İstiklal Marşının İkinci Kıtası Ve Anlamı Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

İstiklal Marşının İkinci Kıtası ve Anlamı Nedir?

Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal!

Bu mısrada şair yine o kişiye sesleniyor

Günlük konuşmalarımızda

’kaş çatmak

surat asmak’ gibi anlatım biçimleri kullanırız

Bu ifadeler kızgınlık

öfke

kırgınlık

alınganlık vb

anlamlara da gelebilir

Anlaşılıyor ki o kişi çok öfkelenecek

çok kızacak

bir şeylere çok sinirlenecek ve çehresini çatacak

Şair böyle bir anda bile sevgi ve yakarışla o kişiye ‘kurban olayım’ ifadesiyle sesleniyor yani o kişiden öfkelenmemesini arzu ediyor

Burada ‘çehre’ surat

yüz anlamında kullanılmıştır

’nazlı’ dan kasıt ise

o kişinin kırılgan

narin yapılı bir kişiliğe sahip olduğu anlamı çıkartılabilir

‘hilal’ eski Türkçede değişik anlamlara gelebiliyor

Buradaki anlamı ise ikincil anlamıyla sevgili anlamında kullanılmış olabilir

Böylece o kişi bir kez daha yücelik vasfı ile nitelendiriliyor

Bu yorumlar sadece bir tahmindir

Şiiri okuyanlar

duyanlar buradaki ‘hilal’ kelimesini bayraktaki hilal olarak anlayabilirler

Bu yüzden mısranın gerçek anlamını anlayamazlar

Eğer biraz şüpheci bir yorumla şiire yaklaşırsak mısranın böyle bir anlamdan başka anlamlara da gelebileceğini anlarız

Bayraktaki hilal cansızdır

sadece bir semboldür

Eğer şair şiiri tek bir kişi etrafında şekillendiriyorsa benim yorumum daha mantıklı hale gelir

Aksi halde şiirin şifresini çözemeyiz bana göre

Şiirin

mısraların bir mesajı

anlamı olmalıdır

Oysaki incelediğim diğer tahlillerde

böyle şiire oturan bir çözümlemeye rastlayamadım

Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet bu celal?

Bu mısrada ilk önce cümlenin ilk yarısını çözümlemeye çalışalım

‘kahraman’ ifadesiyle Türk milletinin tarih boyunca yaptığı savaşlar

verdiği mücadeleler akla gelir

Gerçektende Türk milletinin tarihi başarılarla

zaferlerle doludur

Bu nitelemeyle Türk milleti yüceltiliyor

yücelik sıfatıyla sıfatlandırılıyor

‘Irk’ ifadesi soy

sonra gelen torunlar anlamına gelebilir

ya da millet

halk ulus anlamıyla

ikincil anlamıyla kullanılmış olmalıdır

Değilse şair ırkçılık yapıyor olamaz

çünkü böyle bir şey şairin İslamcı kişiliğine

inancına ters düşer

‘ırk’ kelimesi seçilerek şiirde bir ses uyumu

ahenk sağlanmıştır

‘gül’ ifadesiyle o kişi güle benzetiliyor o kişi yine yüceltiliyor yücelik sıfatıyla sıfatlandırılıyor

Gül çiçeği masumiyeti

temizliği çağrıştırır

bu anlamlarda kullanılabilir

Bu mısradan anlıyoruz ki

demek ki o kişi halkının karşısına çıkacak

halkına karşı bazı sözler sarf edecek

bazı fiillerde bulunacak

Fakat bu söz ve fiiller olumlu değil olumsuz olacak

Fakat şair buna rağmen olayları iyimser bir bakışla anlatıyor o kişinin olumsuz bir eylemine rağmen o kişiyi eleştirmiyor aksine olumlu yaklaşıyor

O kişi belki de televizyon aracılığıyla ve mucizevî bir şekilde insanlara

Türk milletine karşı bazı sözler sarf edecek

Kıtanın ilk mısrasından yola çıkar ilk mısrayı anlarsak ikici mısrayı daha iyi anlarız

İşte böyle şiirin şimdiye kadar olan kısımlarını anlarsak şimdi yorumladığımız mısranın ikinci kısmını da anlayabiliriz

Mısranın ikinci kısmında bir şiddet

kızgınlık hali anlatılıyor

O kişinin olumsuz eylem ve sözleri demek ki ülke genelinde bir fesat ve karışıklığa

karmaşaya yol açacak

Şair bu mısrada iyimserlik hayret ve övgü içeren ifadeler kullanıyor

Bu mısrayı anlamak için şiirin beşinci kıtası ikinci mısrasını anlamamız gerekir

Böylece bu mısrayı daha iyi anlayabilir yorumlayabiliriz

Bir kez daha belirtmeliyim ki İstiklal Marşına yapılan bir eleştiri marşta Türk kelimesinin geçmediğidir oysaki bu mısradaki ‘Kahraman ırk’ ifadesi ‘Türk’ kelimesinin anlamını fazlasıyla karşılamaktadır

Öyleyse ‘Kahraman ırk=Türk’ diyebiliriz

Marşta Türk ve İslam kelimesinin anlamını karşılayacak bir çok ifade ve konu mevcuttur

Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal…

Şair bu mısrada kurtuluş savaşı

kuva-i milliye şehitleri adına konuşuyor

Kurtuluş savaşı ve onun öncesindeki harplerde on binlerce Mehmetçik vatanın bağımsızlığı ve refahı

güvenliği için kan dökmüştür

Şiirde sözü edilen kişi

önceki mısralarda sözü edilen olaylar boyunca olumsuz bir tablo çizmiştir ve bu davranışlar kuva-i milliye şehitlerini ve diğer şehitlerimizi üzmektedir

Eğer kurtuluş harbi sonucunda kazanılan bağımsızlık kaybedilirse

dökülen şehit kanları o kişiye helal edilmeyecektir

Şehitler o kişiden davranışlarını değiştirmesini istemekte ruhları bunu arzulamakta o kişi uyarılmaktadır

Ama şehitler şair vasıtasıyla konuşmakta

konuşturulmaktadır

Kurtuluş savaşı ve onun öncesindeki savaşlarda

imkânsızlıklar içinde ve fedakârlıklarla muharebeler kazanılmıştır

Ve bu dökülen kanların değeri bilinmeli o kişi bunu idrak etmeli

anlamalıdır

Şehitler o kişiden bunları anlamasını istemekteler

Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklal!

Bu mısrada bağımsızlığın Türk milletinin hakkı olduğu bunun milletçe kazanıldığı ve korunduğu hatırlatılmaktadır

Yine şehitler adına konuşulmakta bağımsızlık önemle vurgulanmaktadır

Bilindiği gibi cumhuriyet tarihi boyunca bağımsızlık önemle korunmuş güneydoğu bölgemizde

Kıbrıs’ta ve dünyanın değişik bölgelerinde Türk askeri görev yapmış

binlerce on binlerce şehit verilmiştir

Kurtuluş harbi ve onun öncesindeki ön harplerde de binlerce on binlerce can

şehit verilerek bağımsızlık kazanılabilmiştir

Bu yüzden bağımsızlık Türk milleti tarafından hak edilmiştir

bağımsızlık Türk milletinin hakkıdır

‘istiklal’ kelimesi burada bağımsızlık anlamında kullanılmıştır

‘Hakk’a tapan’ ifadesiyle Türk milletinin mensup olduğu din İslam dini kastedilmiştir

Gerçektende bin yıldır Anadolu topraklarında İslam dini yaşanmaktadır

Günümüzde Türk halkının %’de 98’e yakını islama mensuptur

Fakat ibadet ve dini yükümlülükler

namaz kılma gibi genellikle tam manasıyla yerine getirilememekte fakat Türk milletinin geneli İslam inancını

Allah inancını taşımaktadır

Alevilik

Caferilik

Şiilik gibi değişik mezhepler ülke genelinde söz konusudur fakat buna rağmen mısrada ortak inanç vurgulanmıştır

Bu ilk iki kıtada

şiiri yazan şairdir fakat belki de o kişiye şehitler adına seslenilmekte bazı olaylar dile getirilmekte anlatılmaktadır

Bana göre bu olaylar kurtuluş savaşından sonraki bir zaman diliminde gerçekleşmiştir

Bu sadece bir tahmindir

Öyleyse bu şiir

şairin bir kerametidir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İstiklal Marşının İkinci Kıtası Ve Anlamı Nedir? İstiklal Marşının İkinci Kıtası ve Anlamı Nedir? Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal! Bu mısrada şair yine o kişiye sesleniyorGünlük konuşmalarımızda’kaş çatmaksurat asmak’ gibi anlatım biçimleri kullanırızBu ifadeler kızgınlıköfkekırgınlıkalınganlık vb anlamlara da gelebilirAnlaşılıyor ki o kişi çok öfkelenecekçok kızacak bir şeylere çok sinirlenecek ve çehresini çatacakŞair böyle bir anda bile sevgi ve yakarışla o kişiye ‘kurban olayım’ ifadesiyle sesleniyor yani o kişiden öfkelenmemesini arzu ediyorBurada ‘çehre’ suratyüz anlamında kullanılmıştır’nazlı’ dan kasıt ise o kişinin kırılgan narin yapılı bir kişiliğe sahip olduğu anlamı çıkartılabilir ‘hilal’ eski Türkçede değişik anlamlara gelebiliyor Buradaki anlamı ise ikincil anlamıyla sevgili anlamında kullanılmış olabilir Böylece o kişi bir kez daha yücelik vasfı ile nitelendiriliyor Bu yorumlar sadece bir tahmindir Şiiri okuyanlar duyanlar buradaki ‘hilal’ kelimesini bayraktaki hilal olarak anlayabilirler Bu yüzden mısranın gerçek anlamını anlayamazlar Eğer biraz şüpheci bir yorumla şiire yaklaşırsak mısranın böyle bir anlamdan başka anlamlara da gelebileceğini anlarız Bayraktaki hilal cansızdır sadece bir semboldür Eğer şair şiiri tek bir kişi etrafında şekillendiriyorsa benim yorumum daha mantıklı hale gelir Aksi halde şiirin şifresini çözemeyiz bana göre Şiirin mısraların bir mesajı anlamı olmalıdır Oysaki incelediğim diğer tahlillerde böyle şiire oturan bir çözümlemeye rastlayamadım Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet bu celal? Bu mısrada ilk önce cümlenin ilk yarısını çözümlemeye çalışalım ‘kahraman’ ifadesiyle Türk milletinin tarih boyunca yaptığı savaşlar verdiği mücadeleler akla gelir Gerçektende Türk milletinin tarihi başarılarla zaferlerle doludur Bu nitelemeyle Türk milleti yüceltiliyor yücelik sıfatıyla sıfatlandırılıyor ‘Irk’ ifadesi soy sonra gelen torunlar anlamına gelebilir ya da millet halk ulus anlamıyla ikincil anlamıyla kullanılmış olmalıdır Değilse şair ırkçılık yapıyor olamaz çünkü böyle bir şey şairin İslamcı kişiliğine inancına ters düşer ‘ırk’ kelimesi seçilerek şiirde bir ses uyumu ahenk sağlanmıştır ‘gül’ ifadesiyle o kişi güle benzetiliyor o kişi yine yüceltiliyor yücelik sıfatıyla sıfatlandırılıyor Gül çiçeği masumiyeti temizliği çağrıştırır bu anlamlarda kullanılabilir Bu mısradan anlıyoruz ki demek ki o kişi halkının karşısına çıkacak halkına karşı bazı sözler sarf edecek bazı fiillerde bulunacak Fakat bu söz ve fiiller olumlu değil olumsuz olacak Fakat şair buna rağmen olayları iyimser bir bakışla anlatıyor o kişinin olumsuz bir eylemine rağmen o kişiyi eleştirmiyor aksine olumlu yaklaşıyor O kişi belki de televizyon aracılığıyla ve mucizevî bir şekilde insanlara Türk milletine karşı bazı sözler sarf edecek Kıtanın ilk mısrasından yola çıkar ilk mısrayı anlarsak ikici mısrayı daha iyi anlarız İşte böyle şiirin şimdiye kadar olan kısımlarını anlarsak şimdi yorumladığımız mısranın ikinci kısmını da anlayabiliriz Mısranın ikinci kısmında bir şiddet kızgınlık hali anlatılıyor O kişinin olumsuz eylem ve sözleri demek ki ülke genelinde bir fesat ve karışıklığa karmaşaya yol açacak Şair bu mısrada iyimserlik hayret ve övgü içeren ifadeler kullanıyor Bu mısrayı anlamak için şiirin beşinci kıtası ikinci mısrasını anlamamız gerekir Böylece bu mısrayı daha iyi anlayabilir yorumlayabilirizBir kez daha belirtmeliyim ki İstiklal Marşına yapılan bir eleştiri marşta Türk kelimesinin geçmediğidir oysaki bu mısradaki ‘Kahraman ırk’ ifadesi ‘Türk’ kelimesinin anlamını fazlasıyla karşılamaktadırÖyleyse ‘Kahraman ırk=Türk’ diyebilirizMarşta Türk ve İslam kelimesinin anlamını karşılayacak bir çok ifade ve konu mevcuttur Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal… Şair bu mısrada kurtuluş savaşı kuva-i milliye şehitleri adına konuşuyor Kurtuluş savaşı ve onun öncesindeki harplerde on binlerce Mehmetçik vatanın bağımsızlığı ve refahı güvenliği için kan dökmüştür Şiirde sözü edilen kişi önceki mısralarda sözü edilen olaylar boyunca olumsuz bir tablo çizmiştir ve bu davranışlar kuva-i milliye şehitlerini ve diğer şehitlerimizi üzmektedir Eğer kurtuluş harbi sonucunda kazanılan bağımsızlık kaybedilirse dökülen şehit kanları o kişiye helal edilmeyecektir Şehitler o kişiden davranışlarını değiştirmesini istemekte ruhları bunu arzulamakta o kişi uyarılmaktadır Ama şehitler şair vasıtasıyla konuşmakta konuşturulmaktadır Kurtuluş savaşı ve onun öncesindeki savaşlarda imkânsızlıklar içinde ve fedakârlıklarla muharebeler kazanılmıştır Ve bu dökülen kanların değeri bilinmeli o kişi bunu idrak etmeli anlamalıdır Şehitler o kişiden bunları anlamasını istemekteler Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklal! Bu mısrada bağımsızlığın Türk milletinin hakkı olduğu bunun milletçe kazanıldığı ve korunduğu hatırlatılmaktadır Yine şehitler adına konuşulmakta bağımsızlık önemle vurgulanmaktadır Bilindiği gibi cumhuriyet tarihi boyunca bağımsızlık önemle korunmuş güneydoğu bölgemizde Kıbrıs’ta ve dünyanın değişik bölgelerinde Türk askeri görev yapmış binlerce on binlerce şehit verilmiştir Kurtuluş harbi ve onun öncesindeki ön harplerde de binlerce on binlerce can şehit verilerek bağımsızlık kazanılabilmiştir Bu yüzden bağımsızlık Türk milleti tarafından hak edilmiştir bağımsızlık Türk milletinin hakkıdır ‘istiklal’ kelimesi burada bağımsızlık anlamında kullanılmıştır ‘Hakk’a tapan’ ifadesiyle Türk milletinin mensup olduğu din İslam dini kastedilmiştir Gerçektende bin yıldır Anadolu topraklarında İslam dini yaşanmaktadır Günümüzde Türk halkının %’de 98’e yakını islama mensuptur Fakat ibadet ve dini yükümlülükler namaz kılma gibi genellikle tam manasıyla yerine getirilememekte fakat Türk milletinin geneli İslam inancını Allah inancını taşımaktadır Alevilik Caferilik Şiilik gibi değişik mezhepler ülke genelinde söz konusudur fakat buna rağmen mısrada ortak inanç vurgulanmıştır Bu ilk iki kıtada şiiri yazan şairdir fakat belki de o kişiye şehitler adına seslenilmekte bazı olaylar dile getirilmekte anlatılmaktadır Bana göre bu olaylar kurtuluş savaşından sonraki bir zaman diliminde gerçekleşmiştir Bu sadece bir tahmindir Öyleyse bu şiir şairin bir kerametidir