Enerji İçecekleri Gerçekten Kanatlandırıyor Mu?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Eskiden enerji içeceği nedir bilmezken

piyasada bir anda enerji içeceği adı altında satılan içecekler türedi

İçerdikleri yüksek miktardaki kafeinle dikkat çeken bu içecekler hakkında pek çok haber yapıldı

öldürücü bile olabildikleri söylendi

Peki enerji içecekleri gerçekten de zararlı mı?

Enerji içeceği nedir?
Enerji içecekleri

dayanıklılığı ve fiziksel performansı arttırmak fikrinden yola çıkılarak üretilmiş içeceklerdir

Bazı enerji içecekleri özellikle atletler için üretilmiştir

ama çoğu genel kullanıma yöneliktir

Temel içerik maddeleri nelerdir?
Enerji içeceklerinin temel maddeleri kafein

taurin ve glukuronolaktondur

Piyasaya çıkan bazı yeni ürünler

haşhaş tohumu özü veya efedrin de içermektedir

Taurin
Taurin vücutta doğal olarak bulunan bir amino asittir

Amino asitler

protein üretimine katkıda bulunur

Ayrıca

vücudu zararlı maddelerden

toksinlerden arındırdıkları da elde edilen bulgular arasındadır

Stresli zamanlarda ve yoğun fiziksel aktivitelerde

vücut az miktarda taurin kaybedebilir

Bazı kimseler

enerji içeceklerini vücutlarındaki taurin seviyesini eski seviyesine döndürmek ya da artırmak için içerler

Glukuronolakton
Glukuronolakton da vücutta doğal olarak bulunur

Doğal bir metabolit ve glikoz parçalandığında oluşan karbonhidrattır

Vücuttan zararlı maddeleri atmaya yardım eder

anında enerji verir

Kafein
Kafein

merkezi sinir sistemine etki ederek

beyne giden ve beyinden gelen mesajları hızlandıran; böylece kişinin daha uyanık ve aktif olmasını sağlayan bir uyarıcıdır

Bazı popüler içeceklerde bulunan kafein miktarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:

İçecek (250 ml) İçerdiği kafein
Red Bull 80 mg
‘V’ 78 mg
Coca-Cola 48

75 mg
Diet Coke 48 mg
Pepsi 40 mg
Diet Pepsi 44 mg
Pepsi Max 44 mg

Enerji içecekleri sağlığınızı nasıl etkilerler?
Enerji içecekleri hakkında yapılmış yeterli araştırma bulunmadığından

sağlık üzerine etkileri kesin olarak bilinmiyor

Bu ürünlerin üreticileri

ürünlerinin

fiziksel dayanıklılığı

zihni anlamda uyanıklığı ve konsantrasyonu arttırdığını

kişinin tepkilerini hızlandırdıklarını

metabolizmayı canlandırdıklarını ve toksinlerin vücuttan atılımını kolaylaştırdıklarını iddia ediyorlar

Bu içecekler sağlıklı

eğlenceli

gençleştirici bir imajla pazarlandıklarından

özellikle çocuklar ve gençlerden büyük ilgi görüyorlar

Oysa bazı bulgular

bu içeceklerin tüketiminde dikkatli olmak gerektiğini gösteriyor

Kafein

taurin ve glukuronolakton vücutta doğal olarak bulunuyorlar; ama asıl sorun bu maddelerin enerji içeceklerinde daha yüksek dozlarda bulunması

Bilim adamları

kafeinin gelişim halindeki beyni etkileyebileceğini

vücuttaki bağışıklığın azalmasına sebep olabileceğini belirtiyorlar

Kimler enerji içeceklerinden kaçınmalı?
Çocuklar
Enerji içeceklerinin sağlığa zararlı olduğuna dair yeterli kanıt bulunmasa da

çocuk ve gençlerin bu içeceklere dikkat etmesinde fayda var

Araştırmalara göre

enerji içeceği tüketen çocuk ve gençler uykusuzluk

yatağını ıslatma ve anksiyete gibi problemlerle karşı karşıya kalabiliyor

Günde iki ya da daha fazla enerji içeceği içen çocuklar sinirli

endişeli ve gergin olabiliyorlar

Çocuğunuzun enerji içeceği içip içmemesine karar verirken

şu faktörleri göz önünde bulundurun:

Çocuğunuz bir fincan koyu kahve içse içiniz rahat olur mu? Çoğu enerji içeceği

koyu bir fincan kahveye eş değer veya kolalı bir içecektekinin iki katı kadar kafein içeriyor

Çocuğunuzun ne kadar şeker tükettiği sizin için önemli mi? Bazı enerji içecekleri bol miktarda şeker içeriyor (her 250 ml için 5 çaykaşığı kadar)
İçecek çocuğunuzun sağlığı için yararlı mı

yoksa tehlike taşıyor mu? Enerji içeceklerinin besleyiciliği neredeyse sıfıra denk

Bazı enerji içeceklerinde doğal vitamin ve mineraller bulunduğu iddia ediliyor ama bunlar taze meyva ve sebze yiyerek zaten alınabilir

Çocuğunuz kaç yaşında? Kafeinin sağlığa olan etkileri hakkında pek az şey biliniyor

Bu nedenle 10 yaş altı çocuklara kafein içeren içecekler

özellikle de enerji içecekleri vermek sakıncalı olabilir

Daha büyük çocuklar ve gençler de dikkatli davranmalı

İnsan beyni 16 yaşına kadar (bazıları bunun 21 de olduğunu iddia ediyor) gelişmeye devam ediyor

Kafeinin gelişme halindeki beyni etkilediği biliniyor ama bu etkinin olumlu ya da olumsuz olduğuna dair bir bilgi yok

Hamile kadınlar
Hamile kadınlara enerji içeceklerinden uzak durmaları öneriliyor; özellikle de gebeliğin ilk üç ayında

Bunun nedeni fazla dozda kafeinin düşük

zor doğum ve kilosu normalden az bebek doğurma risklerini arttırması

Alkol tüketenler
Enerji içecekleri ile alkol karışımının sonuçları henüz tam olarak bilinmiyor

Geçmişte enerji içeceği ve alkol karışımı içerek ölenler olsa da

enerji içeceklerinin alkolle kullanıldığından ölüme sebebiyet verdiği kanıtlanamadı

Öte yandan böyle bir riskin varlığı da bu karışımdan uzak durmak için yeterli olsa gerek

Aktif sporcular
Gatorade gibi egzersiz sırasında kaybedilen su ve mineralleri takviye sporcu içeceklerinin aksine

kafein içeren enerji içecekleri susuzluğa sebep olabilir

Susuzluk ve egzersiz kombinasyonu ise tehlikeli bir kombinasyondur

Ayrıca pek çok ülkede insanlar

ağır bir idmandan sonra enerji içeceği içmemeleri konusunda uyarılıyorlar

bazı ülkelerde ise satışları bile yasak

Diyet yapanlar
Enerji içecekleri içerdikleri yüksek miktardaki şekerle de dikkat çekiyor

Eğer kilo vermeye çalışıyorsanız

şekerden uzak durmanız gerekir

Bu durumda enerji içeceklerinden de uzak durmalısınız

Diğerleri

Kalp hastalığı olanlar
Kafeine duyarlı olanlar

Bu içeceklerinden etiketlerinde günde 2-5 kutu arası içilmeleri ve bu sırının aşılmaması gerektiğine dair etiketler bulunuyor

Oysa bu etiketler kafa karıştırıcı olabiliyor; çünkü insanlar etkisini görebilmek için bahsedilen maksimum miktarda tüketmeleri gerektiğini düşünebiliyorlar

Alıntı

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Enerji İçecekleri Gerçekten Kanatlandırıyor Mu? Eskiden enerji içeceği nedir bilmezken piyasada bir anda enerji içeceği adı altında satılan içecekler türedi İçerdikleri yüksek miktardaki kafeinle dikkat çeken bu içecekler hakkında pek çok haber yapıldı öldürücü bile olabildikleri söylendi Peki enerji içecekleri gerçekten de zararlı mı? Enerji içeceği nedir? Enerji içecekleri dayanıklılığı ve fiziksel performansı arttırmak fikrinden yola çıkılarak üretilmiş içeceklerdir Bazı enerji içecekleri özellikle atletler için üretilmiştir ama çoğu genel kullanıma yöneliktir Temel içerik maddeleri nelerdir? Enerji içeceklerinin temel maddeleri kafein taurin ve glukuronolaktondur Piyasaya çıkan bazı yeni ürünler haşhaş tohumu özü veya efedrin de içermektedir Taurin Taurin vücutta doğal olarak bulunan bir amino asittir Amino asitler protein üretimine katkıda bulunur Ayrıca vücudu zararlı maddelerden toksinlerden arındırdıkları da elde edilen bulgular arasındadır Stresli zamanlarda ve yoğun fiziksel aktivitelerde vücut az miktarda taurin kaybedebilir Bazı kimseler enerji içeceklerini vücutlarındaki taurin seviyesini eski seviyesine döndürmek ya da artırmak için içerler Glukuronolakton Glukuronolakton da vücutta doğal olarak bulunur Doğal bir metabolit ve glikoz parçalandığında oluşan karbonhidrattır Vücuttan zararlı maddeleri atmaya yardım eder anında enerji verir Kafein Kafein merkezi sinir sistemine etki ederek beyne giden ve beyinden gelen mesajları hızlandıran; böylece kişinin daha uyanık ve aktif olmasını sağlayan bir uyarıcıdır Bazı popüler içeceklerde bulunan kafein miktarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz: İçecek (250 ml) İçerdiği kafein Red Bull 80 mg ‘V’ 78 mg Coca-Cola 4875 mg Diet Coke 48 mg Pepsi 40 mg Diet Pepsi 44 mg Pepsi Max 44 mg Enerji içecekleri sağlığınızı nasıl etkilerler? Enerji içecekleri hakkında yapılmış yeterli araştırma bulunmadığından sağlık üzerine etkileri kesin olarak bilinmiyor Bu ürünlerin üreticileri ürünlerinin fiziksel dayanıklılığı zihni anlamda uyanıklığı ve konsantrasyonu arttırdığını kişinin tepkilerini hızlandırdıklarını metabolizmayı canlandırdıklarını ve toksinlerin vücuttan atılımını kolaylaştırdıklarını iddia ediyorlar Bu içecekler sağlıklı eğlenceli gençleştirici bir imajla pazarlandıklarından özellikle çocuklar ve gençlerden büyük ilgi görüyorlar Oysa bazı bulgular bu içeceklerin tüketiminde dikkatli olmak gerektiğini gösteriyor Kafein taurin ve glukuronolakton vücutta doğal olarak bulunuyorlar; ama asıl sorun bu maddelerin enerji içeceklerinde daha yüksek dozlarda bulunması Bilim adamları kafeinin gelişim halindeki beyni etkileyebileceğini vücuttaki bağışıklığın azalmasına sebep olabileceğini belirtiyorlar Kimler enerji içeceklerinden kaçınmalı? Çocuklar Enerji içeceklerinin sağlığa zararlı olduğuna dair yeterli kanıt bulunmasa da çocuk ve gençlerin bu içeceklere dikkat etmesinde fayda var Araştırmalara göre enerji içeceği tüketen çocuk ve gençler uykusuzluk yatağını ıslatma ve anksiyete gibi problemlerle karşı karşıya kalabiliyor Günde iki ya da daha fazla enerji içeceği içen çocuklar sinirli endişeli ve gergin olabiliyorlar Çocuğunuzun enerji içeceği içip içmemesine karar verirken şu faktörleri göz önünde bulundurun: Çocuğunuz bir fincan koyu kahve içse içiniz rahat olur mu? Çoğu enerji içeceği koyu bir fincan kahveye eş değer veya kolalı bir içecektekinin iki katı kadar kafein içeriyor Çocuğunuzun ne kadar şeker tükettiği sizin için önemli mi? Bazı enerji içecekleri bol miktarda şeker içeriyor (her 250 ml için 5 çaykaşığı kadar) İçecek çocuğunuzun sağlığı için yararlı mı yoksa tehlike taşıyor mu? Enerji içeceklerinin besleyiciliği neredeyse sıfıra denk Bazı enerji içeceklerinde doğal vitamin ve mineraller bulunduğu iddia ediliyor ama bunlar taze meyva ve sebze yiyerek zaten alınabilir Çocuğunuz kaç yaşında? Kafeinin sağlığa olan etkileri hakkında pek az şey biliniyor Bu nedenle 10 yaş altı çocuklara kafein içeren içecekler özellikle de enerji içecekleri vermek sakıncalı olabilir Daha büyük çocuklar ve gençler de dikkatli davranmalı İnsan beyni 16 yaşına kadar (bazıları bunun 21 de olduğunu iddia ediyor) gelişmeye devam ediyor Kafeinin gelişme halindeki beyni etkilediği biliniyor ama bu etkinin olumlu ya da olumsuz olduğuna dair bir bilgi yok Hamile kadınlar Hamile kadınlara enerji içeceklerinden uzak durmaları öneriliyor; özellikle de gebeliğin ilk üç ayında Bunun nedeni fazla dozda kafeinin düşük zor doğum ve kilosu normalden az bebek doğurma risklerini arttırması Alkol tüketenler Enerji içecekleri ile alkol karışımının sonuçları henüz tam olarak bilinmiyor Geçmişte enerji içeceği ve alkol karışımı içerek ölenler olsa da enerji içeceklerinin alkolle kullanıldığından ölüme sebebiyet verdiği kanıtlanamadı Öte yandan böyle bir riskin varlığı da bu karışımdan uzak durmak için yeterli olsa gerek Aktif sporcular Gatorade gibi egzersiz sırasında kaybedilen su ve mineralleri takviye sporcu içeceklerinin aksine kafein içeren enerji içecekleri susuzluğa sebep olabilir Susuzluk ve egzersiz kombinasyonu ise tehlikeli bir kombinasyondur Ayrıca pek çok ülkede insanlar ağır bir idmandan sonra enerji içeceği içmemeleri konusunda uyarılıyorlar bazı ülkelerde ise satışları bile yasak Diyet yapanlar Enerji içecekleri içerdikleri yüksek miktardaki şekerle de dikkat çekiyor Eğer kilo vermeye çalışıyorsanız şekerden uzak durmanız gerekir Bu durumda enerji içeceklerinden de uzak durmalısınız Diğerleri Kalp hastalığı olanlar Kafeine duyarlı olanlar Bu içeceklerinden etiketlerinde günde 2-5 kutu arası içilmeleri ve bu sırının aşılmaması gerektiğine dair etiketler bulunuyor Oysa bu etiketler kafa karıştırıcı olabiliyor; çünkü insanlar etkisini görebilmek için bahsedilen maksimum miktarda tüketmeleri gerektiğini düşünebiliyorlar Alıntı