Osmanlı Devletinde 17.Yüzyıl İsyanları Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Osmanlı Devletinde 17

yüzyıl İsyanları Nelerdir?

İÇ İSYANLARIN NEDENLERİ:
• Osmanlı 17

Yy

’ a gelindiğinde en geniş sınırlarına ulaşmıştı

Buna rağmen siyasal ve ekonomik sorunlar devleti güç durumda bırakıyordu

• Osmanlı’yı uzun yıllar uğraştıracak olan iç isyanların sebepleri şunlardır:
1

Savaşların uzaması
2

17

Yy

’da göreve gelen birçok devlet adamı ve padişahın yetersiz oluşu

3

Memurların göreve gelmesinde rüşvet ve kayırmanın rol oynaması

4

Toprak yönetiminin bozulması

5

Tımarlı sipahilerin ihmal edilmesi

6

Avrupa’daki bilim ve teknik gelişmelerine ayak uydurulmaması

7

Osmanlı parasının değer kaybetmesi

İSTANBUL İSYANLARI:
• İstanbul isyanları yeniçeriler ve sipahiler tarafından çıkarılmıştır

• Bu isyanlara bazı devlet adamlarının ve ulemanın da karıştığı görülmüştür

NEDENLERİ:
1

Yeniçeri ve sipahilerin maaşlarının zamanında verilmemesi

2

Kapukulu teşkilatının(yeniçeri ve sipahiler) bozulması
3

Kapukullarının kendilerine ters düşen padişah ve devlet adamlarını uzaklaştırmak istemesi

4

Culus dağıtımında aksaklıkların yaşanması

SONUÇLARI:
1

Merkezi otorite sarsılmıştır

2

İsyan sonucunda ilk defa bir padişah öldürülmüştür

3

Ayaklanmalardan dolayı devlet merkezinde huzur ve asayiş bozuldu

TAŞRA İSYANLARI(CELALİ İSYANLARI):
• 17

YY’da Anadolu da çıkan isyanlara genel olarak CELALİ İSYANLARI denir

NEDENLERİ:
1

Tımar sisteminin bozulması

2

Halktan alınan vergilerin yükselmesi

3

Halktan kanunsuz vergiler alınması

4

Devşirme asıllı devlet adamlarının Anadolu da halk ile kaynaşamaması

5

Merkezi otoritenin zayıflaması

6

Kadı ve sancakbeylerinin halktan usulsüz para almaları
SONUÇLARI:
1

Anadolu da huzur bozuldu

2

Ekonomik hayat durgunlaştı

Vergi toplanamadığı için devlet gelirleri azaldı

3

Ayaklanmaların bastırılması için bazı asiler öldürülmüş;bazılarına da devlet görevi verilmiş

bu durum yeni ayaklanmalara zemin hazırlamıştır

EYALET İSYANLARI:
Nedenleri:
1

Merkezi otoritenin bozulması

2

Bazı eyalet yöneticilerinin Osmanlı’dan ayrılmak istemesi

3

Büyük devletlerin eyalet yöneticilerini koruması

4

Yerel yöneticilerin olumsuz tutumları

• Eflak

Boğdan

Erdel

Yemen

Bağdat

Mısır

Trablusg arp eyaletlerinde isyanlar çıkmıştır

• İsyanlar sonunda bazı yöneticiler bağımsız duruma gelmiştir

• Avrupalılar bu isyanlara destek vermiştir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Devletinde 17.Yüzyıl İsyanları Nelerdir? Osmanlı Devletinde 17yüzyıl İsyanları Nelerdir? İÇ İSYANLARIN NEDENLERİ: • Osmanlı 17 Yy’ a gelindiğinde en geniş sınırlarına ulaşmıştıBuna rağmen siyasal ve ekonomik sorunlar devleti güç durumda bırakıyordu • Osmanlı’yı uzun yıllar uğraştıracak olan iç isyanların sebepleri şunlardır: 1 Savaşların uzaması 2 17 Yy’da göreve gelen birçok devlet adamı ve padişahın yetersiz oluşu 3 Memurların göreve gelmesinde rüşvet ve kayırmanın rol oynaması 4 Toprak yönetiminin bozulması 5 Tımarlı sipahilerin ihmal edilmesi 6 Avrupa’daki bilim ve teknik gelişmelerine ayak uydurulmaması 7 Osmanlı parasının değer kaybetmesi İSTANBUL İSYANLARI: • İstanbul isyanları yeniçeriler ve sipahiler tarafından çıkarılmıştır • Bu isyanlara bazı devlet adamlarının ve ulemanın da karıştığı görülmüştür NEDENLERİ: 1 Yeniçeri ve sipahilerin maaşlarının zamanında verilmemesi 2 Kapukulu teşkilatının(yeniçeri ve sipahiler) bozulması 3 Kapukullarının kendilerine ters düşen padişah ve devlet adamlarını uzaklaştırmak istemesi 4 Culus dağıtımında aksaklıkların yaşanması SONUÇLARI: 1 Merkezi otorite sarsılmıştır 2 İsyan sonucunda ilk defa bir padişah öldürülmüştür 3 Ayaklanmalardan dolayı devlet merkezinde huzur ve asayiş bozuldu TAŞRA İSYANLARI(CELALİ İSYANLARI): • 17 YY’da Anadolu da çıkan isyanlara genel olarak CELALİ İSYANLARI denir NEDENLERİ: 1 Tımar sisteminin bozulması 2 Halktan alınan vergilerin yükselmesi 3 Halktan kanunsuz vergiler alınması 4 Devşirme asıllı devlet adamlarının Anadolu da halk ile kaynaşamaması 5 Merkezi otoritenin zayıflaması 6 Kadı ve sancakbeylerinin halktan usulsüz para almaları SONUÇLARI: 1 Anadolu da huzur bozuldu 2 Ekonomik hayat durgunlaştıVergi toplanamadığı için devlet gelirleri azaldı 3 Ayaklanmaların bastırılması için bazı asiler öldürülmüş;bazılarına da devlet görevi verilmişbu durum yeni ayaklanmalara zemin hazırlamıştır EYALET İSYANLARI: Nedenleri: 1 Merkezi otoritenin bozulması 2 Bazı eyalet yöneticilerinin Osmanlı’dan ayrılmak istemesi 3 Büyük devletlerin eyalet yöneticilerini koruması 4 Yerel yöneticilerin olumsuz tutumları • EflakBoğdanErdelYemenBağdatMısırTrablusg arp eyaletlerinde isyanlar çıkmıştır • İsyanlar sonunda bazı yöneticiler bağımsız duruma gelmiştir • Avrupalılar bu isyanlara destek vermiştir