Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir?

Büyük harflerin kullanıldığı yerler aşağıda sıralanmıştır:
A Cümle büyük harfle başlar: Ak akçe kara gün içindir

Hayatta en hakiki mürşit ilimdir

fendir

(Atatürk)
Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti (nokta

soru

ünlem) konur:
Atatürk

“Muhtaç olduğun kudret

damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor

Anadolu kentlerini

köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum

) gezsek bile görmek için değil

kendimizi göstermek için geziyoruz

(Nurullah Ataç)
Ancak iki çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz:
Bir zamanlar -bu zamanlar çok da uzak değildir

bundan on

on iki yıl önce- Türk saltanatının maddi sınırları uçsuz bucaksız denilecek kadar genişti

(Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar:
Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür

ayağının altına alırsan yükseltir

(Cenap Şahabettin)
Ancak iki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bu örnekler büyük harfle başlamaz:
Bu eskiliği siz de çok evde görmüşsünüzdür: duvarlarda çiviler

çivi yerleri

lekeler… (Memduh Şevket Esendal)
UYARI: Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz: 2005 yılında Türk Dil Kurumunun 73

yılını kutladık

UYARI: Örnek niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlede de ilk harf büyük yazılır: “Banka

bütçe

devlet

fındık

kanepe

menekşe

şemsiye” gibi yüzlerce ke*lime

kökenleri yabancı olmakla birlikte artık dilimizin malı olmuştur

“Et-

ol-” fiilleri

dilimizde en sık kullanılan yardımcı fiillerdir

B Dizeler genellikle büyük harfle başlar:
Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi;
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi

(Muhibbi)
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak

(Mehmet Akif Ersoy)
Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik;
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik

(Yahya Kemal Beyatlı)
C Özel adlar büyük harfle başlar:
1

Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Mustafa Kemal Atatürk

İsmet İnönü

Kâzım Karabekir

Ahmet Haşim

Tevfik Fikret

Mehmet Emin Yurdakul

Hüseyin Cahit Yalçın

Orhan Veli Kanık

Sait Faik Abasıyanık

Yunus Emre

Evliya Çelebi

Gevheri

Karacaoğlan

Âşık Ömer

Wolfgang von Goethe

Wilhelm Radloff

Vilhelm Thomsen

Victor Hugo

Takma adlar da büyük harfle başlar: Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman)

Demirtaş (Ziya Gökalp)

Tarhan (Ömer Seyfettin)

Aka Gündüz (Hüseyin Avni

Enis Avni)

Kirpi (Refik Halit Karay)

Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel)

Server Bedi (Peyami Safa)

İrfan Kudret (Cahit Sıtkı Tarancı)

Mehmet Ali Sel (Orhan Veli Kanık)

2

Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri

unvanlar

lakaplar

meslek ve rütbe adları büyük harfle başlar: Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk

Kaymakam Erol Bey

Sayın Prof

Dr

Hasan Eren

Hamdi Bey

Mustafa Efendi

Zeynep Hanım

Bay Ali Çiçekçi

Prof

Dr

Mehmet Kaplan

Doktor Behçet Uz

Mareşal Fevzi Çakmak

Yüzbaşı Cengiz Topel; Fatih Sultan Mehmet

Yavuz Sultan Selim

Kanuni Sultan Süleyman

Genç Osman

Deli İbrahim

Avcı Mehmet

Nişancı Mehmet Paşa

Deli Petro

Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz: Tülay abla

Ayşe teyze

Fatma nine

Kemal dayı

Saim amca

Ali enişte

Akrabalık bil*diren kelimeler başa geldiğinde lakap yerine kullanıldığı için büyük harfle baş*lar: Nene Hatun

Baba Gündüz

Dayı Kemal

Hala Sultan

Bazı tarihî ve menkıbevi şahsiyetlerde ise akrabalık bildiren kelime sonda olduğu hâlde unvan değeri kazandığı ve özel ada dâhil olduğu için büyük harfle yazılır: Gül Baba

Susuz Dede

Adile Hala

Gülsüm Bacı

Sultan Ana

Resmî yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam

mevki

unvan bildiren kelimeler de büyük harfle başlar:
Sayın Bakan

Sayın Başkan

Sayın Rektör

Sayın Vali

Hitap kelimeleri de bü*yük harfle başlar:
Sevgili Kardeşim

Aziz Dostum

Değerli Arkadaşım

3

Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar: Sarıkız

Fino

Karabaş

Pamuk

Minnoş

Tekir

4

Millet

boy

oymak adları büyük harfle başlar: Türk

Alman

İngiliz

Rus

Arap

Japon; Oğuz

Kazak

Kırgız

Özbek

Tatar; Karakeçili

Hacımusalı

5

Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: Türkçe

Almanca

İngilizce

Rusça

Arapça; Oğuzca

Kazakça

Kırgızca

Özbekçe

Tatarca

6

Devlet adları büyük harfle başlar: Türkiye Cumhuriyeti

Amerika Birleşik Devletleri

Suudi Arabistan

Azerbaycan Cumhuriyeti

7

Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık

Müslüman; Hristiyanlık

Hristiyan; Musevilik

Musevi; Budizm

Budist; Hanefilik

Hanefi; Malikilik

Maliki; Protestanlık

Protestan; Katoliklik

Katolik

8

Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar: Tanrı

Allah

Cebrail

Zeus

Oziris

Kibele

Ancak tanrı kelimesi özel ad olarak kullanılmadığında küçük harfle başlar: Eski Yunan tanrıları

Bazı dinî terimlerin küçük harfle başlaması gelenekleş*miştir: cennet

cehennem

uçmak

tamu

peygamber

sırat köprüsü

9

Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Merkür

Neptün

Plüton

Halley

Dünya

Güneş

Ay vb

UYARI: Dünya

güneş

ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar

10

Yer adları (kıta

bölge

il

ilçe

köy

semt

cadde

sokak

semt vb

) büyük harfle başlar: Asya

Avrupa

Afrika

Amerika; İç Anadolu

Doğu Anadolu

Güneydoğu Anadolu

Yakın Doğu; Ankara

İstanbul

Taşkent

Bağdat

Moskova; Turgutlu

Ürgüp

Ahlat; Çayırbağı

Akçaköy; Bahçelievler

Cebeci; Atatürk Bulvarı

Ziya Gökalp Caddesi; Sankiyedim Sokağı

Asmalımescit Sokağı

UYARI: Doğu ve batı sözleri yön bildirdiğinde küçük olarak yazılır: Bursa’nın doğusu

Bu sözler düşünce

hayat tarzı

politika vb

anlamlar bildirdiğinde ise büyük olarak yazılır: Batı medeniyeti

Doğu mistisizmi vb

Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz

nehir

göl

dağ

boğaz vb

tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar: Ağrı Dağı

Aral Gölü

Çanakkale Boğazı

Dicle Irmağı

Ege Denizi

Erciyes Dağı

Fırat Nehri

Tuna Nehri

Van Gölü

Zigana Geçidi

Süveyş Kanalı

UYARI: Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir

il

ilçe

bucak

belde

köy vb

sözler küçük harfle başlar: Konya ili

Etimesgut ilçesi

Taflan köyü vb

Mahalle

meydan

bulvar

cadde

sokak adlarında geçen mahalle

meydan

bulvar

cadde

sokak kelimeleri büyük harfle başlar: Gazi Osmanpaşa Mahallesi

Yıldız Mahallesi

Yunus Emre Mahallesi

Karaköy Meydanı

Zafer Meydanı

Gazi Mustafa Kemal Bulvarı

Ziya Gökalp Bulvarı

Nene Hatun Caddesi

Cemal Nadir Sokağı

Fevzi Çakmak Sokağı

İnkılap Sokağı

Reşat Nuri Sokağı

Türk Ocağı Sokağı

UYARI: Yer bildiren özel isimlerde de kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman

kelime başında büyük harf kullanılır: Hisar’dan

Boğaz’dan

Bulvar’dan

11

Saray

köşk

han

kale

köprü

anıt vb

yapı adlarının bütün ke*limeleri büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı

Dolmabahçe Sarayı

İshakpaşa Sarayı

Çankaya Köşkü

Horozlu Han

Ankara Kalesi

Alanya Kalesi

Galata Köprüsü

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü

Mostar Köprüsü

Beyazıt Kulesi

Zafer Abidesi

Bilge Kağan Anıtı

12

Kurum

kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi

Türk Dil Kurumu

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi

Devlet Malzeme Ofisi

Millî Kütüphane

Çocuk Esirgeme Kurumu

Atatürk Orman Çiftliği

Çankaya Lisesi; Anadolu Kulübü

Mavi Köşe Bakkaliyesi; Türk Ocağı

Yeşilay Derneği

Muharip Gaziler Derneği

Emek İnşaat; Bakanlar Kurulu

Danışma Kurulu

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı; Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

13

Kanun

tüzük

yönetmelik

yönerge

genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Medeni Kanun

Borçlar Hukuku (kanun)

Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Tüzüğü

Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği

UYARI: Kurum

kuruluş

kurul

merkez

bakanlık

üniversite

fakülte

bölüm

kanun

tüzük

yönetmelik vb

ni bildiren kelimeler

belli bir kurum vb

kastedildiğinde büyük harfle baş*lar: Bu yıl Meclis

yeni döneme erken başlayacaktır

Son aylarda Kurum

yazım konusunda yoğun bir çalışma içine girmiştir

2876 sayılı Kanun bu yıl yeniden gözden geçiriliyor

Bu madde Yönetmelik’in 4’üncü maddesine aykırı düşmektedir

14

Kitap

dergi

gazete ve sanat eserlerinin (tablo

heykel

müzik) her kelimesi büyük harfle başlar: Nutuk

Safahat

Kendi Gök Kubbemiz

Anadolu Notları

Sinekli Bakkal; Türk Dili

Türk Kültürü

Varlık; Resmî Gazete

Hürriyet

Milliyet

Türkiye

Yeni Yüzyıl

Yeni Asır; Saraydan Kız Kaçırma

Onuncu Yıl Marşı

UYARI: Özel ada dâhil olmayan gazete

dergi

tablo vb

sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi

Türk Dili dergisi

Halı Dokuyan Kızlar tab*losu

UYARI: Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan ve

ile

ya

veya

yahut

ki

da

de sözleriyle mı

mi

mu

mü soru eki küçük harfle yazılır: Mai ve Siyah

Suç ve Ceza

Leyla ile Mecnun

Turfanda mı

Turfa mı? Diyorlar ki

Dünyaya İkinci Geliş yahut Sır İçinde Esrar

Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe

Ben de Yazdım

15

Millî ve dinî bayramlarla bayram niteliği kazanmış günlerin adları büyük harfle başlar: 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı

Ramazan Bayramı

Kurban Bayramı

Nevruz Bayramı

Anneler Günü

Öğretmenler Günü

27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü

14 Mart Tıp Bayramı

Hıdırellez

Kurultay

bilgi şöleni

açık oturum vb

toplantıların adlarında her kelime büyük harfle başlar: V

Uluslararası Türk Dili Kurultayı

Manas Bilgi Şöleni

16

Tarihî olay

çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı

Millî Mücadele

Cilalı Taş Devri

İlk Çağ

Yükselme Devri

Millî Edebiyat Dönemi

Servetifünun Dönemi

Tanzimat Dönemi

UYARI: Tarihî dönem bildirmeyip tür veya tarz bildiren terimler küçük harfle başlar: divan şiiri

divan edebiyatı

halk şiiri

halk edebiyatı

eski Türk edebiyatı

Türk dili

Türk sanat müziği

Türk halk müziği

tekke edebiyatı

17

Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar: Türklük

Türkleşmek

Türkçü

Türkçülük

Türkçe

Türkolog

Türkoloji

Avrupalı

Avrupalılaşmak

Asyalılık

Darvinci

Konyalı

Bursalı

UYARI: Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz: acem (Türk müziğinde bir perde)

hicaz (Türk müziğinde bir makam)

nihavent (Türk müziğinde bir makam)

acemi (tecrübesiz)

amper (elektrik akımında şiddet birimi)

jul (fizikte iş birimi)

allahlık (saf

zararsız kimse)

donkişotluk (gereği yokken kahra*manlık göstermeye kalkışmak)

UYARI: Para birimleri büyük harfle başlamaz: avro

dinar

dolar

lira

yeni kuruş

liret

UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz

UYARI: Müzikte kullanılan makam ve tür adları büyük harfle başlamaz: acemaşiran

acembuselik

bayati

hicazkâr

türkü

varsağı

bayatı

18

Yer

millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar: Antep fıstığı

Brüksel lahanası

Frenk gömleği

Hindistan cevizi

İngiliz anahtarı

Japon gülü

Maraş dondurması

Van kedisi

Ç

Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü

29 Ekim 1923

28 Aralık 1982′de göreve başladı

Lale festivali 25 Haziranda başlayacak

1919 senesi Mayısının 19′uncu günü Samsun’a çıktım

(Atatürk)
Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genel*likle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar

Yürütme Kurulu toplantı*larını perşembe günleri yaparız

D

Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar: Giriş

Çıkış

Müdür

Vezne

Başkan

Doktor

Otobüs Durağı

Dolmuş Du*rağı

Şehirler Arası Telefon

III

Kat

IV

Sınıf

I

Blok

E Bilim dallarında kullanılan terimlerin büyük harfle yazılışı ilgili dallardaki uygulamaya bağlıdır: Canis canis

Carduelis carduelis

Ardea alba

Populus alba

Prunus domestica

Pinus silvestris

F Kitap bildiri makale vbnde ana başlıkta bulunan kelimelerin tamamı alt başlıkta bulunan kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılır
G Kitap dergi vbnde bulunan resim çizelge tablo vbnin altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir? Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir? Büyük harflerin kullanıldığı yerler aşağıda sıralanmıştır: A Cümle büyük harfle başlar: Ak akçe kara gün içindir Hayatta en hakiki mürşit ilimdir fendir (Atatürk) Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti (nokta soru ünlem) konur: Atatürk “Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor Anadolu kentlerini köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum) gezsek bile görmek için değil kendimizi göstermek için geziyoruz (Nurullah Ataç) Ancak iki çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz: Bir zamanlar -bu zamanlar çok da uzak değildir bundan on on iki yıl önce- Türk saltanatının maddi sınırları uçsuz bucaksız denilecek kadar genişti (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar: Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür ayağının altına alırsan yükseltir (Cenap Şahabettin) Ancak iki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bu örnekler büyük harfle başlamaz: Bu eskiliği siz de çok evde görmüşsünüzdür: duvarlarda çiviler çivi yerleri lekeler… (Memduh Şevket Esendal) UYARI: Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz: 2005 yılında Türk Dil Kurumunun 73 yılını kutladık UYARI: Örnek niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlede de ilk harf büyük yazılır: “Banka bütçe devlet fındık kanepe menekşe şemsiye” gibi yüzlerce kelime kökenleri yabancı olmakla birlikte artık dilimizin malı olmuştur “Et- ol-” fiilleri dilimizde en sık kullanılan yardımcı fiillerdir B Dizeler genellikle büyük harfle başlar:* Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi; Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi (Muhibbi) Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak (Mehmet Akif Ersoy) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik; Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik (Yahya Kemal Beyatlı) C Özel adlar büyük harfle başlar: 1 Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü Kâzım Karabekir Ahmet Haşim Tevfik Fikret Mehmet Emin Yurdakul Hüseyin Cahit Yalçın Orhan Veli Kanık Sait Faik Abasıyanık Yunus Emre Evliya Çelebi Gevheri Karacaoğlan Âşık Ömer Wolfgang von Goethe Wilhelm Radloff Vilhelm Thomsen Victor Hugo Takma adlar da büyük harfle başlar: Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman) Demirtaş (Ziya Gökalp) Tarhan (Ömer Seyfettin) Aka Gündüz (Hüseyin Avni Enis Avni) Kirpi (Refik Halit Karay) Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel) Server Bedi (Peyami Safa) İrfan Kudret (Cahit Sıtkı Tarancı) Mehmet Ali Sel (Orhan Veli Kanık) 2 Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri unvanlar lakaplar meslek ve rütbe adları büyük harfle başlar: Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk Kaymakam Erol Bey Sayın Prof Dr Hasan Eren Hamdi Bey Mustafa Efendi Zeynep Hanım Bay Ali Çiçekçi Prof Dr Mehmet Kaplan Doktor Behçet Uz Mareşal Fevzi Çakmak Yüzbaşı Cengiz Topel; Fatih Sultan Mehmet Yavuz Sultan Selim Kanuni Sultan Süleyman Genç Osman Deli İbrahim Avcı Mehmet Nişancı Mehmet Paşa Deli Petro Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz: Tülay abla Ayşe teyze Fatma nine Kemal dayı Saim amca Ali enişte Akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde lakap yerine kullanıldığı için büyük harfle başlar: Nene Hatun Baba Gündüz Dayı Kemal Hala Sultan Bazı tarihî ve menkıbevi şahsiyetlerde ise akrabalık bildiren kelime sonda olduğu hâlde unvan değeri kazandığı ve özel ada dâhil olduğu için büyük harfle yazılır: Gül Baba Susuz Dede Adile Hala Gülsüm Bacı Sultan Ana Resmî yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam mevki unvan bildiren kelimeler de büyük harfle başlar: Sayın Bakan Sayın Başkan Sayın Rektör Sayın Vali Hitap kelimeleri de büyük harfle başlar: Sevgili Kardeşim Aziz Dostum Değerli Arkadaşım 3 Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar: Sarıkız Fino Karabaş Pamuk Minnoş Tekir 4 Millet boy oymak adları büyük harfle başlar: Türk Alman İngiliz Rus Arap Japon; Oğuz Kazak Kırgız Özbek Tatar; Karakeçili Hacımusalı 5 Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: Türkçe Almanca İngilizce Rusça Arapça; Oğuzca Kazakça Kırgızca Özbekçe Tatarca 6 Devlet adları büyük harfle başlar: Türkiye Cumhuriyeti Amerika Birleşik Devletleri Suudi Arabistan Azerbaycan Cumhuriyeti 7 Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık Müslüman; Hristiyanlık Hristiyan; Musevilik Musevi; Budizm Budist; Hanefilik Hanefi; Malikilik Maliki; Protestanlık Protestan; Katoliklik Katolik 8 Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar: Tanrı Allah Cebrail Zeus Oziris Kibele Ancak tanrı kelimesi özel ad olarak kullanılmadığında küçük harfle başlar: Eski Yunan tanrıları Bazı dinî terimlerin küçük harfle başlaması gelenekleşmiştir: cennet cehennem uçmak tamu peygamber sırat köprüsü 9 Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Merkür Neptün Plüton Halley DünyaGüneş Ay vb UYARI: Dünya güneş ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar 10 Yer adları (kıta bölge il ilçe köy semt cadde sokak semt vb) büyük harfle başlar: Asya Avrupa Afrika Amerika; İç Anadolu Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Yakın Doğu; Ankara İstanbul Taşkent Bağdat Moskova; Turgutlu Ürgüp Ahlat; Çayırbağı Akçaköy; Bahçelievler Cebeci; Atatürk Bulvarı Ziya Gökalp Caddesi; Sankiyedim Sokağı Asmalımescit Sokağı UYARI: Doğu ve batı sözleri yön bildirdiğinde küçük olarak yazılır: Bursa’nın doğusu Bu sözler düşünce hayat tarzı politika vb anlamlar bildirdiğinde ise büyük olarak yazılır: Batı medeniyeti Doğu mistisizmi vb Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz nehir göl dağ boğaz vb tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar: Ağrı Dağı Aral Gölü Çanakkale Boğazı Dicle Irmağı Ege Denizi Erciyes Dağı Fırat Nehri Tuna Nehri Van Gölü Zigana Geçidi Süveyş Kanalı UYARI: Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir il ilçe bucak belde köy vb sözler küçük harfle başlar: Konya ili Etimesgut ilçesi Taflan köyü vb Mahalle meydan bulvar cadde sokak adlarında geçen mahalle meydan bulvar cadde sokak kelimeleri büyük harfle başlar: Gazi Osmanpaşa Mahallesi Yıldız Mahallesi Yunus Emre Mahallesi Karaköy Meydanı Zafer Meydanı Gazi Mustafa Kemal Bulvarı Ziya Gökalp Bulvarı Nene Hatun Caddesi Cemal Nadir Sokağı Fevzi Çakmak Sokağı İnkılap Sokağı Reşat Nuri Sokağı Türk Ocağı Sokağı UYARI: Yer bildiren özel isimlerde de kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman kelime başında büyük harf kullanılır: Hisar’dan Boğaz’dan Bulvar’dan 11 Saray köşk han kale köprü anıt vb yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı Dolmabahçe Sarayı İshakpaşa Sarayı Çankaya Köşkü Horozlu Han Ankara Kalesi Alanya Kalesi Galata Köprüsü Fatih Sultan Mehmet Köprüsü Mostar Köprüsü Beyazıt Kulesi Zafer Abidesi Bilge Kağan Anıtı 12 Kurum kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi Türk Dil Kurumu Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Devlet Malzeme Ofisi Millî Kütüphane Çocuk Esirgeme Kurumu Atatürk Orman Çiftliği Çankaya Lisesi; Anadolu Kulübü Mavi Köşe Bakkaliyesi; Türk Ocağı Yeşilay Derneği Muharip Gaziler Derneği Emek İnşaat; Bakanlar Kurulu Danışma Kurulu Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı; Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 13 Kanun tüzük yönetmelik yönerge genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Medeni Kanun Borçlar Hukuku (kanun) Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Tüzüğü Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği UYARI: Kurum kuruluş kurul merkez bakanlık üniversite fakülte bölüm kanun tüzük yönetmelik vbni bildiren kelimeler belli bir kurum vb kastedildiğinde büyük harfle başlar: Bu yıl Meclis yeni döneme erken başlayacaktır Son aylarda Kurum yazım konusunda yoğun bir çalışma içine girmiştir 2876 sayılı Kanun bu yıl yeniden gözden geçiriliyor Bu madde Yönetmelik’in 4’üncü maddesine aykırı düşmektedir 14 Kitap dergi gazete ve sanat eserlerinin (tablo heykel müzik) her kelimesi büyük harfle başlar: Nutuk Safahat Kendi Gök Kubbemiz Anadolu Notları Sinekli Bakkal; Türk Dili Türk Kültürü Varlık; Resmî Gazete Hürriyet Milliyet Türkiye Yeni Yüzyıl Yeni Asır; Saraydan Kız Kaçırma Onuncu Yıl Marşı UYARI: Özel ada dâhil olmayan gazete dergi tablo vb sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi Türk Dili dergisi Halı Dokuyan Kızlar tablosu UYARI: Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan ve ile ya veya yahut ki da de sözleriyle mı mi mu mü soru eki küçük harfle yazılır: Mai ve Siyah Suç ve Ceza Leyla ile Mecnun Turfanda mı Turfa mı? Diyorlar ki Dünyaya İkinci Geliş yahut Sır İçinde Esrar Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe Ben de Yazdım 15 Millî ve dinî bayramlarla bayram niteliği kazanmış günlerin adları büyük harfle başlar: 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Ramazan Bayramı Kurban Bayramı Nevruz Bayramı Anneler Günü Öğretmenler Günü 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü 14 Mart Tıp Bayramı Hıdırellez Kurultay bilgi şöleni açık oturum vb toplantıların adlarında her kelime büyük harfle başlar: V Uluslararası Türk Dili Kurultayı Manas Bilgi Şöleni 16 Tarihî olay çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı Millî Mücadele Cilalı Taş Devri İlk Çağ Yükselme Devri Millî Edebiyat Dönemi Servetifünun Dönemi Tanzimat Dönemi UYARI: Tarihî dönem bildirmeyip tür veya tarz bildiren terimler küçük harfle başlar: divan şiiri divan edebiyatı halk şiiri halk edebiyatı eski Türk edebiyatı Türk dili Türk sanat müziği Türk halk müziği tekke edebiyatı 17 Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar: Türklük Türkleşmek Türkçü Türkçülük Türkçe Türkolog Türkoloji Avrupalı Avrupalılaşmak Asyalılık Darvinci Konyalı Bursalı UYARI: Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz: acem (Türk müziğinde bir perde) hicaz (Türk müziğinde bir makam) nihavent (Türk müziğinde bir makam) acemi (tecrübesiz) amper (elektrik akımında şiddet birimi) jul (fizikte iş birimi) allahlık (saf zararsız kimse) donkişotluk (gereği yokken kahramanlık göstermeye kalkışmak) UYARI: Para birimleri büyük harfle başlamaz: avro dinar dolar lira yeni kuruş liret UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz UYARI: Müzikte kullanılan makam ve tür adları büyük harfle başlamaz: acemaşiran acembuselik bayati hicazkâr türkü varsağı bayatı 18 Yer millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar büyük harfle başlar: Antep fıstığı Brüksel lahanası Frenk gömleği Hindistan cevizi İngiliz anahtarı Japon gülü Maraş dondurması Van kedisi Ç Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü 29 Ekim 1923 28 Aralık 1982′de göreve başladı Lale festivali 25 Haziranda başlayacak 1919 senesi Mayısının 19′uncu günü Samsun’a çıktım (Atatürk) Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar Yürütme Kurulu toplantılarını perşembe günleri yaparız D Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar: Giriş Çıkış Müdür Vezne Başkan Doktor Otobüs Durağı Dolmuş Durağı Şehirler Arası Telefon III Kat IV Sınıf I Blok E Bilim dallarında kullanılan terimlerin büyük harfle yazılışı ilgili dallardaki uygulamaya bağlıdır: Canis canis Carduelis carduelis Ardea alba Populus alba Prunus domestica Pinus silvestris F Kitap bildiri makale vbnde ana başlıkta bulunan kelimelerin tamamı alt başlıkta bulunan kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılır* G Kitap dergi vbnde bulunan resim çizelge tablo vbnin altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar