İsı Ve Sıcaklık Örnekleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Isı Ve Sıcaklık Örnekleri Nelerdir?

Kainatta ısı ve sıcaklık kavramlarının olmadığı hiçbir olay yok gibidir

Isı ve sıcaklık

canlılar için de çok önemlidir

Çünkü

çok düşük sıcaklıklarda canlılar yaşayamadığı gibi

çok yüksek sıcaklıklarda da canlılar yaşayamamaktadır

Isı enerjisi aslında kütlesi olmayan foton dediğimiz enerji paketcikleri dir

Bundan dolayı ısı enerjisi boşlukta da yayılır

Bu enerji paketcikleri

madde

atom ve moleküllerinin titreşim hareketinden meydana gelmektedir

Bu molekül ve atomların titreşim hareketleri ne kadar fazla ise

paketciklerin enerjileri de o kadar fazla olur

Teorik araştırmalara göre

-273 0C de tüm maddelerin atom ve moleküllerinin titreşimi hemen hemen sıfır olmaktadır

Ve bu sıcaklık altında moleküller hareketsiz durmaktadır

Fakat şu ana kadar -273 0C sıcaklığa kadar inilememiştir

Isı enerjisi aynı zamanda kimyasal ve nükleer enerji tepkimelerinde de açığa çıkmaktadır

1- Maddenin Tanecikli Yapısı
Boşlukta yer kaplayan

hacmi

kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir

Madde

doğada fiziksel özelliklerine göre katı

sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur

Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur

Maddeleri oluşturan tanecikler bazı maddelerde atomu bazı maddelerde de molekülü temsil eder

Maddeyi oluşturan taneciklerin arasında boşluk bulunur

Madde hangi halde olursa olsun maddeyi oluşturan tanecikler hareket halindedir

Bu nedenle maddeyi oluşturan taneciklerin hareketlerinden dolayı hareket (kinetik) enerjileri vardır

Maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk miktarı ve taneciklerin hareketi maddenin haline göre değişir

Katı tanecikleri arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler sadece oldukları yerde titreşme hareketi yaparlar

Sıvı tanecikleri arasındaki boşluk katılara göre daha fazladır ve tanecikler hem titreşme hem de birbirleri üzerinden kayarak dönme (öteleme) hareketi yaparlar

Gaz tanecikleri arasındaki boşluk katı ve sıvılara göre çok fazladır ve tanecikler birbirlerinden tamamen bağımsız hareket ederler

Gaz tanecikleri titreşme

birbirleri üzerinden kayarak dönme ve hem birbirlerine hem de bulundukları kabın duvarlarına çarpıp sıçrama (yayılma = difüzyon) hareketi yaparlar

Katı Haldeki Madde Sıvı Haldeki Madde Gaz Halindeki Madde

Isı
Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket (kinetik) enerjilerinin toplamına ısı denir

Isı bir enerji türüdür ve ısı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür

(Kutulardaki boncuklarla eşleştirilir)

Sıcaklık
Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları kinetik enerjilerinin ortalamasına (yaklaşık bir taneciğin kinetik enerjisine) sıcaklık denir

Maddeyi oluşturan tanecikler sahip oldukları kinetik enerjileri birbirlerine çarpışma sonucu aktardıkları için her taneciğin kinetik enerjisi farklı olur ve birbirlerine çarptıklarında da kinetik enerjileri sürekli değişir

Aynı sıcaklıktaki maddenin taneciklerinin kinetik enerjileri farklı olduğu için sıcaklık

tek bir taneciğin değil

taneciklerin tamamının kinetik enerjilerinin ortalamasıdır

(Maddeyi oluşturan taneciklerin –moleküllerin– tek tek kinetik enerjileri aynı olabildiği gibi

farklı da olabilir

Bütün moleküllerin kinetik enerjileri toplanıp tanecik sayısına bölünürse

ortalama bir değer bulunur

Bu ortalama değer hangi maddede daha fazla çıkmış ise o maddenin sıcaklığı daha fazladır

)
Sıcaklık bir ölçümdür ve birimi derecedir

Sıcaklık

termometre ile ölçülür

Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar
1- Isı bir enerji çeşidi

sıcaklık ise bir ölçümdür

2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür

3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule

sıcaklık birimi ise derecedir

4- Isı

madde miktarına bağlıdır

sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir

5- Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki
Sıcaklık

bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin göstergesidir

Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir

Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir

Bu nedenle taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar

Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır

Isı Ve Sıcaklık Örnekleri
1- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun sıcaklıklarının karşılaştırılması
Kibrit çöpündeki bir molekülün kinetik enerjisi

deniz suyunu oluşturan moleküllerden birinin kinetik enerjisinden fazla olacağı için kibrit çöpünün sıcaklığı deniz suyunun sıcaklığından fazladır

2- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun ısılarının karşılaştırılması
Deniz suyundaki bütün moleküllerin toplam kinetik enerjisi

kibrit çöpündeki moleküllerin toplam kinetik enerjisinden fazla olacağı için deniz suyunun ısısı kibrit çöpünün ısısından fazladır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İsı Ve Sıcaklık Örnekleri Nelerdir? Isı Ve Sıcaklık Örnekleri Nelerdir? Kainatta ısı ve sıcaklık kavramlarının olmadığı hiçbir olay yok gibidirIsı ve sıcaklıkcanlılar için de çok önemlidir Çünküçok düşük sıcaklıklarda canlılar yaşayamadığı gibiçok yüksek sıcaklıklarda da canlılar yaşayamamaktadırIsı enerjisi aslında kütlesi olmayan foton dediğimiz enerji paketcikleri dir Bundan dolayı ısı enerjisi boşlukta da yayılırBu enerji paketciklerimaddeatom ve moleküllerinin titreşim hareketinden meydana gelmektedirBu molekül ve atomların titreşim hareketleri ne kadar fazla isepaketciklerin enerjileri de o kadar fazla olurTeorik araştırmalara göre-273 0C de tüm maddelerin atom ve moleküllerinin titreşimi hemen hemen sıfır olmaktadır Ve bu sıcaklık altında moleküller hareketsiz durmaktadır Fakat şu ana kadar -273 0C sıcaklığa kadar inilememiştirIsı enerjisi aynı zamanda kimyasal ve nükleer enerji tepkimelerinde de açığa çıkmaktadır 1- Maddenin Tanecikli Yapısı Boşlukta yer kaplayan hacmi kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir Madde doğada fiziksel özelliklerine göre katı sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur Maddeleri oluşturan tanecikler bazı maddelerde atomu bazı maddelerde de molekülü temsil eder Maddeyi oluşturan taneciklerin arasında boşluk bulunur Madde hangi halde olursa olsun maddeyi oluşturan tanecikler hareket halindedir Bu nedenle maddeyi oluşturan taneciklerin hareketlerinden dolayı hareket (kinetik) enerjileri vardır Maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk miktarı ve taneciklerin hareketi maddenin haline göre değişir Katı tanecikleri arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler sadece oldukları yerde titreşme hareketi yaparlar Sıvı tanecikleri arasındaki boşluk katılara göre daha fazladır ve tanecikler hem titreşme hem de birbirleri üzerinden kayarak dönme (öteleme) hareketi yaparlar Gaz tanecikleri arasındaki boşluk katı ve sıvılara göre çok fazladır ve tanecikler birbirlerinden tamamen bağımsız hareket ederler Gaz tanecikleri titreşme birbirleri üzerinden kayarak dönme ve hem birbirlerine hem de bulundukları kabın duvarlarına çarpıp sıçrama (yayılma = difüzyon) hareketi yaparlar Katı Haldeki Madde Sıvı Haldeki Madde Gaz Halindeki Madde Isı Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket (kinetik) enerjilerinin toplamına ısı denir Isı bir enerji türüdür ve ısı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür (Kutulardaki boncuklarla eşleştirilir) Sıcaklık Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları kinetik enerjilerinin ortalamasına (yaklaşık bir taneciğin kinetik enerjisine) sıcaklık denir Maddeyi oluşturan tanecikler sahip oldukları kinetik enerjileri birbirlerine çarpışma sonucu aktardıkları için her taneciğin kinetik enerjisi farklı olur ve birbirlerine çarptıklarında da kinetik enerjileri sürekli değişir Aynı sıcaklıktaki maddenin taneciklerinin kinetik enerjileri farklı olduğu için sıcaklık tek bir taneciğin değil taneciklerin tamamının kinetik enerjilerinin ortalamasıdır (Maddeyi oluşturan taneciklerin –moleküllerin– tek tek kinetik enerjileri aynı olabildiği gibi farklı da olabilir Bütün moleküllerin kinetik enerjileri toplanıp tanecik sayısına bölünürse ortalama bir değer bulunur Bu ortalama değer hangi maddede daha fazla çıkmış ise o maddenin sıcaklığı daha fazladır) Sıcaklık bir ölçümdür ve birimi derecedir Sıcaklık termometre ile ölçülür Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar 1- Isı bir enerji çeşidi sıcaklık ise bir ölçümdür 2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür 3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule sıcaklık birimi ise derecedir 4- Isı madde miktarına bağlıdır sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir 5- Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki Sıcaklık bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin göstergesidir Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir Bu nedenle taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır Isı Ve Sıcaklık Örnekleri 1- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun sıcaklıklarının karşılaştırılması Kibrit çöpündeki bir molekülün kinetik enerjisi deniz suyunu oluşturan moleküllerden birinin kinetik enerjisinden fazla olacağı için kibrit çöpünün sıcaklığı deniz suyunun sıcaklığından fazladır 2- Yanan kibrit çöpü ile deniz suyunun ısılarının karşılaştırılması Deniz suyundaki bütün moleküllerin toplam kinetik enerjisi kibrit çöpündeki moleküllerin toplam kinetik enerjisinden fazla olacağı için deniz suyunun ısısı kibrit çöpünün ısısından fazladır