Fransız İhtilalinin Osmanlıya Etkileri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Fransız İhtilalinin Osmanlıya Etkileri Nelerdir?

Fransız İhtilali birden ortaya çıkmış bir olay değildir

Fransız İhtilalin’e yol açan gelişmeleri Ortaçağın karanlıklarında aramak lazımdır

Ortaçağ Avrupa’sında insanların düşünce yapısına dinin katı kuralları egemendi

(Skolastik Düşünce Sistemi)Avrupalı Rönesans ile kiliseyi kendi kabuğuna çekilmeye mecbur ederek

bilimde

teknikte

kültürde ve güzel sanatların her dalında hür düşünmek imkanı elde etmiştir

Ancak Rönesans ve Reforma rağmen Avrupa insanı hala siyasi hürriyetini yakalayamamıştır

Avrupa’da insanların siyasi haklarını elde edebilme yönetime katılabilme

kendilerini yönetecek olan kişileri belirleyebilme arayışları sınıf mücadelelerinin yaşandığı ve halkının çok kötü yönetildiği Fransa’da başarıya ulaşmış ve Fransız İhtilali ile Fransız insanı kralın mutlak otoritesini kırmış

temel hak ve hürriyetlerini elde etmiştir

Fransız İnkılabı ile ortaya çıkan fikir akımlarından biri olan liberalizm;tüm insanların eşit olması lazım geldiği

her insanın anayasal çerçevedeki temel hak ve hürriyetlerine sahip olması icap ettiği anlayışını benimser ve kralın yetkilerinin daraltılmasını

vatandaşların da yönetime katılmaları anlayışını kabul eder

Liberalizm

ekonomide de benimsenmiştir

Fransız İnkılabı ile ortaya çıkan ikinci fikir akımı ise Liberalizmin(Kişi Hürriyeti)

milletlere uyarlanmış şekli olan

bir devletin egemenliği altında yaşayan millet veya milletlerin hür ve bağımsız olması lazım geldiği anlayışını savunan Nasyonalizm(Milli bağımsızlık veya Milliyetçiliktir)’dir

Böylece Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan Liberalizm ve Nasyonalizm anlayışı ile baskıcı

eşitliğe dayanmayan

devlet anlayışı Fransa’da kuvvet yoluyla yıkılmıştır

Fransa’da mutlakıyetin sonunu getiren bu gelişme

Avrupalı mutlak kralları korkutmuştur

Fransız Kralının başına gelenleri yaşamak tahtını iktidarını kaybetmek istemeyen Batılı krallar

İhtilal Fransa’sına savaş ilan ederek Fransa Kralının başını yiyen bu fikir hareketlerini Fransa’da etkisiz hale getirme yoluna gitmişlerdir

Ancak cephelerde Avrupalı askerlerin

Fransız askerlerinden eşitlik

özgürlük gibi kavramları duymaları

olayı tersine çevirmiştir

Avrupalılar krallarına yönelerek

Fransızların sahip oldukları hak ve özgürlükleri onlardan talep etmeye başlayınca 1815’de Fransa ile savaşa son verilmiş Avusturya Başkanı Meternick’in öncülüğünde toplatılan Viyana Konferansı’nda Avrupa’da filizlenmeye başlayan eşitlik

özgürlük fikirlerine karşı ortak ve etkili mücadele kararı alınmıştır

Avrupa’da kralların iktidarlarını koruyabilmek için halka karşı şiddet kullanmaya yönelmeleri yıllar boyu sürecek iç savaşlara yol açmıştır

1818-1848 yılları arasında çıkan ayaklanmalar sonucunda Avrupalı halk

kralların otoritesini yenmiş ve böylece Avrupa’da da mutlakıyetçi devlet yapısı terkedilmiştir

Böylece Fransız İnkılabı önce Fransa’nın sonra Avrupa’nın daha sonra da tüm dünyanın siyasi

hukuki ve toplumsal yapısını değiştirecek bir düzenin temellerini atmıştır

Bu düzenin dayanakları;her vatandaşın özgür olduğu

yasalar karşısında eşit haklara sahip bulunduğu

milletin kendi kendisini yönetmesi(yani demokratik bir düzen)

bu düzenin temel yapısını belirleyen anayasaların yapılması

devletin laikleştirilmesi ve milliyetçi bir niteliğe büründürülmesidir

Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan Nasyonalizm (Milliyetçilik) kavramı

çok milletli devletlerin parçalanmalarına yol açmıştır

Nasyonalizmden en çok etkilenen devletlerden biri de Osmanlı Devletidir

Fransız İhtilalinin getirdiği milliyetçilik anlayışı Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıkları harekete geçirmiş

Osmanlı Devletini çökertmek isteyen dış güçlerin kışkırtmaları sonucu Sırplar

Rumlar

Bulgarlar

Romenler ayaklanmışlardır

Bu ayaklanmaları bastırmak Osmanlı Devletini ekonomik yönden sarstığı gibi

siyasi açıdan da büyük devletlerin Osmanlıların iç işlerine karışmalarına yol açmıştır

Bu milletlerin önce özerklik

daha sonra da bağımsızlıklarını kazanmaları

Osmanlı Devletinin giderek küçülmesine neden olmuştur

Fransız İnkılabının Osmanlı Devleti üzerindeki bu olumsuz etkisine karşın

bu olay Türk İnkılabı düşüncesinin doğmasında etkin rol oynamıştır

Fransız İnkılabı sonucunda azınlıkların milliyetçilik anlayışını benimsemeleri

Türklere de örnek teşkil etmiş

Türkçülük yani milliyetçilik anlayışı doğmuştur

Demokrasi

anayasa

özgürlük gibi kavramları Türk aydını da tanımış

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucuları bu kavramların etkisi altında yetişmiş ve Kurtuluş Savaşıyla çağdaş Türk Devletini kurmuşlardır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fransız İhtilalinin Osmanlıya Etkileri Nelerdir? Fransız İhtilalinin Osmanlıya Etkileri Nelerdir? Fransız İhtilali birden ortaya çıkmış bir olay değildirFransız İhtilalin’e yol açan gelişmeleri Ortaçağın karanlıklarında aramak lazımdırOrtaçağ Avrupa’sında insanların düşünce yapısına dinin katı kuralları egemendi(Skolastik Düşünce Sistemi)Avrupalı Rönesans ile kiliseyi kendi kabuğuna çekilmeye mecbur ederekbilimdetekniktekültürde ve güzel sanatların her dalında hür düşünmek imkanı elde etmiştirAncak Rönesans ve Reforma rağmen Avrupa insanı hala siyasi hürriyetini yakalayamamıştırAvrupa’da insanların siyasi haklarını elde edebilme yönetime katılabilmekendilerini yönetecek olan kişileri belirleyebilme arayışları sınıf mücadelelerinin yaşandığı ve halkının çok kötü yönetildiği Fransa’da başarıya ulaşmış ve Fransız İhtilali ile Fransız insanı kralın mutlak otoritesini kırmıştemel hak ve hürriyetlerini elde etmiştir Fransız İnkılabı ile ortaya çıkan fikir akımlarından biri olan liberalizm;tüm insanların eşit olması lazım geldiğiher insanın anayasal çerçevedeki temel hak ve hürriyetlerine sahip olması icap ettiği anlayışını benimser ve kralın yetkilerinin daraltılmasınıvatandaşların da yönetime katılmaları anlayışını kabul ederLiberalizmekonomide de benimsenmiştir Fransız İnkılabı ile ortaya çıkan ikinci fikir akımı ise Liberalizmin(Kişi Hürriyeti)milletlere uyarlanmış şekli olanbir devletin egemenliği altında yaşayan millet veya milletlerin hür ve bağımsız olması lazım geldiği anlayışını savunan Nasyonalizm(Milli bağımsızlık veya Milliyetçiliktir)’dir Böylece Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan Liberalizm ve Nasyonalizm anlayışı ile baskıcıeşitliğe dayanmayandevlet anlayışı Fransa’da kuvvet yoluyla yıkılmıştır Fransa’da mutlakıyetin sonunu getiren bu gelişmeAvrupalı mutlak kralları korkutmuşturFransız Kralının başına gelenleri yaşamak tahtını iktidarını kaybetmek istemeyen Batılı krallarİhtilal Fransa’sına savaş ilan ederek Fransa Kralının başını yiyen bu fikir hareketlerini Fransa’da etkisiz hale getirme yoluna gitmişlerdirAncak cephelerde Avrupalı askerlerinFransız askerlerinden eşitliközgürlük gibi kavramları duymalarıolayı tersine çevirmiştirAvrupalılar krallarına yönelerekFransızların sahip oldukları hak ve özgürlükleri onlardan talep etmeye başlayınca 1815’de Fransa ile savaşa son verilmiş Avusturya Başkanı Meternick’in öncülüğünde toplatılan Viyana Konferansı’nda Avrupa’da filizlenmeye başlayan eşitliközgürlük fikirlerine karşı ortak ve etkili mücadele kararı alınmıştırAvrupa’da kralların iktidarlarını koruyabilmek için halka karşı şiddet kullanmaya yönelmeleri yıllar boyu sürecek iç savaşlara yol açmıştır1818-1848 yılları arasında çıkan ayaklanmalar sonucunda Avrupalı halkkralların otoritesini yenmiş ve böylece Avrupa’da da mutlakıyetçi devlet yapısı terkedilmiştir Böylece Fransız İnkılabı önce Fransa’nın sonra Avrupa’nın daha sonra da tüm dünyanın siyasihukuki ve toplumsal yapısını değiştirecek bir düzenin temellerini atmıştırBu düzenin dayanakları;her vatandaşın özgür olduğuyasalar karşısında eşit haklara sahip bulunduğumilletin kendi kendisini yönetmesi(yani demokratik bir düzen)bu düzenin temel yapısını belirleyen anayasaların yapılmasıdevletin laikleştirilmesi ve milliyetçi bir niteliğe büründürülmesidir Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan Nasyonalizm (Milliyetçilik) kavramıçok milletli devletlerin parçalanmalarına yol açmıştırNasyonalizmden en çok etkilenen devletlerden biri de Osmanlı DevletidirFransız İhtilalinin getirdiği milliyetçilik anlayışı Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıkları harekete geçirmişOsmanlı Devletini çökertmek isteyen dış güçlerin kışkırtmaları sonucu SırplarRumlarBulgarlarRomenler ayaklanmışlardırBu ayaklanmaları bastırmak Osmanlı Devletini ekonomik yönden sarstığı gibisiyasi açıdan da büyük devletlerin Osmanlıların iç işlerine karışmalarına yol açmıştırBu milletlerin önce özerklikdaha sonra da bağımsızlıklarını kazanmalarıOsmanlı Devletinin giderek küçülmesine neden olmuştur Fransız İnkılabının Osmanlı Devleti üzerindeki bu olumsuz etkisine karşınbu olay Türk İnkılabı düşüncesinin doğmasında etkin rol oynamıştırFransız İnkılabı sonucunda azınlıkların milliyetçilik anlayışını benimsemeleriTürklere de örnek teşkil etmişTürkçülük yani milliyetçilik anlayışı doğmuşturDemokrasianayasaözgürlük gibi kavramları Türk aydını da tanımışTürkiye Cumhuriyeti’nin kurucuları bu kavramların etkisi altında yetişmiş ve Kurtuluş Savaşıyla çağdaş Türk Devletini kurmuşlardır