Konu
:
Cumhuriyet Edebiyatı Yazarları Kimlerdir?-Cumhuriyet Edebiyatı Genel Özellikleri
Yalnız Mesajı Göster
Cumhuriyet Edebiyatı Yazarları Kimlerdir?-Cumhuriyet Edebiyatı Genel Özellikleri
08-25-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Cumhuriyet Edebiyatı Yazarları Kimlerdir?-Cumhuriyet Edebiyatı Genel Özellikleri
Cumhuriyet Edebiyatı Yazarları Kimlerdir? - Cumhuriyet Edebiyatı Genel Özellikleri
28 Kas
Cumhuriyet Edebiyatı Genel Özellikler-Akımlar-Şairler-Yazarlar
* Aruz ölçüsü bırakılmıştır
Serbest ölçü ve hece ölçüsü kullanılmıştır
* Dilde sadeleşme hareketi başarıya ulaşmış ve İstanbul Türkçesi esas alınmaya başlanmıştır
* Edebiyatımız İstanbul aydınlarının tekelinden kurtulmaya başlanmıştır
Anadolu’dan aydın yetişmeye başlamıştır
* Romanda ve hikâyede halk gerçekleri tamamen yerleşmiştir
* Uluslar arası düzeyde sanatçı yetişmiştir
* Tiyatro ve deneme alanında büyük gelişmeler gösterilmiştir
* Bu dönemden itibaren farklı edebi topluluklar ortaya çıkmaya başlamıştır
BEŞ HECECİLER
* Hecenin beş şairi adıyla da anılan bu sanatçılar milli edebiyat akımından etkilenmiş ve şiirlerinde hece veznini kullanmışlardır
* Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak olmayı tercih etmişlerdir
* Beş hececiler şiire birinci dünya savaşı ve milli mücadele döneminde başlamışlardır
* Beş hececiler ilk şiirlerinde aruz veznini kullanmışlar daha sonra heceye geçmişlerdir
* Şiirde memleket sevgisi
yurdun güzellikleri
kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir
* Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı da denediler
* Mısra kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmadılar yeni yeni biçimler aradılar
* Nesir cümlesini şiire aktardılar ve düzyazıdaki söz dizimini şiirlerde de görülmesi beş hececiler de çok rastlanan bir özelliktir
* Beş hececiler şu sanatçılardan oluşmuştur:
Faruk Nafiz Çamlıbel
Yusuf Ziya Ortaç
Enis Behiç Koryürek
Halit Fahri Ozansoy
Orhan Seyfi Orhon
YEDİ MEŞALECİLER
* 1928′de kurulmuştur
* Heceyi geliştirmek amacıyla ortaya çıkmıştır
* “Canlılık
samimiyet ve daima yenilik” sloganıyla hareket etmişlerdir
* Varlaine
Mallerma gibi Fransız şairleri örnek almışlardır
* Anadolu’yu yurtseverlik anlayışıyla anlatmayı düşünmüşlerdir; ancak pek başarılı olamamışlardır
* Bunlar: Sabri Esat Siyavuşgil
Ziya Osman Saba
Yaşar Nabi Nayır
Muammer Lütfi
Vasfi Mahir Kocatürk
Cevdet Kudret
Kenan Hulusi Koray
GARİPÇİLER ( I
YENİCİLER )
* Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının belki de bütün Türk edebiyatının en farklı gurubu olarak edebiyat tarihinde yer almışlardır
* 1940 yılına kadar gelen bütün şiir anlayışına karşı çıkan Orhan Veli
Oktay Rıfat Horozcu
Melih Cevdet Anday ortaklaşa “Garip” dergisini çıkarıp bu akımı başlatmışlardır
* Şiirde ölçü ve kafiye gereksizdir
* Şiir fikirleri aşılamak işin kullanılmamalı
* Şiirde anlam düz verilmeli
* Her konu şiire girebilmeli
* Her insan şiirin konusu olabilmeli
* Şiirde söz ustalığı
laf cambazlığına gerek yoktur
* Şiirde önemli olan bütün güzelliğidir
Ayrıca bkz
Garip Akımı hakında detaylı bilgi için tıklayınız
MAVİCİLER
* Atilla İlhan‘ın 1952-1956 yıllarında çıkardığı derginin adı olan “MAVİ” nin etrafında toplanan Orhan Duru
Ferit Edgü gibi sanatçıları oluşturduğu guruptur
Bu sanatçılar
Garip Akımı’na ve Orhan Veli’ye karşı çıkmış
şairane bir sanat anlayışının temsilcisi olmuşlar
*Daha sonra mavi dergisi Özdemir Nutku’nun yönetimine geçti ve Atilla İlhan’ın savunduğu toplumsal geçekçiliğin (sosyal realizm) sözcüsü oldu
Dergi Nisan 1956′da çıkan 36
sayıdan sonra (son mavi) kapatıldı
* Garip akımına tepki olarak çıkmıştır
* Şiirin basit olamayacağını zengin benzetmeli
içli
derin olması gerektiğini savunmuşlardır
Ayrıca bkz
>>> Mavi Hareketi
İKİNCİ YENİCİLER
* 1950′lerde “Garip” akımına tepki olarak çıkmıştır
* Şiirin düşürüldüğü basitliğe son vermek amacıyla ortaya çıkmıştır
* Cemal Süreyya
İlhan Berk
Edip Cansever
Turgut Uyar
Ece Ayhan
Ülkü Tamer
Sezai Karakoç bu akımın öncüleridir
* Sözcüklerin anlamı değil söylenişi önemlidir
* Her şey insanla başlar insanla biter
* Şiirin kendine göre bir dili olmalı
* Şiir diğer edebi türlerden kesin çizgilerle ayrılmalı
* Önemli olan kelimelerin anlamları değil
şairin ona yüklediği anlamlardır
CUMHURİYET DÖNEMİ EDEBİYATI GENEL AÇIKLAMA
Cumhuriyetin ilanından sonra edebiyatımız
çağdaş anlayışlar doğrultusunda gelişmesini başarıyla sürdürmüştür
Cumhuriyetin ilk yıllarında “Beş Hececiler” olarak adlandırılan şairler topluluğu
en parlak dönemlerini yaşamaktaydı
Yine bu yıllarda Kurtuluş Savaşı’nın etkisiyle edebiyatta genel olarak Anadolu’ya bir yönelim başlar
Bu dönemin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
1- Yazı diliyle konuşma dili arasındaki fark ortadan kalkmış dildeki sadeleşme çabaları aralıksız olarak sürmüştür
2- Edebiyatımız bu dönemde toplumcu bir karakter kazanmış gerçekçi bir anlayış güdülmüştür
3- Aruz ölçüsünün yerini hece ölçüsü almış
şiirlerde de günlük konuşma dili kullanılmıştır
Yine bu dönemde şiirin biçimce daha da serbestleşmesi sağlanmıştır
4- Şiir
roman
hikaye ve tiyatro gibi türlerde önemli gelişmeler olmuştur
5- Cumhuriyetin kuruluşuyla 1940 (İkinci Dünya Savaşı) yılları arasında eser veren şair ve yazarlar genellikle daha önceki Milli Edebiyat akımının etkisinde tam anlamıyla “yerli” ve “halka doğru” ; veya Batı’nın
özellikle Fransız edebiyatının etkisinde kişisel yollarında yürümüşlerdir
Yine bu dönemde (1928) ortaya çıkan “Yedi Meşaleciler”
“Beş Hececiler” gerçeklere dayanmayan “memleket edebiyatı” anlayışına sahip olmakla suçlamışlardır
Amaçları “canlı
samimim ve gerçekçi olmak” şeklinde açıklamışlardır
“Yedi Meşaleciler” adını almalarının nedeni ise “Yedi Meşale” adlı derginin etrafında toplanmış olmaları ve bu adla ortak bir yapıt yayınlamalarıdır
Bu sanatçılar şunlardı (Yedi Meşaleciler):
Vasfi Mahir KOCATÜRK
Ziya Osman SABA
Sabri Esat SİYAVUŞGİL
Cevdet Kudret SOLOK
Yaşar Nabi NAYIR
Kenan Hulusi KORAY
Muammer Lütfi BAHŞİ
1940 SONRASI EDEBİYATI
İkinci Dünya Savaşı sonrasında “insan”
“yaşam” ve “dünya” arasında güvenilir olmayı gerektirir; yeni ortaya çıkan dünya görüşleri; sanat anlayışımızda köklü değişikliklere yol açar
Hikaye
roman ve tiyatro eserlerinde “yurt” ve “köy” sorunlarına yönelim başladı
1940 yılında Orhan Veli Kanık
Melik Cevdet Anday
Oktay Rıfat Horozcu
“Garip” adlı bir şiir kitabı yayınlayarak yeni bir hareketi başlattılar
Buna “I
YENİ ŞİİR HAREKETİ” adı verildi
Amaçları
şiirde iç ahengi yakalamtır
Dış ahenk ögesi olan ölçü ve uyağa önem vermezler
Söz sanatların şiir için zararlı bulmuşlar ve şiirin kaynağının bilinçaltı olması gerektiğini savunmuşlardır
“Şiir halka seslenmelidir” anlayışıyla günlük hayatta olan her şeyi şiire konu olarak almışlardır
Daha sonraları ortaya çıkan ve “İKİNCİ YENİLER” adı verilen şairler ise “şiir için sanat ” anlayışına dayanan
sürrealizmden daha aşırı bir soyutlama anlayışını sürdürmüşlerdir
Bu sanatçılardan bazıları şunlardır: İlhan Berk
Turgut Uyar
Edip Cansever
Cemal Süreya
Ece Ayhan
1940′tan Sonraki Türk Edebiyatında Roman ve Hikayede Sosyal (toplumsal)Gerçekçiler:
Bu akım ; bir meseleyi
bir derdi ortaya koyarak
topluma faydalı olmak istiyordu
İlk ürünleri
Anadolu köy romancılığıdır
Konuları: işçi-ırgat hayatı
sınıf çatışmaları
grev-lokavt gibi durumlar
toprak-su kavgaları…
Toplumsal Gerçekçiler
Önemli Temsilcileri:
Kemal Tahir: Konularını cezaevi yaşantılarından
Kurtuluş Savaşı’ndan
eşkıya menkıbelerinden aldı
Gerçek bir Anadolu romanı oluşturdu
Eserleri: Roman:Yorgun Savaşçı
Devlet Ana …
Orhan Kemal: Hayatına girmiş yüzlerce kişinin kader ve direnişlerini yazdı
Sürükleyicilik
tabiilik
gerçeklik eserlerinin özelliğidir
Eserleri :Roman: Murtaza
Hanımın Çiftliği…Tiyatro:72
Koğuş…
Yaşar Kemal: Genellikle Çukurova insanının hayat savaşlarını şiirli bir dille yazdı
Tezli romanı savunur
Folklor unsurları ve güçlü doğa tasvirleri görülür
Eserleri: Roman:İnce Memet
Yer Demir Gök Bakır
Teneke…
Fakir Baykurt: İçinde doğup yetiştiği köylülerin hayatını yazmıştır
Eserleri: Roman: Yılanların Öcü
Tırpan
Kara Ahmet Destanı…Hikaye: Can Parası
Aycıca bakınız>>> Toplumcu Gerçekçi Edebiyatın Özellikleri nedir?
Bağımsız Yazarlar:
Halikarnas Balıkçısı(Cevdet Şakir Kabaağaçlı): Konularını daima Ege ve Akdeniz kıyılarından çıkardı
; balıkçıları
sünger avcilarını…işledi
Eserleri: Hikaye: Merhaba Akdeniz…
Haldun Taner: Gücünü gözlem
mizah ve yergiden alan hikayeleriyle tanındı
Epik tiyatro türünde eserler verdi
Eserleri: Hikaye: Şişhane’ye Yağmur yağıyordu
On İkiye Bir Var…Tiyatro:Keşanlı Ali Destanı
Sersem Kocanın Kurnaz Kocası…
Tarık Buğra: Tek adamın dengesiz
bazen alaycı
bazen acılı tedirginliğini ele alır
Eserleri:Roman:Küçük Ağa
İbişin Rüyası…
Diğer Bağımsız Yazarlar:
Samet Ağaoğlu
Oktay Akbal
Selim İleri
Cengiz Dağcı
Füruzan
Orhan Pamuk
Tiyatro:
Vedat Nedim Tör (Kör)
Turgut Özakman (Duvarların ötesi
Sarı Pınar)
Güngör Dilmen (Midas’ın Kulakları )
Sermet Çağan (Ayak Bacak Fabrikası)
Cevat Fehmi Başkut (Paydos
Buzlar Çözülmeden
Harputta Bir Amerikalı)
Deneme ve Eleştiri:
Nurullah Ataç : Deneme
eleştiri yazdı
Çeviriler yaptı
Türkçe’nin özleşmesi için yılmadan savaştı
Yeni bir dil ve anlatım biçimi yarattı
Eserleri:Günlerin Getirdiği
Okuruma Mektuplar…
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul