Dilin İşlevi Nedir?-Toplumdaki Önemi Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Dilin İşlevi Nedir?-Toplumdaki Önemi Nedir?

Pek çok bilimadamı insan iletişimini diğer iletişim sistemlerinden üstün kılan davranışın 'konuşma yoluyla dili kullanabilme' olduğu görüşünde birleşmektedir

Dil

insanların iletişimde bulunmak amacı ile geliştirdikleri bir anlaşma aracıdır

Başka deyişle

dilin birinci işlevi iletişimdir

Bu işlevi yerine getirmede dil

insanların düşünce

duygu

istek

deneyim v

b

yaşantılarını birbirlerine aktarabilmelerini; dış dünyayı yorumlayarak kendi dünyalarına getirebilmelerini sağlayan; "bu zaman ve bu yerden

o zaman ve o yer hakkında düşünerek bu düşünü yansıtabilmelerine" ve insanın "kendi kendini keşfetmesine" olanak veren bir araç olma özelliği taşımaktadır

Vardar (1982) dilin bu işlevini açıklarken şöyle demektedir:
"İnsanın dış dünyayla ve öbür bireylerle ilişkilerini yansıtanve biçimlendiren düşünceyle birlikte tüm ruhsal ve toplumsal kişiliğini oluşturan dil gerçeklik ya da nesneler üstünde etki aracı olduğu gibi kimi yönleriyle de başkalarını etkileme yönlendirme yöneltme aracıdır daNesnel gerçekliğin öznel biçimde algılanış ve anlatılışını sağlayan bir çerçeve bir tür düşünsel yapı sunar Yansıtıcı olduğu kadar yaratıcıdır da" (s13)
Bu açılardan bakıldığında insanın dili kullanabilme becerisi

toplumsallaşmak için olduğu kadar insanın öz-benliğinin ve bilişsel gelişiminin en üst düzeyine ulaşabilmesi için de gerekli bir önkoşuldur

Wells'in (1983

s

87) anlatımıyla "dil dünyaya açılan pencerenin anahtarıdır"

Birey olmanın en önemli göstergesi olan dil

toplumun da temel taşıdır

Toplum bireyin söylediği sözleri ortaya çıkarıcıdır

Birey ise

bir konuşma topluluğunun üyesi olmanın ona kazandırdığı

dili nasıl kullanacağını söyleyen örtük bir bilgi sahibidir

İnsan dil yetisini niçin ve nasıl kazanmaktadır ?

Bilimadamlarını anadili araştırmalarına yönelten bu soru hala güncelliğini korumaktadır

Kocaman'a göre (1991) bu yetiyi

insanın özüne

gücüne ve evrendeki yerine ilişkin merakı ve gereksinmelerini karşılamak amacıyla başkalarını etkilemek isteği doğurmuştur

Öyle ki

dil

kendini de aşan çeşitli amaçlara ulaşılabilmesi için

sosyal grubunun üyelerini paylaştıkları anlamları bir biçimde inşa etmeye zorlamış

zorunlu kılmıştır

İnsanoğlunu bir kod kullanma zorunluluğuna itmiş olan bu temel neden iletişim amacıdır ve çocuklar anadillerini iletişimde bulunmak için öğrenmektedir

Bu amaçla bir kod kullanma gereksinimi duyan çocuk

söyleşiler içine bizzat katılarak giderek kodun öğelerini tanır

düzenlenişini kavrar ve kullanmayı öğrenir

Çoğu çocuk bu becerileri doğal koşullarda çok fazla zorlanmadan kazanır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dilin İşlevi Nedir?-Toplumdaki Önemi Nedir? Dilin İşlevi Nedir?-Toplumdaki Önemi Nedir? Pek çok bilimadamı insan iletişimini diğer iletişim sistemlerinden üstün kılan davranışın *'konuşma yoluyla dili kullanabilme'* olduğu görüşünde birleşmektedir Dil insanların iletişimde bulunmak amacı ile geliştirdikleri bir anlaşma aracıdır Başka deyişle dilin birinci işlevi iletişimdir Bu işlevi yerine getirmede dil insanların düşünce duygu istek deneyim vb yaşantılarını birbirlerine aktarabilmelerini; dış dünyayı yorumlayarak kendi dünyalarına getirebilmelerini sağlayan; "bu zaman ve bu yerden o zaman ve o yer hakkında düşünerek bu düşünü yansıtabilmelerine" ve insanın "kendi kendini keşfetmesine" olanak veren bir araç olma özelliği taşımaktadır Vardar (1982) dilin bu işlevini açıklarken şöyle demektedir: "İnsanın dış dünyayla ve öbür bireylerle ilişkilerini yansıtanve biçimlendiren düşünceyle birlikte tüm ruhsal ve toplumsal kişiliğini oluşturan dil gerçeklik ya da nesneler üstünde etki aracı olduğu gibi kimi yönleriyle de başkalarını etkileme yönlendirme yöneltme aracıdır daNesnel gerçekliğin öznel biçimde algılanış ve anlatılışını sağlayan bir çerçeve bir tür düşünsel yapı sunar Yansıtıcı olduğu kadar yaratıcıdır da" (s13) Bu açılardan bakıldığında insanın dili kullanabilme becerisi toplumsallaşmak için olduğu kadar insanın öz-benliğinin ve bilişsel gelişiminin en üst düzeyine ulaşabilmesi için de gerekli bir önkoşuldur Wells'in (1983 s87) anlatımıyla "dil dünyaya açılan pencerenin anahtarıdır" Birey olmanın en önemli göstergesi olan dil toplumun da temel taşıdır Toplum bireyin söylediği sözleri ortaya çıkarıcıdırBirey ise bir konuşma topluluğunun üyesi olmanın ona kazandırdığı dili nasıl kullanacağını söyleyen örtük bir bilgi sahibidir İnsan dil yetisini niçin ve nasıl kazanmaktadır ? Bilimadamlarını anadili araştırmalarına yönelten bu soru hala güncelliğini korumaktadır Kocaman'a göre (1991) bu yetiyi insanın özüne gücüne ve evrendeki yerine ilişkin merakı ve gereksinmelerini karşılamak amacıyla başkalarını etkilemek isteği doğurmuştur Öyle ki dil kendini de aşan çeşitli amaçlara ulaşılabilmesi için sosyal grubunun üyelerini paylaştıkları anlamları bir biçimde inşa etmeye zorlamış zorunlu kılmıştır İnsanoğlunu bir *kod* kullanma zorunluluğuna itmiş olan bu temel neden iletişim amacıdır ve çocuklar anadillerini iletişimde bulunmak için öğrenmektedir Bu amaçla bir kod kullanma gereksinimi duyan çocuk söyleşiler içine bizzat katılarak giderek kodun öğelerini tanır düzenlenişini kavrar ve kullanmayı öğrenir Çoğu çocuk bu becerileri doğal koşullarda çok fazla zorlanmadan kazanır