Kurban Bayramı İle İlgili Kompoziyon

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Kurban Bayramı ile ilgili Kompoziyon

Din bir tanedir

onu Allah bildirir ve kendisi murad etmedikçe kimse tarafından değiştirilemez

Kendisi değiştirmeyi istediğinde bunu

yeni bir peygamber göndererek yapar

Son Peygamber Muhammed Mustafa (s

a

)’dan sonra peygamber gelmeyeceği bildirilmiştir

Değişen insan hayatı ile değişmeyen din arasındaki ilişki (değişmeyen ile değişen arasındaki devamlı ve dinamik uyum) nasıl sağlanacaktır? Bu sorunun cevabı yine Allah tarafından (ayet ve hadis şeklindeki vahiylerle) açıklanmıştır

Çok kısa olarak ifade etmek gerekirse insan hayatında değişmeye açık olan alanlar “vahye bağlı değişmez naslar”la doldurulmamış

genel ve özel açıklamalar getiren vahiy (vahyedilen naslar) örnek alınarak alimler tarafından belirlenmeye

hem Allah’ın razı olacağı

hem de insan oğlunun değişen hayatını ve ihtiyaçlarının karşılayan davranış kuralının keşfedilmesine bırakılmıştır

Bunun dışında bir de fayda-zarar ilkesi ile zaruret ilkesi ardır; bu ilkelere göre de naslarla doldurulmuş alandaki daralmalar giderilebilir

Yukarıda kısaca değişmeyen din ile değişen dindarlık ve buna bağlı olarak farklı dindarlıkların yanyana

birbirine zarar vermeden

ikincisi birincisine bağlı kalarak var olabileceklerini ifade etmiş olduk

Bayramların dinî tarafı

o günlerde yapılacak ferdî ve ictimâî ibadetler

dince gerekli görülmüş veya tavsiye edilmiş davranışlardır

Bu dînî kısmın sınırları çizilmemiş

şekilleri belirlenmemiş yönlerine gelince burada dindarların yerel kültürleri; eğitimleri

örf ve âdetleri

zevkleri

ihtiyaçları devreye girer; böyle olunca da farklılıklar ortaya çıkar

Bırakın koca İslam dünyasını -ki

şimdi Müslümanlar’ın bayram yaptıkları coğrafyayı Müslüman ülkeleriyle sınırlamak da mümkün değildir

islamî bayramlar da bir manada küreselleşmiştir; yerkürenin her yerinde Müslümanlar vardır ve bayram yapmaktadırlar- bir ülkenin çeşitli bölgelerinde bile farklı bayram âdetleri ve merasimleri (kültürü) görülmektedir

Bayram

kurban

teşrık tekbirleri ve diğer merasimler -mesela ezan

minare

cami

selam gibi- dînî sembollerdir (şe’âir); din bu sembollerle kendini gösterir

şuurlarda yerleşir ve korunur; semboller korunmazsa din de tehlikeye düşer

Yazları kaldığım bir köyde kurban ve bayramının nasıl icra edildiğini burada bir örnek olarak takdim etmek istiyorum

Diyelim ki

köyde kurban kesmesi gereken yetmiş yükümlü var

bunlar

akrabalık

komşuluk gibi ilişkiler de göz önüne alınarak yedişerli guruplara ayrılıyorlar

yedi ailenin her biri sıra ile bir bayram

evini diğerlerine açıyor

yedi ailenin bütün fertleri orada toplanıyor

erkekler bayram namazından dönünce elbirliği ile kurbanı kesiyorlar

bu esnada herkes bir şeyler yaparak yardımcı oluyor

kurbanın uygun yerlerinden yeteri kadar et ayrılıyor

doğranıyor ve kavurma kazanına giriyor

kavurma hazırlanırken etin geri kalan kısmı yedi pay yapılıp

hem yemeleri hem de yoksullara dağıtmaları için hisse sahiplerine teslim ediliyor

Kavurma hazır olunca sofra kuruluyor

çorba

pilav

tatlı gibi yiyecekler de eklenerek bayram yemeği yeniyor

yemekten sonra bayramlaşma yapılıyor ve herkes evine gidiyor

Bu köyde bayram namazı kılınınca da cami avlusunda cemaat yaş sırasına göre diziliyor; dizilme şöyle oluyor: Köyün imamı başa duruyor

onun bayramını tebrik eden en yaşlı kişi onun sağına geçip duruyor

ondan sonraki de ikisinin bayramını tebrik ederek sırasına duruyor

böylece devam ederek bütün cemaat birbiriyle bayramlaşmış oluyorlar

sonra kimse ayrılmadan bütün cemaat mezarlığa gidiyor

burada kabirler ziyaret edilerek ölülere dua ediliyor ve diğer vazifeler

işler

merasimler için evlere dönülüyor

Bu şekilde bir kurban bayramı gönüllerdeki etkisi günlerce devam edecek bir şenlik

bir güzel ilişkiler

duygular ve davranışlar yumağı oluyor

Müslümanlar arasındaki muhabbet

dayanışma

kardeşlik

aidiyet… duyguları güçleniyor

din ile dindar arasındaki izdivac pekişiyor

aktivite kazanıyor

Kurbanın ve bayramın dini hükmü üzerinde dururken meseleye bu geniş çerçeveden bakmakta fayda var

Nice bayramları; sağlık ve selamet içinde

ebedî mutluluk yolculuğunun birer güzel merhalesi olarak idrak ederiz inşâallah!

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kurban Bayramı İle İlgili Kompoziyon Kurban Bayramı ile ilgili Kompoziyon Din bir tanedir onu Allah bildirir ve kendisi murad etmedikçe kimse tarafından değiştirilemez Kendisi değiştirmeyi istediğinde bunu yeni bir peygamber göndererek yapar Son Peygamber Muhammed Mustafa (sa)’dan sonra peygamber gelmeyeceği bildirilmiştir Değişen insan hayatı ile değişmeyen din arasındaki ilişki (değişmeyen ile değişen arasındaki devamlı ve dinamik uyum) nasıl sağlanacaktır? Bu sorunun cevabı yine Allah tarafından (ayet ve hadis şeklindeki vahiylerle) açıklanmıştır Çok kısa olarak ifade etmek gerekirse insan hayatında değişmeye açık olan alanlar “vahye bağlı değişmez naslar”la doldurulmamış genel ve özel açıklamalar getiren vahiy (vahyedilen naslar) örnek alınarak alimler tarafından belirlenmeye hem Allah’ın razı olacağı hem de insan oğlunun değişen hayatını ve ihtiyaçlarının karşılayan davranış kuralının keşfedilmesine bırakılmıştır Bunun dışında bir de fayda-zarar ilkesi ile zaruret ilkesi ardır; bu ilkelere göre de naslarla doldurulmuş alandaki daralmalar giderilebilir Yukarıda kısaca değişmeyen din ile değişen dindarlık ve buna bağlı olarak farklı dindarlıkların yanyana birbirine zarar vermeden ikincisi birincisine bağlı kalarak var olabileceklerini ifade etmiş olduk Bayramların dinî tarafı o günlerde yapılacak ferdî ve ictimâî ibadetler dince gerekli görülmüş veya tavsiye edilmiş davranışlardır Bu dînî kısmın sınırları çizilmemiş şekilleri belirlenmemiş yönlerine gelince burada dindarların yerel kültürleri; eğitimleri örf ve âdetleri zevkleri ihtiyaçları devreye girer; böyle olunca da farklılıklar ortaya çıkar Bırakın koca İslam dünyasını -ki şimdi Müslümanlar’ın bayram yaptıkları coğrafyayı Müslüman ülkeleriyle sınırlamak da mümkün değildir islamî bayramlar da bir manada küreselleşmiştir; yerkürenin her yerinde Müslümanlar vardır ve bayram yapmaktadırlar- bir ülkenin çeşitli bölgelerinde bile farklı bayram âdetleri ve merasimleri (kültürü) görülmektedir Bayram kurban teşrık tekbirleri ve diğer merasimler -mesela ezan minare cami selam gibi- dînî sembollerdir (şe’âir); din bu sembollerle kendini gösterir şuurlarda yerleşir ve korunur; semboller korunmazsa din de tehlikeye düşer Yazları kaldığım bir köyde kurban ve bayramının nasıl icra edildiğini burada bir örnek olarak takdim etmek istiyorum Diyelim ki köyde kurban kesmesi gereken yetmiş yükümlü var bunlar akrabalık komşuluk gibi ilişkiler de göz önüne alınarak yedişerli guruplara ayrılıyorlar yedi ailenin her biri sıra ile bir bayram evini diğerlerine açıyor yedi ailenin bütün fertleri orada toplanıyor erkekler bayram namazından dönünce elbirliği ile kurbanı kesiyorlar bu esnada herkes bir şeyler yaparak yardımcı oluyor kurbanın uygun yerlerinden yeteri kadar et ayrılıyor doğranıyor ve kavurma kazanına giriyor kavurma hazırlanırken etin geri kalan kısmı yedi pay yapılıp hem yemeleri hem de yoksullara dağıtmaları için hisse sahiplerine teslim ediliyor Kavurma hazır olunca sofra kuruluyor çorba pilav tatlı gibi yiyecekler de eklenerek bayram yemeği yeniyor yemekten sonra bayramlaşma yapılıyor ve herkes evine gidiyor Bu köyde bayram namazı kılınınca da cami avlusunda cemaat yaş sırasına göre diziliyor; dizilme şöyle oluyor: Köyün imamı başa duruyor onun bayramını tebrik eden en yaşlı kişi onun sağına geçip duruyor ondan sonraki de ikisinin bayramını tebrik ederek sırasına duruyor böylece devam ederek bütün cemaat birbiriyle bayramlaşmış oluyorlar sonra kimse ayrılmadan bütün cemaat mezarlığa gidiyor burada kabirler ziyaret edilerek ölülere dua ediliyor ve diğer vazifeler işler merasimler için evlere dönülüyor Bu şekilde bir kurban bayramı gönüllerdeki etkisi günlerce devam edecek bir şenlik bir güzel ilişkiler duygular ve davranışlar yumağı oluyor Müslümanlar arasındaki muhabbet dayanışma kardeşlik aidiyet… duyguları güçleniyor din ile dindar arasındaki izdivac pekişiyor aktivite kazanıyor Kurbanın ve bayramın dini hükmü üzerinde dururken meseleye bu geniş çerçeveden bakmakta fayda var Nice bayramları; sağlık ve selamet içinde ebedî mutluluk yolculuğunun birer güzel merhalesi olarak idrak ederiz inşâallah!