Divan Edebiyatı Sanatçıları Kimlerdir?-Divan Edebiyatı Sanatçıları Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Divan Edebiyatı Sanatçıları Kimlerdir?-Divan Edebiyatı Sanatçıları Hakkında

HOCA DEHHANİ: 13

yüzyılda yaşamıştır

Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir

Divanı vardır

MEVLANA: XIII

yüzyılda yaşamıştır

Birkaç Türkçe beyit dışında

tüm şiirlerini Farsça ile yazan ünlü tasavvuf şairidir

Oğlu Sultan Veled de tasavvufi konuları işleyen bir şair olarak bilinir

Mesnevi

Divan-ı Kebir

Mektubat

tanınmış eserleridir

ALİ ŞİR NEVÂİ: Çağatay lehçesinin en güzel örneklerini veren şair 15

yüzyılda yaşamıştır

Muhakemetü”l-Lugateyn adlı eserinde Türkçe“nin Farsça“dan daha üstün bir dil olduğunu savunmuştur

Hamsesi vardır

Anadolu dışında Türkçe şiir yazan ilk şairdir

ŞEYHİ: 15

yüzyılda yaşamıştır

“Harnâme” adlı eseri edebiyatımızda ilk fabl türü eser olarak bilinmektedir

Mesnevi alanında başarılı olmuştur

SÜLEYMAN ÇELEBİ: 15

yüzyılda yaşamıştır

Hz

Muhammed için yazdığı Vesilet-ün-Necat (mevlit) adlı mesnevisiyle tanınmış bir şairdir

(İslam edebiyatında Hz

Muhammed”in hayatını anlatan eserlere SİYER denir)

FUZÛLİ: Fuzuli 16

yüzyılın en güçlü şairlerindendir

Arapca

Farsça

Türkçe divanı olan tek şairdir

Eserlerini Azeri lehçesiyle yazmıştır

Divan edebiyatının en lirik şairi olarak kabul edilmektedir

Ona göre yaşamın anlamı acı çekmekle özdeştir

Platonik bir aşk arayışı vardır

Din dışı konularda yazmakla birlikte tasavvuftan da etkilendiği bilinmektedir

Kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikayet etmek için yazdığı “Şikayetnâme” adlı mektubu edebiyatımızdaki en ünlü yergilerden biridir

Divanlarından başka bir naat olan “Su” kasidesi

Leyla vü Mecnun mesnevisi

Peygamber ailesini anlattığı Hadikat-üs-Süeda”sı Şah İsmail ile II:Bayezid”i karşılaştırdığı Beng ü Bâde”si ve tıp bilgisini sergilediği Sıhhat ve Maraz”ı en tanınmış eserleridir

BÂKİ: Baki

16

yüzyıl şairlerindendir

Döneminde “şairler sultanı” olarak tanınmış ve saratın bütün olanaklarından yararlanmıştır

İyi bir medrese eğitimi gördüğü bilinmektedir

Dünya nimetlerinin hepsinden yararlanma anlayışındadır

Kanuni”nin ölümü üzerine yazdığı mersiyesi çok tanınmıştır

Divanı vardır

NÂBİ: 17

yüzyıl şairlerindendir

Divan edebiyatında didaktik şiirler yazmasıyla bir yenilik olarak kabul edilmektedir

Din

töreler ve sosyal yaşamla ilgili öğütler verir

Nâbi”nin Divan“ından başka Hayriye

Hayrâbâd adlı iki didaktik eseri

gezi notlarını içine alan Tuhfet-ül Harameyn”i ve Münşeat adlı eserleri vardır

NEFİ: Nefi

17

yüzyıl şairlerindendir

Edebiyatımızdaki en ünlü kaside şairi olarak bilinir

Övgülerindeki ve yergilerindeki aşırılıklarıyla ünlüdür

Yazdığı hicviyelerindeki aşırılık boğdurulmasına neden olmuştur

Hayal gücü çok zengin olan Nefi”nin somut benzetmelerden yararlanması da belirgin bir özelliğidir

Türkçe ve Farsça divanı olan Nefi”nin ayrıca hicviyelerini topladığı Sihamı-ı Kaza adlı bir eseri de vardır

NEDİM: 18

yüzyıl şairlerinden olan Nedim

Lale Devri”nin şairi olarak bilinir

Eserlerinde aşk

içki

zevk ve sefayı işler

“Mahallileşme akımı”nın önderi olan şairin Halk edebiyatından da etkilendiği bilinmektedir

Şiirlerinde halkın ağzından alınma deyimler olduğu gibi

halkın konuşma diline de oldukça yaklaşmıştır

Samimi ve içten bir söyleyişi olan Nedim

şarkılarıyla tanınmıştır

Divan şiirindeki klişeleri (mazmunları) bir ölçüde yıkmış olan şairin Divan“ı vardır

ŞEYH GALİP: Divan edebiyatının 18

yüzyılda yaşamış son büyük şairidir

Galatasaray Mevlevihanesinde şeyhlik yapmıştır

Nabi”nin “Hayrâbâd”ına nazire olarak ve Mevlânâ”nın mesnevisinden etkilenerek yazdığı “Hüsn-ü Aşk” adlı meşhur mesnevisinde

tasvvuf konusundaki düşüncelerini ortaya koyar

Bu eserinde allegorik (sembolik) bir anlatım kullanan şair hayal gücünden ve masal ögelerinden de yararlanmıştır

EVLİYA ÇELEBİ: (17

yy) Edebiyatımızda gezi türünün ilk örneklerini veren yazar

usta bir gözlemcidir

Elli yıllık bir süre içinde gezdiği yerleri konuşma diline yakın bir dille anlatmıştır

Anlatımında abartılı olmakla birlikte

Divan nesrinin kalıplarını da kırmıştır

10 ciltlik “Seyahatnâme” adlı eseri çok tanınmıştır

NOT: Divan edebiyatının nesir yazarı olarak tanınan diğer önemli yazarları şunlardır:

SİNAN PAŞA: (15

yy) Tazarrunâme adlı süslü nesri ile tanınır

MERCİMEK AHMET: (15

yy) Farsça“dan çevirdiği Kabusnâme adlı eseriyle tanınır

NAİMÂ: (17

yy) Kendi adıyla anılan (”Naima Tarihi”) adlı tarih eserinin yazarıdır

KATİP ÇELEBİ: (17

yy) Batılıların Hacı Kalfa dedikleri yazar ve düşünürdür

Arapca

Farsça

Fransızca

Latine bilen yazarın tarih

coğrafya

matematik konularında yazılmış eserleri vardır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Divan Edebiyatı Sanatçıları Kimlerdir?-Divan Edebiyatı Sanatçıları Hakkında Divan Edebiyatı Sanatçıları Kimlerdir?-Divan Edebiyatı Sanatçıları Hakkında HOCA DEHHANİ: 13 yüzyılda yaşamıştır Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir Divanı vardır MEVLANA: XIIIyüzyılda yaşamıştır Birkaç Türkçe beyit dışında tüm şiirlerini Farsça ile yazan ünlü tasavvuf şairidir Oğlu Sultan Veled de tasavvufi konuları işleyen bir şair olarak bilinir Mesnevi Divan-ı Kebir Mektubat tanınmış eserleridir ALİ ŞİR NEVÂİ: Çağatay lehçesinin en güzel örneklerini veren şair 15 yüzyılda yaşamıştır Muhakemetü”l-Lugateyn adlı eserinde Türkçe“nin Farsça“dan daha üstün bir dil olduğunu savunmuştur Hamsesi vardır Anadolu dışında Türkçe şiir yazan ilk şairdir ŞEYHİ: 15 yüzyılda yaşamıştır “Harnâme” adlı eseri edebiyatımızda ilk fabl türü eser olarak bilinmektedir Mesnevi alanında başarılı olmuştur SÜLEYMAN ÇELEBİ: 15 yüzyılda yaşamıştır Hz Muhammed için yazdığı Vesilet-ün-Necat (mevlit) adlı mesnevisiyle tanınmış bir şairdir (İslam edebiyatında Hz Muhammed”in hayatını anlatan eserlere SİYER denir) FUZÛLİ: Fuzuli 16 yüzyılın en güçlü şairlerindendir Arapca Farsça Türkçe divanı olan tek şairdir Eserlerini Azeri lehçesiyle yazmıştır Divan edebiyatının en lirik şairi olarak kabul edilmektedir Ona göre yaşamın anlamı acı çekmekle özdeştir Platonik bir aşk arayışı vardır Din dışı konularda yazmakla birlikte tasavvuftan da etkilendiği bilinmektedir Kendisine bağlanan maaşı almasında güçlük çıkaran memurları şikayet etmek için yazdığı “Şikayetnâme” adlı mektubu edebiyatımızdaki en ünlü yergilerden biridir Divanlarından başka bir naat olan “Su” kasidesi Leyla vü Mecnun mesnevisi Peygamber ailesini anlattığı Hadikat-üs-Süeda”sı Şah İsmail ile II:Bayezid”i karşılaştırdığı Beng ü Bâde”si ve tıp bilgisini sergilediği Sıhhat ve Maraz”ı en tanınmış eserleridir BÂKİ: Baki16 yüzyıl şairlerindendir Döneminde “şairler sultanı” olarak tanınmış ve saratın bütün olanaklarından yararlanmıştır İyi bir medrese eğitimi gördüğü bilinmektedir Dünya nimetlerinin hepsinden yararlanma anlayışındadır Kanuni”nin ölümü üzerine yazdığı mersiyesi çok tanınmıştır Divanı vardır NÂBİ: 17 yüzyıl şairlerindendir Divan edebiyatında didaktik şiirler yazmasıyla bir yenilik olarak kabul edilmektedir Din töreler ve sosyal yaşamla ilgili öğütler verir Nâbi”nin Divan“ından başka Hayriye Hayrâbâd adlı iki didaktik eseri gezi notlarını içine alan Tuhfet-ül Harameyn”i ve Münşeat adlı eserleri vardır NEFİ: Nefi 17 yüzyıl şairlerindendir Edebiyatımızdaki en ünlü kaside şairi olarak bilinir Övgülerindeki ve yergilerindeki aşırılıklarıyla ünlüdür Yazdığı hicviyelerindeki aşırılık boğdurulmasına neden olmuştur Hayal gücü çok zengin olan Nefi”nin somut benzetmelerden yararlanması da belirgin bir özelliğidir Türkçe ve Farsça divanı olan Nefi”nin ayrıca hicviyelerini topladığı Sihamı-ı Kaza adlı bir eseri de vardır NEDİM: 18yüzyıl şairlerinden olan Nedim Lale Devri”nin şairi olarak bilinir Eserlerinde aşk içki zevk ve sefayı işler “Mahallileşme akımı”nın önderi olan şairin Halk edebiyatından da etkilendiği bilinmektedir Şiirlerinde halkın ağzından alınma deyimler olduğu gibi halkın konuşma diline de oldukça yaklaşmıştır Samimi ve içten bir söyleyişi olan Nedim şarkılarıyla tanınmıştır Divan şiirindeki klişeleri (mazmunları) bir ölçüde yıkmış olan şairin Divan“ı vardır ŞEYH GALİP: Divan edebiyatının 18yüzyılda yaşamış son büyük şairidir Galatasaray Mevlevihanesinde şeyhlik yapmıştır Nabi”nin “Hayrâbâd”ına nazire olarak ve Mevlânâ”nın mesnevisinden etkilenerek yazdığı “Hüsn-ü Aşk” adlı meşhur mesnevisinde tasvvuf konusundaki düşüncelerini ortaya koyar Bu eserinde allegorik (sembolik) bir anlatım kullanan şair hayal gücünden ve masal ögelerinden de yararlanmıştır EVLİYA ÇELEBİ: (17yy) Edebiyatımızda gezi türünün ilk örneklerini veren yazar usta bir gözlemcidir Elli yıllık bir süre içinde gezdiği yerleri konuşma diline yakın bir dille anlatmıştır Anlatımında abartılı olmakla birlikte Divan nesrinin kalıplarını da kırmıştır 10 ciltlik “Seyahatnâme” adlı eseri çok tanınmıştır NOT: Divan edebiyatının nesir yazarı olarak tanınan diğer önemli yazarları şunlardır: SİNAN PAŞA: (15yy) Tazarrunâme adlı süslü nesri ile tanınır MERCİMEK AHMET: (15yy) Farsça“dan çevirdiği Kabusnâme adlı eseriyle tanınır NAİMÂ: (17yy) Kendi adıyla anılan (”Naima Tarihi”) adlı tarih eserinin yazarıdır KATİP ÇELEBİ: (17yy) Batılıların Hacı Kalfa dedikleri yazar ve düşünürdür Arapca Farsça Fransızca Latine bilen yazarın tarih coğrafya matematik konularında yazılmış eserleri vardır