Osmanlı Kaftanları Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Osmanlı kaftanları Hakkında Bilgi

Eskiden halkın giyim biçiminden İmparatorluk büyüdükçe imalât çeşitlenmiş ve zenginleşmiştir

Buna karşılık önce tamamen amatörce yapılan dokumacılık halkın şehirleşmesi sonucunda tüm gereksinmeleri karşılayan profesyonel Bu yüzyılda ülkemizde en çok faaliyet gösteren Bursa tezgâhları olmuştur

Kaynaklara göre çatma Osmanlı İmparatorluğu'nun en değer verilen kumaşı seraser idi

En iyi cinsinin İstanbul'da saraya bağlı tezgâhlarda Osmanlı padişahlarının özel hazinesini teşkil eden Enderun Hazinesi'nden bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nin çeşitli seksiyonlarını oluşturan objeler gibi elimizde bulunan kumaşlar hediye
Büyük Atatürk'ün emriyle Topkapı Sarayı Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki padişah elbiseleri Adet itibariyle 2500 parçaya yaklaşan eşyanın çoğunu saray için hususî surette dokutturulan en ağır ve en güzel kumaşlarla kadifelerden yapılmış hilat Arşiv kayıtları ve eski hazine defterleri üzerinde şimdiye kadar yapılan çalışmalardan henüz inandırıcı sonuç alınamamıştır

Sultan giysilerinin dokunuş ve kullanılan malzeme çeşidi yönünden aldığı isimler: eski Osmanlı elbiselerinden (Salâtini - Naziye-i âl-i Osman Mazeratının kisveleri) etiketi yazılı bohçalar içerisinde bulunanlar gerek dokumalarıAtlas İlk zamanlar sade olan padişah giysileri sonraları daha da mükemmelleşmiştir

Kaftanlara kürkler ilâve edilmiş; bu kürkler; samur Kaftanlar içe ve dışa giyilmek üzere iki tür dokunmuştur
Yenin görünüşü görkemli yapmak ve Osmanlı İmparatorluğu merasim usulüne göre bayramlarda ve cüluslarda öpülmek gibi tarihî bir görevi vardı

Tanzimat'tan sonra bu usûl kalkmış ve taht saçağı öpülmeye başlanmıştır

Nitekim son devirde kullanılan taht saçağı bugün Hazine'de altın tahtla birlikte teşhir edilmektedir

Topkapı Sarayı Müzesi'nde bulunan kaftanların

asırlar değiştikçe kumaş cinsleri de değişmektedir

Fakat kaftan formları hemen hemen aynı kalmaktadır

Çoğunlukla kaftanlar önden açık

yakasız veya küçük dik yakalıdır

uzun veya kısa kollu cepli ve yanları yırtmaçlıdır

Önleri şerit veya brit düğmelidir

Bir kısmının içi pamuklu dıştan kapitone şeklinde boyuna dikişlidir

Bazı içe giyilen kaftanlar kısa kollu olup ayrıca takma kolları da mevcuttur

Söz konusu giysiler bugün Topkapı Sarayı Müzesi Padişah Elbiseleri kumaş deposu ve seksiyonunda bulunmaktadır

Bu giysiler

üç katlı olan ve eski Fatih devri mutfaklar müştemilâtından kiler ve yağhane denilen binada ısı ve rutubet derecesi ayarlanmış çok modern bir depoda korunmaktadır

Fatih Sultan Mehmet'ten

Sultan Reşat'a kadar bütün padişahların giyim eşyaları

açık vaziyette tek tek profilden yapılmış ranzalara yerleştirilmiştir

Ayrıca üstleri de örtülerek dış etkenlerden korunmaktadır

Bütün bunları rutubetten korumak için Dhumudite pretemna type 10 cihazı kullanılmaktadır

Bu âletle binanın rutubeti alınıp kumaşlar için gerekli olan rutubet derecesi 57'ye ayarlanmıştır

İlkbahar ve sonbaharda ilaçlama (güve ihtimaline karşı) ve genel temizlik yapılmaktadır

Güveleri imha edici ve kumaşlara hiç bir zararı olmayan kimyevî maddelerle dezenfekte edilmektedir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Kaftanları Hakkında Bilgi Osmanlı kaftanları Hakkında Bilgi Eskiden halkın giyim biçiminden İmparatorluk büyüdükçe imalât çeşitlenmiş ve zenginleşmiştir Buna karşılık önce tamamen amatörce yapılan dokumacılık halkın şehirleşmesi sonucunda tüm gereksinmeleri karşılayan profesyonel Bu yüzyılda ülkemizde en çok faaliyet gösteren Bursa tezgâhları olmuştur Kaynaklara göre çatma Osmanlı İmparatorluğu'nun en değer verilen kumaşı seraser idi En iyi cinsinin İstanbul'da saraya bağlı tezgâhlarda Osmanlı padişahlarının özel hazinesini teşkil eden Enderun Hazinesi'nden bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nin çeşitli seksiyonlarını oluşturan objeler gibi elimizde bulunan kumaşlar hediye Büyük Atatürk'ün emriyle Topkapı Sarayı Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki padişah elbiseleri Adet itibariyle 2500 parçaya yaklaşan eşyanın çoğunu saray için hususî surette dokutturulan en ağır ve en güzel kumaşlarla kadifelerden yapılmış hilat Arşiv kayıtları ve eski hazine defterleri üzerinde şimdiye kadar yapılan çalışmalardan henüz inandırıcı sonuç alınamamıştır Sultan giysilerinin dokunuş ve kullanılan malzeme çeşidi yönünden aldığı isimler: eski Osmanlı elbiselerinden (Salâtini - Naziye-i âl-i Osman Mazeratının kisveleri) etiketi yazılı bohçalar içerisinde bulunanlar gerek dokumalarıAtlas İlk zamanlar sade olan padişah giysileri sonraları daha da mükemmelleşmiştir Kaftanlara kürkler ilâve edilmiş; bu kürkler; samur Kaftanlar içe ve dışa giyilmek üzere iki tür dokunmuştur Yenin görünüşü görkemli yapmak ve Osmanlı İmparatorluğu merasim usulüne göre bayramlarda ve cüluslarda öpülmek gibi tarihî bir görevi vardı Tanzimat'tan sonra bu usûl kalkmış ve taht saçağı öpülmeye başlanmıştır Nitekim son devirde kullanılan taht saçağı bugün Hazine'de altın tahtla birlikte teşhir edilmektedir Topkapı Sarayı Müzesi'nde bulunan kaftanların asırlar değiştikçe kumaş cinsleri de değişmektedir Fakat kaftan formları hemen hemen aynı kalmaktadır Çoğunlukla kaftanlar önden açık yakasız veya küçük dik yakalıdır uzun veya kısa kollu cepli ve yanları yırtmaçlıdır Önleri şerit veya brit düğmelidir Bir kısmının içi pamuklu dıştan kapitone şeklinde boyuna dikişlidir Bazı içe giyilen kaftanlar kısa kollu olup ayrıca takma kolları da mevcuttur Söz konusu giysiler bugün Topkapı Sarayı Müzesi Padişah Elbiseleri kumaş deposu ve seksiyonunda bulunmaktadır Bu giysiler üç katlı olan ve eski Fatih devri mutfaklar müştemilâtından kiler ve yağhane denilen binada ısı ve rutubet derecesi ayarlanmış çok modern bir depoda korunmaktadır Fatih Sultan Mehmet'ten Sultan Reşat'a kadar bütün padişahların giyim eşyaları açık vaziyette tek tek profilden yapılmış ranzalara yerleştirilmiştir Ayrıca üstleri de örtülerek dış etkenlerden korunmaktadır Bütün bunları rutubetten korumak için Dhumudite pretemna type 10 cihazı kullanılmaktadır Bu âletle binanın rutubeti alınıp kumaşlar için gerekli olan rutubet derecesi 57'ye ayarlanmıştır İlkbahar ve sonbaharda ilaçlama (güve ihtimaline karşı) ve genel temizlik yapılmaktadır Güveleri imha edici ve kumaşlara hiç bir zararı olmayan kimyevî maddelerle dezenfekte edilmektedir