Enver Paşa Ve Eşi Naciye Hanım Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Enver Paşa ve Eşi Naciye Hanım hakkında bilgi

Enver Bey

15 Mayıs 1911'de Sultan Mehmed Reşad’ın yeğenlerinden Naciye Sultan ile nişanlandı

Dönemin bunca hareketli olayları içindeki bu nişanlanma hadisesi şu şekilde gerçekleşmişti:

“Enver Bey bilindiği gibi

yakışıklı genç bir subaydır

O sırada 29 yaşının içindedir

Almanlar arasında kendisine karşı

başka bir yabancı devlet askerî ataşesine gösterilen ilgi ile kıyaslanamayacak bir ilgi ve sempati vardır

Enver Bey

Almanların bir ihtilâl kahramanıdır

Yarının belki de bir askerî lideri olabilir

Böylece Almanlar arasında büyük saygı görür

Enver Bey Berlin’de

âdeta sefirden daha ileri tutulur

Alman imparatoru

kendisine ilk takdim edildiği zaman

bu genç adama

bir yabancı devletin askerî ataşesi gibi değil

Türkiye'nin bir prensi

önde gelen bir şahsiyeti gibi davranır

Ona üstün iltifatlarda bulunur

Hatta bu genç ve yakışıklı kahramanın

sultanın kızlarından birisi ile evli olup olmadığını da sorar

Bu ilgiler

Enver’i saran havayı ve onun saray çevresindeki mevkiini de kuvvetlendirir

Bütün kabullerde Enver Bey

salonların itibarlı bir misafiridir

İşte bu sıradadır ki imparatorun yeğenlerinden genç

güzel bir prensesin

Türk binbaşısına karşı alâkası gittikçe artar

Öyle görünür ki bu Alman prensesi bu Türk binbaşısına karşı kayıtsız değildir

Ali Fuat Paşa ve Aydoslu Sait Bey’in anlattıklarına göre; bu iltifatlar ve yaklaşma çabaları karşısında Enver Bey

gönlü ile yaşayan genç bir insan gibi değil de

kışla havasından bir türlü kurtulamayan taşralı bir zabit gibi davranır

Gördüğü iltifata karşı dimdik vaziyet alıp

mahmuzlarını birbirine çarparak selâm vaziyeti almaktan başka bir şey bilmeyen

sert bir Prusya zabiti gibidir

Prenses

yılmaz devamlı davetler tertipler

Sevdiği bu Türk subayına fırsatlar
hazırlar

Ama Enver Bey’in davranışları değişmez

Nihayet bir gün ve tabiî ancak bir Alman prensesinin ölçüleri içinde

konağındaki bir kabul günü

Enver Bey gene davetlidir

Bir aralık prenses odasına çekilir

Oldukça hafif bir tuvaletle bir divana uzanmıştır

Enver’i odasına davet ettirir

Beklediği hararetli ilgi tahmin edilebilir

Ama Binbaşı Enver Bey

birden gene asker vaziyetini alır

Ayaklarını bitiştirir

Ve sayın prensesi

tam askerce selâmlar

emirlerini bekler

İşte o zaman olan olur

Prenses divandan fırlar

Yüzü şaşkınlıktan ziyade hiddetinden mosmor kesilmiştir

ilk rastladığı Türk

Sait Bey’dir

Ona haykırır:
—Fakat Sait

bu bir manken!
Ali Fuat Paşa

o geceki bu olayın sarayda bize karşı

hissedilir derecede siyasî soğukluk yarattığından bahsederdi

Enver Beyin Berlin’de

içinden gelen ilk kadın ilişkisi

Mısırlı bir Prensesle masum

fakat kararlı dostluğudur

Prensesin adı bilinir

Enver Bey Prenses İffet’le evlenmeyi de düşünmektedir

Prenses ve ailesi buna hazırdırlar

Fakat nereden ve nasıl duyulmuşsa İstanbul

tam bu sırada işe müdahale eder

Bu evlenmeyi istemez

Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa işe el koyar

İttihad ve Terakki Merkezi’nin arzusu

ordunun Enver gibi yıldızlarının hanedanla yakınlaşması ve hanedana mensup sultanlarla evlendirilmeleridir

Enver Bey’in Berlin’de bir Mısırlı prensesle tanışma ve hatta evlenme ihtimalleri
haberinin İstanbul'da

evvelâ İttihatçı çevrede telâşlar uyandırdığını anlamak
mümkündür

Fakat Enver’e ilk ciddî uyarının

Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa tarafından yapıldığı doğrudur

Enver Bey’i Berlin’de bir olupbittiye bırakmamak için bulunan yol

onun hanedandan bir hanım sultanla nikâhlandırılmasıdır

Bunun için de bazı sondajlar yapılır ve bir hanım sultan bulunur

iş

Enver Bey’in annesine de nakledilir

Anne

çok memnun ve heyecanlıdır

Oğlu bir sultanla evlenecektir

Padişaha damat olacaktır

Hemen oğlu üstünde ısrarlara girişir

Hem Hüseyin Hilmi Paşanın

hem annesinin mektupları Berlin’e yağmaya başlar

Enver Bey

aslında bu işe razıdır

Fakat bazı bilgiler de edinmeye muhtaçtır

Meselâ eldeki belgelerden

Meclisi Mebusan Reisi Ahmed Rıza Bey’e yazılan mektuptan bazı cümleler verelim

Çünkü bu arada ve İstanbul'da onun bu iş için güvendiği

en yakın bildiği insan Ahmed Rıza Bey’dir

Ahmet Rıza Bey’e “ağabeyciğim” diye hitap eder

Ahmed Rıza Bey’in aile çevresinde bir hanımdan “validemiz hanım” ve kızı Selma Hanım’dan da “hemşiremiz hanım” diye bahseder

Ahmed Rıza Bey ise bekârdır

Ve bir aralık onun da saraydan bir hanımla evlendirilmesi bahis konusu olacaktır

Enver Beyin Ahmed Rıza Bey’e mektuplarından biri

12 Ağustos 1909 tarihlidir

Mektuptaki şu cümleler dikkat çekicidir:

“Bu yakında bir evlenme modasıdır çıktı

Ben de kendimi tecrübe etmek
istiyorum

Sizden bir ricam var

Hemşirem hanımefendi

sultanın… tahsili

güzelliği

hakkında malumat alıp verebilirler mi? Kendi anneme emniyetim yok… Acaba kızın serveti ne kadar olacak? Hükümetten maaş

filan verilecek mi? Yahut bu kızdan daha başka biri var mı? Ağabeylik hatırı için yazınız

”

Enver Beyin bu servet

maaş hesaplarını yadırgamamak gerekir

Çünkü gireceği
saray

bir binbaşının maaşı ile dönmez

Bunu düşünmekte haklıdır

Bu muhabereler böylece devam eder

Ama kısa zamanda karara varır

Çünkü iş

artık dedikodu şeklini almak istidadındadır

Bunun üzerine 17 ağustos 1909 tarihli mektupla muvafakatini bildirir:

Berlin 17 Ağustos 1909 Landshoter Strase 7

“Muhterem Ağabeyciğim!

İnayetnâmenizi (lütfettiğiniz mektubu) şimdi aldım

Seve seve okudum

Selma
hanımefendi ablamın lütuflarına ayrıca teşekkür ederim

Hilmi Paşa’dan ve evden aldığım mektuplarda

annemin “çok lakırdı oluyor

alıp almayacağını bildir de ses kesilsin” yolundaki son mektubu üzerine

dün muvafakat ettiğimi yazdım

Bu kadar tevekkül iyi değil

Fakat olan oldu

Yalnız hemşirem hanımefendi

daha sonra teşriflerinde

kızın terbiyesini (tahsilini olacak) tamamlamak için ne lâzım olduğunu veya ne gibi hususları kendilerine teklif
etmem lâzım geldiğini tetkikle bildirirlerse

fevkalâde müteşekkir kalacağım

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Enver Paşa Ve Eşi Naciye Hanım Hakkında Bilgi Enver Paşa ve Eşi Naciye Hanım hakkında bilgi Enver Bey 15 Mayıs 1911'de Sultan Mehmed Reşad’ın yeğenlerinden Naciye Sultan ile nişanlandı Dönemin bunca hareketli olayları içindeki bu nişanlanma hadisesi şu şekilde gerçekleşmişti: “Enver Bey bilindiği gibi yakışıklı genç bir subaydır O sırada 29 yaşının içindedir Almanlar arasında kendisine karşı başka bir yabancı devlet askerî ataşesine gösterilen ilgi ile kıyaslanamayacak bir ilgi ve sempati vardır Enver Bey Almanların bir ihtilâl kahramanıdır Yarının belki de bir askerî lideri olabilir Böylece Almanlar arasında büyük saygı görür Enver Bey Berlin’de âdeta sefirden daha ileri tutulur Alman imparatoru kendisine ilk takdim edildiği zaman bu genç adama bir yabancı devletin askerî ataşesi gibi değil Türkiye'nin bir prensi önde gelen bir şahsiyeti gibi davranırOna üstün iltifatlarda bulunur Hatta bu genç ve yakışıklı kahramanın sultanın kızlarından birisi ile evli olup olmadığını da sorar Bu ilgiler Enver’i saran havayı ve onun saray çevresindeki mevkiini de kuvvetlendirir Bütün kabullerde Enver Bey salonların itibarlı bir misafiridir İşte bu sıradadır ki imparatorun yeğenlerinden genç güzel bir prensesin Türk binbaşısına karşı alâkası gittikçe artar Öyle görünür ki bu Alman prensesi bu Türk binbaşısına karşı kayıtsız değildir Ali Fuat Paşa ve Aydoslu Sait Bey’in anlattıklarına göre; bu iltifatlar ve yaklaşma çabaları karşısında Enver Bey gönlü ile yaşayan genç bir insan gibi değil de kışla havasından bir türlü kurtulamayan taşralı bir zabit gibi davranır Gördüğü iltifata karşı dimdik vaziyet alıp mahmuzlarını birbirine çarparak selâm vaziyeti almaktan başka bir şey bilmeyen sert bir Prusya zabiti gibidir Prenses yılmaz devamlı davetler tertipler Sevdiği bu Türk subayına fırsatlar hazırlar Ama Enver Bey’in davranışları değişmez Nihayet bir gün ve tabiî ancak bir Alman prensesinin ölçüleri içinde konağındaki bir kabul günü Enver Bey gene davetlidir Bir aralık prenses odasına çekilir Oldukça hafif bir tuvaletle bir divana uzanmıştırEnver’i odasına davet ettirir Beklediği hararetli ilgi tahmin edilebilir Ama Binbaşı Enver Bey birden gene asker vaziyetini alır Ayaklarını bitiştirir Ve sayın prensesi tam askerce selâmlar emirlerini bekler İşte o zaman olan olur Prenses divandan fırlar Yüzü şaşkınlıktan ziyade hiddetinden mosmor kesilmiştir ilk rastladığı Türk Sait Bey’dir Ona haykırır: —Fakat Sait bu bir manken! Ali Fuat Paşa o geceki bu olayın sarayda bize karşı hissedilir derecede siyasî soğukluk yarattığından bahsederdi Enver Beyin Berlin’de içinden gelen ilk kadın ilişkisi Mısırlı bir Prensesle masum fakat kararlı dostluğudur Prensesin adı bilinir Enver Bey Prenses İffet’le evlenmeyi de düşünmektedir Prenses ve ailesi buna hazırdırlar Fakat nereden ve nasıl duyulmuşsa İstanbul tam bu sırada işe müdahale eder Bu evlenmeyi istemez Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa işe el koyar İttihad ve Terakki Merkezi’nin arzusu ordunun Enver gibi yıldızlarının hanedanla yakınlaşması ve hanedana mensup sultanlarla evlendirilmeleridir Enver Bey’in Berlin’de bir Mısırlı prensesle tanışma ve hatta evlenme ihtimalleri haberinin İstanbul'da evvelâ İttihatçı çevrede telâşlar uyandırdığını anlamak mümkündür Fakat Enver’e ilk ciddî uyarının Sadrazam Hüseyin Hilmi Paşa tarafından yapıldığı doğrudur Enver Bey’i Berlin’de bir olupbittiye bırakmamak için bulunan yol onun hanedandan bir hanım sultanla nikâhlandırılmasıdır Bunun için de bazı sondajlar yapılır ve bir hanım sultan bulunur iş Enver Bey’in annesine de nakledilir Anne çok memnun ve heyecanlıdır Oğlu bir sultanla evlenecektir Padişaha damat olacaktır Hemen oğlu üstünde ısrarlara girişir Hem Hüseyin Hilmi Paşanın hem annesinin mektupları Berlin’e yağmaya başlarEnver Bey aslında bu işe razıdır Fakat bazı bilgiler de edinmeye muhtaçtır Meselâ eldeki belgelerden Meclisi Mebusan Reisi Ahmed Rıza Bey’e yazılan mektuptan bazı cümleler verelim Çünkü bu arada ve İstanbul'da onun bu iş için güvendiği en yakın bildiği insan Ahmed Rıza Bey’dir Ahmet Rıza Bey’e “ağabeyciğim” diye hitap eder Ahmed Rıza Bey’in aile çevresinde bir hanımdan “validemiz hanım” ve kızı Selma Hanım’dan da “hemşiremiz hanım” diye bahseder Ahmed Rıza Bey ise bekârdır Ve bir aralık onun da saraydan bir hanımla evlendirilmesi bahis konusu olacaktır Enver Beyin Ahmed Rıza Bey’e mektuplarından biri 12 Ağustos 1909 tarihlidir Mektuptaki şu cümleler dikkat çekicidir: “Bu yakında bir evlenme modasıdır çıktı Ben de kendimi tecrübe etmek istiyorum Sizden bir ricam var Hemşirem hanımefendi sultanın… tahsili güzelliği hakkında malumat alıp verebilirler mi? Kendi anneme emniyetim yok… Acaba kızın serveti ne kadar olacak? Hükümetten maaş filan verilecek mi? Yahut bu kızdan daha başka biri var mı? Ağabeylik hatırı için yazınız” Enver Beyin bu servet maaş hesaplarını yadırgamamak gerekir Çünkü gireceği saray bir binbaşının maaşı ile dönmez Bunu düşünmekte haklıdırBu muhabereler böylece devam eder Ama kısa zamanda karara varır Çünkü iş artık dedikodu şeklini almak istidadındadır Bunun üzerine 17 ağustos 1909 tarihli mektupla muvafakatini bildirir: Berlin 17 Ağustos 1909 Landshoter Strase 7 “Muhterem Ağabeyciğim! İnayetnâmenizi (lütfettiğiniz mektubu) şimdi aldım Seve seve okudum Selma hanımefendi ablamın lütuflarına ayrıca teşekkür ederim Hilmi Paşa’dan ve evden aldığım mektuplarda annemin “çok lakırdı oluyor alıp almayacağını bildir de ses kesilsin” yolundaki son mektubu üzerine dün muvafakat ettiğimi yazdım Bu kadar tevekkül iyi değil Fakat olan olduYalnız hemşirem hanımefendi daha sonra teşriflerinde kızın terbiyesini (tahsilini olacak) tamamlamak için ne lâzım olduğunu veya ne gibi hususları kendilerine teklif etmem lâzım geldiğini tetkikle bildirirlerse fevkalâde müteşekkir kalacağım