Elazığ)

Fethiye

Köyceğiz

Milas (Muğla)

Orhaneli(Bursa)

Acıpayam(Denizli)

E Boksit
İnce taneler ve katı killer halinde görülür

Alüminyumun ham maddesidir Ülkemizin en zengin rezerve sahip olduğu madenlerden biridir

Kullanıldığı alanlar:
Uçak yapımında

Otomobil yapımında

Elektrik malzemesi yapımında

Ev eşyası yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Seydişehir(Konya)

Akseki(Antalya)

Milas(Muğla)

Saimbeyli(Adana)

F Cıva
Doğada sıvı halde bulunan tek madendir

Tıpta

eczacılıkta

termometrelerde ve fotoğrafçılıkta kullanılır

Kullanıldığı alanlar:
Tıpta

Eczacılıkta

Termometrelerde

Fotoğrafçılıkta kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Ödemiş(İzmir)

Sarayönü(Konya)

Banaz(Uşak)

Gönen(Balıkesir)

G Kükürt
Limon sarısında

katı bir cisimdir

Doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir

Eski volkanların yakınında doğal halde bulunur

Bağcılıkta önemli yeri vardır

Asmaların ve sebzelerin yapraklarında üreyen bakteriler kükürtlü bileşiklerle yok edilir

Kullanıldığı alanlar:
Yapay gübre

Oto lastiği

Kâğıt

Patlayıcı madde yapımında

Kimya ve boya sanayinde kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Keçiborlu(Isparta)

Sarayköy(Denizli)

Simav(Kütahya)
Diyadin(Ağrı)

H Fosfat
Kullanıldığı alanlar:
Suni gübre

Çimento

Cam ve kimya sanayisinde kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Mazıdağı(Mardin)

Kilis

Zımpara Taşı
Çeşitli kesici

törpüleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yönünden ülkemiz çok zengindir

Kullanıldığı alanlar:
Kesici

Törpüleyici

Silici aletlerin yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Tire(İzmir)

Manisa
Söke(Aydın)

Milas(Muğla)

Tavas(Denizli)

J Manganez
Kullanıldığı alanlar:
Çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak için kullanır

Çıkarıldığı yerler:
Uşak

Afyon

Muğla

Adana

Erzincan

Artvin

Trabzon

K Mermer
Ülkemiz mermer bakımından zengindir

Kullanıldığı alanlar:
Mezar taşları yapımında

Merdivenlerde
Mutfak tezgâhlarında
Çıkarıldığı yerler:
Afyon

Kütahya

Marmara Adası

Kırşehir

Tokat

İzmir

LVolfram(Tungsten)
Çok sert olması nedeniyle özel sanayi çeliği olarak kullanılır

Kullanıldığı alanlar:
Demiryolu yapımında

İş makineleri yapımında

Uçak ve gemi yapımında

Ampullerde enerjiyi ışığa çevirmede kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Uludağ(Bursa)

M Asbest
Diğer bir adı Amyant olan bu maden 14 bin °C sıcaklığa dayanıklıdır

Kullanıldığı alanlar:
Isıya dayanıklı araç ve gereçlerin yapımında kullanılır

Çıkarıldığı yerler:
Eskişehir
Bursa
Erzincan
Hatay

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Madenlerin Çıkarıldığı Yerler Nerelerdir? Madenlerin Çıkarıldığı Yerler Nerelerdir? 1 Maden nedir? Yerkabuğunun farklı derinliklerinden çıkarılan ekonomik değer taşıyan mineral ve elementlere maden denir Bir yerdeki madenlerin tahmin olunan miktarlarına maden rezervi denir Ülkemiz maden yatakları bakımından 29 çeşit ile dünyada ilk on ülke arasında yer alır 2 Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir? a Demir b Bakır c Bor ç Krom d Boksit e Cıva f Kükürt g Fosfat h Zımpara Taşı i Manganez j Mermer k Volfram l Asbest A Demir Yerkabuğunda en çok bulunan metaldir Tüm metaller içerisinde en çok kullanılandır ve tüm dünyada üretilen metallerin %95’ini oluşturur Ülkemiz bu maden bakımından oldukça zengindir Düşük fiyata ve yüksek dayanıklılık özelliklerine sahip olduğundan birçok alanda bu madenden faydalanılır Demir volkanik faaliyetlerin sık olduğu arazilerde oluşan madenlerden biridir Kullanıldığı alanlar Otomotiv Gemi gövdesi yapımı Binaların yapısal bileşeni Dayanıklı ev eşyaları yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Karabük Divriği (Sivas) Simav(Kütahya) Hekimhan(Malatya) Eymir(Balıkesir) B Bakır Altına benzemesiyle bakır bugünde önemini yitirmemiştir Kırmızımsı bir metal olan bakır doğal ortamda kayalarda toprakta suda ve havada bulunur Bilinen tüm canlılar için olmazsa olmaz bir elementtir Kolay işlenebilmesi ve renginin Demirden sonra ülkemizdeki en önemli madendir Bakır volkanik faaliyetlerin fazla olduğu arazilerde yaygın olan madenlerimizdendir Kullanıldığı alanlar: Elektrik elektronik sanayisinin ham maddesi Elektrik ve telefon tellerinde Süs ve mutfak eşyalarının yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Murgul(Artvin) Küre(Kastamonu) Maden(Elazığ) C Bor Bor madeni ilk bakışta beyaz bir kayayı andırıyor Çok sert ve ısıya dayanıklı olan bu maden doğada tuz şeklinde bulunmaktadır Roket yakıtından diş macunu yapımına kadar her alanda kullanılan bir madendir Dünya bor rezerv dağılımına bakıldığına ülkemiz %72’lik payla Dünya’da ilk sırada yer alır Kullanıldığı alanlar: Metallurji sanayinde (Ergimeyi hızlandırıcı ve Çeliğin sertleştirilmesi) Nükleer uygulamalarda Organik kimya sanayinde Cam seramik deterjan vb sanayilerde Yanmayı önleyici maddelerde Dericilik fotoğrafçılık ve ilaç yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler; Bigadiç Sındırgı Susurluk (Balıkesir) M Kemalpaşa(Bursa) Seyitgazi(Eskişehir) Emet(Kütahya) D Krom Çelik grisi renginde parlak çok sert iyi cilalanabilen ve paslanmayan metalik bir elementtir Ülkemiz krom madeni bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir Ülkemizin dışarıya en çok sattığı madendir Ayrıca krom çıkarma bakımından da ülkeler arasında başta gelenlerdendir Kullanıldığı alanlar: Madeni eşya kaplamacılığında Çelik yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Guleman(Elazığ) Fethiye Köyceğiz Milas (Muğla) Orhaneli(Bursa) Acıpayam(Denizli) E Boksit İnce taneler ve katı killer halinde görülür Alüminyumun ham maddesidir Ülkemizin en zengin rezerve sahip olduğu madenlerden biridir Kullanıldığı alanlar: Uçak yapımında Otomobil yapımında Elektrik malzemesi yapımında Ev eşyası yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Seydişehir(Konya) Akseki(Antalya) Milas(Muğla) Saimbeyli(Adana) F Cıva Doğada sıvı halde bulunan tek madendir Tıpta eczacılıkta termometrelerde ve fotoğrafçılıkta kullanılır Kullanıldığı alanlar: Tıpta Eczacılıkta Termometrelerde Fotoğrafçılıkta kullanılır Çıkarıldığı yerler: Ödemiş(İzmir) Sarayönü(Konya) Banaz(Uşak) Gönen(Balıkesir) G Kükürt Limon sarısında katı bir cisimdir Doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir Eski volkanların yakınında doğal halde bulunur Bağcılıkta önemli yeri vardır Asmaların ve sebzelerin yapraklarında üreyen bakteriler kükürtlü bileşiklerle yok edilir Kullanıldığı alanlar: Yapay gübre Oto lastiği Kâğıt Patlayıcı madde yapımında Kimya ve boya sanayinde kullanılır Çıkarıldığı yerler: Keçiborlu(Isparta) Sarayköy(Denizli) Simav(Kütahya) Diyadin(Ağrı) H Fosfat Kullanıldığı alanlar: Suni gübre Çimento Cam ve kimya sanayisinde kullanılır Çıkarıldığı yerler: Mazıdağı(Mardin) Kilis Zımpara Taşı Çeşitli kesici törpüleyici ve silici aletlerin yapımında kullanılan zımpara taşı yönünden ülkemiz çok zengindir Kullanıldığı alanlar: Kesici Törpüleyici Silici aletlerin yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Tire(İzmir) Manisa Söke(Aydın) Milas(Muğla) Tavas(Denizli) J Manganez Kullanıldığı alanlar: Çeliğe sertlik kazandırmak ve direncini artırmak için kullanır Çıkarıldığı yerler: Uşak Afyon Muğla Adana Erzincan Artvin Trabzon K Mermer Ülkemiz mermer bakımından zengindir Kullanıldığı alanlar: Mezar taşları yapımında Merdivenlerde Mutfak tezgâhlarında Çıkarıldığı yerler: Afyon Kütahya Marmara Adası Kırşehir Tokat İzmir LVolfram(Tungsten) Çok sert olması nedeniyle özel sanayi çeliği olarak kullanılır Kullanıldığı alanlar: Demiryolu yapımında İş makineleri yapımında Uçak ve gemi yapımında Ampullerde enerjiyi ışığa çevirmede kullanılır Çıkarıldığı yerler: Uludağ(Bursa) M Asbest Diğer bir adı Amyant olan bu maden 14 bin °C sıcaklığa dayanıklıdır Kullanıldığı alanlar: Isıya dayanıklı araç ve gereçlerin yapımında kullanılır Çıkarıldığı yerler: Eskişehir Bursa Erzincan Hatay