Karadeniz Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri Nasıldır?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Karadeniz Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri Nasıldır?

Bölgenin yeryüzü şekillerini III

jeolojik devirde Alp kıvrımları sonucu oluşan doğu- batı yönündeki Kuzey Anadolu Dağları ile bu dağlar arasındaki oluklar oluşturmaktadır

Batıda üç kuşak halinde uzanan bu dağlar kuzeyden güneye doğru; Küre

Bolu-Ilgaz ve Köroğlu dağları şeklindedir

Ortada Canik Dağları ve Doğuda ise iki kuşak halindedir

Bunlar; kuzeyde Giresun-Rize Dağları

güneyde ise Mescit

Kop ve Çimen dağları şeklindedir

Karadeniz boyunca uzanan dağların yükseltileri batıda 2000 m civarında olup

Orta Karadeniz'de 1000 m'ye kadar inmekte

doğuda ise yükselti 4000 m'ye çıkmaktadır (en yüksek yer Rize’de Kaçkar dağıdır)

Dağların kıyıya paralel uzanması sonucunda kıyılar fazla girintili - çıkıntılı değildir

Küçük koylar hariç

kıyılarda önemli girinti ve çıkıntı yoktur

Bu nedenle Sinop limanı dışında

büyük gemileri barındıracak doğal limandan yoksundur

Güçlü dalgalar

kıyıda falez oluşumuna neden olur

Kıyılar boyuna kıyı tipi özelliğini taşır

Kızılırmak ve Yeşilırmak ağzında oluşan deltalar dışında

kıyı çoğu yerde diktir

Bölgenin kuzeye bakan yamaçlarında

yamaç yağışları artmıştır

Kıyı kesim ile iç kesim arasında önemli iklim farklılıkları ve buna bağlı olarak da tarımı yapılan ürün çeşidinde değişiklikler görülmektedir

Yağış ve eğimin fazla olması

zeminde killi toprağın bulunması

bölgede heyelanlara yol açar

Heyelan olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir

Dağların yükselti ve doğrultusu

ulaşım

iklim ve tarımsal faaliyetleri de etkiler

Orta Karadeniz dışında ulaşım Zigana (Kalkanlı) ve Kop geçitler gibi önemli geçitlerden sağlanmıştır

Zigana geçidi Trabzon'un gelişmesine neden olmuştur

Sinop

doğal limana sahip olduğu halde

dağların ulaşımı zorlaştırması nedeniyle diğer liman kentleri kadar gelişmemiştir

Dağların kıyıya paralel olması tarım alanlarını sınırlandırmıştır

Dağlarda eğimin fazla olması makineli tarımı zorlaştırmıştır

Bölgede hayvan ve insan gücüne halâ ihtiyaç duyulmaktadır

Dağların geniş yer kaplaması büyük kentlerin kurulmasını önlemiş

kentlerin kıyıda birbirine yakın ve küçük olmasına yol açmıştır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Karadeniz Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri Nasıldır? Karadeniz Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri Nasıldır? Bölgenin yeryüzü şekillerini IIIjeolojik devirde Alp kıvrımları sonucu oluşan doğu- batı yönündeki Kuzey Anadolu Dağları ile bu dağlar arasındaki oluklar oluşturmaktadır Batıda üç kuşak halinde uzanan bu dağlar kuzeyden güneye doğru; Küre Bolu-Ilgaz ve Köroğlu dağları şeklindedir Ortada Canik Dağları ve Doğuda ise iki kuşak halindedir Bunlar; kuzeyde Giresun-Rize Dağları güneyde ise Mescit Kop ve Çimen dağları şeklindedir Karadeniz boyunca uzanan dağların yükseltileri batıda 2000 m civarında olup Orta Karadeniz'de 1000 m'ye kadar inmekte doğuda ise yükselti 4000 m'ye çıkmaktadır (en yüksek yer Rize’de Kaçkar dağıdır) Dağların kıyıya paralel uzanması sonucunda kıyılar fazla girintili - çıkıntılı değildir Küçük koylar hariç kıyılarda önemli girinti ve çıkıntı yoktur Bu nedenle Sinop limanı dışında büyük gemileri barındıracak doğal limandan yoksundur Güçlü dalgalar kıyıda falez oluşumuna neden olur Kıyılar boyuna kıyı tipi özelliğini taşır Kızılırmak ve Yeşilırmak ağzında oluşan deltalar dışında kıyı çoğu yerde diktir Bölgenin kuzeye bakan yamaçlarında yamaç yağışları artmıştır Kıyı kesim ile iç kesim arasında önemli iklim farklılıkları ve buna bağlı olarak da tarımı yapılan ürün çeşidinde değişiklikler görülmektedir Yağış ve eğimin fazla olması zeminde killi toprağın bulunması bölgede heyelanlara yol açar Heyelan olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir Dağların yükselti ve doğrultusu ulaşım iklim ve tarımsal faaliyetleri de etkiler Orta Karadeniz dışında ulaşım Zigana (Kalkanlı) ve Kop geçitler gibi önemli geçitlerden sağlanmıştır Zigana geçidi Trabzon'un gelişmesine neden olmuştur Sinop doğal limana sahip olduğu halde dağların ulaşımı zorlaştırması nedeniyle diğer liman kentleri kadar gelişmemiştir Dağların kıyıya paralel olması tarım alanlarını sınırlandırmıştır Dağlarda eğimin fazla olması makineli tarımı zorlaştırmıştır Bölgede hayvan ve insan gücüne halâ ihtiyaç duyulmaktadır Dağların geniş yer kaplaması büyük kentlerin kurulmasını önlemiş kentlerin kıyıda birbirine yakın ve küçük olmasına yol açmıştır