Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir?

a

Anonim Halk Edebiyatı

1- Mani : 7’ li hece ölçüsü ile söylenen

tek dörtlükten oluşan şiirlerdir

aaxa

2- Ninni : 7’ li 8 veya 9’ lu hece ölçüsü

aaaa

3- Ağıt : Bir kişinin ölümünden duyulan acı

abab – cccb – dddb – eeeb …

4- Türkü : Türküler 8 veya 11’ li hece ölçüsü

Aşk

tabiat

sevgi ve güzellik konuları işlenir

b

Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri

1- Koşma : Dörtlük sayısı 3 veya 5 tir

11 li hece ölçüsü kullanılır

abab – cccb – dddb … Konu olarak aşk

tabiat

sevgi ve güzellik işlenir

GÜZELLEME – KOÇAKLAMA – TAŞLAMA – AĞIT

2- Semai : 8 li hece ölçüsü kullanılır

3 veya 5-6 dörtlükten oluşur

Güzellik

aşk

tabiat konuları işlenir

3- Varsağı : 8 li hece ölçüsü ile söylenir

Semai ile benzerlik gösterir

Varsağı nın Semai den farkı Varsağı da erkekçe yiğitçe bir söyleyiş vardır

Bre – hey gibi ünlemler kullanılır

4- Destan : Dörtlük sayısı sınırlı değildir

Hece ölçüsü 11 li kalıbıdır

Son dörtlükte şairin mahrası bulunur

Konu olarak savaş

kahramanlık

kavga

isyan

yangın gibi konular

ayrıca dalkavukluk

parasızlık ve gülünç olaylar işlenir

c

Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı Nazım Şekilleri

1- İlahi : Konusu din ve çeşitli insanlardır

Allah’ a yalvarma ve onu övme vardır

7 li 8 li 11 li hece ölçüleri ile yazılır

İlahiler 3 ile 7 dörtlükten meydana gelir

YUNUS EMRE

2- Nefes : Bektaşi tarikatına ait tekke şairlerinin kendi tarikatlarının düşüncelerini yaymak için söyledikleri şiirlerdir

3- Deme : Alevi ve Kızılbaş şairlerin kendi düşüncelerini dile getirdikleri bestelenen bir nazım biçimidir

8 li hece ölçüsü kullanılır

3 veya 5 dörtlükten oluşur

4- Devriye : Vesin

şekil ve kafiye bakımından ilahiye benzer

Devriye de insanın Allah’ tan gelip yine Allah’ a gideceği konusu işlenir

5- Nutuk : Şekil yönüyle koçma ya benzer

Tarikata yeni girenlere mürşitlerin bilgi vermek için söyledikleri şiirlerdir

6- Sathiye : Nefesin bir türüdür

Tanrı ile konuşur ve şakalaşırcasına yazılan şiirlerdir

d Batı Edebiyatı’ dan Alınan Nazım Şekilleri

1- Sone : Edebiyatımıza Servet-i Finun devrinde Fransızlar dan girdi

Toplam olarak 14 mısradır

Kafiye düzeni abab – abba – ccd – ede dir

2- Terza – Rima : Bir başka batı edebiyatı nazım biçimidir

Kafiye düzeni aba – bcb – cdc – d şeklindedir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir? Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri Nelerdir? a Anonim Halk Edebiyatı 1- Mani : 7’ li hece ölçüsü ile söylenen tek dörtlükten oluşan şiirlerdir aaxa 2- Ninni : 7’ li 8 veya 9’ lu hece ölçüsü aaaa 3- Ağıt : Bir kişinin ölümünden duyulan acı abab – cccb – dddb – eeeb … 4- Türkü : Türküler 8 veya 11’ li hece ölçüsü Aşk tabiat sevgi ve güzellik konuları işlenir b Aşık Edebiyatı Nazım Şekilleri 1- Koşma : Dörtlük sayısı 3 veya 5 tir 11 li hece ölçüsü kullanılır abab – cccb – dddb … Konu olarak aşk tabiat sevgi ve güzellik işlenir GÜZELLEME – KOÇAKLAMA – TAŞLAMA – AĞIT 2- Semai : 8 li hece ölçüsü kullanılır 3 veya 5-6 dörtlükten oluşur Güzellik aşk tabiat konuları işlenir 3- Varsağı : 8 li hece ölçüsü ile söylenir Semai ile benzerlik gösterir Varsağı nın Semai den farkı Varsağı da erkekçe yiğitçe bir söyleyiş vardır Bre – hey gibi ünlemler kullanılır 4- Destan : Dörtlük sayısı sınırlı değildir Hece ölçüsü 11 li kalıbıdır Son dörtlükte şairin mahrası bulunur Konu olarak savaş kahramanlık kavga isyan yangın gibi konular ayrıca dalkavukluk parasızlık ve gülünç olaylar işlenir c Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı Nazım Şekilleri 1- İlahi : Konusu din ve çeşitli insanlardır Allah’ a yalvarma ve onu övme vardır 7 li 8 li 11 li hece ölçüleri ile yazılır İlahiler 3 ile 7 dörtlükten meydana gelir YUNUS EMRE 2- Nefes : Bektaşi tarikatına ait tekke şairlerinin kendi tarikatlarının düşüncelerini yaymak için söyledikleri şiirlerdir 3- Deme : Alevi ve Kızılbaş şairlerin kendi düşüncelerini dile getirdikleri bestelenen bir nazım biçimidir 8 li hece ölçüsü kullanılır 3 veya 5 dörtlükten oluşur 4- Devriye : Vesin şekil ve kafiye bakımından ilahiye benzer Devriye de insanın Allah’ tan gelip yine Allah’ a gideceği konusu işlenir 5- Nutuk : Şekil yönüyle koçma ya benzer Tarikata yeni girenlere mürşitlerin bilgi vermek için söyledikleri şiirlerdir 6- Sathiye : Nefesin bir türüdür Tanrı ile konuşur ve şakalaşırcasına yazılan şiirlerdir d Batı Edebiyatı’ dan Alınan Nazım Şekilleri 1- Sone : Edebiyatımıza Servet-i Finun devrinde Fransızlar dan girdi Toplam olarak 14 mısradır Kafiye düzeni abab – abba – ccd – ede dir 2- Terza – Rima : Bir başka batı edebiyatı nazım biçimidir Kafiye düzeni aba – bcb – cdc – d şeklindedir