Tartışma Nedir?-Tartışmanın Aşamaları

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Tartışma Nedir?-Tartışmanın Aşamaları

Tartışma iki veya daha fazla kişinin belli bir konuda düşüncelerini sergileme yoluyla fikir alışverişinde bulunmalarıdır

Tartışma Yönteminin Aşamaları
1 Tartışma Probleminin Seçimi: Tartışma problemi seçilirken katılımcıların ilgi ve tutumları ile konuyla ilgili ön bilgileri göz önünde bulundurulmalıdır

Konu katılımcılar için ilgi çekici olmalı ve tartışmaya karşı güdülenmelidir

Bunun yanısıra problem cümlesinin açık olması

konuyu tam olarak belirtmesi

konuyu sınırlayabilmesi gerekir

Problem cümlesi soru yada düz cümle olarak ifade edilebilir

Ancak soru cümlesi katılımcıların ilgisini çekmede ve onları araştırma yapmaya teşvik etmede daha etkilidir

2 Tartışmayı Yönlendirecek Soruların Belirlenmesi: Tartışma yönteminde eğiticiler katılımcıları sorularla yönlendirmezse tartışmadan elde edilen sonuçlar hedefler doğrultusunda olmayabilir

konu dağılabilir

Bu nedenle eğiticinin tartışmayı yönlendirecek açılış

gelişme ve kapanış bölümüyle ilgili anahtar soruları önceden hazırlaması gerekir

3 Araç ve Tekniklerin Belirlenmesi: Tartışma sürecinde bir çok öğretim araç ve tekniklerinden yararlanılabilir

Bu amaçla tartışmadan önce probleme uygun dramatazisyonlar yapılabilir

sergiler ve yakın çevre gezilebilir

yazılı materyaller okunabilir

radyo dinlenebilir ve film izlenebilir

Bu tür etkinlikler katılımcılarda ortak yaşantı oluşmasını sağlar ve tartışmaya katılımı sağlar

4 Tartışmanın Yapılacağı Fiziksel Ortamın Düzenlenmesi: Tartışmanın yapılacağı fiziksel ortam ve katılımcı sayısı tartışmanın niteliğini etkiler

Çok kalabalık gruplarda tartışmalar bazı katılımcıların tartışma dışında kalmasını sağlar

Tartışma ortamında sağlıklı iletişim kurulmasında

katılımcıların birbirlerini görmeleri önemli rol oynar

Bu nedenle katılımcıların

daire yada yarım ay biçiminde oturmasının sağlanması gerekir

5 Değerlendirme: Tartışma sonunda

tartışma eğitici ya da katılımcılar tarafından değerlendirilmeli ve sonucu özetlenmelidir

Tartışma

Herhangi bir konuda ileri sürülen bir görüşün (tez

sav) yanlışlığını kanıtlamak amacıyla yazılan yazılarda kullanılır

Tartışma tekniğine de bilgi vermek amaçlı yazılarda başvurulur

Yazının başında

ortaya atılan teze yer verilir

Bu tezin doğruluğunu savunanların görüşleri aktarılır

Yazar daha sonra bu tezin niçin yanlış olduğunu nesnel ve*rilere dayanarak ortaya koyar; savunulan tezin yan*lışlığını kanıtlar

Yalnız savunulan tezin yanlış olduğunu belirtmek yeterli değildir

Tartışmacı anlatım tekniğinde yazar

anlattıklarını kanıtlamak için örnekler verir

bilimsel sonuçlardan yararlanır

konunun uzmanı kişilerin görüşlerini aktarır

Onun bütün çabası savunulan tezin yanlışlığını ortaya koymak içindir

Aşağıdaki parçada tartışma tekniğinin özelliklerini görmeye çalışalım:

"Şiirden şair

resimden ressam anlarmış

eleştir*meci değil

Böyle diyenler ne dediklerini biliyor*larsa eserlerini ortaya çıkarmamalıdır

Şiirlerini şairlere

resimlerini ressamlara göstersinler

Buna gelmiyorlar

kitapları

resimleri beğenilecek

satın alınacak

bu parayla geçinecekler

bir gün zengin bile olacaklar

Kimden alacaklar o parayı? Sizden

benden; anlamayanlardan

sanat gücü olmayanlar*dan

Şiiri eleştirmeci anlayamaz demek

okuyucu anlayamaz demektir

Eleştirmen

herhangi bir okuyucudan başka nedir ki? Ne üstündür herhangi bir okuyucudan

ne de aşağı

Yalnız herhangi bir okur

okuduğu kitap üzerine düşündüklerini yazmaz

eleştirmen yazar

Yazması mı onun anla*madığını gösteriyor?"
(Nurullah ATAÇ)

Bu parçada yazar "Şiirden şair

resimden ressam anlar

" şeklindeki tezin yanlışlığını ortaya koymaya çalışıyor

ileri sürülen tezi tartışmaya açıyor

Bu tezin yanlış olduğunu kendine göre bazı dayanak noktaları ile kanıtlamaya çalışıyor

Şairlerin

şiirlerinin okun*masını istemekle okurların şiirden anladığını kabul etmiş olduklarını vurguluyor

Yazar

şiirden ve resim*den eleştirmenlerin de anlayabileceğini belirtiyor

Eleştirmenlerin okuduğu şiirleri değerlendirerek şiir*den anladıklarını ortaya koymuş olduklarını belirtiyor

Kısacası bu paragrafta yazar

"Şiirden yalnız şair

re*simden de ressam anlar

" tezini çürütmeye çalışıyor

ÖRNEK SORU:

Okullarda çocuklara aşk şiirleri okutmak doğru değilmiş

Akıllı uslu olmaları gerekirmiş öğrencilerin

Çalışacaklar

öyle aşk sevda düşünmeyecekler! Aksiliğe bakın ki bizim şiirlerimizin en güzelleri aşk üzerine olanlardır

Çocuklara aşk şiirini öğretmediniz mi

gerçekten güzel şiir gösteremezsiniz

Ne

olur çocuk aşk şiirlerini okursa? Çocukların bir yaşa gelince

aşk düşünmeleri doğanın bir buyruğudur

bunun önüne geçemezsiniz

Öyle ise aşklarını

o duyularını da eğitimden geçirsin

Güzel aşk sözlerini öğretin

imrensinler onlara; birbirlerini sevdiklerini söylerken onları kullansınlar

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A)Açıklayıcı anlatım tekniğinden yararlanılmıştır

B)Yazar savunulan tezi örneklerle kanıtlamaya çalışmıştır

C)Karşılaştırmalı örneklerden yararlanılmıştır

D)Tartışma tekniğinden yararlanılarak

savunulan tez çürütülmeye çalışılmıştır

E)Savunulan tez

bilimsel verilerle desteklenmiştir

ÇÖZÜM:

Parçanın başında çocuklara okulda aşk şiirleri okut*manın yanlış olduğunu ileri süren bir tez ortaya konu*yor

Birkaç cümle ile bu tezin gerekçesi ortaya kon*maya çalışılıyor

Parçanın yazarı bu tezin doğru olmadığını gerekçeleri ile açıklıyor

Çocuklara aşk şiir*lerini yasaklamak

onlara aşkı yasaklamak gibidir

Aşk yaşamın karşı konulmaz bir gerçeğidir

Nasıl aşka karşı çıkılmazsa

aşk şiirleri okunmasına karşı çıkmak da son derece yanlıştır

Doğru olan çocuklara güzel aşk şiirlerini okutmaktır

Bu parçada yazar

parçanın başında ileri sürülen tezi çürütmek için tartışma tekniğinden yararlanmıştır

(Cevap D)

BAŞKA BİR KAYNAKTAN TARTIŞMA NEDİR

Bir grubu (veya çoğunluğu) ilgilendiren

daha önceden belirlenen bir konu hakkında farklı düşünceleri olan kişilerin konuyla ilgili görüşlerini açıklamak

konuyu (veya sorunu) çözmek

muhatabın zayıf yönlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir

Tartışma konusu; üzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı

kanıtlanmış konular üzerinde ısrar edilmemeli

normal bir ses tonuyla konuşulmalı

saygılı olunmalı

dedikodu etmekten

bağırıp çağırmaktan

konu dışına çıkmaktan ve konuşanın sözünü kesmekten kaçınılmalıdır

“Tartışmadan beklenen; gerçeği aramak

gerçeğin aydınlattığı hareket yolunu seçmektir

Söz cambazlıklarının

körü körüne direnmelerin

içten pazarlıklı propagandaların

duygusal çıkmazların gerçekleri kararttığı bir yerde tartışmadan beklenen faydalar derlenemez

Sakin konuşan

soğukkanlılıkla cevap veren

söylenecek sözü olmadığı zaman susmasını bilen

konuşurken kendine güvenç duyan bir kimse her çeşit konuşmada başarı gösterir

”[1]

Tartışmaları bir başkan yönetir

Tartışmada başkanın görevlerini hatırlayarak başkana yardımcı olmakla bir anlamda tartışmanın kurallarına da uyulmuş olunur

Tartışmalarda başkanın görevleri

1

Konuyu özellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek

2

Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak

3

Tartışmayı başlatmak

4

Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek

5

Herkese eşit konuşma süresi vermek

6

KonuşmacıLara yerine göre sorular yöneltmek

7

Tarafsız olmak

8

Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak

9

Kısa özetler yaparak konuyu toparlamak

10

Tartışmanın sonucunu açıklamak

Bir dinleyici grubu önünde yapılan münazara

açık oturum

panel

forum ve bilgi şöleni toplu tartışma çeşitlerindendir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tartışma Nedir?-Tartışmanın Aşamaları Tartışma Nedir?-Tartışmanın Aşamaları Tartışma iki veya daha fazla kişinin belli bir konuda düşüncelerini sergileme yoluyla fikir alışverişinde bulunmalarıdır Tartışma Yönteminin Aşamaları 1 Tartışma Probleminin Seçimi: Tartışma problemi seçilirken katılımcıların ilgi ve tutumları ile konuyla ilgili ön bilgileri göz önünde bulundurulmalıdır Konu katılımcılar için ilgi çekici olmalı ve tartışmaya karşı güdülenmelidir Bunun yanısıra problem cümlesinin açık olması konuyu tam olarak belirtmesi konuyu sınırlayabilmesi gerekir Problem cümlesi soru yada düz cümle olarak ifade edilebilir Ancak soru cümlesi katılımcıların ilgisini çekmede ve onları araştırma yapmaya teşvik etmede daha etkilidir 2 Tartışmayı Yönlendirecek Soruların Belirlenmesi: Tartışma yönteminde eğiticiler katılımcıları sorularla yönlendirmezse tartışmadan elde edilen sonuçlar hedefler doğrultusunda olmayabilir konu dağılabilir Bu nedenle eğiticinin tartışmayı yönlendirecek açılış gelişme ve kapanış bölümüyle ilgili anahtar soruları önceden hazırlaması gerekir 3 Araç ve Tekniklerin Belirlenmesi: Tartışma sürecinde bir çok öğretim araç ve tekniklerinden yararlanılabilir Bu amaçla tartışmadan önce probleme uygun dramatazisyonlar yapılabilir sergiler ve yakın çevre gezilebilir yazılı materyaller okunabilir radyo dinlenebilir ve film izlenebilir Bu tür etkinlikler katılımcılarda ortak yaşantı oluşmasını sağlar ve tartışmaya katılımı sağlar 4 Tartışmanın Yapılacağı Fiziksel Ortamın Düzenlenmesi: Tartışmanın yapılacağı fiziksel ortam ve katılımcı sayısı tartışmanın niteliğini etkiler Çok kalabalık gruplarda tartışmalar bazı katılımcıların tartışma dışında kalmasını sağlarTartışma ortamında sağlıklı iletişim kurulmasında katılımcıların birbirlerini görmeleri önemli rol oynar Bu nedenle katılımcıların daire yada yarım ay biçiminde oturmasının sağlanması gerekir 5 Değerlendirme: Tartışma sonunda tartışma eğitici ya da katılımcılar tarafından değerlendirilmeli ve sonucu özetlenmelidir Tartışma Herhangi bir konuda ileri sürülen bir görüşün (tez sav) yanlışlığını kanıtlamak amacıyla yazılan yazılarda kullanılır Tartışma tekniğine de bilgi vermek amaçlı yazılarda başvurulur Yazının başında ortaya atılan teze yer verilir Bu tezin doğruluğunu savunanların görüşleri aktarılır Yazar daha sonra bu tezin niçin yanlış olduğunu nesnel verilere dayanarak ortaya koyar; savunulan tezin yanlışlığını kanıtlar Yalnız savunulan tezin yanlış olduğunu belirtmek yeterli değildir Tartışmacı anlatım tekniğinde yazar anlattıklarını kanıtlamak için örnekler verir bilimsel sonuçlardan yararlanır konunun uzmanı kişilerin görüşlerini aktarır Onun bütün çabası savunulan tezin yanlışlığını ortaya koymak içindir Aşağıdaki parçada tartışma tekniğinin özelliklerini görmeye çalışalım: "Şiirden şair resimden ressam anlarmış eleştirmeci değil Böyle diyenler ne dediklerini biliyorlarsa eserlerini ortaya çıkarmamalıdır Şiirlerini şairlere resimlerini ressamlara göstersinler Buna gelmiyorlar kitapları resimleri beğenilecek satın alınacak bu parayla geçinecekler bir gün zengin bile olacaklar Kimden alacaklar o parayı? Sizden benden; anlamayanlardan sanat gücü olmayanlardan Şiiri eleştirmeci anlayamaz demek okuyucu anlayamaz demektir Eleştirmen herhangi bir okuyucudan başka nedir ki? Ne üstündür herhangi bir okuyucudan ne de aşağı Yalnız herhangi bir okur okuduğu kitap üzerine düşündüklerini yazmaz eleştirmen yazar Yazması mı onun anlamadığını gösteriyor?" (Nurullah ATAÇ) Bu parçada yazar "Şiirden şair resimden ressam anlar" şeklindeki tezin yanlışlığını ortaya koymaya çalışıyor ileri sürülen tezi tartışmaya açıyor Bu tezin yanlış olduğunu kendine göre bazı dayanak noktaları ile kanıtlamaya çalışıyor Şairlerin şiirlerinin okunmasını istemekle okurların şiirden anladığını kabul etmiş olduklarını vurguluyor Yazar şiirden ve resimden eleştirmenlerin de anlayabileceğini belirtiyor Eleştirmenlerin okuduğu şiirleri değerlendirerek şiirden anladıklarını ortaya koymuş olduklarını belirtiyor Kısacası bu paragrafta yazar "Şiirden yalnız şair resimden de ressam anlar" tezini çürütmeye çalışıyor ÖRNEK SORU: Okullarda çocuklara aşk şiirleri okutmak doğru değilmiş Akıllı uslu olmaları gerekirmiş öğrencilerin Çalışacaklar öyle aşk sevda düşünmeyecekler! Aksiliğe bakın ki bizim şiirlerimizin en güzelleri aşk üzerine olanlardır Çocuklara aşk şiirini öğretmediniz mi gerçekten güzel şiir gösteremezsiniz Ne olur çocuk aşk şiirlerini okursa? Çocukların bir yaşa gelince aşk düşünmeleri doğanın bir buyruğudur bunun önüne geçemezsiniz Öyle ise aşklarını o duyularını da eğitimden geçirsin Güzel aşk sözlerini öğretin imrensinler onlara; birbirlerini sevdiklerini söylerken onları kullansınlar Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A)Açıklayıcı anlatım tekniğinden yararlanılmıştır B)Yazar savunulan tezi örneklerle kanıtlamaya çalışmıştır C)Karşılaştırmalı örneklerden yararlanılmıştır D)Tartışma tekniğinden yararlanılarak savunulan tez çürütülmeye çalışılmıştır E)Savunulan tez bilimsel verilerle desteklenmiştir ÇÖZÜM: Parçanın başında çocuklara okulda aşk şiirleri okutmanın yanlış olduğunu ileri süren bir tez ortaya konuyor Birkaç cümle ile bu tezin gerekçesi ortaya konmaya çalışılıyor Parçanın yazarı bu tezin doğru olmadığını gerekçeleri ile açıklıyor Çocuklara aşk şiirlerini yasaklamak onlara aşkı yasaklamak gibidir Aşk yaşamın karşı konulmaz bir gerçeğidir Nasıl aşka karşı çıkılmazsa aşk şiirleri okunmasına karşı çıkmak da son derece yanlıştır Doğru olan çocuklara güzel aşk şiirlerini okutmaktırBu parçada yazar parçanın başında ileri sürülen tezi çürütmek için tartışma tekniğinden yararlanmıştır(Cevap D) BAŞKA BİR KAYNAKTAN TARTIŞMA NEDİR Bir grubu (veya çoğunluğu) ilgilendiren daha önceden belirlenen bir konu hakkında farklı düşünceleri olan kişilerin konuyla ilgili görüşlerini açıklamak konuyu (veya sorunu) çözmek muhatabın zayıf yönlerini aramak amacıyla bir araya gelerek yaptıkları karşılıklı konuşmaya tartışma denir Tartışma konusu; üzerinde konuşmaya ve araştırma yapmaya değer nitelikte olmalı kanıtlanmış konular üzerinde ısrar edilmemeli normal bir ses tonuyla konuşulmalı saygılı olunmalı dedikodu etmekten bağırıp çağırmaktan konu dışına çıkmaktan ve konuşanın sözünü kesmekten kaçınılmalıdır “Tartışmadan beklenen; gerçeği aramak gerçeğin aydınlattığı hareket yolunu seçmektir Söz cambazlıklarının körü körüne direnmelerin içten pazarlıklı propagandaların duygusal çıkmazların gerçekleri kararttığı bir yerde tartışmadan beklenen faydalar derlenemez Sakin konuşan soğukkanlılıkla cevap veren söylenecek sözü olmadığı zaman susmasını bilen konuşurken kendine güvenç duyan bir kimse her çeşit konuşmada başarı gösterir ”[1] Tartışmaları bir başkan yönetir Tartışmada başkanın görevlerini hatırlayarak başkana yardımcı olmakla bir anlamda tartışmanın kurallarına da uyulmuş olunur Tartışmalarda başkanın görevleri 1 Konuyu özellikleri ve sınırlarıyla dinleyicilere belirtmek 2 Konuşmacıları dinleyicilere tanıtmak 3 Tartışmayı başlatmak 4 Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek 5 Herkese eşit konuşma süresi vermek 6 KonuşmacıLara yerine göre sorular yöneltmek 7 Tarafsız olmak 8 Tartışma kurallarına uymayanları uyarmak 9 Kısa özetler yaparak konuyu toparlamak 10 Tartışmanın sonucunu açıklamak Bir dinleyici grubu önünde yapılan münazara açık oturum panel forum ve bilgi şöleni toplu tartışma çeşitlerindendir