Wilson İlkeleri Nelerdir? (8 Ocak 1918)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Wilson İlkeleri Nelerdir? (8 Ocak 1918)

ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson I

Dünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke ile açıklamış

İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir

ABD başkanı Wilson

savaştan sonra barışın devam etmesini bir daha böyle büyük savaşların çıkmamasını istiyordu

İlkeler:
1-Galip devletler yenilen devletlerden toprak ve sa-vaş tazminatı almayacak

Açıklama:
1-Bu madde yeni sömürgeler oluşmasına karşıdır

2-Malüb devletlerin mütareke imzalamasını hızlandırmıştır

3-Savaştan sonra imzalanan antlaşmalar bu maddeye uymamıştır

2-Devletlerarası antlaşmalarda açık diplomasi esası uygulanacak

Açıklama:
Gizli antlaşmalar hukuken geçersiz sayılmıştır

3-Karasuları dışındaki denizlerde tam serbestlik sağlanacak
4-Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak ve devletler arasında eşitlik sağlanacak
5-Silahlanmanın azaltılması yolunda karşılıklı güvenceler verilecektir

Açıklama:
İlk silahsızlanma çağrısıdır

6-Rusya

Belçika

Romanya

İtalya

Sırbistan

Karadağ ve Romanya’nın sınırları tekrar saptanacak
7-Devletlerarası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek uluslararası bir örgüt kurulacak
Açıklama:
Milletler Cemiyetinin kurulması istenmiştir

Bu cemiyet Paris Konferansında kurulmuştur

Bu madde Wilson Prensiplerinin uyulan tek maddesidir

Savaş uluslararası meselelerin çözülmesinde araç olmaktan çıkarılmak istenmiştir

8-Boğazlar bütün ulusların ticaret gemilerine açık olacak

9-Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin oturduğu bölgelerin egemenliği sağlanacak; diğer bölgelerdeki uluslara da kendilerini geliştirme hakkı verilecektir

Açıklama:
Osmanlı Devletinin devam edeceği

fakat

parçalanacağı vurgulanmıştır

Bu madde Mondros mütarekesinden sonra Anadolu’da başlayan işgallerin hukuk dışı; bu durum karşısında Türk Kurtuluş Savaşının ise hukuka uygun olduğunu gösterir

Bu madde azınlıklar için ilham kaynağı olmuştur

10-Alses Loren Fransa’ya geri verilecektir

Açıklama:
Bu madde “savaştan sonra malüb devletlerden toprak alınmayacaktır” maddesi ile çelişmektedir

Wilson Prensiplerinin Önemi:
1-İttifak grubu mütareke imzalama konusunda ce-saretlendi(Savaşın bitişi hızlandı)
2-Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön görüldü
3-Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters düşmüştür

Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır

İttifak devletleri ise bu ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir

4-Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi

5-İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı
6-Kurtuluş Savaşı ve II

Dünya Savaşının çıkması Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Wilson İlkeleri Nelerdir? (8 Ocak 1918) Wilson İlkeleri Nelerdir? (8 Ocak 1918) ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson IDünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke ile açıklamış İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir ABD başkanı Wilson savaştan sonra barışın devam etmesini bir daha böyle büyük savaşların çıkmamasını istiyordu İlkeler: 1-Galip devletler yenilen devletlerden toprak ve sa-vaş tazminatı almayacak Açıklama: 1-Bu madde yeni sömürgeler oluşmasına karşıdır 2-Malüb devletlerin mütareke imzalamasını hızlandırmıştır 3-Savaştan sonra imzalanan antlaşmalar bu maddeye uymamıştır 2-Devletlerarası antlaşmalarda açık diplomasi esası uygulanacak Açıklama: Gizli antlaşmalar hukuken geçersiz sayılmıştır 3-Karasuları dışındaki denizlerde tam serbestlik sağlanacak 4-Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak ve devletler arasında eşitlik sağlanacak 5-Silahlanmanın azaltılması yolunda karşılıklı güvenceler verilecektir Açıklama: İlk silahsızlanma çağrısıdır 6-RusyaBelçikaRomanyaİtalyaSırbistanKaradağ ve Romanya’nın sınırları tekrar saptanacak 7-Devletlerarası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek uluslararası bir örgüt kurulacak Açıklama: Milletler Cemiyetinin kurulması istenmiştir Bu cemiyet Paris Konferansında kurulmuştur Bu madde Wilson Prensiplerinin uyulan tek maddesidir Savaş uluslararası meselelerin çözülmesinde araç olmaktan çıkarılmak istenmiştir 8-Boğazlar bütün ulusların ticaret gemilerine açık olacak 9-Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin oturduğu bölgelerin egemenliği sağlanacak; diğer bölgelerdeki uluslara da kendilerini geliştirme hakkı verilecektir Açıklama: Osmanlı Devletinin devam edeceği fakat parçalanacağı vurgulanmıştır Bu madde Mondros mütarekesinden sonra Anadolu’da başlayan işgallerin hukuk dışı; bu durum karşısında Türk Kurtuluş Savaşının ise hukuka uygun olduğunu gösterir Bu madde azınlıklar için ilham kaynağı olmuştur 10-Alses Loren Fransa’ya geri verilecektir Açıklama: Bu madde “savaştan sonra malüb devletlerden toprak alınmayacaktır” maddesi ile çelişmektedir Wilson Prensiplerinin Önemi: 1-İttifak grubu mütareke imzalama konusunda ce-saretlendi(Savaşın bitişi hızlandı) 2-Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön görüldü 3-Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters düşmüştür Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır İttifak devletleri ise bu ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir 4-Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi 5-İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı 6-Kurtuluş Savaşı ve II Dünya Savaşının çıkması Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir