Zayıflatan Diyetlerin Temel Özellikleri!

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Günlük enerji alımının kısıtlanması

obezitenin tedavisinde en uygun yöntemlerden birisidir

Ancak bu amaçla kontrolsüz olarak kullanılan ve kısa sürede hızlı ağırlık kaybını hedefleyen çok düşük kalorili ve bilimsel olmayan diyetler çeşitli komplikasyonlara neden olmaktadır

Ağırlık kaybının geçmişine bakıldığında; midede hacim oluşturan posa tabletlerinin sindirim sisteminde tıkanmalara

kafein ve amfetaminlerin bağımlılığa

çok düşük kalorili diyetlerin ve sindirim sistemine yapılan cerrahi müdahalelerin besin öğesi yetersizliklerine

protein diyetlerinin böbrek ve kalp problemlerine

kalp yetmezliği sonucu ölümlere neden olduğu görülmektedir

Zayıflama alanı çok geniş bir yelpazede iş olanağı sağlamaktadır

Diyet ürünlerden zayıflama ilaçlarına

aktarlarda satılan karışımlardan cerrahi operasyonlara

spor aletlerinden zayıflama çaylarına kadar çok geniş bir pazar söz konusudur

Kimisi çıkıp tek tip diyetler

protein ağırlıklı formülalar

bitkisel tabletler

%100 doğal ürünler önermekte; kimisi de bazı iğneler ile kişileri zayıflattığını iddia etmektedir

Genel ilkeleri benzer olmakla birlikte

diyet mutlaka kişiye özel olarak hazırlanmalıdır

Çünkü herkesin metabolizması birbirinden farklıdır

tıpkı parmak izi gibi

Kişiye özel diyet listeleri diyetisyenler tarafından hazırlanmalıdır

Diyetisyenler aldıkları eğitimin gereği olarak beslenme programını kişiye göre ayarlayabilen

aynı zamanda zayıflama diyetlerini yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı sağlayabilecek şekilde düzenleyebilen kişilerdir

Tıbbi beslenme tedavisinin yani diyet programlarının

kişinin (yaş

cinsiyet

boy uzunluğu

vücut ağırlığı

fiziksel aktivite düzeyi

sosyo - ekonomik durumu

beslenme alışkanlıkları ve içinde bulunduğu fizyolojik durum vb

) özelliklerine göre enerji ve besin öğesi içermesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilmesi ve yavaş (0

5 - 1 kg / hafta) ağırlık kaybı ile bireyin yeni beslenme programını yaşam tarzı haline getirmesini sağlayabilmesi gerekir

Zayıflamaya uyumlu tıbbi beslenme tedavisinde genel ilkeler sıralanacak olursa;
İnanmak

başarmanın yarısıdır

Kişi

zayıflayanlardan hiçbir eksiğinin bulunmadığını hatta fazlasının olduğunu düşünmeli; bu fazlalıklardan da kurtulmak adına kesin karar vererek zayıflama sürecini başlatmalıdır

Günlük uyku süresinin 7 - 8 saat arasında tutulması gerekmektedir

Daha az veya çok uyumak kilo alımını artırıcı etkiler göstermektedir

Uyandıktan sonraki ilk 1 saat içinde spor yapılmıyorsa

kahvaltının mutlaka bitirilmesi gerekir

Yapılan bilimsel araştırmalar

aynı miktarda enerji alsalar da 3 öğüne göre 6 öğün beslenenlerin daha kolay kilo verdiğini göstermektedir

Öğün sayısının artırılması

mideyi dolu tutarak sonraki öğünde fazla yemeyi engellemektedir

Bu nedenle sık aralıklarla

azar azar beslenilmelidir

Aç tavuk düşünde darı ambarı görür denilir

Uzun süren açlıklar sonrasında kan şekeri düşer ve fazla besin alımına davetiye çıkarılır

Bu nedenle diyet ara öğünler ile desteklenmeli

gün içerisinde yaklaşık olarak her 3 saatte bir beslenilmelidir

Akşam yemeğini yatmadan 3

5 saat önce sonlandırmak gerekir

Yemek süresi uzatılmalıdır

Unutulmamalıdır ki

tokluk hissi 20

dakikada oluşur

Dolayısıyla her lokmadan sonra çatal - kaşığı tabağa bırakmak

besinlerden keyif ve tat alabilmek adına iyice çiğnemek gerekir

İnsülin seviyesinde ani değişikliğe yol açarak tekrar tatlı yeme isteği uyandıracağı için rafine şekerden olabildiğince uzak durulmalıdır

Şekerin fazlasının vücutta yağa dönüştüğü unutmamalıdır

Kan şekeri üzerinde olumsuz etkilerinin olmaması ve enerji içermemeleri nedeniyle

rafine şeker yerine yapay tatlandırıcılar güvenle kullanılabilir

Enerjisi yüksek

besin değeri düşük kaymak

krema

mayonez

cips

sos

kuruyemiş gibi yağlı besinlerden mümkün olabildiğince uzak durulmalıdır

Yiyecekleri kızartmak yerine haşlama

ızgara yapma

buğulama

buharda veya fırında pişirme yöntemlerini kullanarak hazırlamak çok daha sağlıklı olacaktır

Biri de bir

bini de bir diyerek hamur işlerinden olabildiğince seyrek ve az miktarlarda yenilmelidir

Düzenli yapılan egzersiz diyetin etkinliğini artırdığı gibi

koruma programında da başarıyı destekler

Fiziksel aktivitenin artırılması metabolizma hızını artırıcı etkiler göstermektedir

Kurubaklagiller (kuru fasulye

nohut

mercimek

kuru barbunya)

kepekli tahıllar (esmer ekmek

bulgur pilavı

kepekli pirinç / makarna / erişte / un)

yulaf

sebze ve meyveler içerdikleri lifler sayesinde midede hacim sağlayarak uzun süre tok tutar ve diyete uyumu artırırlar

Ayrıca kan şekeri

kolesterol ve tansiyonu istenilen seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır

Dışkılama sayısını ve miktarını artırarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur

kalın bağırsak kanserinden koruyucu etkiler içerir

Lif alımını artırmak adına soyulmadan yenilebilen sebze ve meyveleri kabukları ile birlikte tüketmekte yarar vardır

Posalı besinlerin bahsedilen etkilerini gerçekleştirebilmesi için

gün içerisinde bayanların 2

7 lt - erkeklerin 3

7 lt su ve sulu besin tüketmesi gerekir

Sonuç olarak; zayıflama programı kişiye özel

bireyin benimseyip

yaşam tarzı haline getirerek uygulayabileceği

yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilecek özellikte olmalıdır

Ayrıca obezitenin tedavisinde tek başına diyet tedavisi yeterli olmamakta

beraberinde egzersiz programı ve davranış değişikliği tedavisi de gerekmektedir

Bu bağlamda kısa mesafelerde taşıt kullanılmaması

alışverişe tok karına çıkılması

her lokmadan sonra çatal ve kaşığın tabağa bırakılması

tabağa fazla yemek alınmaması gibi davranış değişiklikleri hayata geçirilmelidir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Zayıflatan Diyetlerin Temel Özellikleri! Günlük enerji alımının kısıtlanması obezitenin tedavisinde en uygun yöntemlerden birisidir Ancak bu amaçla kontrolsüz olarak kullanılan ve kısa sürede hızlı ağırlık kaybını hedefleyen çok düşük kalorili ve bilimsel olmayan diyetler çeşitli komplikasyonlara neden olmaktadır Ağırlık kaybının geçmişine bakıldığında; midede hacim oluşturan posa tabletlerinin sindirim sisteminde tıkanmalara kafein ve amfetaminlerin bağımlılığa çok düşük kalorili diyetlerin ve sindirim sistemine yapılan cerrahi müdahalelerin besin öğesi yetersizliklerine protein diyetlerinin böbrek ve kalp problemlerine kalp yetmezliği sonucu ölümlere neden olduğu görülmektedir Zayıflama alanı çok geniş bir yelpazede iş olanağı sağlamaktadır Diyet ürünlerden zayıflama ilaçlarına aktarlarda satılan karışımlardan cerrahi operasyonlara spor aletlerinden zayıflama çaylarına kadar çok geniş bir pazar söz konusudur Kimisi çıkıp tek tip diyetler protein ağırlıklı formülalar bitkisel tabletler %100 doğal ürünler önermekte; kimisi de bazı iğneler ile kişileri zayıflattığını iddia etmektedir Genel ilkeleri benzer olmakla birlikte diyet mutlaka kişiye özel olarak hazırlanmalıdır Çünkü herkesin metabolizması birbirinden farklıdır tıpkı parmak izi gibi Kişiye özel diyet listeleri diyetisyenler tarafından hazırlanmalıdır Diyetisyenler aldıkları eğitimin gereği olarak beslenme programını kişiye göre ayarlayabilen aynı zamanda zayıflama diyetlerini yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı sağlayabilecek şekilde düzenleyebilen kişilerdir Tıbbi beslenme tedavisinin yani diyet programlarının kişinin (yaş cinsiyet boy uzunluğu vücut ağırlığı fiziksel aktivite düzeyi sosyo - ekonomik durumu beslenme alışkanlıkları ve içinde bulunduğu fizyolojik durum vb) özelliklerine göre enerji ve besin öğesi içermesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilmesi ve yavaş (05 - 1 kg / hafta) ağırlık kaybı ile bireyin yeni beslenme programını yaşam tarzı haline getirmesini sağlayabilmesi gerekir Zayıflamaya uyumlu tıbbi beslenme tedavisinde genel ilkeler sıralanacak olursa; İnanmak başarmanın yarısıdır Kişi zayıflayanlardan hiçbir eksiğinin bulunmadığını hatta fazlasının olduğunu düşünmeli; bu fazlalıklardan da kurtulmak adına kesin karar vererek zayıflama sürecini başlatmalıdır Günlük uyku süresinin 7 - 8 saat arasında tutulması gerekmektedir Daha az veya çok uyumak kilo alımını artırıcı etkiler göstermektedir Uyandıktan sonraki ilk 1 saat içinde spor yapılmıyorsa kahvaltının mutlaka bitirilmesi gerekir Yapılan bilimsel araştırmalar aynı miktarda enerji alsalar da 3 öğüne göre 6 öğün beslenenlerin daha kolay kilo verdiğini göstermektedir Öğün sayısının artırılması mideyi dolu tutarak sonraki öğünde fazla yemeyi engellemektedir Bu nedenle sık aralıklarla azar azar beslenilmelidir Aç tavuk düşünde darı ambarı görür denilir Uzun süren açlıklar sonrasında kan şekeri düşer ve fazla besin alımına davetiye çıkarılır Bu nedenle diyet ara öğünler ile desteklenmeli gün içerisinde yaklaşık olarak her 3 saatte bir beslenilmelidir Akşam yemeğini yatmadan 35 saat önce sonlandırmak gerekir Yemek süresi uzatılmalıdır Unutulmamalıdır ki tokluk hissi 20 dakikada oluşur Dolayısıyla her lokmadan sonra çatal - kaşığı tabağa bırakmak besinlerden keyif ve tat alabilmek adına iyice çiğnemek gerekir İnsülin seviyesinde ani değişikliğe yol açarak tekrar tatlı yeme isteği uyandıracağı için rafine şekerden olabildiğince uzak durulmalıdır Şekerin fazlasının vücutta yağa dönüştüğü unutmamalıdır Kan şekeri üzerinde olumsuz etkilerinin olmaması ve enerji içermemeleri nedeniyle rafine şeker yerine yapay tatlandırıcılar güvenle kullanılabilir Enerjisi yüksek besin değeri düşük kaymak krema mayonez cips sos kuruyemiş gibi yağlı besinlerden mümkün olabildiğince uzak durulmalıdır Yiyecekleri kızartmak yerine haşlama ızgara yapma buğulama buharda veya fırında pişirme yöntemlerini kullanarak hazırlamak çok daha sağlıklı olacaktır Biri de bir bini de bir diyerek hamur işlerinden olabildiğince seyrek ve az miktarlarda yenilmelidir Düzenli yapılan egzersiz diyetin etkinliğini artırdığı gibi koruma programında da başarıyı destekler Fiziksel aktivitenin artırılması metabolizma hızını artırıcı etkiler göstermektedir Kurubaklagiller (kuru fasulye nohut mercimek kuru barbunya) kepekli tahıllar (esmer ekmek bulgur pilavı kepekli pirinç / makarna / erişte / un) yulaf sebze ve meyveler içerdikleri lifler sayesinde midede hacim sağlayarak uzun süre tok tutar ve diyete uyumu artırırlar Ayrıca kan şekeri kolesterol ve tansiyonu istenilen seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır Dışkılama sayısını ve miktarını artırarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur kalın bağırsak kanserinden koruyucu etkiler içerir Lif alımını artırmak adına soyulmadan yenilebilen sebze ve meyveleri kabukları ile birlikte tüketmekte yarar vardır Posalı besinlerin bahsedilen etkilerini gerçekleştirebilmesi için gün içerisinde bayanların 27 lt - erkeklerin 37 lt su ve sulu besin tüketmesi gerekir Sonuç olarak; zayıflama programı kişiye özel bireyin benimseyip yaşam tarzı haline getirerek uygulayabileceği yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırabilecek özellikte olmalıdır Ayrıca obezitenin tedavisinde tek başına diyet tedavisi yeterli olmamakta beraberinde egzersiz programı ve davranış değişikliği tedavisi de gerekmektedir Bu bağlamda kısa mesafelerde taşıt kullanılmaması alışverişe tok karına çıkılması her lokmadan sonra çatal ve kaşığın tabağa bırakılması tabağa fazla yemek alınmaması gibi davranış değişiklikleri hayata geçirilmelidir