Atatürk'ün Tüm Hayatı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Atatürk'ün Tüm Hayatı

1Çocukluğu Ailesi İçinde Yaşadığı Sosyal Ortam ve Yetişme Tarzı

Mustafa Kemal 1881 yılında Selanik’te doğdu
Babası Ali Rıza Efendi annesi Zübeyde Hanım‘dır
Ali Rıza Efendi önceleri gümrük memurluğu yapıyordu Daha sonra bu görevinden ayrıldı ve kereste ticaretiyle uğraşmaya başladı
Zübeyde Hanım; zeki sağduyulu sağlam karakterli gelenek ve göreneklerine bağlı bir hanımefendiydi
Mustafa Kemal’in en iyi şekilde yetişmesi için anne ve babasının çok büyük katkıları olmuştur
Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençliği Osmanlı Devleti’nin en sıkıntılı yıllarına rastlar Onun yaşadığı şehir olan Selanik 19 yüzyılın sonlarında sık sık çatışmalara sahne olan Makedonya bölgesindedir
Bu bölge aynı zamanda Avrupa’daki kültür hareketlerinin ve siyasi gelişmelerin etkisi altındaydı
Mustafa Kemal’in kişiliğinin oluşmasında aile*sinin aile çevresinin öğrenim gördüğü okulların ve yaşadığı ortamın etkili olduğu görülmektedir
Mustafa Kemal aile hayatına önem vermiş ailesini yaşamı boyunca yalnız bırakmamıştır Askerliği sırasında görevden döndüğünde sık sık annesi ve kız kardeşini Selanik’te ziyaret etmiştir
Selanik’in Osmanlı Devleti’nin elinden çıkmasından sonra annesi ve kız kardeşini yanına aldırmış kardeşi Makbule Hanım’ı Cumhuriyetin ila*nından sonra da yanından ayırmamıştır

2 Eğitim ve Öğrenim Hayatı

Mustafa önce annesinin isteğiyle mahalle mektebine gitti Burada modern eğitim uygulanma*dığından Şemsi Efendi İlkokuluna başladı
Şemsi Efendi İlkokuluna devam ederken baba*sını kaybetti Bunun üzerine kısa bir süre öğrenimine ara vermek zorunda kaldı
Babasının ölümüyle aile zor durumda kaldı Zübeyde Hanım oğlu Mustafa ve kızı Makbule ile birlikte Selanik yakınlarında çiftlik işleten kardeşinin yanına gitti
Mustafa’nın öğrenim görmemesi annesini çok üzüyordu Bu nedenle Zübeyde Hanım oğlunu öğreni*mine devam etmesi için tekrar Selanik’e gönderdi
Mustafa Selanik’te Mülkiye Rüştiyesine (sivil ortaokul) yazıldı (1892)
Mustafa Kemal’in arzusu asker olmaktı Askerî okul sınavına girdi ve başarılı oldu Selanik Askerî Rüştiyesine (Selanik Askerî Ortaokulu) kaydoldu
Mustafa bu okulda zekâsı ve üstün yetenek*leriyle öğretmenlerinin sevgisini kazandı
Doğduğunda kendisine “Mustafa” adı verilmişti “Kemal” adını ise bu okuldaki matematik öğretmenin*den almıştır
Mustafa Kemal Selanik Askerî Rüştiyesini bi*tirince Manastır Askerî İdadisine yazıldı (1895)
Manastır kenti ve girdiği bu okul Mustafa Ke*mal’in ülke sorunları vatan ve millet sevgisi milliyetçi*lik bağımsızlık özgürlük gibi düşüncelerinin gelişme*sinde önemli rol oynamıştır
Mustafa Kemal Ma*nastır Askerî İdadisini bitirdik ten sonra İstanbul‘a gelerek Harp Okulunun piyade sınıfına girdi (1899)
Bu okuldan sonra öğre*nimine İstanbul Harp Akade*misi kurmay sınıfında devam etti (1902) Derslerinin yanı sıra ülkenin içinde bulunduğu siyası durum ve sorunları ile yakından ilgilendi
Mustafa Kemal Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi (11 Ocak 1905) Böylece orduda görev almaya hazır bir kurmay subay oldu

3 Askerlik Hayatı

Mustafa Kemal’in askerlik mesleğine merakı çocukluk yıllarında başladı Bunun sonucunda asker olmaya karar verdi
İlk görev yeri 5 Ordu emrindeki 30 Süvari Alayı’ydı Burada subaylara askeri bilgiler verecek ve bölgedeki asayişi sağlayacaktı
Suriye’de bulunduğu sırada yakın arkadaş*larıyla Vatan ve Hürriyet Derneğini kurdu (Ekim 1906)
1907′de kolağası olarak Şam 5 Ordu Komu*tanlığında oradan da aynı yıl içerisinde Manastır 3 Ordu Komutanlığında görevlendirildiı
İstanbul’da çıkan 31 Mart Ayaklanmasını bastırmak ve düzeni sağlamak amacıyla hazırlanan Hareket Ordusu’nda kurmay yüzbaşı olarak görev yaptı
İtalya’nın Trablusgarp’a saldırması üzerine kaçak yollarla Mısır üzerinden Trablusgarp’a gitti Mustafa Kemal Enver Paşa ve Fethi Bey Derne ve Tobruk’ta İtalyanlara karşı başarılı savunma savaşları yaptı Bu başarılarından dolayı Mustafa Kemal binba*şılığa terfi ettirildi
Balkan Savaşlarının başlamasıyla Trablusgarp’tan ayrılmak zorunda kaldı
Mustafa Kemal Sofya Askeri Ataşeliği’ne atandı (27 Ekim 1913) Mart 1914′te yarbaylığa yükseldi
Dünya Savaşı başladığında Mustafa Kemal Osmanlı Devleti’nin hemen savaşa girmesini doğru bulmuyordu Ancak Osmanlı Devleti bir oldu bittiyle savaşa katılınca savaşta rol almak için 2 Şubat 1915’te kurulmakta olan 19 Tümen Komutanlığına getirildi
Mustafa Kemal’in askeri yönden tanınmasını sağlayan I Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesin*deki savaşlar olmuştur
Mustafa Kemal Çanakkale Cephesi’nde üstün bir askerlik yeteneği sergileyerek önemli savunmalar yaptı ve büyük başarılar kazandı
Mustafa Kemal ve emrindeki tümen Anafartalar ve Arıburnu’nda düşmanı ağır bir yenilgiye uğ*rattı İtilaf Devletlerinin Çanakkale’yi geçmelerine izin vermedi
Mustafa Kemal Mondros’tan sonra yurdun işgal edilmesini önlemek amacıyla Anadolu’ya geçti
Anadolu’da askerî niteliğinin yanında siyasi dehasıyla da halkı Kurtuluş Savaşı için örgütledi

13 Kasım 1918′de İtilaf Devletlerinin donanma*larının İstanbul’a girdiğini gören Mustafa Kemal yanın*da bulunanlara “Geldikleri gibi giderler” demiştir
Erzurum Kongresi’nden bir gün önce askerlik görevinden istifa etmek zorunda kalmıştır
Sakarya Meydan Savaşı’ndan önce meydana gelen gelişmeler onun tekrar askerliğe dönmesine yol açmış geniş yetkilerle başkomutanlığa getirilmiştir (5 Ağustos 1921)
Sakarya Meydan Savaşı’nda “Hatt-ı müdafaa yoktur sath-ı müdafaa vardır O satıh bütün vatandır” emrini verdi Bu savaştan sonra kendisine gazilik ve mareşallik unvanı verildi
26 Ağustos’ta Kocatepe’ye gelindi ve taaruza başladı
30 Ağustos 1922′de Başkomutanlık Meydan Savaşı yapıldı Yunan kuvvetleri ağır bir yenilgiye uğratıldı

Mustafa Kemal Paşa: “Ordular; ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri!” emrini vererek düşmanın süratle takip edilmesini sağladı 9 Eylül’de İzmir kurtarıldı
Sahip olduğu askerî özelliklerle Mustafa Kemal 20yy’ın en büyük asker ve komutanlarından biri olmuştur

4 Siyasi Hayatı

Mustafa Kemal büyük bir asker olduğu kadar eşsiz bir devlet adamıdır
O gençlik yıllarından itibaren Osmanlı Devleti’nin geçirdiği büyük sıkıntıları görmüş ve çareler ara*maya başlamıştır Bu sebeple Harp Okulu ve Harp Akademisindeki öğrenimi sırasında bazı siyasi faa*liyetlere de katılmıştır
19 Mayıs 1919′da millî birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla Samsun‘a gitti Buradan Havza’ya geçerek bildiriler yayımladı Amasya Genelgesi’ni ya*yımladı Doğu Anadolu’nun kurtuluşu için Erzurum Kongresi’ne başkanlık etti
Sivas Kongresi’nde bütün cemiyetleri aynı çatı altında birleştirdi
27 Aralık’ta Ankara‘ya geldi ve çalışmaları bu*radan takip etti
23 Nisan 1920′de TBMM‘yi açtı ve Meclis’e başkan olarak seçildi
Kurtuluş Savaşı sırasında I İnönü Savaşı’ndan sonra Londra Konferansı; Sakarya Zaferi’nden sonra imzalanan Ankara ve Kars antlaşmaları onun siyasi başarılarıdır Kurtuluş Savaşı sonucunda imzalanan Mudanya ve Lozan Barış Antlaşmalarıyla başarılarını devam ettirdi
Mustafa Kemal ülkenin çağdaş medeniyetler seviyesinde çıkması için çeşitli alanlarda inkılaplar yapmıştır O inkılaplarını gerçekleştirirken ülkenin iç ve dış sorunlarını çözerken her zaman millî çıkarları göz önünde tutmuştur
29 Ekim 1923′te Cumhuriyeti ilan etti ve Türki*ye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı oldu 1934′te Atatürk soyadını aldı

5 Medeni Hali

Mustafa Kemal Türk toplumunda kadının layık olduğu yeri alması için çok çaba harcadı
O sağlıklı bir toplumun güçlü bir aile yapısıyla kurulacağına inanıyordu
Atatürk’e göre toplumun temeli sağlıklı bir aile yaşamı ile oluşurdu Sağlıklı ve dengeli fertler ancak sıcak ve mutlu bir aile ortamında yetişebilirdi Bu yüz*den aileyi toplumun temeli olarak kabul etmiştir
29 Ocak 1923′te İzmir’de Latife Hanımla evlendi
Mustafa Kemal çıktığı yurt gezilerine eşini de yanında götürürdü
Kadınla erkeğin hayatın her alanında birlikte yer almasını isterdi Bu yüzden kendi evliliği ve aile hayatıyla Türk toplumuna örnek olmaya çalıştı

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Atatürk'ün Tüm Hayatı Atatürk'ün Tüm Hayatı *1Çocukluğu Ailesi İçinde Yaşadığı Sosyal Ortam* *ve Yetişme Tarzı* Mustafa Kemal 1881 yılında Selanik’te doğdu Babası Ali Rıza Efendi annesi Zübeyde Hanım‘dır Ali Rıza Efendi önceleri gümrük memurluğu yapıyordu Daha sonra bu görevinden ayrıldı ve kereste ticaretiyle uğraşmaya başladı Zübeyde Hanım; zeki sağduyulu sağlam karakterli gelenek ve göreneklerine bağlı bir hanımefendiydi Mustafa Kemal’in en iyi şekilde yetişmesi için anne ve babasının çok büyük katkıları olmuştur Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençliği Osmanlı Devleti’nin en sıkıntılı yıllarına rastlar Onun yaşadığı şehir olan Selanik 19 yüzyılın sonlarında sık sık çatışmalara sahne olan Makedonya bölgesindedir Bu bölge aynı zamanda Avrupa’daki kültür hareketlerinin ve siyasi gelişmelerin etkisi altındaydı Mustafa Kemal’in kişiliğinin oluşmasında ailesinin aile çevresinin öğrenim gördüğü okulların ve yaşadığı ortamın etkili olduğu görülmektedir Mustafa Kemal aile hayatına önem vermiş ailesini yaşamı boyunca yalnız bırakmamıştır Askerliği sırasında görevden döndüğünde sık sık annesi ve kız kardeşini Selanik’te ziyaret etmiştir Selanik’in Osmanlı Devleti’nin elinden çıkmasından sonra annesi ve kız kardeşini yanına aldırmış kardeşi Makbule Hanım’ı Cumhuriyetin ilanından sonra da yanından ayırmamıştır *2 Eğitim ve Öğrenim Hayatı* Mustafa önce annesinin isteğiyle mahalle mektebine gitti Burada modern eğitim uygulanmadığından Şemsi Efendi İlkokuluna başladı Şemsi Efendi İlkokuluna devam ederken babasını kaybetti Bunun üzerine kısa bir süre öğrenimine ara vermek zorunda kaldı Babasının ölümüyle aile zor durumda kaldı Zübeyde Hanım oğlu Mustafa ve kızı Makbule ile birlikte Selanik yakınlarında çiftlik işleten kardeşinin yanına gitti Mustafa’nın öğrenim görmemesi annesini çok üzüyordu Bu nedenle Zübeyde Hanım oğlunu öğrenimine devam etmesi için tekrar Selanik’e gönderdi Mustafa Selanik’te Mülkiye Rüştiyesine (sivil ortaokul) yazıldı (1892) Mustafa Kemal’in arzusu asker olmaktı Askerî okul sınavına girdi ve başarılı oldu Selanik Askerî Rüştiyesine (Selanik Askerî Ortaokulu) kaydoldu Mustafa bu okulda zekâsı ve üstün yetenekleriyle öğretmenlerinin sevgisini kazandı Doğduğunda kendisine “Mustafa” adı verilmişti “Kemal” adını ise bu okuldaki matematik öğretmeninden almıştır Mustafa Kemal Selanik Askerî Rüştiyesini bitirince Manastır Askerî İdadisine yazıldı (1895) Manastır kenti ve girdiği bu okul Mustafa Kemal’in ülke sorunları vatan ve millet sevgisi milliyetçilik bağımsızlık özgürlük gibi düşüncelerinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır Mustafa Kemal Manastır Askerî İdadisini bitirdik ten sonra İstanbul‘a gelerek Harp Okulunun piyade sınıfına girdi (1899) Bu okuldan sonra öğrenimine İstanbul Harp Akademisi kurmay sınıfında devam etti (1902) Derslerinin yanı sıra ülkenin içinde bulunduğu siyası durum ve sorunları ile yakından ilgilendi Mustafa Kemal Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi (11 Ocak 1905) Böylece orduda görev almaya hazır bir kurmay subay oldu *3 Askerlik Hayatı* Mustafa Kemal’in askerlik mesleğine merakı çocukluk yıllarında başladı Bunun sonucunda asker olmaya karar verdi İlk görev yeri 5 Ordu emrindeki 30 Süvari Alayı’ydı Burada subaylara askeri bilgiler verecek ve bölgedeki asayişi sağlayacaktı Suriye’de bulunduğu sırada yakın arkadaşlarıyla Vatan ve Hürriyet Derneğini kurdu (Ekim 1906) 1907′de kolağası olarak Şam 5 Ordu Komutanlığında oradan da aynı yıl içerisinde Manastır 3 Ordu Komutanlığında görevlendirildiı İstanbul’da çıkan 31 Mart Ayaklanmasını bastırmak ve düzeni sağlamak amacıyla hazırlanan Hareket Ordusu’nda kurmay yüzbaşı olarak görev yaptı İtalya’nın Trablusgarp’a saldırması üzerine kaçak yollarla Mısır üzerinden Trablusgarp’a gitti Mustafa Kemal Enver Paşa ve Fethi Bey Derne ve Tobruk’ta İtalyanlara karşı başarılı savunma savaşları yaptı Bu başarılarından dolayı Mustafa Kemal binbaşılığa terfi ettirildi Balkan Savaşlarının başlamasıyla Trablusgarp’tan ayrılmak zorunda kaldı Mustafa Kemal Sofya Askeri Ataşeliği’ne atandı (27 Ekim 1913) Mart 1914′te yarbaylığa yükseldi Dünya Savaşı başladığında Mustafa Kemal Osmanlı Devleti’nin hemen savaşa girmesini doğru bulmuyordu Ancak Osmanlı Devleti bir oldu bittiyle savaşa katılınca savaşta rol almak için 2 Şubat 1915’te kurulmakta olan 19 Tümen Komutanlığına getirildi Mustafa Kemal’in askeri yönden tanınmasını sağlayan I Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesindeki savaşlar olmuştur Mustafa Kemal Çanakkale Cephesi’nde üstün bir askerlik yeteneği sergileyerek önemli savunmalar yaptı ve büyük başarılar kazandı Mustafa Kemal ve emrindeki tümen Anafartalar ve Arıburnu’nda düşmanı ağır bir yenilgiye uğrattı İtilaf Devletlerinin Çanakkale’yi geçmelerine izin vermedi Mustafa Kemal Mondros’tan sonra yurdun işgal edilmesini önlemek amacıyla Anadolu’ya geçti Anadolu’da askerî niteliğinin yanında siyasi dehasıyla da halkı Kurtuluş Savaşı için örgütledi 13 Kasım 1918′de İtilaf Devletlerinin donanmalarının İstanbul’a girdiğini gören Mustafa Kemal yanında bulunanlara “Geldikleri gibi giderler”* demiştir Erzurum Kongresi’nden bir gün önce askerlik görevinden istifa etmek zorunda kalmıştır Sakarya Meydan Savaşı’ndan önce meydana gelen gelişmeler onun tekrar askerliğe dönmesine yol açmış geniş yetkilerle başkomutanlığa getirilmiştir (5 Ağustos 1921) Sakarya Meydan Savaşı’nda “Hatt-ı müdafaa yoktur sath-ı müdafaa vardır O satıh bütün vatandır” emrini verdi Bu savaştan sonra kendisine gazilik ve mareşallik unvanı verildi 26 Ağustos’ta Kocatepe’ye gelindi ve taaruza başladı 30 Ağustos 1922′de Başkomutanlık Meydan Savaşı yapıldı Yunan kuvvetleri ağır bir yenilgiye uğratıldı Mustafa Kemal Paşa: “Ordular; ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri!” emrini vererek düşmanın süratle takip edilmesini sağladı 9 Eylül’de İzmir kurtarıldı Sahip olduğu askerî özelliklerle Mustafa Kemal 20yy’ın en büyük asker ve komutanlarından biri olmuştur *4 Siyasi Hayatı* Mustafa Kemal büyük bir asker olduğu kadar eşsiz bir devlet adamıdır O gençlik yıllarından itibaren Osmanlı Devleti’nin geçirdiği büyük sıkıntıları görmüş ve çareler aramaya başlamıştır Bu sebeple Harp Okulu ve Harp Akademisindeki öğrenimi sırasında bazı siyasi faaliyetlere de katılmıştır 19 Mayıs 1919′da millî birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla Samsun‘a gitti Buradan Havza’ya geçerek bildiriler yayımladı Amasya Genelgesi’ni yayımladı Doğu Anadolu’nun kurtuluşu için Erzurum Kongresi’ne başkanlık etti Sivas Kongresi’nde bütün cemiyetleri aynı çatı altında birleştirdi 27 Aralık’ta Ankara‘ya geldi ve çalışmaları buradan takip etti 23 Nisan 1920′de TBMM‘yi açtı ve Meclis’e başkan olarak seçildi Kurtuluş Savaşı sırasında I İnönü Savaşı’ndan sonra Londra Konferansı; Sakarya Zaferi’nden sonra imzalanan Ankara ve Kars antlaşmaları onun siyasi başarılarıdır Kurtuluş Savaşı sonucunda imzalanan Mudanya ve Lozan Barış Antlaşmalarıyla başarılarını devam ettirdi Mustafa Kemal ülkenin çağdaş medeniyetler seviyesinde çıkması için çeşitli alanlarda inkılaplar yapmıştır O inkılaplarını gerçekleştirirken ülkenin iç ve dış sorunlarını çözerken her zaman millî çıkarları göz önünde tutmuştur 29 Ekim 1923′te Cumhuriyeti ilan etti ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı oldu 1934′te Atatürk soyadını aldı 5 Medeni Hali* Mustafa Kemal Türk toplumunda kadının layık olduğu yeri alması için çok çaba harcadı O sağlıklı bir toplumun güçlü bir aile yapısıyla kurulacağına inanıyordu Atatürk’e göre toplumun temeli sağlıklı bir aile yaşamı ile oluşurdu Sağlıklı ve dengeli fertler ancak sıcak ve mutlu bir aile ortamında yetişebilirdi Bu yüz*den aileyi toplumun temeli olarak kabul etmiştir 29 Ocak 1923′te İzmir’de Latife Hanımla evlendi Mustafa Kemal çıktığı yurt gezilerine eşini de yanında götürürdü Kadınla erkeğin hayatın her alanında birlikte yer almasını isterdi Bu yüzden kendi evliliği ve aile hayatıyla Türk toplumuna örnek olmaya çalıştı